DGP_2014_05_14_dotacje_unijne.pdf

(361 KB) Pobierz

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dotacje unijne

Środa

14 maja 2014 nr 92 (3733)

gazetaprawna.pl

Jak

uniknąć korekty

Utrata europejskiego wsparcia

nie musi być nieuchronna

Najpierw wśród mieszkańców gminy i samorządowych urzędników jest radość z uzyskania unij-

nych funduszy. Wymarzona inwestycja lub program stają się faktem. I nagle krach – ktoś uznał,

że wydatki zostały nieprawidłowo poniesione. Nierzadkie są sytuacje, że instytucja pośrednicząca

żąda zwrotu 100 proc. dotacji. Dla małych gmin może oznaczać to katastrofę finansową na lata,

a tym samym uniemożliwienie rozwoju i kompletny marazm. Dziś pokazujemy, że samo żądanie

przez instytucję zwrotu dotacji to jeszcze nie tragedia. Wykorzystując krajowe i unijne regulacje,

można znacząco obniżyć wielkość korekty, a nawet jej uniknąć, chociaż obecna krajowa praktyka

tego nie ułatwia. Dziś piszemy, jak z problemem sobie poradzić i co zmienić w polskich przepisach.

Autorami dodatku są eksperci z kancelarii Domański Zakrzewski Palinka.

PIeN

Ią

Z UN DZe

ąD

NI NII

PI Z U

spis treści

Zbyt restrykcyjne

i szczegółowe regulacje

Dzisiejszy system ma mało

wspólnego z korygowa-

niem i jeśli ma się utrzymać

w takim kształcie, to lepiej

używać terminu „sankcja”

str. D2

Procedura poprzedzająca

decyzję o korekcie

Gdy właściwy organ dowie

się, że wystąpiły przesłanki

zwrotu środków, kieruje

do beneficjenta wezwanie

do zapłaty

Odwołanie

to fundamentalne

prawo beneficjenta

należy przy tym przedsta-

wić szczegółowe zarzuty

dające szansę na zmianę

decyzji

Europejski punkt

widzenia i krajowa

nadgorliwość

najwyższy czas

zastanowić się nad szcze-

gółowymi rozwiązaniami,

interpretacją poszczegól-

nych postanowień oraz

praktyką ich stosowania

str. D5

Polskie sądy

o nieprawidłowościach

i taryfikatorze

nakładanie korekt finan-

sowych na beneficjentów

unijnych środków było

już przedmiotem licznych

wyroków

str. D7

str. D4

str. D2

Katarzyna

Kuźma

partner

Wojciech

hartunG

counsel

artur

noWaK

partner

jan

czerWińsKi

tax manager

PaWeł

suchocKi

senior tax consultant

Naprawianie błędów

czy dotkliwa sankcja

Według „Słownika języka polskiego” korekta to

usuwanie błędów, nieprawidłowości. Dobrze by-

łoby, gdyby taki też podstawowy charakter miał

system korekt finansowych nakładanych na be-

neficjentów programów współfinansowanych ze

środków europejskich. Dzisiejsza praktyka skła-

nia jednak do nadania mu raczej nazwy systemu

sankcjonowania i to wszelkich, nawet niewiele

znaczących uchybień. Trudno takich uchybień

nie popełnić, szczególnie prowadząc postępowa-

nia na podstawie prawa zamówień publicznych.

Procedury korekt finansowych zostały w Polsce wpro-

wadzone na wzór tych obowiązujących na szczeblu

europejskim. Podstawą prawną ich stosowania są re-

gulacje odpowiednich rozporządzeń (1260/1999/EWG

oraz 1083/2006/WE), które – co istotne – odnoszą się

bezpośrednio do mechanizmu pozwalającego na wy-

dawanie decyzji przez Komisję Europejską w stosunku

do danego państwa członkowskiego. Równocześnie

przepisy te przewidują obowiązek wprowadzenia

krajowych procedur korekcyjnych, które powinny

zapewnić skuteczne wykrywanie i egzekwowanie

nieprawidłowo ponoszonych wydatków.

W związku z tym Komisja przyjęła w 2007 r. „Wy-

tyczne dotyczące określania korekt finansowych dla

wydatków współfinansowanych z funduszy struk-

turalnych oraz Funduszu Spójności w przypadku

nieprzestrzegania przepisów dotyczących zamówień

publicznych”, który stał się podstawą dla opracowa-

nia w 2008 r. dokumentu krajowego. Oba – niema-

jące waloru aktów prawnych, a wyłącznie (co wy-

nika też z ich nazwy) wytycznych – obowiązują dla

okresów programowania 2000–2006 i 2007–2013.

Unia zmienia

Dotychczasowe doświadczenia sprawiły, że na

szczeblu europejskim opracowano nowy doku-

ment w tym zakresie. Co warte uwagi, tym razem

wytyczne stanowią załącznik do decyzji Komisji

z 19 grudnia 2013 r. w sprawie określenia i zatwier-

dzenia wytycznych dotyczących określania korekt

finansowych dokonywanych przez Komisję w od-

niesieniu do wydatków finansowanych przez Unię

w ramach zarządzania dzielonego, w przypadku

nieprzestrzegania przepisów dotyczących zamówień

publicznych (a zatem mają umocowanie prawne)

i obowiązywały dla perspektyw 2007–2013 oraz dla

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna,

14 maja 2014 nr 92 (3733)

gazetaprawna.pl

Kor e K t y f i n a n s o w e

kolejnej 2014–2020. W tym miejscu należy dla porządku wska-

zać, że 17 grudnia 2013 r. przyjęto rozporządzenie 1303/2013/

UE uchylające rozporządzenie 1083/2006/WE, które zachowuje

w zasadniczej materii dotychczasowe rozwiązania, w tym oczy-

wiście zasady dotyczące systemu korekt.

Waga nieprawidłowości

Niezależnie jednak od tego, z którym rozporządzeniem mamy

do czynienia, w każdym z nich jednoznacznie podkreśla się, że

w całym procesie badania i nakładania ewentualnych korekt za-

równo Komisja, jak i dane państwo członkowskie są zobowiązane

do wzięcia pod uwagę charakteru i wagi nieprawidłowości oraz

Gdy nieprawidłowość ma jedynie charakter

formalny bez rzeczywistych lub potencjalnych skutków

finansowych, korekt nie dokonuje się w ogóle

WAŻNE

strat finansowych poniesionych przez fundusze. Co więcej, funda-

mentalną zasadą systemu korekt (i w ogóle prawa europejskiego,

o czym niestety często zapomina się na gruncie krajowym) jest to,

że powinny być one stosowane zgodnie z zasadą proporcjonalno-

ści, a powagę nieprawidłowości związanej z nieprzestrzeganiem

przepisów dotyczących zamówień publicznych oraz związane z tym

skutki finansowe dla budżetu Unii ocenia się, biorąc pod uwagę

następujące czynniki: poziom konkurencji, przejrzystość i równe

traktowanie. Wynika z tego jasno, że gdy nieprawidłowość ma

jedynie charakter formalny bez rzeczywistych lub potencjalnych

skutków finansowych, w szczególności gdy nie wpływa na wynik

postępowania w sprawie udzielanego zamówienia, korekt nie do-

konuje się w ogóle. Nie oznacza to jednak, że nie należy beneficjen-

ta pouczyć i wskazać na popełnione w sztuce przetargowej błędy.

postępowaniem jakiegokolwiek przepisu prawa europejskiego,

a co więcej działali zgodnie z jego regulacjami, to jednak było to

równocześnie sprzeczne z ustawą z 29 stycznia 2004 r. – Prawo

zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.),

a tym samym korekta finansowa – zdaniem krajowych instytucji

– należy się bezspornie.

Mamy zatem do czynienia z kolejnym przykładem samo-

dzielnego, dobrowolnego i niczym nieuzasadnionego wprowa-

dzania surowszych zasad na poziomie krajowym w stosunku

do wymogów europejskich. Jeśli do tego dodamy utrzymaną

w podobnym duchu treść prawa zamówień publicznych oraz

praktykę absolutyzowania zasady konkurencji i formalizmu

kosztem zdrowego rozsądku, otrzymujemy niezwykle restryk-

cyjny, często niesprawiedliwy, a na pewno w wielu przypadkach

nieproporcjonalny system surowego i nieprzemyślanego karania

beneficjentów. System, który na szczęście daje się wielokrotnie

ułaskawić, często jednak po wielomiesięcznych i kosztownych

(zarówno finansowo, jak i psychicznie) sporach toczonych we-

wnątrzorganizacyjnie, bo w ramach podmiotów publicznych.

Skorygować korekty

Wydaje się, że ponad pięć lat funkcjonowania systemu, płynące stąd

doświadczenia, nowa perspektywa 2014–2020, a także zdecydowa-

nie bardziej liberalne kierunki interpretacji przepisów wynikające

z rozwiązań płynących z prawa i praktyki europejskiej powinny

stanowić dobry punkt wyjścia dla istotnej korekty systemu korekt.

Korekty rozumianej jako usuwanie błędów i nieprawidłowości ist-

niejących rozwiązań w kierunku utworzenia systemu mającego na

celu ewentualne naprawianie wykrytych nieprawidłowości zamiast

bezdusznej machiny stosującej ślepo i bezrefleksyjnie tabelkę z ta-

ryfikatora. Dzisiejszy system mało ma wspólnego z korygowaniem

i jeśli ma się utrzymać w takim kształcie, to lepiej nazwać rzeczy po

imieniu i zamiast korekty używać adekwatnego terminu sankcja.

Oczywiście, kary istnieć powinny, czasami powinny być bardzo

dotkliwe, jednak należy pamiętać, że najbardziej na ich restrykcyj-

nym stosowaniu tracą nie ci, którzy dopuszczają się nieprawidłowo-

ści (do ich ścigania państwo dysponuje wystarczającymi środkami),

ale mieszkańcy danej gminy – beneficjenta lub inni potencjalni

użytkownicy realizowanych ze środków unijnych przedsięwzięć.

Zbyt restrykcyjne

i szczegółowe regulacje

Dzisiejszy system ma mało wspólnego z korygowaniem i jeśli ma

się utrzymać w takim kształcie, to lepiej nazwać rzeczy po imie-

niu i zamiast korekty używać adekwatnego terminu „sankcja”.

Analiza wytycznych europejskich – tak tych z 2007 r., jak i nowej

wersji z 2013 r. – wskazuje na zróżnicowany charakter wymie-

rzanych korekt; często z ich treści wynika właśnie wspomnia-

na wyżej konieczność uwzględniania wagi nieprawidłowości.

Tymczasem w naszych krajowych wytycznych to niuansowanie

pojawia się dopiero w wersji obowiązującej od 31 października

2012 r., i to wskutek wyraźnych wskazówek Komisji oraz Euro-

pejskiego Trybunału Obrachunkowego.

Procedura poprzedzająca

wydanie decyzji

nakładającej korekty

Gdy właściwy organ uzyska informację, iż w konkretnej

sprawie wystąpiły przesłanki zwrotu przez beneficjenta

środków dofinansowania, jest zobowiązany skierować do

niego wezwanie do zapłaty.

Wydanie i doręczenie beneficjentowi decyzji organu zarządza-

jącego, pośredniczącego lub wdrażającego program o nałoże-

niu korekt finansowych, poprzedzone musi być skierowaniem

do tego beneficjenta wezwania do dokonania zwrotu środków

(zapłaty korekt finansowych).

Między UE a UZP

Już w 2008 r. na etapie opracowywania krajowych regulacji korek-

cyjnych wskazywano na relatywną surowość i formalizm przepisów

prawa zamówień publicznych w stosunku do regulacji europej-

skich (do czego chyba nie trzeba nikogo przekonywać ani wtedy,

ani tym bardziej dzisiaj). Głównym powodem tego stanu rzeczy

jest większa szczegółowość regulacji naszej ustawy oraz szerszy

zakres spraw normowanych jej przepisami. Ustawa reguluje za-

gadnienia, które nie są lub są jedynie częściowo przedmiotem

zainteresowania ustawodawcy europejskiego. Nierzadko dzisiaj

beneficjenci informowani są o tym, że choć nie naruszyli swym

Wezwanie do zapłaty

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych (art. 207 ust. 8 w zw.

z art. 207 ust. 1) w sytuacji, gdy organ zarządzający, pośredni-

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna,

14 maja 2014 nr 92 (3733)

gazetaprawna.pl

Kor e K t y f i n a n s o w e

czący lub wdrażający program ustali, iż środki przeznaczone

na realizację programów finansowanych z udziałem środków

europejskich są wykorzystywane przez beneficjenta:

■

niezgodnie z przeznaczeniem,

■

z naruszeniem właściwych procedur, lub

■

pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości,

wzywa beneficjenta do zwrotu środków lub wyrażenia zgo-

dy na pomniejszenie kolejnej płatności na rzecz beneficjenta

o kwotę podlegającą zwrotowi. Termin na dokonanie zwrotu

wynosi 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Należy mieć rów-

nież na uwadze, iż zwrotowi podlegać będzie nie tylko sama

kwota zakwestionowanego dofinansowania, ale także odset-

ki, w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, li-

czone od dnia przekazania środków beneficjentowi (art. 207

ust. 1 ustawy o finansach publicznych).

Jeżeli beneficjent otrzyma wezwanie do zwrotu

środków, a nie kwestionuje nałożonych korekt,

może się do niego zastosować i uiścić zgodnie z pouczeniem

w terminie 14 dni kwotę korekt finansowych wraz z odsetka-

mi (w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych,

liczonymi od dnia przekazania środków beneficjentowi)

WAŻNE

ust. 9 ustawy o finansach publicznych wydaje decyzję określającą

kwotę przypadającą do zwrotu i termin, od którego nalicza się

odsetki, oraz sposób zwrotu środków.

Wydanie decyzji musi zostać poprzedzone przeprowadzeniem

postępowania administracyjnego. Należy mieć na uwadze, iż

zgodnie z ustawą o finansach publicznych w sprawach nie-

uregulowanych w ww. ustawie stosuje się przepisy ustawy z 14

czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.

z 2013 r. poz. 267, dalej: k.p.a.) i odpowiednio przepisy działu III

ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012

r. poz. 749 ze zm., dalej: ordynacja podatkowa).

Właściwy organ chcąc wydać decyzję nakładającą na beneficjen-

ta korekty, ma zatem obowiązek przeprowadzenia postępowa-

nia administracyjnego, przestrzegając wszystkich zasad tego

postępowania uregulowanych w k.p.a. Powyższe ma szczególne

znaczenie dla beneficjenta, gdyż k.p.a. zapewnia stronom postępo-

wania administracyjnego wiele gwarancji, w tym między innymi:

■

obowiązek działania organów na podstawie przepisów prawa

(zasada legalizmu),

■

obowiązek podejmowania przez organy wszelkich czynności

niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego

oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes spo-

łeczny i słuszny interes obywateli (zasada prawdy obiektywnej),

■

obowiązek prowadzenia przez organy postępowania w spo-

sób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej

(zasada budzenia zaufania),

■

obowiązek organów do należytego i wyczerpującego informo-

wania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które

mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będą-

cych przedmiotem postępowania administracyjnego (zasada

informowania stron),

■

obowiązek zapewnienia stronom czynnego udziału w każdym

stadium postępowania, w tym umożliwienie przed wydaniem

decyzji wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i mate-

riałów oraz zgłoszonych żądań (zasada czynnego udziału stron),

■

obowiązek wyjaśnienia przez organy stronom zasadności

przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy (za-

sada przekonywania),

■

obowiązek działania w sprawie przez organy wnikliwie i szyb-

ko (zasada szybkości postępowania).

Co istotne, organ prowadząc postępowanie wobec beneficjenta,

jest obowiązany do przestrzegania powyższych zasad przez cały

czas postępowania administracyjnego (na każdym jego etapie),

a ich naruszenie może stanowić podstawę zarzutów przeciwko

decyzji nakładającej korekty i uzasadniać jej uchylenie.

Należy mieć na uwadze, iż właściwy organ swoją wiedzę o nie-

prawidłowym wydatkowaniu przez beneficjenta środków może

opierać zarówno na wynikach przeprowadzonej przez siebie kon-

troli (lub kontroli przeprowadzonej przez podmiot zewnętrzny

na podstawie zlecenia), na wynikach kontroli lub postępowań

przeprowadzonych przez właściwe organy państwowe (np. dyrek-

torów urzędów kontroli skarbowych, prezesa Urzędu Zamówień

Publicznych, Najwyższą Izbę Kontroli), jak również na informa-

cjach udzielonych przez samego beneficjenta, który może sam

wystąpić o skorygowanie płatności.

Beneficjenci, u których prowadzone są kontrole projektów,

jeżeli nie zgadzają się z ustaleniami kontrolujących, powinni

już na tym etapie przedstawić argumenty oraz dokumenty,

które podważają niekorzystne ustalenia kontrolujących. O ile

bowiem same ustalenia pokontrolne, wydane na zakończenie

kontroli, nie mogą nałożyć na beneficjenta obowiązku doko-

nania zwrotu, a jedynie mogą zawierać zalecenia dokonania

korekty, to w praktyce ustalenia kontrolujących bardzo często

stanowią bezpośrednią podstawę do wezwania beneficjen-

ta do zapłaty korekt finansowych, a następnie do wszczęcia

postępowania administracyjnego i wydania decyzji nakłada-

jącej korekty.

niem korekt i nie zastosuje się do wezwania, upływ 14-dniowego

terminu spowoduje wszczęcie przez właściwy organ postępowa-

nia administracyjnego, którego efektem będzie wydanie decyzji

nakładającej na beneficjenta korekty finansowe i określającej

kwotę przypadającą do zwrotu wraz z odsetkami

WAŻNE

W sytuacji gdy beneficjent nie zgadza się z nałoże-

Beneficjent, który nie zgadza się z kontrolującymi, powinien

zatem już na etapie kontroli prezentować kontrargumenty, gdyż

przedstawione przez niego okoliczności mogą przyczynić się do

zmiany niekorzystnego stanowiska kontrolujących, a jednocze-

śnie powinny zostać włączone do materiału dowodowego w ra-

zie wszczęcia postępowania administracyjnego (wzmacniając

pozycję procesową beneficjenta).

O wszczęciu postępowania administracyjnego właściwy

organ ma obowiązek zawiadomić beneficjenta. Powyższa

czynność ma istotne znaczenie, gdyż beneficjent od same-

go początku postępowania ma prawo w nim aktywnie uczest-

niczyć, tj. w szczególności zapoznawać się ze zgromadzonym

materiałem dowodowym, składać wyjaśnienia, uwagi oraz wnio-

ski dowodowe. Jednocześnie brak zawiadomienia beneficjenta

o wszczęciu postępowania oznacza jego wadliwość i powinno

być przedmiotem zarzutu w odwołaniu od decyzji.

WAŻNE

Beneficjent od początku postępowania ma prawo

w nim aktywnie uczestniczyć, w szczególności zapoznawać się

ze zgromadzonym materiałem dowodowym, składać wyjaśnie-

nia, uwagi oraz wnioski dowodowe. Niezawiadomienie bene-

ficjenta o wszczęciu postępowania oznacza jego wadliwość

i powinno być przedmiotem zarzutu w odwołaniu od decyzji

Postępowanie administracyjne

Po bezskutecznym wezwaniu beneficjenta do zapłaty korekt fi-

nansowych (zwrotu środków) właściwy organ zgodnie z art. 207

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna,

14 maja 2014 nr 92 (3733)

gazetaprawna.pl

Kor e K t y f i n a n s o w e

Właściwy organ, prowadząc postępowanie administra-

cyjne wobec beneficjenta, musi działać wnikliwie, zebrać

cały materiał dowodowy i dokonać jego obiektywnej oceny.

Należy mieć na uwadze, iż w postępowaniu administracyjnym

to organ jest gospodarzem postępowania i to na nim spoczywa

obowiązek zebrania całego materiału dowodowego, tj. wzięcia

pod uwagę zarówno kwestii przemawiających na korzyść, jak

i niekorzyść strony. Niedopuszczalna jest sytuacja, w której or-

gan uwzględnia jedynie okoliczności i dowody świadczące prze-

ciwko stronie, a ignoruje te, które przemawiają na jej korzyść.

WAŻNE

Niedopuszczalna jest sytuacja, w której organ

uwzględnia jedynie okoliczności i dowody świadczące przeciw-

ko stronie, a ignoruje te, które przemawiają na jej korzyść

Przygotowanie i złożenie wypowiedzenia się jest ostatnią

szansą strony przed wydaniem przez organ decyzji na przed-

stawienie własnego stanowiska, zaprezentowanie dodatkowych

argumentów oraz złożenie wniosków dowodowych. Beneficjent

powinien zatem dogłębnie rozważyć powyższą możliwość.

W trakcie postępowania administracyjnego beneficjent

jest uprawniony między innymi do zapoznawania się ze

zgromadzonym materiałem dowodowym. Prawo strony jest

bardzo istotne, gdyż pozwala beneficjentowi na bieżące weryfi-

kowanie kierunku, w którym zmierza postępowanie.

Beneficjent może również jeszcze w trakcie postępowania

(przed wydaniem decyzji) prezentować wszelkiego rodzaju uwagi

i wyjaśnienia, przedstawiać kontrargumenty wobec stanowiska

organu oraz składać wnioski dowodowe na swoją korzyść. Jak

już wskazano, obowiązkiem organu jest całościowe zebranie

materiału dowodowego i dokonanie jego obiektywnej analizy,

tj. bez dyskryminowania dowodów i okoliczności wskazywa-

nych przez beneficjenta. Zgodnie z obowiązującymi przepisami

organ jest bowiem obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać

i rozpatrzyć cały materiał dowodowy, a jednocześnie jako do-

wód musi dopuścić wszystko, co może się przyczynić do wyja-

śnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dowodem mogą

być m.in. dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz

oględziny, a beneficjent jako strona postępowania może wnio-

skować o przeprowadzenie każdego z ww. rodzajów dowodów.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż w interesie beneficjenta jest

aktywne uczestniczenie w postępowaniu administracyjnym

i wykorzystywanie wszelkich możliwych narzędzi procesowych.

Beneficjent w celu obrony swoich praw i interesów jest upraw-

niony również do działania w postępowaniu administracyjnym

przez pełnomocnika. Skorzystanie z powyższego prawa wydaje

się w szczególności uzasadnione w postępowaniach tak skom-

plikowanych jak postępowania w przedmiocie nałożenia korekt

finansowych.

Postępowanie administracyjne zakończone zostaje wy-

daniem przez właściwy organ decyzji określającej kwotę

przypadającą do zwrotu i termin, od którego nalicza się

odsetki, oraz sposób zwrotu środków przez beneficjenta.

Przedmiotowa decyzja oprócz wskazanych powyżej elementów

powinna spełniać również wymagania formalne określone przez

ustawodawcę w k.p.a. Decyzja powinna zawierać w szczególno-

ści: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania,

oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, roz-

strzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w

jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia

i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do

wydania decyzji.

Co równie istotne, uzasadnienie faktyczne decyzji powinno

zawierać m.in. wskazanie faktów, które organ uznał za udo-

wodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z po-

wodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy

dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy

prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

Brak jakiegokolwiek z powyższych elementów w decyzji

właściwego organu świadczy o jej wadliwości i powinien

stać się przedmiotem zarzutów beneficjenta zawartych

w odwołaniu (obok zarzutów merytorycznych oraz dotyczących

samego postępowania).

Odwołanie

to fundamentalne

prawo beneficjenta

W przypadku wydania decyzji nakładającej korekty finanso-

we możliwe jest skorzystanie z trybu odwoławczego. Należy

przy tym przedstawić szczegółowe zarzuty dające szansę na

zmianę decyzji.

Złożenie odwołania jest fundamentalnym prawem beneficjenta

i pozwala na kwestionowanie decyzji nakładającej korekty z po-

wodu jej niezgodności z prawem. Skuteczne złożenie odwołania

wymaga sprawnego poruszania się po trzech regulacjach praw-

nych: ustawie o finansach publicznych, kodeksie postępowania

administracyjnego oraz ordynacji podatkowej. Zasadniczo tryb

odwoławczy reguluje ustawa o finansach publicznych, ze szcze-

gólnym uwzględnieniem art. 207 w/w ustawy. Z kolei, zgodnie

z art. 67 ustawy o finansach publicznych, do spraw korekt finan-

sowych w sprawach nieuregulowanych w ww. ustawie zastosowa-

nie znajdzie kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.) oraz

stosowane odpowiednio przepisy działu III ordynacji podatkowej.

Sprawa w postępowaniu administracyjnym powinna zostać

załatwiona bez zbędnej zwłoki, natomiast w przypadku

spraw szczególnie skomplikowanych nie później niż w cią-

gu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Powyższy

dwumiesięczny termin należy traktować jednak jako termin

instrukcyjny, gdyż w praktyce jest bardzo często przedłużany,

o czym organy mają obowiązek informować stronę postępo-

wania. Na niezałatwienie sprawy w terminie lub przewlekłe

prowadzenie postępowania służy stronie zażalenie do organu

wyższego stopnia.

Przed wydaniem decyzji właściwy organ ma obowiązek umoż-

liwić beneficjentowi wypowiedzenie się co do zebranych dowo-

dów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Przed wydaniem decyzji właściwy organ ma obowią-

zek umożliwić beneficjentowi wypowiedzenie się co do zebra-

nych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań

WAŻNE

Właściwe organy i treść

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych organami odwo-

ławczymi od decyzji wydanych przez instytucje zarządzają-

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna,

14 maja 2014 nr 92 (3733)

gazetaprawna.pl

Kor e K t y f i n a n s o w e

ce, pośredniczące lub wdrażające są instytucje zarządzające

– w odniesieniu do decyzji pierwszej instancji wydanych przez

instytucję pośredniczącą lub wdrażającą program. W przypadku,

gdy w pierwszej instancji decyzję wydaje instytucja zarządzająca,

przysługującym środkiem prawnym nie jest odwołanie do orga-

nu odwoławczego, lecz wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy

skierowany do tego samego organu, który wydał rozstrzygnięcie.

Ustawa o finansach publicznych w zasadzie nie reguluje kwestii

formalnych związanych ze złożeniem odwołania. Co do zasady

znajdą tu zatem zastosowanie przepisy k.p.a., zgodnie z którymi

odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy

bowiem, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowo-

lona z wydanej decyzji.

To tyle, jeżeli chodzi o przepisy, a jak jest w praktyce?

obowiązku sporządzania arkusza odwoławczego odnoszącego

się do zarzutów odwołania. Organ odwoławczy jest zobowiąza-

ny rozpatrzyć odwołanie w terminie jednego miesiąca od daty

jego otrzymania. Praktyka dowodzi, że termin ten w sprawach

korekt finansowych jest często niedotrzymywany. Zdarza się,

że postępowanie odwoławcze wymaga przeprowadzenia do-

datkowego postępowania wyjaśniającego. W takim przypadku

postępowanie może być przeprowadzone przez organ odwo-

ławczy samodzielnie lub zlecone organowi pierwszej instancji.

Rozstrzygnięcia organu

Po analizie odwołania i zebranych materiałów dowodowych,

obowiązkiem organu odwoławczego jest wydanie rozstrzygnię-

cia kończącego sprawę. W przypadku uznania całości lub części

zarzutów odwołania za zasadne wydawana jest decyzja uchy-

lająca decyzję nakładającą korekty i umarzająca postępowanie

w sprawie. W przypadku, gdy decyzja nakładająca korekty zo-

stała wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a ko-

nieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej

rozstrzygnięcie, organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną

decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrze-

nia organowi pierwszej instancji. Przekazując sprawę, organ ten

powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę

przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Trzecim możliwym rozstrzygnięciem organu odwoławczego

jest utrzymanie w mocy decyzji nakładającej korekty. W tym

przypadku beneficjentowi niezgadzającemu się z decyzją organu

odwoławczego pozostaje złożenie skargi do sądu administracyj-

nego w terminie 30 dni od doręczenia decyzji.

Szczegółowe zarzuty

Samo wyrażenie przez beneficjenta niezadowolenia z decyzji

nakładającej korekty jest niewystarczające, aby liczyć na sukces

w postępowaniu odwoławczym. Trzeba bowiem przedstawić

szczegółowe zarzuty odnoszące się do kwestii wykorzystywania

środków niezgodnie z przeznaczeniem lub z naruszeniem pro-

cedur albo pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości

(zarzuty materialnoprawne).

Znaczenie ma odniesienie się do wskazanych wcześniej prze-

słanek oceny, że doszło do naruszenia przepisów prawa euro-

pejskiego (nieprawidłowości), a więc, że nieprawidłowość jest

wynikiem działania lub zaniechania danego podmiotu będą-

cego beneficjentem, stanowi naruszenie prawa, powoduje lub

mogłoby spowodować szkodę w budżecie ogólnym Unii Euro-

pejskiej oraz że w konsekwencji powyższego mogłoby dojść do

sfinansowania nieuzasadnionego wydatku z budżetu ogólnego.

Zarzuty odwołania powinny odnosić się do wszystkich trzech

przesłanek albo do niektórych z nich. Ta druga opcja jest o tyle

istotna, że ww. przesłanki muszą być spełnione łącznie. Nieudo-

wodnienie przez instytucję nakładającą korekty choćby jednej

z nich musi spowodować uchylenie decyzji nakładającej korekty.

Podobnie szczegółowo należy opisać zarzuty związane z na-

ruszeniem przepisów o postępowaniu, a w zwłaszcza tych, któ-

re dotyczą zebrania, jak i oceny materiałów dowodowych oraz

uzasadnienia decyzji (art. 7, art. 77 par.1 i art. 107 par.1 k.p.a.).

Zarzuty powinny być precyzyjnie skonstruowane i ukierunko-

wane na kluczowe słabości stanowiska organu, który nałożył

korekty. W przypadku, gdy decyzja organu pierwszej instancji

zawiera istotne błędy proceduralne, a w szczególności polega-

jące na zaniechaniu zebrania pełnego materiału dowodowego,

konieczne jest przedstawienie stosownych wniosków dowodo-

wych. Prawidłowa konstrukcja zarzutów odwołania oraz właściwa

redakcja wniosków dowodowych jest warunkiem sine qua non

pozytywnego rozpatrzenia odwołania lub wniosku o ponowne

rozpatrzenie sprawy. W praktyce częstokroć zdarza się bowiem,

że organ odwoławczy stwierdza zasadność odwołania i uchyla

decyzję organu pierwszej instancji.

Europejski punkt

widzenia i krajowa

nadgorliwość

Najwyższy czas zastanowić się nad szczegółowymi rozwiązania-

mi, interpretacją poszczególnych postanowień oraz praktyką

ich stosowania. Nowe regulacje to znakomite uzasadnienie

dla istotnej korekty systemów kontroli.

Należy to zrobić tym bardziej, że ewentualne zmiany wprowa-

dzone w zamówieniach w dużym stopniu będą oddziaływały na

praktykę weryfikacji wydatkowania funduszy.

System korekt finansowych połączony jest bezpośrednio z de-

finicją nieprawidłowości, która została zamieszczona m.in. w art.

2 pkt 7 rozporządzenia 1083/2006/WE. Definicja ta została powtó-

rzona niemal dosłownie w art. 2 pkt 36 rozporządzenia 1303/2013/

UE. Jednak z punktu widzenia rozwiązań krajowych zmiana ta

mogłaby się okazać istotna, o czym w dalszej części.

Nieprawidłowością jest zatem – jak wynika z rozporządzenia

1083/2006/WE – jakiekolwiek naruszenie prawa unijnego wy-

nikające z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego,

które powoduje lub mogłoby spowodować szkodę w budżecie

ogólnym Unii Europejskiej w drodze finansowania nieuzasad-

nionego wydatku z budżetu ogólnego.

Dokonując wykładni tego przepisu, należy stwierdzić, że choć

pojęcie nieprawidłowości jest określone dosyć szeroko, to jednak

ustawodawca unijny wskazuje określone przesłanki, których

wystąpienie jest konieczne, aby w danym stanie faktycznym

Termin i tryb składania

Odwołanie (jak i wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy) składa

się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji organu pierw-

szej instancji. Organem właściwym do wniesienia odwołania

jest ten, który wydał decyzję nakładającą korekty. W terminie

7 dni od dnia otrzymania odwołania organ ten jest zobowiąza-

ny przekazać odwołanie wraz aktami do organu odwoławczego

(nie dotyczy wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, który jest

z natury rzeczy rozpatrywany przez instytucję zarządzającą,

która wydała decyzję). Inaczej niż w postępowaniu podatko-

wym, organ, który wydał decyzję nakładającą korekty, nie ma

Plik z chomika:

Pajak77

Inne pliki z tego folderu:

DGP_2014_03_20_kadry_i_place.pdf (2775 KB)
DGP_2014_07_22_firma_i_prawo.pdf (2342 KB)
DGP_2014_01_21_przewodnik_msp_leasing.pdf (522 KB)
DGP_2014_05_14_dotacje_unijne.pdf (361 KB)
DGP_2014_08_04_podatki_i_ksiegowosc.pdf (2859 KB)

DGP_2014_05_14_dotacje_unijne.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: