skanuj0007.pdf

(5878 KB) Pobierz
Rok
1945
Byl to dziwny okres w szeregach alian-
tów, w których znajdowali sie równiez zol-
nierze Polskich Sil Zbrojnych na Zachodzie.
Mieszkancy zachodniej
Europy hucznie
swietowali
zakonczenie
wej i kleske hitlerowskiej
II
wojny swiato-
potegi. Zolnierze
z Europy Wschodniej przyzwyczajali sie do
koszmarnej mysli, ze do ich krajów wkro-
czyl nowy, "czerwony" okupant, nie mniej
okrutny od poprzedniego.
Do czego byl
zdolny, pamietali dobrze z lat
1918-1920
oraz z relacji zolnierzy Armii Krajowej, któ-
rzy znalezli sie na Zachodzie.
W powietrzu wisiala "trzecia wojna",
która miala byc starciem komunistycznego
Wschodu z demokratycznym
Zachodem.
Paradoksalnie zolnierze polscy pragneli tego
starcia, po okrucienstwach II wojny swiato-
wej ten nowy konflikt mial byc dla Polaków
szansa na powrót do Wolnej, Niepodleglej
Polski.
Zachód nie byl zbyt zainteresowany
nowa wojna. Spoleczenstwa
zachodnie,
zmeczone minionym koszmarem, nie chcia-
ly na wlasne zyczenie rozpoczynac nowe-
go. Dla rzadów zachodnich przyszla wojna
nie miala wielkich korzysci ekonomicznych,
wrecz przeciwnie, bylaby duzym obciaze-
niem. Nie bez znaczenia byl równiez prze-
ciwnik - Rosja Sowiecka ~ silne mocarstwo.
Na tyle silne, ze nie bylo pewnosci, czy uda
sie je pokonac, nawet silami sprzymierzo-
nymi.
Jedyne przeslanki do nowej wojny stano-
wily wzgledy moralne, zwiazane z realizacja
obietnic danych Polakom. Cóz ..., nie pierw-
szy raz w tej wojnie okazalo sie, ze obietni-
ce dane Polakom nic nie znacza. A brytyjskie
slowo honoru warte jest tyle co ...
Dodatkowym ciosem dla zolnierzy Pol-
skich Sil Zbrojnych na Zachodzie bylo uzna-
nie, w lipcu
1945
roku, przez Stany Zjed-
noczone i Wielka Brytanie legalnosci komu-
nistycznego rzadu w Warszawie. Lecz to
jeszcze nie byl koniec upokorzen.
W czerwcu
1946
roku w Londynie Bry-
tyjczycy zorganizowali Defilade Zwyciestwa.
Nie zaproszono na nia Polaków, bo ... Angli-
cy nie chcieli draznic Stalina. W drodze wy-
jatku zezwolono na udzial w defiladzie pol-
skim lotnikom, ale oni nie skorzystali z tego
zaproszenia, solidaryzujac sie z kolegami
z wojsk ladowych. Fakty ukazuja, jak szyb-
ko Brytyjczycy "sprzedali" sprawe polska.
A jak na to patrzyli zwykli zolnierze?:
"Odbyla
sie wielka parada zwyciestwa
w Londynie. W paradzie reprezentowane
byly nawet takie narody jak Brazylia, któ-
rych udzial w wojnie byl tylko symbolic~ny.
Ale zabraklo tam nas. Zabraklo miejsca dla
zolnierzy walczacych od pierwszego do
ostatniego dnia wojny na wszystkich fron-
tach - na ladzie, morzu i w powietrzu.
My, zolnierze polscy na Zachodzie, czu-
lismy sie gleboko dotknieci
i
upokorzeni
takim potraktowaniem
sprawy. Doskonale
uzbrojeni i zorganizowani
czekalismy, kie-
dy pójdziemy do kraju". Piotr Medyna,
Do
Polski przez caty swiat,
op. cit.
W
1945
roku wiekszosc dowódców
Polskich Sil Zbrojnych na Zachodzie nie byla
pewna, jak rozwinie sie sprawa" trzeciej
wojny"; czynili pewne przygotowania
"na
wypadek ... ". Mimo ze w maju
1945
roku
II
wojna
swiatowa
zostala zakonczona,
w kolejnych kilku miesiacach stan osobowy
2. Korpusu Polskiego podwoil sie do po-
nad
100 000
zolnierzy. Równiez w szeregi
1. Dywizji Pancernej i 1. Samodzielnej Bry-
gady Spadochronowej.
stacjonujacych
w Niemczech, wstapilo kilkanascie tysiecy
nowych polskich zolnierzy.
Wspomniane uzupelnienia oddzialów
Polskich Sil Zbrojnych na Zachodzie po
'~maju 1945 roku stanowili
Polacy uwol-
nieni z niemieckich
obozów jenieckich,
zarówno zolnierze wrzesnia 1939 roku,
jak równiez zolnierze Armii Krajowej. Ko-
lejnym zródlem uzupelnien byli zolnierze
lWehrmachtu polskiego pochodzenia, sila
wcieleni do armii niemieckiej. Po weryfika-
cji stawali sie oni zolnierzami polskimi.
W grudniu 1944 roku szef Sztabu Na-
czelnego Wodza, gen. dyw. Stanislaw Ko-
panski rozkazal dowódcy Jednostek Wojska
w Wielkiej Brytanii utworzyc do 1 czerwca
1945 roku, w ramach 1. Korpusu Polskie-
go, dywizje piechoty i brygade pancerna
oraz jednostki korpusne.
Na przelomie 1944 i 1945 roku stalo sie
oczywiste, ze Niemcy przegraja wojne. Byla
to tylko kwestia czasu. Formowanie no-
wych polskich jednostek wojskowych mialo
na celu wzmocnienie naszego potencjalu
zbrojnego w ewentualnej kolejnej rozgryw-
ce o "Sprawe Polska". Jednym z rozpatry-
wanych wariantów
byla "trzecia wojna"
swiatowa, w której naprzeciw siebie sta-
nie kapitalistyczny Zachód i komunistyczny
Wschód, czyli Zwiazek Radziecki.
W lutym 1945 roku dowódca Jedno-
stek Wojska w Wielkiej Brytanii, gen. bryg.
Janusz Gluchowski, rozkazal przystapic do
formowania
4. Dywizji Piechoty i 16. Sa-
modzielnej Brygady Pancernej oraz skadro-
wanych jednostek korpusnych o lacznej
liczebnosci okolo 26 000 zolnierzy wraz
z pierwszym uzupelnieniem.
W marcu 1945 roku przystapiono do for-
mowania 5. Pulku Pancernego, a w kwietniu
1945 roku rozpoczeto organizacje 16. Pulku
Dragonów.
16. SAMODZIELNA
BRYGADA PANCERNA
!'
I
I
:
i
i
!
i
I
i
I
W drugiej polowie 1944 roku w sze-
regi Polskich Sil Zbrojnych na Zachodzie
wcielono okolo 90 000 Polaków - zolnie-
rzy pelniacych przymusowa sluzbe wojsko-
wa w Wehrmachcie.
Naplyw uzupelnien
pozwolil na odtworzenie stanów istnieja-
cych oddzialów oraz formowanie nowych
jednostek wojskowych w Wielkiej Brytanii
i we Wloszech.
I
I
Czotg Cromwell z 14. Pulku Ulanów Jazlowieckich.
I
Struktura organizacyjna 16. Samodziel-
nej Brygady Pancernej w maju
1945
roku:
Kwatera Glówna
3. Pulk Pancerny
14. Pulk Ulanów Jazlowieckich
5. Pulk Pancerny
16. Pulk Dragonów
16. Szwadron Czolgów Zapasowych
16. Szwadron Lacznosci
16. Kompania Zaopatrywania
16. Kompania Warsztatowa
8. Lekka Kompania Sanitarna
16. Pluton Zandarmerii
Park Materialowy.
W zbiorach Instytutu Polskiego i Mu-
zeum im. gen. Sikorskiego w Londynie za-
chowal sie oryginalny dokument
rozka-
zu formowania
16. Samodzielnej Brygady
Pancernej, w którym czytamy:
"Tajne. Rozkaz organizacyjny nr 1 - na
podstawie rozkazu Szefa Sztabu Naczelnego
Wodza, L. dz.
150,
z dnia 2. II.
1945
roku
1. Przemianowanie 16. Brygady Pancer-
nej: 16. Brygada Pancerna zostaje
przemianowana na ,,16. Samodziel-
na Brygade Pancerna"·
2. Zmiana podleglosci Brygady: 16. Bry-
gada Pancerna z dniem
15.11.45
r.
zostaje wydzielona ze skladu organi-
zacyjnego i podleglosci Dywizji Gre-
nadierów Pancernych i podporzad-
kowana bezposrednio dowództwu
1. Korpusu.
3. Organizacja 16. Samodzielnej Bryga-
dy Pancernej: Ustalam sklad, nazwy
i
stany etatowe oddzialów
16. Sa-
modzielnej Brygady Pancernej:
-
Kwatera Glówna 16. Samodziel-
nej Brygady Pancernej: oficerów
23, szeregowców 227.
3. Pulk Pancerny: oficerów 43,
szeregowców
745.
Czolówka Naprawcza "C" 3.
Pulku Pancernego: oficerów 1,
szeregowców 25.
14. Pulk Ulanów Jazlowieckich:
oficerów 43, szeregowców 745.
Czolówka Naprawcza "C" 14.
Pulku Ulanów Jazlowieckich:
oficerów 1, szeregowców 25.
5. Pulk Pancerny: oficerów 43,
szeregowców
745.
Czolówka Naprawcza
"e"
5.
Pulku Pancernego: oficerów 1,
szeregowców 25.
16. Pulk Dragonów: oficerów
44., szeregowców 895.
............................
,
,
;
b~Jngemployed on Military Service ish~reby aui:!ior~
ise.a
!>y.
the S.ecretary of State for War to drivl!
meehanically propelled vehicles -of:"-
Group I
iltll
tJ
.'
}
'.
(Dele~e ~roups
inapplicable)
,
iJIP"
..•.•
J
::
. IV
elGap.
1_~
i.
{
. ~~.
whenon
'.
GovernTTJ.l;.nt
duty, from ..
iIl. :
VIII
"
at)
51-5439
'. .
A'i
194Y
.
r/l/
'."
r
_.
t
..,ff~l/.. ..
S;gnat~of
e?t'fd(;,;i"
(~)~
of Stare
for War.
Ho/der"
~ermanent Under-
-
Secrerary
W.S.C.
.
.~:tiO··:~···
..
··l.;:,.~19,4(~
·
Il (\
._
.
Prawo jazdy Ferdynanda Suchego - kierowcy w 16.
Kompanii Zaopatrywania Brygady.
-
-
-
-
An:nY-FÓl"m
A 203'J
QFHGII\lAL
-: ._~'"
Serial Ng ..
C
197640
Czolówka Naprawcza (Brygady
Pancernej): oficerów 1,
szeregowców 13.
16. Szwadron Czolgów
Zapasowych: oficerów 3,
szeregowców 46.
16. Samodzielny Szwadron
Lacznosci: oficerów 4,
szeregowców 161.
Kompania Zaopatrzenia:
oficerów 14, szeregowców 540.
16. Kompania Warsztatowa:
oficerów 8, szeregowców 270.
16. Samodzielny Pluton
Zandarmerii: oficerów 1,
szeregowców 40.
19. Polowy Park Materialowy:
oficerów 3, szeregowców 90.
Poczta Polowa: oficerów
O,
szeregowców 4.
Pluton Opieki nad Zolnierzami:
oficerów 9, szeregowców 15.
Szefostwo Sluzb Piechoty:
;
i
i
'\~a!~..\{:/:
16.y?:...l94.6:
...
Swiadectwo
ukonczenia
o'
lSl!.EOVBR
l
l!
i
I
i.
kursu kierowców
samo-
oficerów 2, szeregowców 5.
Kasa Polowa: oficerów 1,
szeregowców 2.
Ogólem 16. Samodzielna Bryga-
da Pancerna: oficerów 256, sze-
regowców 4815.
4. Formowanie jednostek Brygady:
a) 9. Pulk Ulanów Malopolskich
wydzieli oficerów, podoficerów
i
szeregowców na zawiazki
5. Pulku Pancernego.
b) 16. Samodzielny Szwadron
Lacznosci formowany jest
przez 4. Szwadron Lacznosci
z Centrum Wyszkolenia.
c) 8. Lekka Kompania Sanitarna
formowana jest przez 1. Lekka
Kompanie Sanitarna z Centrum
Wyszkolenia Sluzby Zdrowia.
d) 16. Samodzielny Pluton
Zandarmerii formowany
jest przez Kadre Zapasowa
Zandarmerii.
e) Pozostale oddzialy formowane
sa przez Brygade.
5. Rózne: Zostala ustalona nazwa»l. Kor-
pus« zamiast nazwy» 1. Korpus Pan-
cerno-Motorowy«.
Obecna Dywizja
chodów ciezarowych i pojazdów gasienicowych
zorganizowanego w 16. Brygadzie Pancernej.
l!
I
O!·:;
I
I
I
I
Grenadierów
Pancernych (kadrowa)
na »4. Dy-
zostala przemianowana
wizje Piechoty«".
[podpisano - przypis autorów] Dowódca
Brygady, Sokolowski, Pplk".
przemianowanie
2. Dywizji Grenadierów
Pancernych na 4. Dywizje Piechoty [zobacz
równiez rozdz. ,,1940 rok" - przyp. auto-
rów].
Struktura
organizacyjna
4. Dywizji Pie-
choty w 1945 roku:
Dowództwo dywizji
9. Pulk Ulanów Malopolskich
4. DYWIZJA PIECHOTY
Na poczatku 1945 roku powstala 4. Dy-
wizja Piechoty. Zostala ona stworzona przez
3. Pulk Artylerii Lekkiej Motorowej
14. Pulk Artylerii Lekkiej
25. Pulk Artylerii Lekkiej
4. Pulk Artylerii Przeciwpancernej
Pojazdy 9. Pulku Ulanów Malopolskich - oddzialu rozpoznawczego
?ojazdy 4. Batalionu Ciezkich Karabinów Maszynowych
4. Dywizji Piechoty.
4. Dywizji Piechoty.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin