Polityka Insight dossier-TTIP_pl.pdf

(239 KB) Pobierz

DOSSIER

H A NDEL TR A NSATL A N T YCK I:

CO PR Z Y NIESIE U MOWA

U NI A–USA

MAREK WĄSIŃSK I Analityk ds. europejskich

Luty 2014 r.

1242540925.052.png

1242540925.063.png

1242540925.074.png

1242540925.085.png

1242540925.001.png

Jak Unia i Polska handlują z USA?

Łączne obroty handlowe Unii z USA w 2012 r. wyniosły 0,5 bln euro, a inwestycje przekro-

czyły kwotę 2,5 bln euro. Polska odpowiada za nieco ponad 1 proc. handlu transatlantyckiego.

Dane: GUS, NBP, Eurostat

H A NDEL TR A NSATL A N T YCK I

2

1242540925.004.png

1242540925.005.png

1242540925.006.png

1242540925.007.png

1242540925.008.png

1242540925.009.png

1242540925.010.png

1242540925.011.png

1242540925.012.png

1242540925.013.png

1242540925.014.png

1242540925.015.png

1242540925.016.png

1242540925.017.png

1242540925.018.png

1242540925.019.png

1242540925.020.png

1242540925.021.png

1242540925.022.png

1242540925.023.png

1242540925.024.png

1242540925.025.png

1242540925.026.png

1242540925.027.png

1242540925.028.png

1242540925.029.png

1242540925.030.png

1242540925.031.png

1242540925.032.png

1242540925.033.png

1242540925.034.png

1242540925.035.png

1242540925.036.png

1242540925.037.png

1242540925.038.png

1242540925.039.png

1242540925.040.png

1242540925.041.png

1242540925.042.png

1242540925.043.png

1242540925.044.png

1242540925.045.png

1242540925.046.png

1242540925.047.png

1242540925.048.png

1242540925.049.png

1242540925.050.png

1242540925.051.png

1242540925.053.png

1242540925.054.png

1242540925.055.png

1242540925.056.png

1242540925.057.png

1242540925.058.png

1242540925.059.png

1242540925.060.png

1242540925.061.png

1242540925.062.png

1242540925.064.png

1242540925.065.png

1242540925.066.png

1242540925.067.png

1242540925.068.png

1242540925.069.png

1242540925.070.png

1242540925.071.png

1242540925.072.png

1242540925.073.png

1242540925.075.png

1242540925.076.png

1242540925.077.png

1242540925.078.png

1242540925.079.png

1242540925.080.png

1242540925.081.png

1242540925.082.png

1242540925.083.png

1242540925.084.png

1242540925.086.png

1242540925.087.png

1242540925.088.png

1242540925.089.png

Co to jest TTIP?

Jeśli Unia i Stany Zjednoczone podpiszą umowę, powstanie największa na świecie strefa

wolnego handlu. Bruksela chce zakończyć negocjacje w ciągu dwóch lat.

Największa globalna umowa handlowa. Transatlantyckie Partnerstwo na rzecz Handlu

i Inwestycji ( Transatlantic Trade and Investment Partnership – TTIP) będzie umową

handlową między dwiema największymi gospodarkami na świecie. Unia i USA wytwa-

rzają prawie połowę światowego PKB i odpowiadają za jedną trzecią obrotów handlowych.

TTIP ma obejmować nie tylko zniesienie ceł, ale też zmniejszenie barier pozataryfowych,

czyli różnic w standardach produktów i usług. Jeśli Unia i USA ustalą wspólne zasady

w handlu, to narzucą de facto globalne standardy produktów i usług. Negocjacje rozpoczęły

się w czerwcu 2013 r., od tamtego czasu odbyły się trzy rundy rozmów.

K A L E N D A R I U M

18 czerwca 2013 r.

oicjalne otwarcie

negocjacji między

Unią i USA

8–12 lipca 2013 r.

pierwsza runda

negocjacyjna TTIP

w Waszyngtonie

Trudny początek negocjacji. Warunkiem rozpoczęcia rozmów było przyjęcie wspól-

nego mandatu negocjacyjnego przez wszystkie państwa Unii. Już to przyszło z trudem,

ponieważ Francja, która pielęgnuje swoją odrębność kulturową, żądała wyłączenia

z rozmów sektora audiowizualnego. Paryż bał się, że USA, dominujące na światowym

rynku produkcji i dystrybucji ilmów, muzyki i gier, mogą doprowadzić do upadku tego

sektora w Europie. Ostatecznie unijni ministrowie ds. handlu przystali na żądanie Paryża,

ale zapisali w mandacie, że w toku negocjacji KomEur może zwrócić się ponownie

o włączenie tej branży do umowy.

11–15 listopada 2013 r.

druga runda negocjacyjna

w Brukseli

16–20 grudnia 2013 r.

trzecia runda negocja-

cyjna w Waszyngtonie

Porozumienie nie wcześniej niż w 2015 r. Bruksela chce zamknąć negocjacje jeszcze

za kadencji obecnej KomEur, czyli do końca października 2014 r. Rezultat rozmów

będzie musiał zatwierdzić ParlEur kolejnej kadencji. W USA zgodę musi wyrazić

Kongres. W imieniu Unii za negocjacje odpowiada komisarz ds. handlu Karel De Gucht.

Jego odpowiednikiem po stronie Waszyngtonu jest przedstawiciel ds. handlu Michael

Froman, podlegający bezpośrednio prezydentowi USA. Inaczej niż Froman, De Gucht

będzie na każdym etapie konsultował się ze stolicami i ParlEur. Mandat jest tak szeroki,

że w razie sporu z USA kompromis w każdej kwestii będą musiały zaakceptować stolice.

Najtrudniejszy rozdział to rolnictwo, ale nie będzie powtórki z ACTA. Sporne kwestie

to: standardy sanitarne mięsa importowanego z USA, produkty GMO i systemy subsy-

diowania rolnictwa. Rozmowy będą też dotyczyć ochrony własności intelektualnej

(jak ACTA), ale wyłączona ma być kwestia odpowiedzialności karnej, która wzbudzała

najwięcej kontrowersji. Inaczej niż w przypadku unijnych negocjacji handlowych z Koreą

i Japonią tym razem przemysł samochodowy popiera porozumienie – europejscy produ-

cenci nie boją się napływu tańszych samochodów z USA.

Polska skorzysta przede wszystkim pośrednio. USA nie należą do pierwszej dziesiątki

największych partnerów handlowych Polski, ale są siódmym największym inwestorem.

Polski eksport towarów do Stanów w 2012 r. stanowił 2 proc. ogólnego eksportu. Ale jeśli

liczyć eksport według wartości dodanej, to 5 proc. produktów eksportowanych z Polski

traia ostatecznie do USA – głównie jako podzespoły niemieckich towarów. Dlatego wzrost

wymiany handlowej Unii z USA, zwłaszcza Niemiec, zwiększy także polski eksport.

H A NDEL TR A NSATL A N T YCK I

3

1242540925.090.png

1242540925.091.png

Jak będą wyglądać negocjacje?

Odbyły się już trzy rundy rozmów, na których strony uzgodniły zakres przyszłego porozumie-

nia. Od marca rozpoczną się właściwe negocjacje w poszczególnych obszarach.

Umowa obejmie praktycznie wszystkie sektory gospodarki. Negocjacje TTIP będą

się toczyć w trzech głównych obszarach: • dostęp irm do rynku – zniesienie ceł, otwarcie

rynku usług, ochrona inwestycji i dostęp do zamówień publicznych; • zniesienie barier

pozataryfowych – chodzi o różnice w standardach produktów i procesach certyikacji

np. dotyczących bezpieczeństwa samochodów czy norm itosanitarnych; • zasady handlu

globalnego – Unia i USA chcą wypracować wspólne stanowiska w sprawie wielostronnych

porozumień handlowych w ramach WTO.

T E R M I N Y

17–18 lutego 2014 r.

Karel De Gucht

i Michael Froman

podsumowują

w Waszyngtonie

dotychczasowe

negocjacje

10–14 marca 2014 r.

czwarta runda negocjacyj-

na w Brukseli

Obie strony powołały głównych negocjatorów. Unię będzie reprezentował dyrektor

w KomEur Ignacio García Bercero, Amerykę – przedstawiciel na Europę i Bliski

Wschód Dan Mullaney z biura przedstawiciela ds. handlu przy Białym Domu. Gdy

konieczna będzie interwencja polityczna, komisarz ds. handlu Karel De Gucht będzie

rozmawiał z przedstawicielem USA ds. handlu Michaelem Fromanem. Unijne stolice

ani ParlEur nie będą bezpośrednio zaangażowane w negocjacje.

maj, lipiec, październik,

grudzień 2014 r.

wstępnie ustalone daty

czterech kolejnych rund

negocjacji

Rozmowy to głównie praca w podzespołach. Pierwsze trzy rundy negocjacyjne służyły

wyznaczeniu zakresu przyszłego porozumienia. Obie delegacje zaznaczyły, co chcą

osiągnąć i określiły tzw. czerwone linie, których w ramach negocjacji nie przekroczą.

Na tej podstawie uzgodniony zostanie tryb pracy podzespołów do poszczególnych

rozdziałów TTIP – takich jak zamówienia publiczne, inwestycje, energetyka czy wymogi

bezpieczeństwa produktów. Rozmowy w podzespołach poprowadzą już eksperci obu stron,

dobierani w zależności od tematu.

30 października 2014 r.

koniec kadencji KomEur

Negocjacje międzysektorowe dopiero na końcu. Kolejne rundy będą dotyczyły poszcze-

gólnych rozdziałów porozumienia. Najpierw na agendzie znajdą się obszary najmniej

problematyczne, dopiero później negocjatorzy przejdą do zagadnień kontrowersyjnych.

Obie strony na bieżąco będą obliczać zyski i straty z kompromisów zawartych w poszcze-

gólnych sektorach. Dopiero w ostatnich rundach, gdy wypracowanie wspólnego stanowiska

w obrębie jednego sektora wciąż nie będzie możliwe, zaczną się negocjacje międzysekto-

rowe. Ich zadaniem będzie zbilansowanie zysków i strat w obrębie całej umowy.

Wszystkie kraje będą musiały przyjąć porozumienie. TTIP wychodzi poza kwestie

wolnego handlu, w których Unia ma wyłączne kompetencje, ale dotyczy także standardów

produktów. Umowa będzie więc musiała być ratyikowana w każdym z 28 państw człon-

kowskich. W niektórych, np. we Francji, może być przedmiotem gorącej debaty politycznej.

Z kolei w Stanach Zjednoczonych TTIP będzie wymagać ratyikacji w Kongresie, która

też nie jest przesądzona – dla senatorów często ważniejsze są korzyści dla rodzimego

stanu niż dla całego kraju. Porozumienia o wolnym handlu Waszyngtonu z Kolumbią

czy Panamą wchodziły w życie dopiero w pięć lat po zakończeniu negocjacji z powodu

braku zgody Kongresu.

H A NDEL TR A NSATL A N T YCK I

4

1242540925.092.png

1242540925.093.png

Jakie są najważniejsze punkty sporne?

Wspólne standardy, zamówienia publiczne, arbitraż, rolnictwo – to najtrudniejsze tematy negocjacji.

Unia będzie chronić sektor audiowizualny a Stany transport morski.

Najtrudniejsze rozmowy będą dotyczyły wspólnych standardów. Unia i USA od 20

lat bez powodzenia rozmawiają o harmonizacji standardów produktów lub wprowadze-

niu wzajemnej uznawalności – np. bezpieczeństwa substancji chemicznych. Negocjatorzy

będą musieli ustalać w każdym poszczególnym sektorze, np. jakie certyikaty bezpieczeń-

stwa samochodów czy standardy emisji spalin będą wzajemnie uznawane. Gdyby w ramach

TTIP udało się znieść połowę z istniejących pozataryfowych barier, transatlantycki handel

mógłby wzrosnąć nawet o 150 mld dol. Przyniosłoby to największe korzyści w sektorze

motoryzacyjnym, chemicznym i kosmetycznym, spożywczym oraz urządzeń elektronicznych.

K O R Z Y Ś C I Z T T I P

Zmiana PKB rocznie w proc.

+0,3

USA

+0,55

Unia

Zmiana eksportu rocznie w proc.

+5,8

USA

+2

Unia

Stany Zjednoczone chcą otwarcia Unii na żywność GMO. W handlu produktami

rolnymi wciąż obowiązują wysokie cła – średnio 13 proc. na unijne produkty w USA

i 48 proc. na amerykańskie w Unii. Producenci na obu, silnie subsydiowanych rynkach

obawiają się dopuszczenia konkurencji zza oceanu. Dodatkowo Waszyngton będzie chciał

otwarcia europejskiego rynku na żywność GMO oraz mięso płukane chlorem czy produ-

kowane z użyciem hormonów. Bruksela nie chce obniżać standardów bezpieczeństwa,

ale osiągnięcie porozumienia może wymagać ustępstw ze strony Unii. Tych z kolei

obawiają się organizacje konsumentów.

Zmiana importu rocznie w proc.

+3,8

USA

+2

Unia

Unia chce dostępu do amerykańskich zamówień publicznych. W USA obowią-

zuje Buy American Act, który przy zamówieniach publicznych nakazuje administracji

preferowanie produktów i usług od amerykańskich dostawców. W toku negocjacji z WTO

kilka agencji rządowych USA wyłączono spod tego rygoru, ale większość wciąż podlega

ustawie. Dostęp do amerykańskich zamówień publicznych leży w interesie Brukseli.

Wedle KomEur liberalizacja tego rynku pozwoli na zwiększenie unijnego PKB

o 0,02 proc., ale za ustępstwa Stany zażądają wysokiej ceny.

Dane: Centre for Economic

Policy Research

Sektor audiowizualny kontra transport morski. Na żądanie Paryża, który chroni swój

sektor ilmowy, transatlantyckie negocjacje handlowe nie obejmują usług i produktów audio–

wizualnych. Ceną za wyłączenie sektora będzie zapewne utrzymanie amerykańskich

ograniczeń w dostępie do wewnętrznego rynku transportu morskiego. W tej chwili ani statki

unijne, ani nawet te pływające pod amerykańską banderą, choć wybudowane w Unii,

nie mogą świadczyć usług transportowych w USA. KomEur bardzo zależy na zniesieniu tego

zakazu, dlatego Bruksela może jeszcze próbować włączyć sektor audiowizualny do rozmów.

Arbitraż inwestor–państwo. Amerykanie chcą wprowadzenia do umowy klauzuli ISDS

(investor–state dispute settlement), która umożliwia inwestorom pozywanie państw przed

międzynarodowy arbitraż. Jeśli trybunał arbitrażowy uzna zmiany prawne za dyskryminujące

inwestora, może nakazać administracji wypłatę wysokiego odszkodowania – np. amery-

kańska irma Lone Pine Resources Inc. domaga się od rządu kanadyjskiego 250 mln dol.

rekompensaty za zakaz szczelinowania hydraulicznego. Europejscy negocjatorzy nie mają

gotowych rozwiązań prawnych do zaproponowania, ale nie chcą zgodzić się na amerykańskie.

H A NDEL TR A NSATL A N T YCK I

5

1242540925.002.png

1242540925.003.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

odpowiedź na pytanie TTIP.amr (241 KB)
TTIP-Raport Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce.pdf (4790 KB)
Agenda_en.pdf (170 KB)
Agenda_pl.pdf (120 KB)
Polityka Insight dossier-TTIP_pl.pdf (239 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin