RODZIELANIE UKLADOW NIEJEDNORODNYCH
MIESZANINA- uklad conajmniej dwoch pierwiastkow lub zwiazkow chem zmieszanych ze soba w dowolnym stosunku i wykazujacych swoje indywidualne wlasciwosci
WYR DWIE FAZY UKLADU:
-otoczenie- faze dyspersyjna, w ktorej nastepuje rozproszenie
-substancja rozproszona- faza zdyspergowana
DWA RODZAJE MIESZANIN:
-jednorogne- homogeniczne np. stopy metali, benzyna, powietrze, cukier w wodzie- wzrokow okreslenie skladnikow jest niemozliwe
-niejednorodne- heterogeniczne np. mleko, owoce, nasiona oleiste- widoczne golym okiem
ROZDIELANIE UKLADOW CIALO STALE- CIECZ:
WYCISKANIE CIECZY- jest podstawowa metoda rozdzielania ukladow niejednorodnych. W przetw rolno-spozywczym wykorzystuje sie głownie do pozyskiwania frakcji cieklej zawartej w komorkach surowcow pochodzenia roslinnego i zwierzecego.
FAZY:
-zniszczenie struktury
-wypychanie powietrza
-wyciśnięcie cieczy (wyk sie prase)
KIERUNKI ZASTOSOWANIA:
-otrzymywanie sokow owocowych i warzywnych
-wyciskanie olejow z nasion oleistych
-wydzielanie tluszczu ze skwarek i surowcow pochodzenia morskiego
OBROBKA WSTEPNA- ma na celu rozerwanie blon komorkowych i uwolnienie cieczy zawartej w komorkach.
Polega na rozdrobnieniu surowca oraz zabiegach dodatkowych takich jak:
-obrobka enzymatyczna
-elektryczna
-ultradzwiekowa
-termiczna
-hydrotermiczna
PRASY
KLASYFIKACJA:
1)Ze względu na ciaglosc pracy:
a)o dzialaniu cyklicznym (periodycznym, przerwy zw z obsluga)
b)dzialaniu ciaglym
2)Ze wzgledu na sposob wytwarzania sily:
a)hydrauliczne:
-warstwowe
-koszowe
b)pneumatyczne (powietrze sprezone)
c)mechaniczne (mechanizmy prose i zlozone np. sruba+nakretka):
-slimakowe
-walcowe
-tarczowe
-tasmowe
-srubowe
PRASA HYDRAULICZNA WARSTWOWA:
-prasa odzialaniu okresowym
-pracochlonna i czasochlonna obsluga
-wytlaczany surowiec umieszcza sie w:
*formach- produkcja serow
*workach- produkcja kazeiny
*w chustach- produkcja sokow
-wytlaczanie wielu warstw- przekladki drewniane (np. wiklinowe)
PRASY HYDRAULICZNE- SA stosowane do wywierania,w stosunkowo łatwy sposób, ardzo dużych nacisków. Konstrukcja skł się z ramy, cylindra z nurnikiem układu pompowego, układu sterującego i dwóch płyt, pomiedzy którymi prasowany jest surowiec.
PRASA KOSZOWA:
-prasa o dzialaniu okresowym
-kosz ustawiony poziomo lub pionowo
cylinder (beczka), tłok, układ srubowy, wanienka-podstawa prasy, dreny
PRASA TASMOWA:
-o dzialaniu ciaglym
-system conajmniej dwoch wspolpracujacych tasm stalowych lub z tworzyw sztucznych
elementy: perforowana tasma dolna, tasmy gorne nieperfo, bebny napedowe tasmy dolnej, walki stabilizujace tasme, odbiornik soku, dozownik miazgi owocowej, przenosnik slimakowy do wytlokow, kolektor soku.
PRASA MECHANICZNA- SLIMAKOWA:
-czesca robocza jest cylindryczne sito wewnatrz ktorego obraca sie slimak
-prasy jedno lub dwuslimakowe
-wzrost cisnienia w prasie uzyskuje sie poprzez:
● zmniejszenie srednicy sita
● zmniejszenie skoku slimaka
● zwiekszenie srednicy rdzenia slimaka
elementy: slimak, matryca z otworami (wylot oleju), obejma dyszy, glowica dyszy, dysza, nakretka
PRASA SLIMAKOWA – jest prasą działającą w sposób ciągły. Prasa ta składa się ze ślimaka i nieruchomej obudowy, wewnątrz której obraca się ślimak. Zadaniem śimaka jest przesuwanie surowca który dostał się wlotem w kierunku wylotu i wytworzenie ciśnienia wewnątrz prasy. Wzrost ciśnienia wywołany jest zmiejszajacą się objętością pomiedzy zwojami slimaka . wyciśnieta ciecz jest odprowadzana z wanny otworem
ROZDZIELANIE UKŁ. NIEJEDNOR. ROZDZIELANIE CIECZY
KLASYFIKACJA HYDRAULICZNA- proces rozdzielania zarn w środowisku cieklym. Oparta na zas opadania cial stalych w sr plynnym. Zalezy od gestosci i sr czastek poszeg frakcji (przeklada sie na szybkosc opadania).
Czynnikiem sprawczym w procesie wirowania jest sila odsrodkowa P=m*w^2*r (P-sila odsrodkowa[N], m-masa czastki, w-pr katowa)
Proporcja Fr nazywana kryterium Froude'a mowi ile razy przysp odsrodkowe jest wieksze od przysp ziemskiego: Fr=r*w^2 / g
WIRÓWKI- KLASYFIKACJA:
1)Wedlug kryterium rozdzialu (wartosci sily odsrodkowej)
-normalne (x<3000)- wszystkie filtracyjne)
-ultrawirowki (x>3000)
2)Sposob dzialania:
-filtracyjne (wydzielanie czesci stalych zaniecz)
-sedymentacyjne
-separacyjne (rozdzial emulsji, oddzielanie drobnyh zaniecz stalych)
3)Wedlug ciaglosci pracy:
-okresowe (periodyczne)
-pracujace w sposob ciagly
WIROWKI FILTRACYJNE- zastosowanie w wielu branzach przemyslu rolno-spozywczego do filtrowania zawiesin gruboziarnistych, wyrozniamy:
-komorowe i bebnowe
-okresowe i ciagle
-perforowany beben
Komorowa- dziurkowane pierscienie, metalowa siatka lub uklad filtracyjny, obudowa
Bebnowa o dz okresowym- doplyw zawiesiny, beben wirowki, obudowa, wylot przesacza, stozkowa pokrywa, wylot osadu
Bebnowa o dz ciaglym- beben wirowki, wal poziomy, tlok spychacza, pierscien z otworami, walek tlokowy, tlok, króćce hydrauliczne, dysza do przemywania, krociec osadu, krociec przesaczu, obudowa
WIROWKI SEDYMENTACYJNE- do wydzielania z zawiesiny osadu i klarownej cieczy w przypadku, beben bez perforacji
-bebnowe-talerzowe
Bebnowa o dz okresowym- pionowy beben, obudowa wirowki, wal napedzajacy, przewod dop zawiesine, przewod do odprow cieczy
Bebnowa o dz ciaglym- beben stozkowy, wal wydrazony, wal slimaka, slimak, krociec doprowadzajacy
WIROWKI SEPARACYJNE- stosowane do rozd emulsji dwoch cieczy z ewent udzialem fazy stalej (element: bąk)
-bebnowe i talerzowe (otwarte, polotwarte, zamkniete i hermetyczne)
DEKANTERY- wirowka z poziomym bebnem
Klarujący- z mozliwoscia rozd cieczy na frakcje (slimak beben, doplyw cieczy, odprow cieczy, sklarowana ciecz)
WYTLACZANIE- metoda pozyskiwania substancji przez wyciskanie, wygniatanie za pomoca prasy np.
-w przemysle miesnym separowanie miesa od kosci
-w olejarstwie- wytlaczanie oleju z nasion
-w winiarstwie do wytwarzania moszczu
PRASOWANIE- operacja obrobki plastycznej podczas korej nastepuje zmiana zarysu lub grubosci u wyrobu wedlug zalozonego rozmieszczenia masy prasowanego materialu
TEORIA PRASY HYDRAULICZNEJ:
Hydraulika bazuje na prawie Pascala i naczyn polaczonych. Z prawa Pascala wynika, ze ciecz poddana sile cisnieniowej przylozonej z zewnatrz, napiera na scianki naczynia w kazdym punkcie z taka sama sila. Stosunek sily powierzchniowej P do pola powierzchni F, na ktore ta sila dziala nazywa sie cisnieniem p.
p=P/F
Zapisujac rownanie w postaci iloczynowej otrzymamy:
Po * F= P * f
Dzielac obustronnie rownanie przez P otrzymujemy:
Po * F / P = f
Nastepnie dzielac obustronnie rownanie przez F otrzymujemy postac:
Po/P = f/F
Zaleznosc powierzchni przedstawia stosunek sil dialajacych na poszczegolne tloki oraz pol powierzchni tlokow.
Wniosek 1: Z powyrzszych zaleznosci wynika, ze w prasie hydraulicznej prawo Pascala jest wykorzystywane do uzyskania zwiekszenia sily na tloku roboczym. W odniesieniu do tloka od strony pompy hydraulicznej.
Wniosek 2: Przylozenie sily do malego tloka powoduje przykazanie nacisku (parcia) poprzez przewod hydrauliczny do duzego cylindra, gdzie nastepuje zwielokrotnienie sily przylozonej do malego tloka.
Wniosek 3: Zwielokrotnienie sily rowne jest stosunkowi powierzchni tloka malego do powierzchni tloka duzego (tzw przekladnia)
Wniosek 4: Zwielokrotnienie sily bedzie tym wieksze im roznica tych srednic bedzie wieksza
Wniosek 5: Dzialanie prasy hydrauliczenej polega na tym, ze zwieksza ona dzialajace sily Po tyle razy ile razy pole powierzchni F jest wieksze od pola powierzchni f.
Przyklady maszyn: nadziewarka, separator, tabletkarka.
WYPOS TECH LINII UBOJOWYCH
OSZOLOMIENIE- kazdy proces ktory spowoduje natychmiastowa utrate przytomnosci zwierzecia, ktora trwa az do smierci
USMIERCANIE- kazdy proces ktory pow smierc zwierzecia
UBOJ- smierc poprzez wykrwawienie
SCHEMAT TECHNOLOGII UBOJU DROBIU:
-glodzenie, chwytanie i pakowanie do pojemnikow transportowych
-transport do rzezni
-odbior drobi i zawieszanie w strzemionach przenosnika
-oszalamianie i wykrwawienie
-oparzanie i skubanie
-patroszenie (wytrzewianie), kontrola lekarsko-weterynaryjna, oddzielanie podrobow, usowanie czesci niejadalnych
-schladzanie tuszek i podrobow
-klasyfikacja jakosciowa i wagowa tuszek: a)podzial na elementy kulinarne b)tuszki cale
-pakowanie do opakowan jednostkowych: a)przechowyw w stanie schlodzonym b)zamrazanie i przechowywanie
-wysylka gotowych wyrobow
Oszałamianie jest pierwszą operacją w procesie technologicznym uboju drobiu. Według przepisów UE zabieg ten powinien powodować u drobiu stan nieprzytomności i niewrażliwości na bodźce zewnętrzne, tak aby ubój był pozbawiony lęku, bólu, cierpień i dręczenia ptaków. Dlatego też oszałamianie powinno być efektywne, a przecięcie naczyń krwionośnych dokładne.
Metody:
-elektryczne
-gazowe(za pom miesz gazow obojetnych)
O.ELEKTRYCZNE- Polega ono na poddaniu centralnego układu nerwowego ptaków działaniu prądu elektrycznego o odpowiednich parametrach przez określony czas. Oszałamianie odbywa się podczas przemieszczania ptaków, zawieszonych za nogi w strzemionach przenośnika, przez elektryczny oszałamiacz (głuszacz). W jego dolnej części znajduje się zbiornik z wodą, w której zanurzone są głowy ptaków. Prąd elektryczny przepływając przez całe ciało ptaków, powoduje, w zależności od natężenia i częstotliwości, tylko całkowite wyłączenie świadomości (elektronarkoza), lub też oszołomienie i śmierć.
W praktyce przemysłowej stosuje się oszałamiacze zasilane prądem o niskiej (50 Hz) lub wysokiej (50 – 500 Hz) częstotliwości. Minimalne natężenie prądu dla różnych gatunków drobiu dla niskiej częstotliwości jest następujące:
- brojlery 105 mA,
- kaczki, gęsi 130 mA,
- indyki 150 mA.
O.GAZOWE- Metoda ta polega na umieszczeniu drobiu w atmosferze mieszaniny gazów. Do tego celu używa się azotu (N), argonu (Ar) oraz dwutlenku węgla (CO2), w różnych proporcjach objętościowych. W skład mieszaniny gazów wchodzi również tlen (O2) w ilości poniżej 2%. Oszałamianie gazowe ma tą zaletę, że żywe ptaki nie muszą być wyjmowane z klatek i zawieszane na strzemionach.
O.MECHANICZNE-Oszałamianie mechaniczne prowadzi do natychmiastowej i nieodwracalnej utraty funkcji mózgu. Stosowanie tej metody wymaga dokładnego oraz stresogennego ustalania głowy ptaka, dla zapewnienia odpowiedniej aplikacji. Ten sposób może być zalecany szczególnie do oszałamiania gęsi, które w systemie zanurzeniowym stwarzają wiele problemów. Oszałamianie w urządzeniu zwanym automatycznym oszałamiaczem polega na tym, że żywe ptaki zawieszone na strzemionach za nogi na transporterze podwieszanym, kierowane są do głuszacza zasilanego prądem elektrycznym o napięciu 80-120 V, natężeniu około 120 mA i częstotliwości 350-450 Hz. Czas oszałamiania wynosi około 4 sekundy.
USUWANIE UPIERZENIA: Kolejnym etapem obróbki drobiu po uboju jest usuwanie upierzenia. Zabieg ten zaczyna się bezpośrednio po wykrwawieniu i składa się z dwóch operacji:
• obróbki termicznej - 1)oparzanie,
• obróbki mechanicznej – 2)skubanie.
1)OPARZANIE polega na zadziałaniu temperaturą na pochewki piórowe ptaków. Celem tej czynności jest umożliwienie łatwego usunięcia z całej powierzchni ciała drobiu okrywy piór, utrzymujących stałą temperaturę organizmu ptaka.
Rozróżnia się oparzanie:
-w gorącej wodzie,
-w parze wodnej.
Wyróżnia się trzy metody oparzania drobiu wodą:
- Półoparzanie - najbardziej łagodny sposób oparzania drobiu. Temperatura wody wynosi 50-52°C, a czas zanurzenia to od 90 do 180 sekund. Drób poddany półoparzaniu dobrze znosi obróbkę mechaniczną podczas skubania, zachowując naturalną barwę i wygląd skóry oraz naskórka. Zdejmowanie upierzenia z ptaków półoparzonych zajmuje więcej czasu, niż w innych metodach oparzania.
- Oparzanie łagodne – w wodzie o temperaturze 56-58°C, a czas zanurzenia drobiu wynosi od 60 do 90 sekund. Obserwuje się denaturację termiczną naskórka, który ulega zdarciu podczas mechanicznego skubania drobiu, powodując, że powierzchnia skóry jest błyszcząca i dość lepka w dotyku. Ta metoda oparzania wymaga użycia wody do schładzania tuszek, ponieważ gdy są one pozbawione naskórka łatwo ulegają przebarwieniu.
- Oparzanie silne - najbardziej skuteczna metoda oparzania. Temperatura wody wynosi od 65 do 68°C, a czas oparzania zmienia się w zależności od temperatury wody i gatunku drobiu. Jednak powinien być na tyle długi, aby usunięcie upierzenia było łatwe, w wyniku intensywnej obróbki termicznej pochewek piórowych. Kaczki i gęsi oparza się przez około 2 minuty, przy czym w pierwszym etapie usuwa się ręcznie pióra skrzydłowe (lotki), ogonowe z górnej powierzchni skrzydeł oraz szyi.
Oparzanie para wodna:
Wykrwawione ptaki poddaje się działaniu mieszaniny nasyconej pary wodnej i powietrza o wysokiej temperaturze, powodującej rozluźnienie pochewek piórowych, lecz nie naruszającej fizycznych i funkcjonalnych właściwości upierzenia. do osiągnięcia prawidłowego oparzenia stosuję się tu temperaturę dochodzącą do 100°C. Metoda oparzania za pomocą pary wodnej jest technicznie bardziej skomplikowana niż metoda wodna, lecz odznacza się tym, że nie budzi zastrzeżeń z punktu widzenia higieny obróbki drobiu, nie uszkadza naturalnej struktury pierza i puchu gęsi i kaczek oraz nie powoduje przybrudzenia białej barwy upierzenia.
2)SKUBANIE- rozpoczyna się bezpośrednio po zakończeniu oparzania. Ma to istotny wpływ na rezultaty skubania oraz na wygląd skóry tuszki. Dłuższy okres dzielący oparzanie od skubania niekorzystnie wpływa na efektywność skubania.
Urządzenie przeznaczone do mechanicznego skubania „wyrywa” pióra za pomocą wirujących tarcz, wyposażonych w gumowe palce, które usuwają pióra z tuszek przesuwających się na transporterze ubojowym.
Skubanie sposobem ciągłym odbywa się w strzemionach przenośnika, który przenosi drób z oparzalnika do skubarek mechanicznych. Elementy robocze tych skubarek są wprawiane w szybki ruch obrotowy współbieżny lub przeciwbieżny, a gumowe palce powodują usuwanie pierza z ptaków przesuwających się na przenośniku.
Skubanie drobiu sposobem okresowym wykonuję się w skubarkach karuzelowych (bębnowych), które działają na zasadzie ruchu wirowego tuszek wewnątrz skubarki. Po uruchomieniu tarczy obrotowej lub walca obrotowego, do środka skubarki wrzuca się określoną liczbę ptaków, a gumowe palce zdejmują z nich upierzenie.
PO UBOJU- obrywacz lebkow jesli byly tylko naciete, stanowisko obcinania lap
PATROSZENIE- (wytrzewianie) rozpoczyna się bezpośrednio po usunięciu upierzenia. Polega ono na przecięciu skóry oraz powłok brzusznych i opróżnieniu jamy ciała.
Rozróżnia się patroszenie ręczne lub mechaniczne.
Ręczne-Patroszenie sposobem ręcznym dokonywane jest przy obróbce poubojowej gęsi oraz indyków. Składa się ono z następujących czynności (w kolejności, w jakiej wykonywane są w przemyśle):- przecięcie przełyku,- otwarcie jamy ciała,- wyjmowanie wnętrzności,- badanie lekarsko-weterynaryjne,- oddzielenie serca,- oddzielenie wątroby,- oddzielenie żołądka,-oddzielenie jelit,- usuwanie płuc,- usuwanie tchawicy,- oddzielenie szyi,- mycie wewnętrzne i zewnętrznetuszek.
UBÓJ TRZODY CHLEWNEJ
PROCES: 1)sektor przyjecia i glodowki: rampa z waga, kojce z poidlami, instalacja do mycia i suszenia zwierzat
2)linia do uboju trzody: oszalamianie, wykrwawianie, oparzanie tusz i usowanie szczeciny, skorowanie, obrobka i wytrzewianie tusz, przecinanie tusz, badanie weterynaryjne, wazenie i magazynowanie poltusz
3)linia do uboju bydla: oszalamianie, wykrwawienie, skorowanie, obrobka i wytrzewianie tusz, przecinanie tusz, badanie weterynaryjne, wazenie i magazynowanie poltusz
PODZIAŁ OPERACJI ROZDRABNIANIA: -szarpanie(owoce,warzywa) -gniecenie(owoce, ziarno zbóż)-rozcieranie(owoce,warzywa) –śrutowanie(nasiona oleiste,ziarna zbóż) –drobienie i mielenie(ziarno zbóż) –przecieranie(owoce,warzywa) –kultrowanie(mięso)
STOPIEŃ ROZDROBNIENIA i=lo/l lo i l-wymiar charakterystyczny przed i po rozdrobnieniu [m]
ROZDROBNIENIE: -grube(wstępne) i=2-6 –średnie i=5-10 –b.drobne i=10-50 –ultra drobne i=50-100 –koloidalne i>100 TEORIE ROZDRABNIANIA: powierzchniowa(Rittingera) –objętościowa(Koca-Kirpiczewa) –Bonda
SPOSOBY ROZDRABNIANIA: -zgniatanie:przykłady zastosowania 1.zalecane-materiały twarde, miękkie w dużych kawałkach 2.niezalecane- materiały włókniste drobne i b.drobne
–roztupywanie 1.mat. b.twarde i kruche w dużych i średnich kawałkach 2.jw
–uderzanie 1.b.twarde i twarde kruche w sr kawalkach 2.-
ścieranie 1.do duzego stopnia rozdrob, mat miekkie i wlokniste, czastki drobne i b drobne 2.mat.grube
–rozrywanie 1.mat.włókniste 2.-
-ścinanie 1.miękkie i kruche 2.-
-zginanie 1.kruche w dużych kawałkach 2.-
TEORETYCZNA WYDAJNOŚĆ PRACY WALCA Q=3,6 gp*l*v*sigma*fi
gp-gęstość w stanie..materiału po rozdrobnienu (kg/m3) l-długość walca [m] v-średnia prędkośc materiału w strefie rozdrobnienia [m] sigma-średnia wielkość szczelin między walcami w strefie rozdrobnienia [m] fi-wpółczynnik zapełnienia strefy rozdrabniania 9o,15-0,80)
MASZYNY ROZDRABNIAJĄCE 0,15-0,80 śrutowanie śrutowanie-ostatnie etapy przemiału
Charakterystyka wlewników do śrutowników stosowanych do rozdrabniania ziarna zbóż i stody
WALCE MIELĄCE: średnica 220-250 dla pszczenicy, średnica 300-350 żyto, długość 500-1500 mm walce szybkobieżne: 250-350 obr/min, prędkość walca szybkobieżnego/prędkość walca wolnobieżnego k=1,25-3, V obrotowa 4,5 m/s, górna para walców ma wyższe obroty od dolnej pary walców, wydajność tego typu urządzeń 1000-6000 kg/h MASZYNY ROZDRABNIAJĄCE SZARPIĄCE:
1)TARKA DO ZIEMNIAKÓW (budowa:zasyp surowca,piłki,bęben tnący,wysyp,sito,klocki) piłka ma 6-8 ząbków/cm, bęben średnica800 mm, długość czynna 300-350 mm, 900-1450 obr/min; wydajność 7-10 ton/h, roztarta miazga->sito grawitacyjne->zbiornik (RYSUNEK)
2)SZARPAK TARCZOWY Z TARCZĄ POZIOMĄ -wydajność:pomiędzy 1500 kg/h, zapotrzebowanie energii: pomidory 07-08 kJ/kg, jabłka 1,25-1,50 Kj/kg; budowa: zasyp surowca, nieruchoma przegroda, tarcza z kółkami, wysyp, silnik, sprzęgło, odbiór, ślimak
...
madmanpl