12 - Rysunek części klasy wałek.pdf

(1241 KB) Pobierz
Grafika inżynierska
12. Rysunek części klasy wałek
1. Wprowadzenie
Wałki maszynowe są to części maszynowe najczęściej o przekroju kołowym, prze-
ważnie z wieloma uskokami. Poszczególne uskoki tworzą tzw. stopnie wałka.
Odcinki osi i wałków, które bezpośrednio współpracują (stykają się) z innymi częś-
ciami, nazywa się
czopami.
Czopy ze względu na ich położenie, dzieli się na
końco-
we
lub
środkowe,
a ze względu na charakter współpracy z innymi częściami na
spo-
czynkowe
i
ruchowe.
Na poszczególnych stopniach wałka mogą występować różne elementy konstruk-
cyjne w postaci np. nakiełków, podcięć obróbkowych, otworów poprzecznych
i wzdłużnych, rowków wpustowych, wielowypustów itp.
1
2. Nakiełki
Nakiełki są to drobne nawiercenia, wykonane specjalnymi nawiertakami po stronie
skrajnych powierzchni czołowych wałka. Nakiełki stwarzają możliwość podpierania
wałka w czasie obróbki.
2. Nakiełki
Po wykonaniu wałka na gotowo nakiełki stają się zbędne, dlatego w pewnych przy-
padkach po zakończeniu obróbki są usuwane. PN-EN ISO 6411 przewiduje trzy ro-
dzaje nakiełków:
zwykłe
(A),
chronione
(B) i
łukowe
(R).
Wielkością nominalną nakiełków jest wymiar
d,
którego zalecane wartości wynoszą:
1,0; 1,6; 2,0; 2,5; 3,15; 4,0; 6,3
i
10,0.
Wartości nominalnej
d
są w nor mie przypo-
rządkowane maksymalne długości
l
nakiełków.
2
2. Nakiełki
Na rysunkach części maszynowych nakiełków zwykle nie rysuje się, lecz tylko podaje
ich oznaczenia przy osi przedmiotu. W oznaczeniu po
numerze normy
jest wpisywa-
ny
symbol
rodzaju nakiełka, jego
wielkość nominalna
/
średnica czopa.
3. Podcięcia obróbkowe
Względy wytrzymałościowe i techniczne powodują, że na granicy między stopniami
osi lub wałków stosuje się specjalne rozwiązania konstrukcyjne. Mogą to być zao-
krąglenia lub podcięcia obróbkowe.
Zaokrąglenia mają promienie
R
z
znormalizowane (P N-82/M-02045). Uprzywilejo-
wane wartości to:
0,1; 0,16; 0,25; 0,4; 0,6; 1,0; 1,6; 2,5; 4; 6; 10; 16; 25; 40; 63; 100;
160
i
250.
3
3. Podcięcia obróbkowe
Wg PN-58/M-02043 rozróżnia się czte-
ry rodzaje podcięć obróbkowych:
Podstawowym parametrem (wielkością
nominalną) dla podcięć A i B jest wy-
miar
b
(w zakresie średnic czopa do
3 mm – 1 mm; 3 30 mm – 2 mm;
30 80 mm – 4 mm; powyżej 80 mm –
6 mm), natomiast dla podcięć C i D –
wymiar
r
(w zakresie średnic czopa
10 18 mm – 1 mm; 18 30 mm –
1,6 mm; powyżej 30 mm – 2,3 mm).
3. Podcięcia obróbkowe
Podcięcia obróbkowe (oraz stosowane w otworach wielostopniowych tzw. podcięcia
wewnętrzne) przedstawia się i oznacza w sposób umowny, tak jak jest to przedsta-
wione na poniższym rysunku.
4
4. Elementy wielowypustowe
Wielowypust równoległy
Wielowypust ewolwentowy
Wielokarb
4. Elementy wielowypustowe
Na rysunkach technicznych połączenia wielowypustowe i wielokarbowe należy ryso-
wać zgodnie z PN-EN ISO 6413 jako przedstawienie rzeczywiste lub uproszczone.
Norma stanowi, że przedstawienia rzeczywistego należy unikać. Uproszczony sposób
rysowania wałka (wielowypustu zewnętrznego), piasty (wielowypustu we wnętrzne-
go) oraz połączenia (złącza wielowypustowego) pokazano na poniższym rysunku.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin