Urazy czaszki, mózgu i pogranicza.docx

URAZY CZASZKI I MÓZGU

Czynniki mające wpływ na powstanie złamań czaszki:

•          powierzchnia działania siły

•          prędkość działania siły = pęd masy

•          miejsce uderzenia

•          wiek  pacjenta

Złamanie powoduje siła 400-700 kg (ok. 4.000-7.000 N)

działająca przez okres krótszy niż 0,001 sek.

Złamania czaszki

Podział ze względu na kształt:

                                         złamania linijne

                               złamania wieloodłamowe

                               złamania z wgnieceniem

Podział topograficzny:    złamania sklepienia czaszki

                                        złamania podstawy czaszki

Złamania podstawy czaszki
Podział topograficzny podstawy czaszki Dół przedni,- Dół środkowy,- Dół tylny
charakterystyczne cechy kliniczne

1.       Uszkodzenie nerwów czaszkowych: I, II, III, VII, VIII

2.       Ślady urazu:

•          krwiak okularowy powiek,

•          krwiak w okolicy wyrostka sutkowatego

•          wyciek krwi z ucha

3.   Powstanie otwartego urazu czaszkowo-mózgowego:

•               wypływ płynu mózgowo-rdzeniowego z nosa  lub z ucha

•               obecność powietrza w jamie czaszki

    4.   Często występują objawy oponowe (sztywność karku)

-krwiaki okularowe, jedno-lub obustronne

-podskórne wynaczynienie krwi w okolicy wyrostka sutkowatego (objaw Battle’a)

-bóle głowy

-pourazowe krwawienie podpajęczynówkowe

-przemijające zaburzenia świadomości

-umiarkowane rozkojarzenie wegetatywne

przedniego dołu-Zasinienie okularowe powiek

środkowego dołu-Wyciek krwi z przewodu słuchowego zewnętrznego.

Linia złamania przechodzi przez piramidę kości skroniowej oraz przez kostne obramowanie przewodu słuchowego zewnętrznego

środkowego dołu czaszki – typowe uszkodzenia nerwów czaszkowych: VII i VIII1. Porażenie nerwu twarzowego (n. VII):

     - pacjent nie unosi brwi

     - niedomykanie powiek po stronie porażenia (objaw Bella)

     - opadanie kąta ust po stronie porażenia

     - przeciąganie ust na stronę zdrową

2. Uszkodzenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego: głuchota

tylnego dołu czaszki Zasinienie ok. wyrostka sutkowatego

Otwarty uraz czaszkowo-mózgowy-Jest to wytworzenie połączenia  zawartości worka oponowego

ze środowiskiem zewnątrzustrojowym.

Warunki powstania otwartego urazu czaszkowo-mózgowego:

•          perozerwanie powłok czaszki

•          rforacja kości czaszki

•          rozerwanie worka oponowego

Złamania podstawy czaszki i otwarty uraz drogi wypływu płynu mózgowo-rdzeniowego

1. Płynotok  nosowy –  Rhinorrhea

    a. złamanie tylnej ściany zatoki czołowej

    b. złamanie blaszki sitowej

    c. złamanie  ścian zatoki klinowej

2. Płynotok uszny –  Otorrhea

    złamanie  piramidy kości skroniowe j 

    i rozerwanie błony bębenkowej

Leczenie złamań czaszki

Złamania linijne

Leczenie objawowe  bólu – następuje samoistny zrost kości

Złamania  wgnieceniem  odłamów poniżej poziomu kości czaszki

Zagrożenie:  uszkodzenie mózgu, padaczka pourazowa

Leczenie operacyjne: podniesienie lub usunięcie fragmentu kości

Złamania otwarte sklepienia i podstawy czaszki

Zagrożenie: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień mózgu

Leczenie operacyjne: zamknięcie worka oponowego

Wstrząs mózgu

Objawy:

•          pourazowa krótkotrwała utrata przytomności

•          niepamięć okoliczności urazu

•          bóle głowy, nudności, wymioty

Diagnostyka:  RTG czaszki lub TK – brak zmian

Leczenie:

•          Obserwacja w warunkach szpitalnych 1-2 doby

•          Środki przeciwbólowe, przeciwwymiotne

Pourazowe krwawienie podpajęczynówkowe-Przyczyna: uszkodzenie naczyń powierzchni mózgu

Objawy:

•          pourazowa utrata przytomności

•          bóle głowy, nudności, wymioty

•          może wystąpić sztywność karku

•          objawy ogniskowe zależne od lokalizacji uszkodzenia: niedowład, zmiany psychiczne, afazja

Leczenie: objawowe + Nooropil/Memotropil

Pourazowe stłuczenie mózgu Przyczyna: uszkodzenie naczyń kory i istoty białej

mózgu.

Powstaje strefa krwawień do kory i   istoty białej,  której może towarzyszyć miejscowy obrzęk mózgu.

Objawy:

•          pourazowa utrata przytomności

•          bóle głowy, nudności, wymioty

•          objawy ogniskowe zależne od lokalizacji uszkodzenia: niedowład, zmiany psychiczne, afazja

leczenie

•          Hospitalizacja

•          Środki zmniejszające obrzęk mózgu:

–         20% Mannitol – wlew dożylny 2-3 razy na dobę

–         Furosemid – dożylnie 40mg po każdym wlewie Mannitolu

•          Środki przeciwwymiotne

•          Środki przeciwbólowe

•          Kontrola powtarzanym badaniem TK

Procesy  pourazowe powodujące  ciasnotę wewnątrzczaszkową

1. Krwiak nadtwardówkowy:

            przebieg ostry (najczęstszy) – kilka godzin

            przebieg przewlekły

2. Krwiak podtwardówkowy:

            przebieg ostry           – do 3 dni

            przebieg podostry     – do 3 tygodni

            przebieg przewlekły – po 6 tygodniach

3. Krwiak śródmózgowy

4. Pourazowy obrzęk mózgu

Krwiak nadtwardówkowy Przyczyna: uraz głowy ze złamaniem kości czaszki (najczęściej  kości skroniowej)

Źródło krwawienia:

•          uszkodzona tętnica oponowa środkowa (najczęściej)

•          uszkodzone zatoki żylne mózgowia

•          uszkodzone żyły śródkościa

objawy kliniczne

1.       Uraz głowy często z pourazową utratą świadomości.

2.       Przerwa jasna:

–         poszkodowany odzyskuje przytomność, stan neurologiczny w  normie

–         Po upływie czasu (godzina - kilka godzin):

–         ponowna utrata świadomości

–         jednostronne poszerzenie źrenicy oka

–         niedowład połowiczy przeciwstronny z objawem Babińskiego

–         odruch Cushinga: przyspieszenie tętna, oddechu, wzrost ciśnienia krwi

–         prężenia wyprostne

–         zatrzymanie oddechu, ośrodkowa niewydolność krążenia

3.       ZGON

Krwiak nadtwardówkowy– patologia zjawisko „efektu masy”

Przyczyna:  przyrost patologicznej masy wewnątrzczaszkowej

Skutki:

1.       Przemieszczenie półkuli mózgu

       pod sierp mózgu

2.  Przemieszczenie płata skroniowego  do wcięcia namiotu móżdżku

3.   Przemieszczenie migdałków móżdżku do otworu wielkiego

4.   Ucisk rdzenia przedłużonego

      w otworze wielkim przez migdałki móżdżku  = ZGON

Krwiak podtwardówkowy Przyczyna:

•          uraz głowy najczęściej bez złamania kości czaszki

•          u osób starszych – niewielki „banalny” uraz głowy

Źródło krwawienia:

•          uszkodzone żyły mostkowe lub żyły powierzchni mózgu

•          uszkodzone zatoki żylne mózgowia

•          krwawienie z ogniska stłuczenia mózgu do przestrzeni podtwardówkowej

Krwiak śródmózgowy Przyczyna:

Najczęściej samoistne pęknięcie ściany naczynia w głębokich strukturach mózgu

Czynniki sprawcze to nadciśnienie, miażdżyca naczyń.

Rzadziej:uraz głowy, powodujący śródmózgowe ognisko

stłuczenia mózgu i krwawienie do istoty białej.

Krwiak śródmózgowy – leczenie

1.       Leczenie zachowawcze - środki zmniejszające obrzęk mózgu:

•          20% Mannitol – wlew dożylny 2-3 razy na dobę

•          Furosemid –40mg doż. po każdym wlewie Mannitolu

•          Nootropil/Memotropil

2.       Leczenie operacyjne – nakłucie mózgu, aspiracja krwiaka

Pourazowy obrzęk mózgu

Przyczyna:

pourazowe porażenie autoregulacji naczyń mózgowych

zaleganie krwi w naczyniach żylnych

zaleganie wody w przestrzeniach międzykomórkowych

Skutek:

przewlekłe niedotlenienie neuronów mózgowia

•          Ułożenie głowy wyżej (drenaż ortostatyczny)

•          Środki zmniejszające obrzęk mózgu:

–         20% Mannitol – wlew dożylny 4 razy na dobęa

–         Furosemid – dożylnie 40mg po każdym wlewie Mannitolu

...