Etapy rozwoju niżu pozazwrotnikowego
1. Stadium początkowe -ulegają zmianie kierunki prądów powietrza w strefie frontu
głównego i następuje ich odchylanie względem pierwotnych kierunków strefowych.
2. Stadium fali -na skutek odchyleń powierzchnia frontowa dzieli się na dwie
części, tworząc front chłodny i ciepły, zaś w pobliżu wierzchołka fali tworzy się obszar
obniżonego ciśnienia.
3. Stadium młodego niżu - między frontem ciepłym a frontem chłodnym jest wyraźnie
zaznaczony i ukształtowany wycinek ciepły. Powietrze zimne okrąża powietrze ciepłe
od północy i zachodu. W miarę dalszego rozwoju niżu powietrze ciepłe przemieszcza
się na obszar zajęty dotąd przez powietrze chłodne, gdy tymczasem powietrze chłodne
następujące za wycinkiem ciepłym wypiera powietrze ciepłe.
4. Stadium okluzji - gdy w miarę zwężania się wycinka ciepłego niż się pogłębia, zaś
ciśnienie w jego centrum może obniżyć się o kilkanaście hPa. Ponieważ front chłodny
porusza się szybciej niż front ciepły, ciepły wycinek ulega zwężeniu i dochodzi do
okluzji. Na tym etapie niż osiąga maksymalny rozwój i zaczyna się wypełniać.
5. Stadium wypełniania się niżu - jest ono związane z zanikaniem różnic temperatury
między masami powietrznymi, ciepłe powietrze zostaje na obszarze niżu całkowicie
wypchnięte do góry, zaś obie chłodne masy powietrzne po obu stronach frontu
zokludowanego nieznacznie różnią się od siebie.
Okluzja- łączenie się frontów atmosferycznych w obszarze związanym z niżem barycznym.
Front polarny-składa się z masy polarnej i zwrotnikowej
Konwekcja to zjawisko powstawania prądów konwekcyjnych. Prądy konwekcyjne to ciągła wędrówka prądów powietrza. Prądy konwekcyjne powstają, gdy zimne ciężkie powietrze nagrzewa się, staje się lżejsze (ma mniejszą gęstość od powietrza zimnego) i unosi się do góry. Na jego miejsce wchodzi powietrze zimne, które też po pewnym czasie się ogrzewa i unosi do góry. Potem pewna ilość powietrza ochładza się i opada na dół, nagrzewa się i tak cały czas.
Skutki napływu mas powietrza arktycznego:
*napływa do nas głównie w chłodnej porze roku-powietrze to ma bardzo niską temperaturę i równowagę stałą, oraz jest pozbawione wielu zanieczyszczeń
*w powietrzu arktycznym jest stosunkowo niewiele pary wodnej, stąd pogoda odznacza się bezchmurnym niebem lub małym zachmurzeniem, bardzo dobrą widocznością, oraz bardzo niskimi temperaturami
*w ciepłej porze roku powietrze to ogrzewa się w dolnych warstwach, przez co ma równowagę chwiejną co sprzyja powstawaniu chmur kłębiastych niekiedy występują chmury kłębiasto-deszczowe Cumulonimbus oraz przelotne opady deszczu.
Masy powietrza w Polsce:
*polarnomorskie-ma ona największy wpływ na klimat naszego kraju dociera do nas przez ok. 65% dni w roku. Dociera ona do nas z północnego zachodu przynosząc ochłodzenie latem, a ocieplenie zimą, które powoduje odwilż. Masa to zawsze przynosi zachmurzenie i dosyć spore ilości deszczu. Napływa do nas ze stałego niżu islandzkiego.
*polarnokontynentalne-ma ona również dosyć duży wpływ na klimat Polski dociera do nas z północno wschodniej części kraju przez ok. 30% dni w ciągu roku. Przynosi latem słoneczną i upalną pogodę ponieważ jest to masa sucha docierająca z głębi Eurazji. Natomiast zimą mamy również piękną słoneczną pogodę jednak temperatury są dużo poniżej zera stopni. Takie ukształtowanie stanów pogodowych jest wynikiem nagrzewania się kontynentu, który latem szybko się nagrzewa i oddaje ciepło.
*arktyczne-dociera do naszego kraju z północy przez ok. 4% dni w roku.
Napływa na przełomie zimy i wiosny. Przynosi nam bardzo często póżną wiosną przymrozki, które powodują duże szkody. Zimą przynosi mrozy i zawieje. Jeżeli przychodzi do nas przechodząc przez Ocean Arktyczny jest masą wilgotną natomiast gdy przepływa przez Syberię jest masą suchą.
*zwrotnikowo-morskie.kontynentalne-docierają do nas przez ok. 2% dni w ciągu roku. Przychodzą rzadko gdyż barierę stanowią dla nich góry. Są masami bardzo ciepłymi. Masa powietrza zwrotnikowo-morskiego dociera do nas z wyżu azorskiego, a zwrotnikowo-kontynentalnego dociera z Azji Mniejszej. Docierają latem przynosząc silne wyładowania i ulewy. Zawsze przynoszą ocieplenie. Masa zwrotnikowo-kontynentalna dociera do nas jesienią przynosząc ocieplenie i słoneczną pogodę. Powoduje ona efekt "polskiej złotej jesieni", który występuje głównie na wyż. Lubelskiej.
Skład atmosfery:
*troposfera(do ok 12m)- w troposferze zachodzą wszystkie zjawiska pogodowe oraz cały obieg wody w przyrodzie. Występuje w niej para wodna, która skraplając się tworzy chmury. Charakterystyczną cechą tej warstwy są pionowe ruchy powietrza związane z konwekcją. Najwyższe chmury typu cirrus złożone z kryształków lodu sięgają wysokości 7–13 km.
*stratosfera (12–50 km)- pionowe ruchy powietrza w tej strefie nie występują, natomiast wieją tutaj bardzo szybkie prądy strumieniowe – poziome wiatry o globalnym zasięgu, odpowiedzialne za przemieszczanie układów barycznych. Pary wodnej praktycznie w stratosferze już nie ma, jednak niekiedy, szczególnie na dalekiej północy, z niewielkiej ilości pary na wys. ok. 30 km powstają z kryształków lodu tzw. obłoki iryzujące, które mienią się kolorami tęczy
*mezosfera (50– 85 km)-spadek temp od 0 do -70oC, niebo zmienia kolor z błękitnego na granatowoczarny, pojawiają się na nim gwiazdy
*jonosfera (85–2000 km)-występują cząstki gazów atmosferycznych, które są nieustannie wystawione na kontakt z promieniowaniem kosmicznym.
Front ciepły-chmury cirrus->cirrostratus, altostratus, nimbostratus
Front chłodny-chmury altostratus, cumulonimbus.
Inwersja termiczna-zjawisko to zachodzi w troposferze przy braku prądów pionowych w najniższej części.Przyczyny:
*napływ ciepłego powietrza nad wychłodzone podłoże (i. adwekcyjna);
*wślizgiwanie się powietrza ciepłego na chłodne w strefie frontu atmosferycznego (i. frontalna);
*suchoadiabatyczne ogrzewanie się powietrza zstępującego z wyższych warstw troposfery (i. z osiadania).
Siła Coriolisa(skutki):
*na półkuli północnej powoduje odchylanie się poruszających się poziomo ciał na prawo, a na półkuli południowej - w lewo
*działa na spadające swobodnie ciała, odchylając je od pionu w kierunku wschodnim
Bryza-wiatr wiejący na granicy dwóch obszarów. Dzienna-morska(z morza ku lądowi), nocna-lądowa (z lądu ku morzu).
lukin10