Biblia Tysiąclecia z komentarzami wydanie V.pdf

(43156 KB) Pobierz
BIBLIA TYSIĄCLECIA
Z KOMENTARZAMI
Ojcze Święty! Ty; który jesteś Światłem i Życiem, otwórz moje oczy i moje serce, abym mógł zgłębiać i rozumieć Twoje Słowo.
Ześlij na mnie Ducha Świętego, Ducha Twojego Syna, Jezusa Chrystusa, abym mógł z uległością przyjmować Twoją prawdę.
Obdarz mnie otwartym i szlachetnym umysłem, abym w rozmowie z Tobą mógł poznać i pokochać Twojego Syna, Jezusa, dla
zbawienia mojego własnego życia i abym mógł dawać świadectwo Twojej Ewangelii wszystkim moim braciom.
Proszę o to Ciebie przez Jezusa Chrystusa, naszego Pana, który z Tobą żyje w Duchu Świętym przez wszystkie wieki wieków. Amen.
1. PISMO ŚWIĘTE STAREGO TESTAMENTU
2.
PISMO ŚWIĘTE NOWEGO TESTAMENTU
3. TEKSTY Z
NOWEGO LEKSYKONU BIBLIJNEGO
PISMO ŚWIĘTE STAREGO
TESTAMENTU
Wydanie V
Wydawnictwo Pallottinum 2006
BIBLIA JEROZOLIMSKA
(Wydawnictwo Pallottinum)
KOMENTARZ HISTORYCZNO-KULTUROWY DO BIBLII HEBRAJSKIEJ
(Wydawnictwo Vocatio)
MIĘDZYNARODOWY KOMENTARZ DO PISMA ŚWIĘTEGO
Księgi deuterokanoniczne; Księga Tobiasza, Księga Judyty, Pierwsza i Druga Księga
Machabejska, Księga Mądrości, Mądrość Syracha (Eklezjastyk) i Księga Barucha.
(Wydawnictwo Verbinum)
KOMENTARZE
1 - Księga Rodzaju
2 - Księga Wyjścia
3 - Księga Kapłańska
4 - Księga Liczb
5 - Księga Powtórzonego Prawa
6 - Księga Jozuego
7 - Księga Sędziów
8 - Księga Rut
9 - 1. Księga Samuela
10 - 2. Księga Samuela
11 - 1. Księga Królewska
12 - 2. Księga Królewska
13 - 1. Księga Kronik
14 - 2. Księga Kronik
15 - Księga Ezdrasza
16 - Księga Nehemiasza
17 - Księga Tobiasza
18 - Księga Judyty
19 - Księga Estery
20 – 1. Księga Machabejska
21 – 2. Księga Machabejska
22 - Księga Hioba
23 - Księga Psalmów
24 - Księga Przysłów
25 - Księga Koheleta
26 - Pieśń nad Pieśniami
27 - Księga Mądrości
28 - Mądrość Syracha
29 - Księga Izajasza
30 - Księga Jeremiasza
31 - Lamentacje Jeremiasza
32 - Księga Barucha
33 - Księga Ezechiela
34 - Księga Daniela
35 - Księga Ozeasza
36 - Księga Joela
37 - Księga Amosa
38 - Księga Abdiasza
39 - Księga Jonasza
40 - Księga Micheasza
41 - Księga Nahuma
42 - Księga Habakuka
43 - Księga Sofoniasza
44 - Księga Aggeusza
45 - Księga Zachariasza
46 - Księga Malachiasza
KSIĘGA RODZAJU
KSIĘGA RODZAJU
Wstęp do Księgi Rodzaju.
Rdz 1.
Rdz 2.
Rdz 3.
Rdz 4.
Rdz 5.
Rdz 6.
Świat stworzony przez Boga.
Drugi opis stworzenia człowieka. Pierwotny stan szczęścia.
Upadek pierwszych ludzi.
Kain i Abel. Potomkowie Kaina. Set i jego potomstwo.
WYBRANI PRZEZ BOGA POTOMKOWIE ADAMA.. Setyci.
Zepsucie moralne ludzkości. DZIEJE NOEGO – POTOP. Boże postanowienie
zagłady. Zapowiedź potopu. Arka.
Rdz 7.
Potop.
ABRAHAM.. Rodzina Abrama.
Rdz 12.
Bóg powołuje Abrama. Abram w Egipcie. Zabranie Saraj na dwór faraona.
Rdz 13.
Abram rozstaje się z Lotem..
Rdz 14.
Wyprawa wojenna królów mezopotamskich.
Rdz 15.
Zapowiedź licznego potomstwa i przymierze.
Rdz 16.
Pierworodny syn Abrama - Izmael.
Rdz 17.
Przymierze Boga z Abramem - Obrzezanie.
Rdz 18.
Bóg w gościnie u Abrahama.
Rdz 19.
Zniszczenie Sodomy i Gomory. Występek córek Lota.
Rdz 20.
Abraham w Gerarze.
Rdz 21.
Narodziny Izaaka. Oddalenie Izmaela. Przymierze Abrahama z Abimelekiem..
Rdz 22.
Moria. Potomkowie Nachora.
Rdz 23.
Śmierć i pogrzeb Sary.
Rdz 24.
Rebeka żoną Izaaka.
Rdz 25.
Potomkowie Abrahama i Ketury. Śmierć Abrahama. Potomkowie Izmaela.
DZIEJE JAKUBA, SYNA IZAAKA.. Narodziny Ezawa i Jakuba. Ezaw sprzedaje Jakubowi
swe pierworodztwo.
Rdz 26.
Izaak w Gerarze. Przymierze z Abimelekiem..
Rdz 27.
Jakub otrzymuje podstępnie błogosławieństwo. Wędrówka Jakuba do Charanu.
Rdz 8.
Rdz 9.
Rdz 10.
DZIEJE POTOMKÓW NOEGO.. Pochodzenie ludzkości popotopowej.
Rdz 11.
Wieża Babel. Potomkowie Sema. DZIEJE POTOMKÓW TERACHA –
Rdz 28.
Rdz 29.
Rdz 30.
Rdz 31.
Rdz 32.
Rdz 33.
Rdz 34.
Rdz 35.
Rdz 36.
Rdz 37.
Rdz 38.
Rdz 39.
Rdz 40.
Małżeństwo Jakuba. Dzieci Jakuba.
Nowy układ Jakuba z Labanem..
Jakub opuszcza Labana.
Przygotowania do spotkania z Ezawem.. Walka Jakuba z aniołem..
Spotkanie z Ezawem. Jakub przybywa do Kanaanu. Jakub w Sychem..
Jakub w Betel i w Mamre.
Potomkowie Ezawa - Edomici.
DZIEJE POTOMKÓW JAKUBA.. Józef sprzedany przez braci.
Juda i Tamar.
Józef niewolnikiem Potifara. Józef w więzieniu.
KSIĘGA RODZAJU
Rdz 41.
Rdz 42.
Rdz 43.
Rdz 44.
Rdz 45.
Rdz 46.
Rdz 47.
Rdz 48.
Rdz 49.
Rdz 50.
Wywyższenie Józefa.
Przybycie braci Józefa do Egiptu.
Józef ucztuje z braćmi.
Józef poddaje braci ostatniej próbie.
Józef daje się poznać braciom..
Osiedlenie się rodziny Jakuba w Egipcie.
Rządy Józefa w Egipcie w latach głodu. Jakub i synowie Józefa.
Jakub błogosławi swoich synów.. Śmierć i pogrzeb Jakuba.
Bracia proszą Józefa o przebaczenie. Śmierć Józefa.
Wstęp do Księgi Rodzaju
Nazwa księgi w przekładzie polskim wywodzi się z greckiego Genesis
(przyjętego przez tradycję łacińską i dawniejsze polskie tłumaczenia), które z kolei
oddaje najbardziej charakterystyczne wyrażenie hebrajskie księgi (toledot,
"rodowód", "początki", "dzieje"). Nie tylko konkluzja kapłańskiego opisu
stworzenia (Rdz 2,4), ale także wiele innych części księgi (np. Rdz 5,1; Rdz 6,9;
Rdz 10,1; Rdz 25,12; Rdz 36,1 itd.) przedstawia treść ich jako swoiste "genealogie"
lub "dzieje" w najszerszym znaczeniu tego słowa. Hebrajska Biblia, zgodnie z
przyjętym przez siebie zwyczajem, określa tę księgę od pierwszych jej słów
(bereszit - "Na początku...").
Już sama nazwa daje pierwsze, ogólne informacje o charakterze księgi. Chodzi w
niej nie tyle o odtworzenie dokładnego przebiegu opisanych wydarzeń, ile o szereg
utrwalonych, bardzo dawnych przekazów o początkach bądź to całej ludzkości,
bądź też własnego narodu. Opowiadania te, często o charakterze ludowym,
etiologicznym lub pouczającym, zawierają echa pewnych faktów historycznych i
wielowiekowych doświadczeń dziejowych narodu. Utrwalano je nie w sposób,
odpowiadający nawet w przybliżeniu wymogom współczesnego dzieła
historycznego, ale spontanicznie, często schematycznie, tak jak je przekazywano na
całym starożytnym Wschodzie. Nadto na tradycjach Ludu Wybranego od samego
zarania jego dziejów dobrze wyczuwalne piętno wycisnęła wiara w jedynego Boga
i nieodwołalne związanie losu narodu z Nim. Materiały te wzbogaciła i pogłębiła
późniejsza refleksja teologiczna, poprzedzająca ich spisanie i zredagowanie w
dzisiejszej postaci. Tworzywo tych najdawniejszych przekazów jest często wspólne
z kulturalnym dorobkiem starożytnego Wschodu, z jego wyobrażeniami i
tradycjami (np. o potopie, o wieży Babel), ale różni się wyraźnie czystością i głębią
myśli religijnej oraz kierowanym przez charyzmat natchnienia uzasadnieniem
teologicznym.
Największą rolę w opracowaniu tych różnorodnych tradycji odegrała tradycja
kapłańska (P) i jahwistyczna (J), choć i elohistyczna (E) nie jest tu bez znaczenia.
Proces wzajemnego oddziaływania tych przekazów trwał bardzo długo, tzn. aż do
okresu perskiego. Współczesna egzegeza, krytyka literacka i refleksja teologiczna
stara się odtworzyć przynajmniej w przybliżeniu jego przebieg i etapy. Wynika z
tych badań, że Księga Rodzaju w dzisiejszej swej postaci wywodzi się z kół
kapłańskich, które wycisnęły na niej szczególnie wyraźne znamię teologiczne,
porządkując, systematyzując i uzupełniając wszystkie tradycyjne materiały.
Nastąpiło to przypuszczalnie w okresie perskim. W każdym razie nieliczne
KSIĘGA RODZAJU
świadectwa pochodzące z w. III przed Chr. wydają się znać Rdz w dzisiejszym
układzie.
Tematycznie Można wyróżnić w Rdz dwie większe części: Prehistorię,
obejmująca dzieje od początku świata i ludzkości do Abrahama (Rdz 1-11 [->Rdz
1,1]) i historię Patriarchów, protoplastów narodu wybranego, doprowadzoną aż do
pobytu Izraelitów w Egipcie (Rdz 12-50 [->Rdz 12,1]).
Pierwsza część, bardziej popularna i etiologiczna niż druga, stara się obrazowo
opisać nie tylko powstanie świata i pojawienie się człowieka, ale wyjaśnia na
sposób religijny wiele zjawisk, zwyczajów, instytucji, ukazuje zróżnicowanie
etniczne i językowe, kulturowe, wreszcie na płaszczyźnie etycznej przedstawia
pojawienie się zła na świecie i jego złowieszcze owoce. Chodzi tu raczej o etapy
dziejów ludzkości niż o konkretne wydarzenia (stworzenie, raj i pierwszy grzech,
bratobójstwo, potop i pierwsze przymierze z Bogiem, wieża Babel); swoisty
koloryt nadają tym etapom rodowody Kainitów, Setytów wraz z listą narodów.
Przejściem do drugiej części, historycznej, jest genealogia Semitów, z których
wywodzi się Abraham. Treścią Rdz 12-50 [->Rdz 12,1] są dzieje rodu Abrahama,
uważanego prze Izraelitów za przodka całego narodu. Na pierwszy plan wysuwają
się tu, poza samym Abrahamem (12-25 [->Rdz 12,1]) i synem jego Izaakiem (26 [-
>Rdz 26,1]), zwłaszcza wnuk Abrahama, Jakub (27-35 [->Rdz 27,1]) i jeden z
dwunastu jego synów, Józef (37-50 [->Rdz 37,1]). Mniej miejsca poświęca księga
przyrodniemu bratu Jakuba, Ezawowi (36 [->Rdz 36,1]), i poszczególnym synom
Jakuba (Juda: 38 [->Rdz 38,1]). Ci ostatni jednak stanowią wyraźnie uzasadnienie
przyjętego w czasach historycznych podziału Izraela na dwanaście pokoleń.
Księga Rodzaju ma z wielu względów wyjątkowe znaczenie teologiczne dla
Biblii. Przede wszystkim daje ona jednoznaczny, religijny obraz świata i człowieka
na tle planów Bożych, stanowiąc tym samym starotestamentalną podstawę dla
światopoglądu budowanego na wierze w jednego Boga. Stwórcą nieba i ziemi
(wraz z człowiekiem) jest Jahwe, Bóg Izraela, związany ze swym narodem
wiecznym Przymierzem. Punktem wyjścia refleksji teologicznych księgi jest
teraźniejszość narodu wędrującego z Bogiem: w podaniach o dawnych dziejach
narodu szukano podstawy i gwarancji tej teraźniejszości, a zwłaszcza obietnic
zbawczej przyszłości. Ta ostatnia jest zarysowana w Rdz jedynie w konturach,
niemniej stanowi ważny punkt wyjścia dla postępującej realizacji zbawczej woli
Boga nie tylko wobec Izraela, ale i całej ludzkości. Czwarta Ewangelia, opisująca
inaugurację nowego stworzenia przez przyjście Jezusa Chrystusa, Słowa
Wcielonego, na świat, posłuży się w Prologu właśnie schematem i reminiscencjami
z opisu stworzenia świata w Rdz 1. Podobnie uczyni św. Paweł, przedstawiając
Abrahama jako typ człowieka kierującego się wyłącznie wiarą, a Chrystusa
Odkupiciela - jako drugiego Adama (Rz 5,12-17), pierworodnego wobec każdego
stworzenia (Kol 1,15). Teologia Rdz jest pierwszym ogniwem historii zbawienia,
która nabiera pełnego wyrazu przez czyn Chrystusa, jest ogniwem, które czyni
zrozumiałym cały dialog między człowiekiem a Bogiem.
Rdz 1
DZIEJE POCZĄTKÓW ŚWIATA I LUDZKOŚCI
Świat stworzony przez Boga
Rdz 2,4a-25
Zgłoś jeśli naruszono regulamin