Poradnik_Transport wewnętrzny.doc

ZASADY PORUSZANIA SIĘ NA TERENIE ZAKŁADU PRACY

Podział i nazwy dróg na terenie zakładu

W każdym zakładzie pracy, nawet rozmieszczonym w kilku pomieszczeniach, występują drogi służące do przemieszczania osób lub ładunków. Muszą one spełniać wymogi określone odpowiednimi przepisami.

Zasadnicze wymagania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa w czasie korzystania z dróg na terenie zakładu pracy określa:

·  rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650; dalej: ropbhp).

Wymiary dróg transportowych znajdziecie w:

·  Polskiej Normie PN-68/M-78010 Transport wewnętrzny. Drogi i otwory drzwiowe. Wytyczne projektowania.(dalej: norma transportowa).

Techniczne wymagania dla dróg ewakuacyjnych określa:

·  rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690 z późn. zm.; dalej: rozporządzenie o warunkach technicznych budynków)

Podział dróg

Drogi na terenie zakładu pracy dzielą się na:

-          drogi komunikacyjne i transportowe:

o       drogi dla pojazdów kołowych na obszarze poza budynkami,

o       drogi dla pojazdów kołowych w budynkach

-          drogi dla ruchu pieszych – zwane przejściami:

o       na obszarze poza budynkami,

o       ciągi komunikacyjne w budynkach.

-          drogi ewakuacyjne,

-          dojazdy pożarowe.

Wymiary dróg

Przepisy normy transportowej przedstawiają minimalne zalecane szerokości dróg transportowych w zależności od sposobu organizacji ruchu na tych drogach. Wyróżniają one drogi:

-          o ruchu jednokierunkowym:

o        tylko dla ruchu pieszego z ładunkiem,

o        tylko dla środków transportowych,

o        dla środków transportowych i ruchu pieszego,

-          o ruchu dwukierunkowym:

o        tylko dla ruchu pieszego z ładunkiem,

o        tylko dla środków transportowych,

o        dla środków transportowych i ruchu pieszego.

Minimalne szerokości dróg w zakładzie pracy mogą być różne w zależności od rodzaju ruchu (Tab. 1, Rys. 1).

Tabela 1 – Minimalne wymagania dla dróg w zakładzie pracy.

a – szerokość człowieka z ładunkiem lub szerokość środka transportowego,

b – szerokość drogi transportowej w cm.

Minimalna szerokość drogi transportowej nie może być mniejsza niż 120 cm.

Rys. 1. Rodzaje dróg transportowych – schemat do tabeli nr 1.

Znakowanie dróg

Drogi w zakładzie pracy powinny być oznakowane zgodnie z Polskimi Normami, załącznikiem nr 1 (Szczegółowe Zasady Stosowania Znaków i Sygnałów Bezpieczeństwa) do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650; dalej: ropbhp; oraz przepisami wykonawczymi do ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2003 r., nr 58, poz. 515, ze zm.).

Wymagania dotyczące oznaczania przeszkód, niebezpiecznych miejsc i dróg:

-          Miejsca w zakładzie pracy, do których pracownicy mają dostęp podczas pracy, a w których istnieje ryzyko kolizji z przeszkodami, upadku lub spadania przedmiotów, powinny być oznakowane skośnymi pasami - na przemian żółtymi i czarnymi lub czerwonymi i białymi.

-          Wymiary oznaczenia powinny być odpowiednie do rozmiaru przeszkody lub niebezpiecznego miejsca.

-          Oznaczenie, do którego stosuje się kolory żółty i czarny lub czerwony i biały powinno być narysowane pod kątem około 45° i pasy powinny mieć zbliżone wymiary (Rys. 2).

Rys. 2. Wzór oznakowania miejsc, w których istnieje ryzyko kolizji z przeszkodami, upadku lub spadania przedmiotów.

-          Drogi w budynkach powinny być wyraźnie wyznaczone za pomocą ciągłych pasów o dobrze widocznej barwie (z uwzględnieniem barwy podłoża) - najlepiej żółtej lub białej.

W praktyce spotyka się w magazynach na drogach transportowych wykonanych np. z płytek ceramicznych połączenie odcieni koloru białego i koloru czerwonego. Pasy oznakowane są wtedy czerwonymi płytkami, są trwałe i nie wymagają odnawiania (Rys. 3).

Rys.3. Oznakowanie pasów ruchu i przejść płytkami ceramicznymi koloru czerwonego.

-          Rozmieszczenie pasów wyznaczających drogi powinno uwzględniać niezbędną (bezpieczną) odległość między pojazdami i jakąkolwiek przeszkodą mogącą znajdować się w pobliżu oraz między pieszymi i pojazdami - zastosowanie mają tu przepisy normy transportowej.

-          Podobnie znakuje się również stałe drogi na zewnątrz budynków, o ile drogi te nie są otoczone odpowiednimi barierami lub chodnikami.

Znakowanie dróg –  pionowe i poziome znaki drogowe

Zgodnie § 1 i 2, rozporządzenia Ministra Infrastruktury, Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych z dnia 31 lipca 2002 r. (DZ. U. Nr 170 poz. 1393), na drogach stosuje się następujące znaki i sygnały drogowe:

1.           znaki pionowe w postaci tarcz, tablic z napisami lub symbolami, które występują również w postaci znaków świetlnych,

2.           znaki poziome w postaci linii, napisów i symboli, umieszczonych na nawierzchni drogi,

3.           sygnały świetlne nadawane przez sygnalizatory,

4.           sygnały dawane przez osoby do tego uprawnione,

5.           sygnały dźwiękowe lub wibracyjne wysyłane przez urządzenia umieszczone na drodze.

Kolorystyka znaków:

-          znaki ostrzegawcze oznaczamy trójkątem, obrazuje to Rys. 4.

-          znaki zakazu okrągła tarczą otoczoną czerwoną obwódką i białym lub niebieskim tłem dla zakazu zatrzymywania i postoju, obrazuje to Rys. 5.

-          znaki nakazu – okrągła tarczą z niebieskim tłem i znakiem oznaczonym kolorem białym, obrazuje to Rys. 6.

-          znaki informacyjne - prostokątna lub kwadratowa tablica ze znakiem na niebieskim tle, obrazuje to Rys. 7.

-          znaki poziome na jezdni – białe pasy malowane na jezdni, obrazuje to Rys. 8.

-          znaki świetlne obrazuje Rys. 9.

Stosowanie takich znaków drogowych dotyczy dróg publicznych. Kolej stosuje inne niż na drogach publicznych znaki związane z zabezpieczeniem ruchu. Również w przypadku dróg wodnych, a z takimi możemy spotkać się w niektórych zakładach, (np. elektrociepłowniach, do których węgiel dostarczany jest drogą wodną), stosowane są odpowiednie znaki związane z bezpieczeństwem ruchu na torze wodnym.

Zgodnie z  § 1.  ust 2. załącznika nr 1 do rozporządzenia: „ropbhp”, w zależności od rodzaju stosowanego transportu - w zakładzie pracy powinny być stosowane znaki i sygnały używane w transporcie drogowym, kolejowym, śródlądowym, morskim i powietrznym.

Przykłady pionowych znaków drogowych (ostrzegawczych, zakazu, nakazu i informacyjnych) przedstawione są na rys. 4 – 7. Oznakowanie dróg komunikacyjnych liniami poziomymi przedstawione jest na rys. 8.

Rys. 4. Przykłady znaków ostrzegawczych.

Rys. 5. Przykłady znaków zakazu.

Rys. 6. Przykłady znaków nakazu.

Rys. 7. Przykłady znaków informacyjnych.

                a.          

                     b.  

Rys. 8. a. Znakowanie krawędzi (linia ciągła) i środka jezdni (linia przerywana).

b. Znakowanie przejścia dla pieszych („zebra”).

Sygnały świetlne

Przykładowe sygnały świetlne przedstawione są na rys. 9.

Rys. 9. Przykłady sygnałów świetlnych.

WAŻNE

Jeżeli oznakowanie nie jest wystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika, miejsca niebezpieczne powinny być wyłączone z użytkowania poprzez ich odpowiednie wygrodzenie lub w inny sposób.

              Fot. 1. Przykład odgrodzenia i oznakowania miejsca niebezpiecznego przy ciągu komunikacyjnym. (Zdjęcie W. Krupa)

Znaki bezpieczeństwa i urządzenia sygnalizacyjne powinny być sprawdzane, czyszczone i konserwowane w regularnych odstępach czasu oraz, w zależności od potrzeb, naprawiane i wymieniane, aby zapewnić spełnianie przez nie funkcji informacyjnej i sygnalizacyjnej.

Utrzymanie dróg

Drogi powinny być utrzymane w stanie niestwarzającym zagrożeń dla użytkowników. Nie powinny także prowadzić przez miejsca, w których występują zagrożenia dla ich użytkowników.

Jeśli w zakładzie występują miejsca do komunikacji pieszych prowadzące przez miejsca zagrożone, powinniście poinformować pracowników, że miejsca takie oraz sposób postępowania przy ich przekraczaniu pokazane zostaną w czasie instruktażu stanowiskowego.

Często zdarza się, że znaki bezpieczeństwa są nieczytelne lub zastawione, a w związku z tym niewidoczne. Na drogach pojawiają się ubytki nawierzchni wynikające z ich eksploatacji. Pracownicy powinni być uczuleni na konieczność powiadomienia przełożonego lub pracodawcy o takim stanie. Wynika to z określonego w art. 211 Kodeksu pracy obowiązku pracownika dotyczącego współdziałania z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Każdy pracownik zakładu pracy zarówno pieszy jak i kierowca środka transportowego lub innego pojazdu, ma obowiązek przestrzegania przepisów ruchu drogowego obowiązujących w zakładzie, regulowanych znakami drogowymi. Jest to niezbędne dla zapewnienia sobie i innym pracownikom bezpieczeństwa w czasie przemieszczania się po terenie zakładu pracy.

Wymogi dla dróg i placów manewrowych dla środków transportowych

Wymagania dla dróg w zakładzie pracy: