Dybowski M. O typach woli badania eksperymentalne 1928.pdf

(8401 KB) Pobierz
k s
.
d r
."M
i e c z y s ł a w
D
y b o w
sk i
O TYPACH WOLI
BA D AN IA
"
E K S P E R
\
Y M E N T A L N E
K S I ą
Ż NI
C H -
h
T L A
•
S
ZJEDNOCZONE ZAKŁADY KARTOGRAFICZNE I WYDAWNICZE
TO W. NAUCZ. SZKÓŁ ŚREDN. I WYŻSZ.— SP .R K C .
LWÓW-WARSZAWA
19 28
Spis rzeczy .
Część pierw sza w stępna.
I. Cel b a d a l i .................. ... ..................................................................... U
II. T ru dności b ad an ia aktu w o l i ................................................... 12
/
1.
Trudności wyłączenia. 2. Akt woli zaznacza się zbył słabo.
3. Trudności obserwacji i notowania. 4. Niezgodność poglądów na
akt woli:
a)
stanowisko allogeniczne,
b)
stanowisko idiogeniczne.
5. Sztuczność badań eksperymentalnych.
6.
Wpływ typu badacza
na rezultaty badań w samoobserwacji. 7. Mała ścisłość badań spo-
sobem kwestjonarjusza.
8.
Czynniki, łagodzące braki kwestjonarjusza.
Część druga. Bad an ia ek sp ery m e n ta ln e .
I. Sposób o b ecn y ch b a d a ń .............................................................. 23
1. Forma kwestjonarjusza. 2. Wielkie znaczenie cechy wahliwości.
3. Treść i plan kwestjonarjusza. 4. Kwestjonarjusz:
A .
Część wstępna,
B.
Część zasadnicza, C. Część uzupełniająca,
D.
Samoobserwa­
cja podmiotowa. 5. Technika postępowania:
1)
warunki badania,
2) środki kontroli, 3) przygotowanie badanych osób.
II. Ja k o śc io w a an aliza ośm iu c e c h
.................................................... 34
1. I l o ś ć w a h a ń w 20 c z y n n o ś c i a c h ................................................35
1. Podział osób na grupy. 2. Układ tablicy, zawierającej wszystkie
zbadane cechy 36 osób. 3. Określenie granic szeregu osób:
maximum
i
minimum
wahań. 4. Sposób zachowania się eksperymentatora w wy­
padkach wątpliwych dla badanej osoby.
2. D ł u g o ś ć w a h a ń ..............................................................................................
41
1. Miara podmiotowa czasu. 2. Wniosek. 3. Wskaźnik czasu. 4. Kon­
trola miary podmiotowej czasu.
3. W y s i ł e k w a k c i e w o l i ........................................................ .., . . .
43
1. Trudność definicji wysiłku.
2.
Wyobrażenia, towarzyszące wysił­
kowi. 3. Stopień napięcia wysiłku. 4. Podmiotowa miara wysiłku
i jej kontrola. 5. Wniosek.
6.
Wskaźnik wysiłku.
4. U c z u c i e w a k c i e w o l i .......................................................
47
1. Stosunek uczuć do ilości wahań. 2. Wskaźnik uczuć.
b.
P r z e ż y c i a a k t u a l n e ..................................................................................48
1. Przeżycie aktualne jest elementem trudnym do określenia. 2. Prze­
życie aktualne, jako jakościowa strona świadomości działania.
6
Spis rzeczy.
3. Przeżycie aktualne występuje w aktach dowolnych. 4. Przeżycia
aktualne występują w aktach energicznych. 5. Występowanie czyn­
nika »ja* w przeżyciach aktualnych.
6.
Badanie jakościowej strony
świadomości działania. 7. Opis sześciu cech jakościowej strony
świadomości działania.
8.
Sposób stosowania sześciu terminów.
9. Próba zastosowania skali do pięciu cech.
10.
Świadomość
wolności i dowolność działania. 11. Rozmieszczenie jakości prze­
żyć aktualnych w szeregu 36 osób. 12. Wskaźnik świadomości
wolności.
6
. F o r m y p r o c e s u w o l i .........................................................................
1. Sześć form procesu woli. 2. Forma 0. 3. Forma I. 4. Forma II.
5. Forma III.
6.
Forma IV. 7. Forma V .
8.
Ogólna charakterystyka
form procesu. Wskaźnik form procesu woli.
7. P r z e d s t a w i e n i e w a k c i e w o l i ....................................................
1. Znaczenie terminów: przedstawienie celu, skutku i środków.
2. Wzrost przedstawień w stosunku do wzrostu liczby wahań.
3. Wnioski. 4. Wskaźnik przedstawień.
8.
W y k o n a n i e ...................................................................................................
1. Skutek działania jako miara »siły woli“. 2. Skutek działania jako
pewna ocena sposobu działania woli. 3. Wahliwość wykonania jako
pewna ocena sposobu działania woli. 4. Pięć form wahliwości wy­
konania. 5. Forma 1.
6.
Forma 2. 7. Forma 3.
8.
Forma 4.
9. Forma 5. 10. Od czego zależą wahania w wykonaniu? 11. Wnioski.
12. Wskaźnik wahań w wykonaniu.
56
74
78
III. A naliza I lo ś c io w a ..........................................................................
1. S p o s ó b a n a l i z y ......................................................................................
2. Z a l e ż n o ś ć p o m i ę d z y b a d a n e m i c e c h a m i wo l i . . . .
.1.
Wysiłek: a)
czas,
b)
uczucie,
c)
przedstawienia. 2.
Przeżycie
aktualne: a)
czas,
b)
wysiłek,
c)
uczucie,
d)
przedstawienia.
3.
Forma procesu: a)
czas,
b)
wysiłek,
c)
uczucie,
d)
przeżycia
aktualne,
e)
przedstawienia. 4.
Wykonanie: a)
czas,
b)
wysiłek,
c)
uczucie,
d)
przeżycia aktualne,
e)
formy procesu,
f)
przed­
stawienia.
88
88
88
IV.
Typy
w oli
m
1. Typ osobowy i międzyosobowy. 2. Kierunek zależności bada­
nych cech. 3. Plan charakterystyki.
114
T y p
A,
1. Proces woli. 2. Akt woli. 3. Wykonanie. 4. Grupa
A y
5. Grupa A .
6.
Streszczenie.
T y p
B .
..................................................................................................................... 118
1. Proces woli. 2. Akt woli. 3. Wykonanie. 4. Grupa
By
5. Grupa
Bi.
6.
Grupa B 3. 7. Streszczenie.
. 127
T y p
C.
1. Proces woli. 2. Akt woli. 3. Wykonanie. 4. Grupa Ct. 5. Grupa
Cy
6.
Streszczenie.
*
132
T y p
D.
1. Proces woli. 2. Akt woli. 3. Wykonanie. 4. Grupa
Dy
5. Grupa
Dy
6.
Streszczenie.
Spis rzeczy.
7
"
Y. Z estaw ien ia i w n ioski
i Typy flch ’a. 2. Porównanie typów woli z typami Ach’a. 3. Trzy
charakterystyki 36 osób. 4. Zbieżność pomiędzy oceną podmiotową
i przedmiotową. 5. Porównanie trzech charakterystyk dla wyja­
śnienia odchyleń zaznaczonej zbieżności.
6.
Próba wyjaśnienia
odchyleń zaznaczonej zbieżności przez zestawienie czterech
szeregów charakterystyki 10 osób. 7. Wnioski ogólne o stosunku
czterech idiogenicznych cech woli do trzech charakterystyk.
8.
Ze­
stawienie mężczyzn i kobiet. 9. Mała liczba badanych osób n.e
pozwala na określenie zakresu typów.
.................................V
R é s u m é f r a n ç a i s ...................................................................................................
D o d a t e k ........................................................................................................................
Tablice: I, II i III.
\
'
•
.
Badania pewnej dziedziny stanów psychicznych zwykle
rozpoczynają eksperyment od niewielkiej ilości osób, starając
się poznać przebieg badanego przeżycia w psychice jednej lub
kilku osób w rozmaitych chwilach jej życia i przy rozmaitych
zmianach zewnętrznych warunków.
Gdy w ten sposób zmienność wewnątrz-osobnicza zostanie
poznaną, a sam sposób badania względnie ustalony i upro­
szczony, liczba badanych ludzi znacznie się zwiększa i wtedy
staje się możliwe poznanie zmienności między-osobniczej,
czyli rozmaitych odmian tego przeżycia już nie w jednostce,
lecz przy pomocy badać wielkiej ilości osób.
Wtedy dopiero zjawia się możność wyodrębnienia typów.
Prace i\ c h ’a i M i c h o t t e ’a o woli, jako pierwsze w tej
dziedzinie poszukiwania eksperymentalne, poddawały niewiele
jednostek rozmaitym i licznym próbom. Metodą systematycznej
samoobserwacji zostały zbadane przeżycia aktu woli i różne
ich znaczenie dla działania woli. Zakres jednak tych obser-
wacyj ze względu na niewielki materjał ludzki był znacznie
ograniczony. M i c h o t t e badał tylko sześć osób, stosując do
każdej z nich niejednakową ilość badań (minimum 20 badań,
maximum 229 na ogólną liczbę 604 badań). Również i i\ ch ,
badając 17 osób, do sześciu z nich zastosował inne próby, niż
do pozostałych jedenastu.
Powyższe postępowanie było wskazane, gdy chodziło głów­
nie o badanie aktów i różnic, zachodzących pomiędzy niemi.
Przy podobnym jednak sposobie działania kwestja różnic,
istniejących pomiędzy jednostkami, mogła być tylko zlekka
zaznaczona.
W pracy obecnej większa liczba osób została poddana tej
samej ilości jednakowych prób, przez co otrzymany materjał
mógł być użyty do wyodrębnienia typów woli. Gdy powyżej

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin