POZARY.DOC

1. Podstawowe terminy.

Strefa pożarowa – stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynków elementami oddzielenia pożarowego, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości > niż dopuszczalne odległości od innych budynków (określone).

Elementy oddzielenia pożarowego – ściany i stropy. Elementy te powinny być wykonane z materiałów niepalnych, a występujące w nich otwory – muszą być obudowane przedsionkami przeciwpożarowymi lub zamykane za pomocą drzwi przeciwpożarowych bądź innego zamknięcia przeciwpożarowego. W ścianie oddzielenia przeciwpożarowego łączna powierzchnia otworów, nie powinna przekraczać 15% powierzchni ściany, a w stropie oddzielenia przeciwpożarowego 0,5% powierzchni stropu.

Odporność pożarowa budynku (cały budynek) – zdolność konstrukcji lub elementu budynku do spełnienia w określonym czasie w warunkach odpowiadających działaniu pożaru wymagań dotyczących:

·         Nośności pożarowej (i/lub),

·         Izolacyjności pożarowej (i/lub),

·         Szczelności pożarowej oraz innych wymaganych właściwości.

Odporność ogniowa budynku (część budynku) – zdolność obiektu do spełnienia w ustalonym okresie czasu wymagań, co do:

·         Stateczności

·         i/lub szczelności ogniowej

·         i/lub izolacyjności ogniowej

·         i/lub innych oczekiwań warunków określonych w normowym badaniu odporności ogniowej.

Kryteria nośności ogniowej „R” – kryterium według którego jest oceniana zdolność elementu lub konstrukcji do przenoszenia określonych oddziaływań podczas odpowiedniego badania odporności ogniowej.

Szczelność ogniowa „E” – zdolność elementu oddzielającego, wystawionego na działanie ognia z jednej strony, do przeciwstawienia się przechodzeniu płomieni i gorących gazów lub wystąpienia płomieni na nie nagrzewanej stronie przez wyznaczony czas w normowym badaniu odporności ogniowej.

Izolacyjności ogniowej „I” – to kryterium określone na podstawie wyników badania odporności ogniowej, według oddziałującego na

Klasa odporności ogniowej konstrukcji lub elementu – to symbol któremu przyporządkowano konstrukcję lub element konstrukcyjny ze względu na odporność ogniową.

Strefy pożarowe i oddzielenia przeciwpożarowego – strefę pożarową jako powierzchnia jest obliczona jako powierzchnia wewnętrzna budynku lub jego części, przy czym wlicza się do niej powierzchnię antresoli.

Drogi ewakuacyjne – z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna być zapewniona możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej, bezpośrednio albo drogami komunikacji ogólnej.

2. Stan formalno – prawny (główne dokumenty regulujące).

3. Warunki techniczne, jakie powinny spełniać budynki.

Obiekt budowlany należy projektować, budować, użytkować zgodnie z przepisami w sposób zapewniający spełnienie wymagań podstawowych. Zgodnie z działem 6 budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający w razie pożaru:

ü       Nośność konstrukcji przez czas wynikający z rozporządzenia,

ü       Ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu w budynku,

ü       Ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie budynki,

ü       Możliwości ewakuacji ludzi a także uwzględnienia bezpieczeństwa ekip ratowniczych.

Przepisy tego działu określają wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynków lub ich części wynikające:

ü       Z ich przeznaczenia i sposobu użytkowania,

ü       Wysokości lub liczby kondygnacji,

ü       Położenia w stosunku do poziomu terenu oraz do innych obiektów budowlanych.

Układ zawarty z 1994 roku między Polską a Unią Europejską początkowo w sprawie zbliżenia przepisów a w dalszej kolejności dotyczy zobowiązań naszego kraju co do zgodności ze standardami Unii.

Podstawowe dyrektywy:

ü       Nośność i stateczność

ü       Bezpieczeństwo pożarowe

ü       Higiena, zdrowie i środowisko

ü       Bezpieczeństwo użytkowania

ü       Ochrona przed hałasem

ü       Oszczędność energii i ochrona cieplna.

4.     Klasyfikacja materiałów.

Stopień rozprzestrzeniania ognia;

I.  Stopień NRO nierozprzestrzeniający się ogień

II.      Stopień SRO słabo rozprzestrzeniający się ogień

III.   Stopień SRO silnie rozprzestrzeniający się ogień.

Klasyfikacja ogniowa. Parametry:

ü       Ilość wydzielanego ciepła i szybkość,

ü       Czas do zapalenia,

ü       Rozprzestrzenianie płomieni,

ü       Wytwarzanie dymu,

ü       Występowanie płonących kropli i odpadów.

Reakcja wyrobu na ogień. Euroklasa (od najlepszego do najgorszego):

A1 – brak rozgorzenia

A2 – brak rozgorzenia

B – brak rozgorzenia

C – brak rozgorzenia przy strumieniu cieplnym 100kW; nie wcześniej niż 10 min                przy 300kW

D – rozgorzenie nie wcześniej niż po 2 min przy strumieniu cieplnym 100kW

E – rozgorzenie <2min przy 100kW

F – brak wymagań (nie odbyte badanie np. RGT – badanie); wyroby łatwopalnych, dla których nie określa się żadnych wymagań

Wyroby:

A1 – beton, wata mineralna, kamienna,

A2 – płyty gipsowo – kartonowe,

B - twarde PCV

C – pianka fenolowa

D – sklejka

E – tworzywa sztuczne spienione samogasnące,

F – tworzywa sztuczne spienione samogasnące.

Klasy oznaczające wytwarzanie dymu:

S1 – prawie bez dymu,

S2 – średnia ilość dymu,

S3 – duża ilość dymu,

d0 – brak płonących kropli

d1 – niewiele płonących kropli

d2  - bardzo wiele płonących kropli

Wskaźnik zapalności - jest to wielkość bezwymiarowa charakteryzująca badany materiał pod względem zdolności do zapalenia pod wpływem promieniowania cieplnego w określonych warunkach próby.

Wskaźnik spalania – jest to wielkość bezwymiarowa charakteryzująca badany materiał pod względem ilości wydzielonego ciepła podczas rozkładu termicznego spalania próbki w określonych warunkach próby.

Rozróżniamy III stopnie palności:

I.  Stopień materiał niezapalny,

II.                        Stopień materiał trudno zapalny,

III.                     Stopień materiał łatwo zapalny.

5.     Podwyższenie odporności ogniowej.

Techniczne środki zabezpieczeń obejmują:

ü       Zespół technicznych urządzeń, sprzętu instalacji,

ü       Rozwiązań budowlanych służących zapobieganiu powstawaniu pożaru i rozprzestrzenienia pożaru.

Systemy bierne (środki ochrony przeciwpożarowej są to działania bezpośrednio budowlane):

ü       Oddzielenia przeciw pożarowe (ściany i stropy),

ü       Zwiększenie odporności na działanie ognia np. przez impregnację ogniochronną materiałów palnych, obudowanie przez obmurowanie, obetonowanie, obłożenie płytami ogniochronnymi lub nanoszenie powłok podnoszących odporność ogniową materiałów budowlanych,

ü       Zamknięcia otworów spełniających odpowiednie kryteria ogniochronne, jak drzwi p.p., przedsionki p.p., lampy dymowe.

ü       Zabezpieczenia p.p. przepustów wentylacyjnych i instalacyjnych oraz innych przejść przez oddzielenia p.pożarowe.

Systemy czynne:

ü       Urządzenia i instalacje do wykrywania pożaru,

ü       Sygnalizację alarmową stanu zagrożenia pożarowego zwaną również sygnalizacją pożarową,

ü       Stałe urządzenia gaśnicze (tryskacze, mgłowe)

ü       Urządzenia do odprowadzania dymu,

ü       Urządzenia do odprowadzania ciepła.

ZACHOWANIE SIĘ MATERIALÓW I WYROBÓW BUDOWLANYCH

W ZAKRESIE REAKCJI NA OGIEŃ

1. Klasyfikacja materiałów i wyrobów budowlanych w zakresie reakcji na ogień. W polskiej terminologii normowej wyroby budowlane dzieli się na:

-PALNE,

-NIEPALNE,

Ponadto dzieli się na:

- NIEZAPALNE,

- TRUDNO ZAPALNE,

- LATWO ZAPALNE

Dodatkowo klasyfikuje się z uwagi na

- DYMOTWÓRCZOŚĆ,

- TOKSYCZNOŚĆ (produktów spalania),

- KAPANIE i ODPADANIE.

Systematyka wyrobów budowlanych przedstawiona jest na poniższych rysunkach.

Rys. Systematyka wyrobów budowlanych w zakresie reakcji na ogień

ODPORNOŚĆ POŻAROWA BUDYNKÓW

WedLug warunków technicznych jest pięć klas odporności pożarowej budynków lub ich części (stref pożarowych) podanych w kolejności od najwyższej do najniższej i oznaczonych literami: A, B, C, D i E. Wymaganą klasę odporności pożarowej dla budynku, zaliczonego do jednej kategorii ZL podane są w poniższej tablicy: