Finc Szymon
II rok Bezpieczeństwa i Higieny Pracy
III semestr
Referat z ćwiczenia nr 14
Organizacja ewakuacji.
Ewakuacja jest zorganizowanym działaniem zmierzającym do usunięcia ze strefy zagrożonej ludzi, zwierząt i mienia.
Proces ewakuacji osób z obiektów należy rozpatrywać zawsze w sposób kompleksowy z uwzględnieniem trzech najważniejszych elementów:
-charakterystyki użytkowników obiektu,
-charakterystyki konkretnego budynku,
-charakterystyki pożaru (scenariusza rozwoju pożaru).
Ewakuacja jest działaniem, które można przewidzieć i przygotować się do niego poprzez:
– przystosowanie do jej wymagań odpowiednich dróg ewakuacyjnych (zachowanie odpowiedniej szerokości przejścia, oznakowanie, oświetlenie ...),
– opracowanie wskazówek dotyczących postępowania (instrukcje przeciwpożarowe),
– przygotowanie niezbędnego sprzętu i wyposażenia (windy ewakuacyjne, rękawy ratownicze, nosze, itp).
Akcję ewakuacji ludzi podejmuje się z chwilą, gdy zaistniały pożar może stwarzać dla nich zagrożenie. W obiektach użyteczności publicznej obowiązek rozpoczęcia ewakuacji spoczywa na pracownikach danego zakładu i bardzo często zostaje ona zakończona jeszcze przed przybyciem straży pożarnej, co należy uznać za objaw właściwy. W innych przypadkach decyzja o ewakuacji zostaje podjęta przez dowódcę akcji ratowniczo-gaśniczej.
Celem ewakuacji ludzi jest zapewnienie osobom szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem. Do celów ewakuacji ludzi służą korytarze - poziome drogi ewakuacji i klatki schodowe - pionowe drogi ewakuacyjne, z których istnieje możliwość bezpośredniego wyjścia na zewnątrz. Drogi i wyjścia ewakuacyjne oznakowane muszą być pożarniczymi tablicami informacyjnymi zgodnie z PN-92/N-01256/02. Ewakuacją ludzi z części lub z całego obiektu zarządza kierujący akcją ratowniczo - gaśniczą. W przypadku zaistnienia pożaru lub innego zagrożenia budynku lub jego części, osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej powinny opuścić strefę zagrożenia. Osoby opuszczające strefę zagrożenia kierują się do najbliższego wyjścia służącego celom ewakuacji zgodnie z oznakowaniem. W czasie prowadzenia ewakuacji zabronione jest:
- dokonywanie jakichkolwiek czynności mogących wywołać panikę,
Naturalna dążność ludzi do jak najszybszego opuszczenia zagrożonego miejsca w warunkach komunikacyjnych nieadekwatnych do potrzeb może łatwo przeobrazić się w panikę, w której paniczny tłum niszczy i tratuje słabsze osoby.
- przechodzenie w kierunku przeciwnym do kierunku ewakuacji,
- zatrzymywanie się lub tamowanie ruchu w inny sposób.
Osoby ewakuowane muszą podporządkować się poleceniom ratowników, to jest osobom prowadzącym ewakuację: strażakom, pracownikom służby zabezpieczenia obiektu.
Poza ewakuacją ludzi niejednokrotnie zachodzi konieczność ewakuacji mienia. Celem ewakuacji mienia jest zabezpieczenie cennych przedmiotów oraz ważnych dokumentów przed zniszczeniem lub uszkodzeniem w przypadku pożaru lub innego zagrożenia. Ewakuowane przedmioty i dokumenty należy umieszczać, aby nie były narażone na zniszczenie lub uszkodzenie. Działania ewakuacyjne muszą być prowadzone w sposób skoordynowany, nie powodujący utrudnień w innych działaniach. Kierujący działaniami powinien wstępnie określić pomieszczenia, z których należy wynieść mienie. Do pomieszczeń, z których należy ewakuować mienie w pierwszej kolejności, jeśli istnieje taka możliwość bez narażenia życia i zdrowia zalicza się:
- pomieszczenia bezpośrednio zagrożone pożarem, w których jest źródło ognia,
- pomieszczenia sąsiednie (w pionie i w poziomie) - możliwość rozprzestrzeniania się pożaru lub uszkodzenia przez działanie wysokiej temperatury i gazów popożarowych (dymu),
- pomieszczenia pod palącym się pomieszczeniem narażone na możliwość zalania w czasie akcji gaśniczej.
Podczas zagrożenia pożarowego należy:
-niezwłocznie powiadomić wszystkie osoby przebywające w zagrożonym obiekcie o charakterze zagrożenia oraz konieczności ewakuacji,
-w pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z pomieszczeń, w których powstał pożar lub które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia oraz z pomieszczeń, z których dotarcie lub wyjście do bezpiecznych dróg ewakuacji może zostać odcięte przez pożar lub zadymienie,
-przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji schylonej, usta i drogi oddechowe w miarę możliwości zasłaniać chustką, najlepiej zmoczoną w wodzie – sposób ten ułatwia oddychanie,
-podczas przejścia przez mocno zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, aby nie stracić orientacji,
-ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ratowania ludzi, dokumentów, urządzeń i przedmiotów.
-ewakuacja poziomymi i pionowymi drogami ewakuacyjnymi powinna odbywać się zgodnie z kierunkiem ewakuacji określonym przez znaki ewakuacyjne na stałe przymocowane do elementów budynku,
-osoby znajdujące się na korytarzu poruszają się szybkim krokiem, lecz bez przebiegania i wyprzedzania osób znajdujących się przed nimi,
-nie wolno zatrzymywać się, ani poruszać w kierunku przeciwnym wyznaczonemu kierunkowi ewakuacji,
-osoby, które wchodzą na schody natychmiast schodzą w dół do wyjścia,
-szybkość schodzenia należy dostosować do szybkości poruszania się osób schodzących poniżej,
-nie wolno podejmować prób przyspieszania schodzenia przez popychanie, wyprzedzanie i wydawanie okrzyków,
-w przypadku odcięcia możliwości wykorzystania wyznaczonego wyjścia ewakuacyjnego należy tak kierować strumień ewakuowanych osób do drugiego wyjścia, aby nie spowodować spiętrzenia przy opuszczaniu budynku, a tym samym nie doprowadzić do powstania paniki,
-w trakcie prowadzenia ewakuacji nie należy dopuścić do rozdzielenia grup opuszczających budynek, jak również należy zachować płynność ruchu strumienia ewakuowanych. Nie należy zatrzymywać się celem np. zobaczenia co się dzieje, itp.
-osoby ewakuowane należy umieścić na zewnątrz budynków w bezpiecznej odległości od budynku (od strony zawietrznej) celem sprawdzenia, czy wszystkie osoby się bezpiecznie ewakuowały,
-po zadymionych nie oświetlonych schodach należy schodzić na czworaka tyłem,
-w przypadku odcięcia drogi ucieczki z pomieszczenia przez dym, płomienie, należy pozostać w pomieszczeniu, zamknąć drzwi (nie na klucz !!!), uszczelnić drzwi mokrym np. ręcznikiem, szmatą, otworzyć szeroko okna i czekać na pomoc przy oknie,
-równocześnie z ewakuacją ludzi należy prowadzić ewakuację najcenniejszego mienia oraz akcję gaśniczą przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego.
Po zakończeniu ewakuacji należy sprawdzić czy wszyscy ludzie opuścili poszczególne pomieszczenia. W razie podejrzenia, że ktoś został w zagrożonej strefie należy natychmiast ten fakt zgłosić do Dowódcy akcji gaśniczej lub jakiemukolwiek funkcjonariuszowi przybyłemu na miejsce zdarzenia. W momencie przybycia jednostek Państwowej Straży Pożarnej kierujący przebiegiem
ewakuacji zobowiązany jest do złożenia krótkiej informacji o dotychczasowym jej przebiegu, a następnie podporządkowanie się poleceniom Dowódcy akcji.
Zabrania się:
-ustawiania na korytarzach, przejściach i wyjściach ewakuacyjnych jakichkolwiek
przedmiotów utrudniających ewakuację,
-zamykania drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiających natychmiastowe
otwarcie,
-ograniczania dostępu do wyjść ewakuacyjnych.
Zapewnienie bezpiecznej ewakuacji ludzi z pomieszczeń i budynków
Z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, umożliwiające szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także powinny być zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego, polegające na:
- zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych;
- zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych,
- zapewnienie bezpiecznej pożarowej obudowy i wydzielenia dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń,
- zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych dróg ewakuacyjnych dróg ewakuacyjnych, w tym: na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymieniu lub urządzeń i innych rozwiązań techniczno-budowlanych zapewniających usuwanie dymu,
- zapewnieniu oświetlenia awaryjnego oraz przeszkodowego w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi,
- zapewnienie możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany.
W celu sprawnego przeprowadzenia ewakuacji coraz częściej w zakładach jest montowany Dźwiękowy system ostrzegawczy czyli w skrócie DSO.
Dźwiękowe Systemy Ostrzegawcze (DSO) za pomocą komunikatów głosowych umożliwiają sprawne powiadomienie osób przebywających w obiekcie o wystąpieniu zagrożenia pożarowego i ułatwiają przeprowadzenie sprawnej ewakuacji. Jasne i jednoznaczne polecenia głosowe są doskonale identyfikowalne, przez co pozwalają uniknąć zjawiska paniki i chaosu w obiekcie objętym pożarem, dodatkowo zapewniając selektywną ewakuacje z budynku.
Przykładowy schemat ewakuacji ludzi:
Plan ewakuacji powinien zawierać:
- drogi i kierunki ewakuacji do najbliższych wyjść ewakuacyjnych- rozmieszczenie przycisków sygnalizacji pożarowej i innych- lokalizację charakterystycznych pomieszczeń budynku- miejsce w którym w danej chwili człowiek się znajduje – zaznaczone jako, np. „TU JESTEŚ”
Dokumenty:
Plan ewakuacji w formie wywieszonych tablic muszą być wywieszone w ogólnodostępnych i widocznych miejscach, na każdej kondygnacji budynku. Plan ewakuacji jest wymagany m.in. w budynkach użyteczności publicznej, w budynkach zamieszkania zbiorowego oraz w zakładach pracy.
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego jest wymagana w obiektach bądź ich częściach stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, w których występuje strefa zagrożenia wybuchem, lub:
· kubatura brutto budynku lub jego części stanowiącej odrębną strefę pożarową przekracza 1000 m3 /nie dotyczy budynków inwentarskich/,
· kubatura brutto budynku inwentarskiego przekracza 1500m3;
· powierzchnia strefy pożarowej obiektu innego niż budynek przekracza 1000 m2.
Instrukcje Bezpieczeństwa Pożarowego mogą opracowywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. Reasumując aby móc wykonywać czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej polegające na zapobieganiu powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, m.in. opracowywać instrukcję bezpieczeństwa pożarowego powinny spełniać co najmniej jedno z poniższych kryteriów:
· wykształcenie średnie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej,
· tytuł zawodowy technika pożarnictwa,
· wykształcenie wyższe i ukończone szkolenie specjalistów ochrony przeciwpożarowej,
· wykształcenie wyższe na kierunku inżynieria bezpieczeństwa pożarowego lub tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa,
Bibliografia:
www.ciop.pl
www.bydgoszcz.oip.pl
www.straz.gov.pl
ukw12bhp15