Rocznice historycznych wydarzeń obchodzonych w 2012 roku. Zbrodnia katyńska –.doc

Czas

Czynności organizacyjno-porządkowe

1

2

min

5

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Przyjęcie meldunku

Sprawdzenie obecności

Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego

Podanie tematu oraz celu zajęć.

Min

30

CZĘŚĆ GŁÓWNA

  ZAGADNIENE 1:

  Historia Katynia

Zbrodnicze dzieło rozpoczęto gdy, po zimowej przerwie przyroda budziła się do życia. Większość jeńców z obozów Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku została przekazana w ręce NKWD w Smoleńsku Kalininie i Charkowie. Zbrodnicza procedura wymagała już tylko przesłania przez Zarząd do Spraw Jeńców Wojennych, list osobowych, na podstawie których rozpoczęto formowanie transportów śmierci.

Co dziennie z obozów wyjeżdżało paręset jeńców, po wydaniu ostatniej racji żywności ładowano ich do pociągu pod eskortą żołnierzy. Charakterystyczne jest to, że jeńców przewożono zawsze w stronę zachodnią aby stworzyć pozory, że jadą do domu chodziło o efekt psychologiczny. Po przyjeździe do pobliskiej stacji kolejowej jeńców zabierano autobusem który zawoził ich na miejsce kaźni. Po sprawdzeniu danych zabijano jeńca, strzałem w głowę. Używano wyłącznie niemieckiej broni. Po około pół godziny autobus zabierał kolejną grupę jeńców.

Zbrodnia Katyńska nie została by pewnie odkryta, gdyby nie agresja niemiecka na ZSRR w czerwcu 1941r. Wiosną 1942r. Prawda o masowych grobach polskich oficerów dotarła - za pośrednictwem miejscowej ludności, do Polaków pracujących niedaleko przy kolei. Odnaleźli oni masowe groby oraz wstawili w nich brzozowe krzyże. Ekshumacje rozpoczęto 23 marca 1943r. -13 kwietnia radio berlińskie podało oficjalną wiadomość o odnalezieniu mogił Katyńskich.

Odkrycie grobów katyńskich w kwietniu 1943r. Dało początek kontrowersjom o zasięgu międzynarodowym, świadczącym nader wymownie o intencjach władz niemieckich, ale przede wszystkim - o rzeczywistym układzie sił w gronie państw alianckich. Sprawca zbrodni katyńskiej -ZSRR - za wszelką cenę dążył do obciążenia winą strony niemieckiej. Wszelkie działania zmierzające do wyjawienia prawdy Kreml traktował jako zagrożenie polityczne.

Polacy, po przywróceniu stosunków dyplomatycznych latem 1941r. Przez ponad pół roku nie mogli uzyskać od Moskwy żadnej informacji na temat losu 14 tys. jeńców Kozielska, Starobielska i Ostaszkowa. W cztery dni po komunikacie radiowym, Rząd Polski zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Genewie z prośbą o dokładne zbadanie tej kwestii. Czerwony Krzyż gotów był zaangażować się w wyjaśnienie sprawy, ale tylko za zgodą państw zainteresowanych.

A najbardziej zainteresowana strona sowiecka, już 15 kwietnia w komunikacie radiowym odpowiedziała na zarzuty niemieckie:

"...Wynajdując tę potworność szubrawcy nimiecko-faszystowscy nie wahają się przed najbardziej bezwstydnymi i nikczemnymi kłamstwami, starając się pokryć zbrodnie, które - jak to obecnie stało się oczywiste - dokonane były przez ich samych".

Według Moskwy Polacy zamordowani w Katyniu byli latem 1941r. Zatrudnieni na robotach budowlanych w okolicach na Zachód od Smoleńska i wpadli w ręce oprawców niemiecko-faszystowskich.

1. Reakcja Rzadu Brytyjskiego:

Reakcja sowiecka wywołała głębokie zaniepokojenie rządu brytyjskiego. Winą za kryzys obarczał stronę niemiecką, która - sama obciążona bagażem masowych zbrodni - " cynicznie korzysta z opowieści o morderstwie masowym dla skłócenia jedności sprzymierzonych ".

2. Reakcja USA:

Podobna była reakcja najważniejszych czynników politycznych USA. Na przedstawione sobie dowody winy sowieckiej prezydent Roosevelt dał znamienną odpowiedź " Jest to wyłącznie niemiecka propaganda i niemiecka intryga. Jestem absolutnie przekonany że nie uczynili tego Rosjanie ".

Prawda o Katyniu, Charkowie i Twerze, gdzie wiosną 1940 r. strzałem w tył głowy zamordowano blisko 22 tys. oficerów, funkcjonariuszy Policji Polskiej i Korpusu Ochrony Pogranicza oraz osoby cywilne - kwiat inteligencji polskiej - była przez pół wieku ukrywana przez władze radzieckie. Pomagały w tym wasalne rządy PRL oraz dotknięci paraliżem strachu i układami sojusznicy zachodni. Dopiero w 1990 r. w komunikacie TASS przyznano oficjalnie i potwierdzono dokumentami, że zbrodnia ta obciąża najwyższe władze ZSRR, a jeńców wymordowało NKWD. Społeczeństwo polskie wiedziało o nikczemnie zatajanej hekatombie katyńskiej już od 1940 r., gdy zaginęły ślady po jeńcach. Stalinowski zamiar obciążenia odpowiedzialnością za mord Niemców zdemaskowano niemal natychmiast.

Historycy polscy - często rodzinnie związani z Katyniem - różnymi drogami poszukiwali prawdy i poznawali ją. Pierwsze profesjonalne prace odsłaniające część prawdy wydawane były na Zachodzie i pochodzą z lat 40. Mowa tu m.in. o wstrząsających wspomnieniach Józefa Czapskiego, któremu gen. Anders powierzył misję poszukiwania oficerów zaginionych w ZSRR.

Przeszło 7000 Polaków znajduje się na liście Ukraińskiej - "Dalszy ślad Katynia" Dotąd nie odnaleziono miejsc spoczynku oficerów polskich zamordowanych w więzieniach lwowskich Zamarstynów, Brygidki i Łąckiego. Nadal brakuje list białoruskich o ich losach.

TWER (Federacja Rosyjska)

1931–90 występował pod nazwą Kalinin. Jest to portowe miasto obwodowe nad górną Wołgą (Rosja). W marcu i kwietniu 1940 w siedzibie NKWD bestialsko zamordowano polskich jeńców z obozu w Ostaszkowie. Byli wśród nich oficerowie WP i KOP, urzędnicy państwowi, księża, funkcjonariusze policji i żandarmerii. Pogrzebano ich w grobach masowych w Miednoje.

CHARKÓW (Ukraina)

Miasto obwodowe na Ukrainie. W 1940 w Charkowie zostali straceni przez NKWD oficerowie polscy z obozu jenieckiego w Starobielsku. Pochowano ich w masowych grobach w pobliżu osiedla Piatichatki.

KATYŃ (Federacja Rosyjska)

W III–IV 1940 w pobliskim lesie NKWD zamordowało ok. 4,4 tys. polskich oficerów – jeńców wojennych z obozu w Kozielsku. Zbrodnię ujawniły w kwietniu 1943 niemieckie władze okupacyjne, które natychmiast wykorzystały ją do celów propagandowych. W niedługim czasie Niemcy wystąpili o przeprowadzenie badań przez komisję prawno-medyczną Międzynarodowego Czerwonego Krzyża. Tymczasem rząd ZSRR o jej dokonanie oskarżył Niemców, a polskie starania o jej wyjaśnienie wykorzystał do zerwania 26 IV 1943 stosunków dyplomatycznych z rządem RP na uchodźstwie. W 1991 dokonano ekshumacji w miejscach pochowania ofiar z udziałem polskich przedstawicieli. Od 1994 kontynuacja ekshumacji ofiar i przygotowania do budowy cmentarza wojskowego.

Katyń – symboliczny zarys masowych mogił (widok współczesny)

ZAGADNIENE 2:

Zbrodnia Katyńska

13 kwietnia 1943 roku o godzinie 9.15 czasu nowojorskiego niemieckie radio nadało audycję, w której świat po raz pierwszy dowiedział się, że polscy oficerowie zostali zamordowani przez Rosjan w Katyniu. Sowieckie Biuro Informacyjne 15 kwietnia zdementowało te wieści i wydało oświadczenie - polscy jeńcy zatrudnieni przy pracach na zachód od Smoleńska wpadli w ręce faszystów i zostali przez nich zamordowani. W lipcu 1941 roku las katyński został zajęty przez wojsko niemieckie. Oddziały niemieckie dokonały makabrycznego odkrycia w lutym 1943 roku. Groby zostały zabezpieczone przez niemiecką policję polową. Kiedy Niemcy ogłosili, że odkryli zbiorowe mogiły w Katyniu, nikt im nie uwierzył, a opinia publiczna zaczęła kierować oskarżenia w kierunku Niemców. Wobec tego rząd III Rzeszy zdecydował się zaprosić specjalistów medycyny sądowej z wielu krajów w celu zbadania miejsca mordu. Himmler i Goebbels chcieli wykorzystać tą sprawę, upatrując w niej szansy na zerwanie stosunków polsko-radzieckich, co mogło zaowocować konfliktem w całym obozie sprzymierzonych. Czerwony Krzyż zdecydował się wysłać grupę uczonych, którzy mieli stwierdzić, co tak naprawdę wydarzyło się w lasku katyńskim. Uczeni pochodzili między innymi z Belgii, Holandii, Chorwacji, Rumunii i Czech. Przewodniczącym komisji został doktor Orsos.

Międzynarodowa Komisja przybyła do Katania 28 kwietnia 1943 roku. Członkowie komisji mieli pełną swobodę działania. Przesłuchali okolicznych mieszkańców, przebadali blisko 1000 ciał i w końcu sporządzili ostateczny dokument podsumowujący ich działania. Tymczasem do Katynia przybył dziesięcioosobowy zespół lekarski Polskiego Czerwonego Krzyża. W zespole znajdowali się też członkowie AK, którzy przesłać mieli wyniki badań rządowi polskiemu w Londynie. Obok międzynarodowej i polskiej komisji Czerwonego Krzyża, działała też 3 grupa - niemiecka komisja. Członkowie wszystkich trzech komisji pracowali osobno, niezależnie. Opracowane zostały 3 raporty, które były zbieżne w kluczowych elementach śledztwa. W lesie katyńskim znaleziono osiem masowych grobów. Sposób pochowania ludzi w każdej mogile był podobny. Ogromną większość ofiar zabitych zostało jednym strzałem w tył głowy. W osobnych pojedynczych grobach odkryte zostały zwłoki dwóch polskich generałów w pełnym umundurowaniu. Wśród zidentyfikowanych ofiar było wielu nauczycieli, prawników, lekarzy, dziennikarzy i duchownych.

Najważniejszym zagadnieniem było ustalenie dokładnej daty mordu. Sowieci kontrolowali ten obszar do połowy lipca 1941 roku. Przybliżona liczba ofiar została ustalona i wynosiła 4443 osób. Po zestawieniu danych osobowych ofiar okazało się, że oficerowie zamordowani w lesie katyńskim pochodzili z obozu w Kozielsku. To byli ludzie, których poszukiwali Polacy w momencie tworzenie armii generała Andersa. Ekshumację zwłok zakończono 3 czerwca 1943 roku. Po wyzwoleniu tego obszaru spod okupacji niemieckiej do lasku katyńskiego przybyła sowiecka komisja. Sprawozdanie tej komisji mówiło, iż mordu dokonali Niemcy. 30 stycznia 1944 roku, na polecenie władz sowieckich, I. Korpus Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR dowodzony przez Zygmunta Berlinga zorganizował uroczystość na grobach polskich oficerów. Prawdopodobnie wybudowano też ołtarz polowy. W okresie powojennym miejsce zbrodni zostało odizolowane od świata. Na teren lasu wjechał ciężki sprzęt i zniszczył urządzone wcześniej mogiły. Do roku 1988 roku parokrotnie ogradzano teren i wznoszono w lasku małe pomniki. 2 września 1988 roku na cmentarzu wzniesiono drewniany krzyż, podarowany przez prymasa Polski Józefa Glempa.

Oficerowie brytyjscy, belgijscy i amerykańscy – niemieccy jeńcy wojenni – przywiezieni do Katynia zapoznają się z dowodami zbrodni

  Masowy grób – ekshumacja 1943

14 kwietnia 1990 roku w oświadczeniu TASS oznajmiono, że winę za zbrodnię katyńską ponosi ZSRR, w szczególności Beria i jego współpracownicy. Fakt ten należy jednak zestawić z tym, że M. Gorbaczow musiał od początku pełnienia funkcji przywódcy ZSRR znać treść teczki specjalnej nr 1, ponadto rozporządzeniem nr RP-979 (РП-979) z 3 listopada 1990 roku (punkt 9) polecił m. in. rosyjskiej Akademii Nauk odszukiwanie faktów obciążających Polskę wobec Rosji i mogących stanowić przeciwwagę dla zbrodni i winy ZSRR. 14 października 1992...