httpwww_ein_org_plpodstronywydania43pdf06.pdf

(437 KB) Pobierz
Zdzisław CHŁOPEK
INTERPRETACJA POZNAWCZA METODY MONTE CARLO W ZASTOSOWANIACH
TECHNICZNYCH
THE COGNITIVE INTERPRETATION OF THE MONTE CARLO METHOD
FOR THE TECHNICAL APPLICATIONS
W pracy przedstawiono poglądy na temat poznawczej interpretacji metody Monte Carlo. We wstępie zamieszczono in-
formacje na temat zastosowania doswiadczeń przypadkowych do poznania rzeczywistości od Starożytności do czasów
współczesnych. Główna teza pracy dotyczy zastosowania metody Monte Carlo do poznawania przyczynowych i przy-
padkowych właściwości doświadczanej rzeczywistości. Przedstawiono przykład wykorzystania metody Monte Carlo
w symulacji testu dynamicznego do badania silników spalinowych testem statycznym.
Słowa kluczowe:
Metoda Monte Carlo, silniki spalinowe, testy silników spalinowych.
The paper presents views on the cognitive interpretation of the Monte Carlo method. The introduction contains infor-
mation on the application of a random occurencies to get to know the reality, starting from antiquity till the present
day. The main argument of the paper concerns the use of the Monte Carlo method to learn the causal and random
properties of the reality being experienced. The examples have been presented of the use of the Monte Carlo method in
the dynamic test simulation to examine internal combustion engines with the static test.
Keywords:
Monte Carlo Method, internal combustion engines, internal combustion engine tests.
1. Wstęp
Określenie „metoda Monte Carlo” zostało użyte w histo-
rycznej publikacji Nicolasa Metropolisa i Stanisława Ulama pt.
„The Monte Carlo Method”, zamieszczonej w renomowanym
piśmie “Journal of the American Statistical Association” we
wrześniu 1949 r. [18]. Wyniki przedstawiane w tej pracy były
efektem teoretycznych rozważań, związanych z zastosowaniem
generowanych liczb pseudoprzypadkowych do symulacji roz-
praszania i absorpcji neutronów w ramach prowadzonego na
początku lat czterdziestych ubiegłego stulecia programu Man-
hattan, którego celem było opracowanie pierwszej na
świecie
bomby jądrowej.
Zastosowanie zjawisk przypadkowych do celów poznaw-
czych było znane i stosowane od dawna, choć brak było sforma-
lizowanych teoretycznych podstaw takich metod. Pierwszych
zastosowań zjawisk przypadkowych do celów poznawczych
można się doszukiwać w doświadczeniach irracjonalnych.
Przykłady takich działań są odwiecznie w mistyce [11]. We
wróżbach, a szczególnie w funkcjonowaniu wyroczni, można
dostrzec nawet jakiejś formalizacji działań, ukierunkowanej na
osiągnięcie oczekiwanej skuteczności.
Historycznie jest znane zastosowanie zjawisk przypadko-
wych do obliczeń. Jest to datowana na 1777 r. tzw. igła Buffo-
na [15] – metoda całkowania, polegająca na rzucaniu igły na
płaszczyznę pokrytą równoległymi liniami prostymi. Metoda ta
została opracowana przez Georgesa–Louisa Leclerca – hrabie-
go de Buffon (1707 – 1788). Z kolei Pierre–Simon de Lapla-
ce (1749 – 1827) zastosował metodą Buffona do wyznaczenia
wartości liczby
π.
William Thomson – lord Kelvin (1824 – 1907) używał
próbkowania przypadkowego, polegającego na wyciąganiu po-
numerowanych kartek z urny, do obliczania całek w pracach
nad kinetyczną teorią gazów [25].
1. Introduction
The definition of the „Monte Carlo method” was used in
the historic paper of Nicolas Metropolis and Stanisław Ulam
entitled „The Monte Carlo Method”, published in the „Journal
of the American Statistical Association” magazine in Septem-
ber 1949 [18]. The results presented there were the effect of the
theoretical deliberations, linked with the use of generated pseu-
do–random (casual) figures to simulate dispersion and absorp-
tion of neutrons as part of the Manhattan program conducted at
the beginning of the Forties of the last century, whose aim was
to develop first in the world nuclear bomb.
The use of casual phenomena for the cognitive purposes
had been known and applied long before, although there was
no formalised theoretical footing for such methods. First ap-
plication of the casual phenomena for the cognitive reasons can
be found in the irrational experiences. The examples of such
activities are ever–present in the mysticism [11]. Predictions
and particularly functioning of the oracles can show some for-
malisation of the activities focused on obtaining expected ef-
fectiveness.
Historically the use of casual phenomena for calculations is
well known. It is an integration method that dates back to 1777
and is known as so called Buffon needle [15], that relied on
throwing a needle on the surface covered with parallel straight
lines. This method was developed by Georges–Louis Leclerc –
the count of Buffon (1707 – 1788). Where as Pierre–Simon de
Laplace (1749 – 1827) used the Buffon method to establish the
value of the number
π.
William Thomson – lord Kelvin (1824 – 1907) used casual
sampling, that relied on drawing numbered pieces of paper
from the urn, to calculate the integrals while working on the
kinetic gas theory [25].
38
E
KSPLOATACJA I
N
IEZAWODNOŚĆ NR
3/2009
SCIENCE AND TECHNOLOGY
William Sealy Gosset, ps. Student (1876 – 1937) stosował
próbkowanie przypadkowe w pracach nad rozkładem współ-
czynnika korelacji oraz w odkryciu rozkładu t–Studenta [23,
24].
Historyczne prace nad symulacją dyfuzji i przemieszczania
się neutronów w reaktorach jądrowych prowadził Enrico Fermi
(1901 – 1894) z wykorzystaniem numerycznego próbkowania
przypadkowego. Enrico Fermi stworzył do tego celu specjalne
urządzenie, nazwane od jego nazwiska fermiakiem.
Enrico Fermi brał udział również w programie Manhattan,
prowadzonym na początku lat czterdziestych XX w. w Los
Alamos w celu opracowania bomby jądrowej (działającej na
zasadzie rozszczepiania jąder atomów ciężkich pierwiastków).
Czołowymi postaciami w realizacji programu Manhattan byli
ówcześni najsłynniejsi fizycy i matematycy, m.in. John (Jo-
hann) von Neuman – z pochodzenia Węgier, Stanisław Ulam
– matematyk pochodzenia polskiego, przedstawiciel lwowskiej
szkoły matematycznej (wraz m.in. ze Stefanem Banachem, Ka-
rolem Borsukiem i Hugonem Steinhausem) [26], amerykański
fizyk Richard Feynman, George Gamow – uczony pochodzenia
rosyjskiego oraz Richard Oppenheimer. W ramach prac nad sy-
mulacją rozpraszania i absorpcji neutronów uczeni ci stosowali
metody wykorzystujące próbkowanie przypadkowe. W pracach
tych upatruje się
źródła
powstania metody Monte Carlo. Nazwa
ta została użyta we wspomnianej publikacji przez dwóch człon-
ków zespołu badawczego: Metropolisa i Ulama [18]. Stanisław
Ulam wspominał również,
że
już znacznie wcześniej w czasie
rekonwalescencji w szpitalu generował doświadczenia przy-
padkowe z wykorzystaniem stawiania pasjansa.
Od początku lat siedemdziesiątych XX w. następuje inten-
sywny rozwój zastosowania metody Monte Carlo w związku
z „lawinowym” zwiększaniem się mocy obliczeniowych kom-
puterów coraz nowszych generacji. Jednocześnie intensywnie
jest rozwijana formalistyka związana z zastosowaniem metody
Monte Carlo [9, 19, 21]. Niezależnie od szybkiego rozwoju za-
stosowania metody Monte Carlo występuje cały czas stosun-
kowo znaczne ubóstwo intelektualne w teoriopoznawczym
traktowaniu tej metody. Jako najważniejsze formalne proble-
my metody Monte Carlo są traktowane zagadnienia opraco-
wywania i badania generatorów liczb pseudoprzypadkowych,
w tym szczególnie niezależność zmiennych przypadkowych
oraz zbieżność ciągów wielkości przypadkowych. Jednocze-
śnie,
zgodnie z modami w nauce, wprowadzonymi w
świecie
cywilizacji konsumpcyjnej w drugiej połowie XX w., nastę-
powała intensyfikacja nazewnictwa szczególnych zastosowań
doświadczeń pseudoprzypadkowych, odwołującego się komer-
cyjnym zwyczajem do
świata,
niekiedy natury, a niekiedy cy-
wilizacji [3, 10, 14, 22, 27]. Przykładowo metodą Monte Carlo
nie nazywano wszystkich metod z zastosowaniem generowa-
nia liczb pseudoprzypadkowych do rozwiązywania badanych
problemów, tylko te metody, które kończą się w ustalonym
czasie, ale mogą z pewnym prawdopodobieństwem dać wynik
tylko z pewną dokładnością, np. szukanie
ścieżki łączącej
dwa
punkty w labiryncie przy przypadkowym wyborze kierunku
poruszania się [9, 19, 21]. Natomiast metodę, która umożli-
wia zawsze uzyskanie poprawnego rozwiązania, ale w czasie
realizacji algorytmu, zależnym m.in. od układu danych (np.
algorytmy przyrostowe z przypadkowo uporządkowanymi da-
nymi) nazwano metodą Las Vegas, odwołując się do analogii
do północnoamerykańskiej stolicy hazardu [3, 22]. Z kolei al-
gorytmy przeszukujące przestrzeń alternatywnych rozwiązań
William Sealy Gosset, alias Student (1876 – 1937) used
casual sampling working on the co–relation coefficient dis-
tribution and in the discovery of the Student’s t– distribution
a [23, 24].
Historic work on the diffusion simulation and neutron shift-
ing in the nuclear reactors were led by Enrico Fermi (1901 –
1894) using numerical casual sampling. To this end, Enrico Fer-
mi created special device, called a „fermiac” after his name.
Enrico Fermi also took part in the Manhattan program, at
early forties of the XX century in Los Alamos to develop a nu-
clear bomb (relying on splitting of nuclei of heavy atoms). The
leading figures in the Manhattan project were then most famous
physicists and mathematicians such as, John (Johann) von Neu-
man – Hungarian by birth, Stanisław Ulam – mathematician of
the Polish extraction, the representative of the Lvov mathemat-
ic school (together with Stefan Banach, Karol Borsuk and Hugo
Steinhaus) [26], American physicist Richard Feynman, George
Gamow – scientist of the Russian extraction and Richard Op-
penheimer. Working on the neutrons dispersion and absorption,
they used methods utilising casual sampling. Their work is seen
as a source of the Monte Carlo method development. This name
was used in the aforementioned paper by two members of the
research team: Metropolis and Ulam [18]. Stanisław Ulam also
mentioned, that much earlier during the convalescing period in
hospital he already generated casual occurrences while playing
solitaire.
Since the beginning of the Seventies XX century, an inten-
sive development of the use of Monte Carlo method has taken
place due to a massive increase of the new generations comput-
ers’ processing power. At the same time, the formalism linked
with the Monte Carlo method application has been intensively
developed [9, 19, 21]. Irrespectively of a quickly wide spread-
ing use of the Monte Carlo method, there has still been a rela-
tively vast intellectual gap developing in the theory–studying
approach to this method. The most important formal problems
of the Monte Carlo method are the matters of creating and test-
ing generators of the pseudo–random (casual) figures, particu-
larly independence of the random variables and convergence of
the sequence of the random figures. At the same time, in line
with new fashions in science introduced in the world of con-
sumer civilisation in the second half of the XX century, there
was an intensification of a nomenclature of particular applica-
tions of pseudo–random occurrences, referring commercially,
sometimes to the world of nature, some other of civilisation [3,
10, 14, 22, 27]. However not all the methods using generating
pseudo–random figures to solve problems being investigated
were called Monte Carlo method. Only those methods, which
end in the set time, but are capable of providing the result with
a certain probability and accuracy. For example, tracing a path
between two points in a labyrinth with a random choice of
the direction of the movement [9, 19, 21]. Whereas method,
which always ensures obtaining a correct solution, but while
performing an algorithm, dependent , among the others, on
the data configuration (e.g. incremental algorithms with a data
randomly arranged) was called Las Vegas method, finding an
analogy with a North American hazard capital [3, 22]. In turn,
the algorithms searching through the area of an alternative solu-
tions to a problem, in order to find the best one, according to
the criterion assumed and with the use of random choice of an
initial point (so called initial population) and random course of
the state changes (so called population mutation) were called
M
AINTENANCE AND
R
ELIABILITY NR
3/2009
39
NAUKA I TECHNIKA
problemu w celu wyszukania rozwiązań najlepszych zgodnie
z przyjętym kryterium z zastosowaniem przypadkowego wy-
boru stanu początkowego (tzw. początkowej populacji) i przy-
padkowym przebiegiem zmian stanu (tzw. mutacji populacji)
nazwano algorytmami ewolucyjnymi lub genetycznymi [8, 10,
14], wykorzystując analogię do teorii doboru naturalnego Ka-
rola Darwina.
W odróżnieniu od rozwoju formalizmów, związanych z za-
stosowaniem doświadczeń przypadkowych lub pseudoprzypad-
kowych, istota metody Monte Carlo polega na wykorzystaniu
generatorów liczb przypadkowych lub pseudoprzypadkowych
nie tylko w metodach numerycznych, ale przede wszystkim
na tworzeniu intelektualnej przypadkowej lub pseudoprzypad-
kowej rzeczywistości, której badania umożliwiają poznanie
przyczynowych i przypadkowych właściwości doświadczanej
rzeczywistości. To stwierdzenie jest w istocie tezą niniejszych
rozważań.
evolution or genetic algorithms [8, 10, 14], making an analogy
to Karol Darwin’s theory of natural selection
Unlike the development of formalisms, linked to the use of
random occurrences or pseudo–random ones, the essence of the
Monte Carlo method is the use of the random or pseudo–ran-
dom figures generators, not only in the numerical methods, but
first of all in creating random or pseudo–random intellectual
reality, the investigation of which enables to get to know causal
and random properties of the reality being experienced. This
statement is in fact the theses of these divagations.
2. Interpretacja metody Monte Carlo
Ponieważ w metodzie Monte Carlo wykorzystuje się zjawi-
ska przypadkowe, istotnym problemem jest kwalifikacja proce-
sów do kategorii procesów: przypadkowych i przyczynowych.
Procesy przypadkowe są inaczej nazywane: stochastycznymi,
statystycznymi, czy losowymi. Autor niniejszej pracy
świado-
mie przeciwstawia pojęcia losu i przypadku, odwołując się do
tradycji, pochodzącej z mitologii greckiej, z której w naszych
systemach cywilizacyjnych – przynajmniej jeszcze na razie,
kiedy demon konsumcji nie zdołał jeszcze całkowicie zapano-
wać nad emocjami i rozsądkiem społeczeństw – czerpiemy bo-
gactwo wartości. W mitologii greckiej występuje pojęcie pier-
wotne mojry, oznaczające przeznaczenie i los człowieka oraz
ogólne, nieublagalne prawa
świata.
Zgodnie z tradycją personi-
fikacji pojęć pierwotnych w mitologii greckiej występują trzy
boginie przeznaczenia, Mojry – córki Zeusa i Temity, bogini
sprawiedliwości i praw (córki najbardziej pierwotnych bóstw
greckich: Uranosa i Gai). Pierwsza z Mojr - Kloto przydzie-
lała los i przędła nić ludzkiego
żywota.
Druga Mojra – Lache-
sis przydzielała los i strzegła nici
żywota.
Natomista ostatnia
z sióstr – Atropos wyznaczała kres
życia
każdego z ludzi: kiedy
nadchodził ich czas, przecinała nić swoimi nożycami.
A zatem los jest zdeterminowany, nieuchronny. Losowi są
poddani nawet bogowie olimpijscy, natomiast to przypadek
chodzi po ludziach! Dlatego postuluje się,
że
przeciwieństwem
przyczynowości jest przypadek, a nie nieuchronny zdetermino-
wany los.
Kluczowym pojęciem w zagadnieniu przyczynowości jest
związek przyczynowo–skutkowy, rozumiany zazwyczaj intu-
icyjnie. Jest sprawą oczywistą,
że
zjawiska podlegające związ-
kowi przyczynowo–skutkowemu będziemy klasyfikować do
kategorii przyczynowych, a te zjawiska, które które związkowi
przyczynowo–skutkowemu nie podlegają – do kategorii przy-
padkowych.
Czołowy przedstawiciel brytyjskiego empiryzmu Dawid
Hume (1711 – 1776) zwrócił uwagę,
że
pojęcie przyczynowości
powstaje w wyobraźni ludzkiej na skutek przyzwyczajenia wy-
wołanego nagromadzeniem doświadczenia [12]. Skoro bowiem
obserwuje się,
że
po jednym zjawisku zachodzi drugie, to może
to prowadzić do wniosku, iż pierwsze jest przyczyną drugiego.
W ten sposób wiążemy zatem dwa następujące po sobie zjawi-
ska związkiem przyczynowo–skutkowym. Formalnie problem
2. Interpretation of the Monte Carlo method
Because the Monte Carlo method uses casual occurren-
ces, the essential problem is actual qualifying of the process
to appropriate categories: casual (random) and causal. Random
processes are otherwise called stochastic, or statistical. The au-
thor of this paper intentionally confronts definitions of fate and
chance, referring to tradition, stemming from Greek mythology,
the well of richness of qualities to us in our civilisation systems,
at least for the moment while the demon of consumption has not
yet managed to entirely take over the emotions and reason of the
societies. There is primeval term of Moira meaning destiny and
human fate as well as general, inexorable rules of the universe.
According to a tradition of personification of primeval terms,
there are three goddesses of fate, Moiras, in the Greek mytholo-
gy – the daughters of Zeus and Temida (goddess of justice and
laws – the daughters of most primeval of Greek gods: Uranus
and Gaia). First of the Moiras – Cloto decided fate and spun the
thread of the human life. The second Moira – Lachesis decided
fate and guarded the thread of the human life. Whilst the third
one – Atropos determined the end of each man’s life: when their
time came she would cut the thread with the scissors.
Thus the fate is determined, inevitable. Fate also governs
the life of Olympic gods, while the chance is left to people! This
is why it is suggested that the opposite of the causality is chance
and not an inevitable determined fate.
The key term in the matter of causality is cause – effect
relationship, understood usually intuitionally. It is obvious; that
phenomena subject to cause – effect relationship will be clas-
sified to the causal categories, while those phenomena which
are not subject to cause – effect relationship – to the random
categories.
Leading representative of the British empiricism David
Hume (1711 – 1776) drew attention to the fact that the term
causality gets created in the human imagination as a result of
being accustomed to something from the experiences gathered
[12]. Because, since it is being observed that one event is fol-
lowed by another, it can lead to conclusions that the first one is
a cause of the other. Thus we link two consecutive events with
a cause – effect relationship. Formally the problem of a cause
– effect relationship was approached by most eminent represen-
tative of the German criticism– Immanuel Kant (1724 – 1804).
According to his teachings, the causality belongs to the terms,
40
E
KSPLOATACJA I
N
IEZAWODNOŚĆ NR
3/2009
SCIENCE AND TECHNOLOGY
związku przyczynowo–skutkowego potraktował najwybitniej-
szy przedstawiciel niemieckiego krytycyzmu Immanuel Kant
(1724 – 1804). Zgodnie z nauka Kanta przyczynowość należy
do pojęć, które są apriorycznymi formami intelektualnego po-
znania. Pojęcia wywodzą się zatem z czystego intelektu, który
stosuje je do form poznania zmysłowego [13].
W istocie związek przyczynowo–skutkowy jest wynikiem
poznania na podstawie indukcji niezupełnej w wyniku doświad-
czenia zmysłowego, zatem może być tylko praktycznym postu-
latem. W związku z tym, jeśli związek przyczynowo–skutkowy
może być tylko praktycznym postulatem, to o pojęciach przy-
czynowości i przypadkowości decydują nie właściwości przed-
miotu poznania, tylko sposób traktowania tego przedmiotu
przez podmiot poznania! Przyczynowość lub przypadkowość
nie są zatem atrybutami przedmiotu poznania, to podmiot po-
znania kreuje tę podstawową właściwość przedmiotu poznania.
Na tym polega potęga intelektu, mogącego tworzyć myślną rze-
czywistość, której badania umożliwiają poznanie doświadcza-
nej, zarówno zmysłowo, jak i intelektualnie, rzeczywistości.
which are a priori forms of intellectual cognition. The notions
then come from pure intellect, which applies them to the forms
of sensory cognition [13].
Indeed the cause – effect relationship is a result of cognition
based upon the incomplete induction caused by sensory expe-
rience, thus can only be a practical postulate. Therefore, if the
cause – effect relationship the can only be a practical postulate,
then notions of causality and chance are determined not by the
properties of the object of investigation, but the method of tre-
ating this object by the subject of cognition. Causality or chance
are not then attributives of the object of cognition, but it is the
subject of cognition forms this essential property of the object
of the cognition. This is power of the intellect, able to create
mental reality, whose investigations enable to get to know the
reality experienced both by senses and intellectually.
3. Przykład zastosowań metody Monte Carlo
Zastosowanie metody Monte Carlo zostało przedstawione
na przykładzie, związanym z badaniami silników spalinowych
ze względu na stany ich pracy w warunkach rzeczywistego
użytkowania [4–6, 16].
Przykład dotyczy symulacji testu dynamicznego HDDTT
(Heavy Duty Diesel Transient Test – test dynamiczny do bada-
nia silników o zapłonie samoczynnym do samochodów cięża-
rowych i autobusów), opracowanego w US EPA (Environment
Protection Agency – Agencja Ochrony
Środowiska
w Stanach
Zjednoczonych Ameryki Północnej) [4]. Test ten jest stoso-
wany w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej do oceny
emisji zanieczyszczeń od 1985 r. Na rysunku 1 przedstawio-
no schemat testu HDDTT – przebiegi w dziedzinie czasu – t
względnej prędkości obrotowej –
n
w
i względnego momentu
obrotowego –
M
ew
.
Względna prędkość obrotowa jest definiowana jako [16]
(1)
gdzie:
n
– prędkość obrotowa,
n
bj
– minimalna prędkość obroto-
wa biegu jałowego,
n
N
– znamionowa prędkość obrotowa.
Względny moment obrotowy dla prędkości obrotowej
n
wynosi:
(2)
gdzie:
M
e
(n) – moment obrotowy dla prędkości obrotowej
n,
M
ez
(n) – moment obrotowy na zewnętrznej charakterystyce
prędkościowej dla prędkości obrotowej
n.
Statyczne stany pracy silnika, odpowiadające stanom
w warunkach dynamicznych w teście HDDTT bez uwzględ-
nienia punktów o ujemnym momencie obrotowym (hamowanie
silnikiem), przedstawiono we współrzędnych charakterystyki
prędkościowej silnika na rysunku 2. Na wykresie zaznaczono
również punkt o współrzędnych
średnich
wartości względnej
prędkości obrotowej i względnego momentu obrotowego bez
3. Example of Monte Carlo method application
Application of Monte Carlo method has been presented
using an example of testing internal combustion engines on the
account of working states and in the real operating conditions
[4–6, 16].
The example concerns simulation of the dynamic test
HDDTT (Heavy Duty Diesel Transient Test – dynamic test for
testing self ignition engines powering lorries and buses), de-
veloped in the US EPA (Environment Protection Agency – in
the United States) [4]. This test is used in the United States to
evaluate pollutants emission since 1985. Figure 1 shows graphs
of the HDDTT test – as a function of time –
t,
relative engine
speed –
n
w
and relative engine torque –
M
ew
.
Relative engine speed is defined as [16]
(1)
where:
n
– engine speed,
n
bj
– minimal idling engine speed,
n
N
– nominal engine speed.
Relative engine torque for the engine speed n is:
(2)
where:
M
e
(n) – engine torque for the engine speed
n, M
ez
(n)
– engine torque on the external velocity characteristics for the
engine speed
n.
Static states of the engine operation, corresponding to
the states in the dynamic conditions in the HDDTT test, wi-
thout taking into account points of negative engine torque
(engine braking), are presented in the coordinates of the
engine velocity characteristics on the Figure 2. The graph
also shows the point of average coordinate values for the
relative engine speed and relative engine torque, without ta-
M
AINTENANCE AND
R
ELIABILITY NR
3/2009
41
NAUKA I TECHNIKA
Rys. 1. Schemat testu HDDTT
Fig 1. The HDDTT test graph
uwzględnienia punktów o ujemnym momencie obrotowym –
AV[n
w
], AV[M
ew
]
1
.
Ze względów praktycznych jest celowa możliwość symu-
lacji testu dynamicznego badaniami w warunkach statycznych,
odpowiadających w przyjętym sensie stanom w teście dyna-
micznym. Jest to usazasdnione względami przede wszystkim
instrumentalnymi: znacznie
łatwiej
jest wykonywać badania
w warunkach statycznych niż w dynamicznych.
Rozpatrzmy zadanie symulacji stanów statycznych odpo-
wiadających stanom w teście HDDTT jedenastofazowym te-
stem statycznym [4] – rysunek 3 z zaznaczonymi numerami faz,
wywodzonym z trzynastofazowego testu statycznego zgodnego
z regulaminem nr 49 EKG ONZ (Europejskiej Komisji Gospo-
darczej Organizacji Narodów Zjednoczonych) [4].
Jako kryterium aproksymacji zbioru statycznych stanów
pracy silnika w warunkach testu dynamicznego HDDTT bez
uwzględnienia stanów o ujemnym momencie obrotowym zbio-
rem faz testu uniwersalnego ze współczynnikami wagowy-
mi poszczególnych faz można przyjąć dowolną metrykę [1],
uzasadnioną względami merytorycznymi. Metryką jest każdy
funkcjonał, który spełnia trzy warunki [2]: tożsamości, syme-
king into account points of negative engine torque – AV[n
w
],
AV[M
ew
]
1
.
For practical reasons it is purposeful to be able to simulate
the dynamic test with the test in static conditions, correspon-
ding, in an accepted sense, to the states in the dynamic test. This
is justified for the mainly instrumental reasons: it is much easier
to conduct tests in static conditions then dynamic ones.
Lets examine the task to simulate static states correspon-
ding to the states in the HDDTT test, using the 11–phase sta-
tic test [4] – Figure 3 with numbers of phases marked, derived
from 13–phase static test conforming to the Regulation nr 49
UN– ECE (United Nations European Commission for Econo-
mics) [4].
As a criterion of approximation of the group of the engi-
ne operation static states under the HDDTT dynamic test con-
ditions, without taking into account states of negative engine
torque, using the set of phases of the universal test with a we-
ight coefficients of the individual phases, one can accept any
metrics [1], justified by factual accounts. Every functional that
complies with tree conditions [2]: identity, symmetry and trian-
Rys. 2. Zbiór statycznych stanów pracy silnika w warunkach testu dy-
namicznego HDDTT bez uwzględnienia stanów o ujemnym mo-
mencie obrotowym
Fig. 2. Set of static states of the engine operation onder the HDDTT
dynamic test conditions without taking into account states of
negative engine torque
1
Rys. 3. Schemat uniwersalnego testu jedenastofazowego
Fig. 3. Graph of the universal 11–phase test
Argumenty operatora (zależności operatorowej, funkcji abstrakcyjnej) są
umieszczane w nawiasach kwadratowych, w odróżnieniu od argumentów funcji
umieszczanych w nawiasach okrągłych. Operator
średniej
arytmetycznej jest
funkcjonałem, a zatem funkcją abstrakcyjną [2].
1
Operators arguments (operator relationship arguments, abstract function argu-
ments) are placed in the square brackets, unlike the arguments of a function
placed in round brackets. Operator of the arithmetic average is a fuctional and at
the same time abstract function [2].
42
E
KSPLOATACJA I
N
IEZAWODNOŚĆ NR
3/2009
Zgłoś jeśli naruszono regulamin