Zadania IIc 2003.doc

Związki organiczne - ćwiczenia

Zadanie 1.

U wszystkich uczniów pewnej klasy przeprowadzono pomiar ciśnienia krwi w spoczynku i po wysiłku fizycznym (wszyscy wykonali po 10 przysiadów).

Wybierz hipotezy, które weryfikowało opisane doświadczenie.

A.    Jakie czynniki wpływają na ciśnienie krwi?

B.     Wysiłek fizyczny powoduje wzrost ciśnienia.

C.     Wysiłek fizyczny powoduje wzrost tętna.

D.    Wysiłek fizyczny powoduje spadek ciśnienia.

E.     Czy wysiłek fizyczny wpływa na tętno?

Zadanie 2.

Do zlewek zawierających tę samą ilość wody o różnej temperaturze wpuszczono oczliki (po 10 osobników do każdego naczynia). Po upływie czasu przeznaczonego na doświadczenie u skorupiaków zbadano liczbę uderzeń serca na minutę. Wyniki eksperymentu przedstawiono w tabeli.

Określ, który parametr był w tym doświadczeniu zmienną zależną, a który – zmienną niezależną.

A)    Ilość wody.

B)    Liczba oczlików.

C)    Odczyn wody.

D)    Temperatura wody.

E)     Średnia liczba uderzeń serca.

F)     Czas przebywania w wodzie.

Zmienna zależna: ………………………

Zmienna niezależna: ……………………

Zadanie 3.

Podstawowymi metodami pracy biologów są obserwacje i eksperymenty. Różnią się one od siebie stopniem ingerencji badacza.

Wpisz literę „O” przed opisem obserwacji, a literę „E” przed opisem eksperymentu.

… 1. Mierzenie wzrostu i masy wszystkich uczniów w klasie.

… 2. Sprawdzanie, czy różne natężenie światła ma wpływ na tempo fotosyntezy.

… 3. Liczenie, ilu przedstawicieli poszczególnych gatunków motyli przylatuje na łąkę.

… 4. Mierzenie pulsu uczniów przed i po biegu.

… 5. Porównanie składu chemicznego owoców porzeczki czerwonej i czarnej.

Zadanie 4.

Uczniowie mieli zweryfikować następującą hipotezę: Temperatura wpływa na intensywność fotosyntezy. W tym celu przygotowali dwa zestawy doświadczalne, w których badali intensywność fotosyntezy w temperaturze 5oC i 20oC. Pomiaru dokonywali, licząc ilość produktu fotosyntezy – tlenu – w naczyniach doświadczalnych. Co minutę uczeń odczytywał objętość tlenu w naczyniach doświadczalnych, posługując się skalą na cylindrze miarowym. Tam, gdzie tlen wydziela się w większej ilości, intensywność fotosyntezy była większa.

Pomimo starań osób prowadzących doświadczenie, podczas jego przebiegu popełniono błędy, które trzeba wziąć pod uwagę, interpretując wyniki.

Które z opisanych błędów miały największy wpływ na wynik? Wybierz dwa rodzaje błędów i odpowiednie uzasadnienia wyboru każdego z nich.

1. Błąd odczytu pojemności produktu reakcji na skali cylindra miarowego.
2. Błąd sposobu pomiaru, mierzona jest objętość gazu.
3. Błąd hipotezy, badanie jej nie weryfikuje.
4. Błędnie wybrana zmienna niezależna (objętość produktu reakcji).

Uzasadnienia

A.    Osoby prowadzące pomiar niedokładnie odczytały wyniki ( utrudnieniem jest menisk na słupie wodny w cylindrze miarowym).

B.     Pomiędzy odczytem czasu a odczytem wyniku upłynęło zbyt wiele czasu.

C.     Szybkość przebiegu reakcji enzymatycznej ustala się, mierząc nie tylko wzrost ilości produktu, ale też ubywanie substratów.

D.    Na mierzoną objętość gazu wpływa również ciśnienie tlenu, który się spręża na szczycie cylindra.

Zadanie 5.

W pewnym laboratorium biochemicznym wyprodukowano środek (w postaci pastylek) mający obniżyć ilość cholesterolu we krwi nawet u osób nie przestrzegających diety niskotłuszczowej. W celu zbadania jego skuteczności wybrano losowo grupę 100 osób przestrzegających diety niskotłuszczowej i 100 osób nie przestrzegających tej diety. Obie grupy miały być badanie przez 6 miesięcy. Skuteczność specyfiku antycholesterolowego zamierzano zmierzyć poprzez określenie, ile osób w każdej grupie po jego zażywaniu będzie miało poziom cholesterolu w normie.

Który z poniższych planów badawczych jest najlepszy?

A.    Wszystkim osobom zostaną podane pastylki zawierające środek obniżający poziom cholesterolu we krwi.

B.     Pastylki zawierające środek obniżający poziom cholesterolu we krwi zostaną podane tylko grupie osób przestrzegających diety niskotłuszczowej.

C.     Cześć osób w obu grupach zostanie podany środek obniżający poziom cholesterolu, a części – pastylki nie zawierające tego środka (placebo).

D.    Środek obniżający poziom cholesterolu zostanie podany tylko grupie osób nieprzestrzegających diety niskotłuszczowej.

Zadanie 6.

Niektóre szczepy bakterii są odporne na wybrane antybiotyki. W sytuacji ciężkiej infekcji bakteryjnej warto wiedzieć, który antybiotyk będzie skuteczny. W laboratorium bakteriologicznym dysponowano:

1. Szalkami z pożywką i wzrastającymi koloniami bakterii pobranych od pacjenta,
2. Krążkami bibuły, które można nasączyć dowolnym roztworem i nałożyć na pożywkę z bakteriami,
3. Próbkami różnych antybiotyków.

Jak przekonać się, który antybiotyk będzie skuteczny w walce z bakteriami? Zaprojektuj próbę badawczą i kontrolną do tego doświadczenia.

Próba badawcza: …………………………………………………………………………….

Próba kontrolna: …………………………………………………………………………….

Zadanie 7.

Jeśli do białawego roztworu białka kurzego zostanie dodana pepsyna (enzym trawienny), po pewnym czasie roztwór stanie się przezroczysty. Oznacza to, że przy użyciu pepsyny białko zostało rozłożone.

·         Do probówki A nalano 2 ml wody z kwasem solnym (pH=2) i umieszczono ją w temperaturze pokojowej,

·         Do probówki B nalano 2 ml pepsyny z kwasem solnym (pH=2) i umieszczono ją w temperaturze pokojowej,

·         Do probówki C nalano 2 ml pepsyny z kwasem solnym (pH=2) i umieszczono ją w temperaturze 5oC (dolna półka w lodówce),

·         Do probówki D nalano 2 ml pepsyny z kwasem solnym (pH=2) i umieszczono ją w łaźni wodnej o temperaturze 37oC,

·         Do probówki D nalano 2 ml pepsyny z kwasem solnym (pH=2) i umieszczono ją w łaźni wodnej o temperaturze 45oC,

Sformułuj problem badawczy, który badano w opisanym doświadczeniu.

…………………………………………………………………………………………………..

Zadanie 8.

W pewnym doświadczeniu badano wpływ warunków środowiska na pepsynę – enzym rozkładający białka. Do probówek zawierających 5 ml roztworu białka dodano po 1 ml pepsyny. Następnie probówki podzielono na dwie grupy – A i B. Probówki z grupy A pozostawiono w łaźni wodnej o temperaturze 27oC, a probówki z grupy B - w łaźni wodnej o temperaturze 37oC. W grupie a połowa probówek z mieszaniną reakcyjną miała pH 6, a połowa – pH 3. Tak samo było w grupie B. Mieszanina w probówkach stawała się przeźroczysta, gdy białko ulegało całkowitemu rozłożeniu na aminokwasy. Przejrzystość cieczy badano za pomocą fotometru. Wyniki doświadczenia przedstawia tabela.

a)     Podaj dwie hipotezy, które weryfikowało opisane doświadczenie.

…………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..........................

b)     Określ warunki, w których reakcja zaszła najszybciej.

…………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..........................