Zestaw 1
5.TN-C
Zastosowanie:
-zakłady energetyczne, sieci rozdzielcze
-Urządzenia odbiorcze zasilane liniami nieprzenośnymi o przekroju przewodów miedzianych powyżej 10mm2
Wymagane zabezpieczenia:
Zabezpieczenia nadprądowe: bezpieczniki topikowe, odłączniki instalacyjne, wyłączniki mocy
Przewód PEN pełni funkcje przewodu neutralnego i ochronnego. W przypadku przerwy w ciągłości tego przewodu może powstać znaczne niebezpieczeństwo porażeniowe. Ułożenie przewodów na stałe.
6.Świetlówki kompaktowe
Świetlówki najczęściej są produkowane w postaci szklanej rury z zatopionymi na obu jej końcach elektrodami. Wnętrze rury jest wypełnione niewielką ilością gazu szlachetnego w celu regulacji wyładowania oraz parami rtęci o niskim ciśnieniu. Świetlówki kompaktowe mają wbudowany zapłonnik charakteryzują się tym, że im większy prąd płynie przez lampę tym mniejsza jest jej rezystancja dlatego świetlówki wymagają układów stabilizujących ograniczających wartość prądu , rolę tę pełnią dławiki.
Zasada działania świetlówek opiera się na wyładowaniu w parach rtęci o niskim ciśnieniu. Świetlówki są pokryte wewnątrz warstwą luminoforu. Luminofor pod wpływem promieniowania nadfioletowego pochodzącego z wyładowania emituje światło (fluorescencja)
Stosowane w budynkach mieszkalnych, halach przemysłowych.
7. Sposoby układania przewodów i kabli w zależności od rodzaju pomieszczenia, zalecane sposoby w instalacjach mieszkaniowych i przemysłowych
Sposoby układania przewodów
- Instalacje na podporach izolacyjnych: izolatory, gałki porcelanowe, stosuje się przewody gołe lub jednożyłowe izolowane.
- Przewody wielożyłowe układane pod tynkiem, na tynku lub nad tynkiem. Szczególnie nadają się do instalacji na tynku. Starannie wykonana instalacja nie szpeci pomieszczenia.
- Układanie w rurach na tynku zapewnia dużą odporność na uszkodzenia mechaniczne estetykę wykonania oraz możliwość wymiany przewodów.
- Układanie przewodów w tynku stosuje się przede wszystkim w budownictwie mieszkaniowym i ogólnym.
- Układanie przewodów podpodłogowych umożliwia przyłączenie gniazd wtykowych znajdujących się w podłodze.
- Przewody oporowe grzejne mogą być układane:
na izolowanym cieplnie stropie pod wykończeniową warstwą podłogi
na zewnątrz w celu przeciwoblodzeniowym oraz do rozpuszczania śniegu
w szklarniach do podgrzewania gleby
w celu grzania przed zamarzaniem rur wodnych, zbiorników, itp
- Instalacje wykonane przewodami szynowymi stosuje się do zasilania odbiorników gdy są przewidziane częste zmiany ich ustawienia
- Kable mogą być układane w ziemi bez osłony lub w osłonie,, po wierzchu na ścianach, stropach, w kanałach. W budynkach kable zawieszamy na ścianach, stropach, na uchwytach lub półkach lub w specjalnych kanałach w podłodze.
- W budownictwie mieszkaniowym wykonanym z prefabrykowanych elementów betonowych i lekkich ścianek działowych stosuje się następujące sposoby wykonania instalacji:
- zatapianie rur i puszek w procesie produkcji prefabrykatu
- wykonanie instalacji na powierzchni ścian
- wykonanie mieszane
- W budownictwie jednorodzinnym w zależności od technologii wykonania budynku instalacje mogą być wykonywane w rurach z PCV pod tynkiem, w listwach elektroinstalacyjnych, w tynku lub na tynku (przewody wielożyłowe)
8. Wyłączniki samoczynne selektywne
Wyłączniki nadprądowe termiczno-elektromagnetyczne zostały zaprojektowane, jako urządzenia służące do zabezpieczania obwodów końcowych w instalacjach elektrycznych i zastępujące bezpieczniki topikowe.
Zalety wyłączników nadprądowych:
- wielokrotność operacji łączeniowych;
- posiada kompaktową budowę;
- charakterystyka członu przeciążeniowego umożliwia lepsze dopasowanie do
charakterystyki termicznej przewodów;
- duża liczba akcesoriów umożliwiających realizację różnych funkcji
zabezpieczeniowych, sygnalizacyjnych, blokad oraz zdalnego sterowania.
Wady wyłączników:
- ze względu na bardzo szybkie wyłączanie prądów zwarciowych (w czasie do 10
ms), praktycznie brak możliwości zapewnienia selektywności pomiędzy dwoma
kaskadowo połączonymi wyłącznikami nadprądowymi np. zabezpieczenie
zalicznikowe i obwodowe ;
- ograniczona selektywność pomiędzy kaskadowo połączonym bezpiecznikiem
topikowym a wyłącznikiem nadprądowym (tylko do pewnej wartości prądu
zwarciowego;
- niższa odporność zwarciowa w porównaniu z bezpiecznikiem topikowym
Zestaw 2
1.Klasa ochronności III – Ochrona przeciwporażeniowa jest zapewniona przez zasilanie urządzeń ich bardzo niskim napięciem (SELV lub PELV). Ochrona przeciwporażeniowa, w urządzeniach tej klasy jest zapewniona przez zasilanie ich napięciem z zakresu Un <=50V AC Un<=120V DC
Np. zabawki dla dzieci, przenośne lampki, niektóre elektronarzędzia.
2. Warunki poprawnego doboru zabezpieczeń zwarciowych
Zabezpieczenia przed skutkami zwarć
Dobrane tak aby przerwanie prądu zwarciowego następowało szybciej niż zniszczenia cieplne lub dynamiczne spowodowane prądem zwarciowym
Są stosowane zabezpieczenia(bezpieczniki, wyłączniki samoczynne z wyzwalaczami zwarciowymi)
Zdolność wyłączalna urządzeń nie powinna być mniejsza od spodziewanych prądów zwarciowych.
Czas trwania zwarcia musi być krótki tak aby temperatura przewodów nie przekroczyła wartości granicznej dopuszczalnej.
Zabezpieczenia zwarciowe i przeciążeniowe powinny być zainstalowane przed punktem w którym następuje:
- zmiana przekroju przewodu na mniejszy,
- zmiana rodzaju przewodu na przewody o mniejszej obciążalności prądowej,
- zmiana sposobu ułożenia lub budowy instalacji pogarszające warunki chłodzenia.
Do zabezpieczenia przewodu przed przeciążeniem i zwarciem można stosować:
wyłączniki wyposażone w wyzwalacze przeciążeniowe i zwarciowe,
wyłączniki współpracujące z bezpiecznikami topikowymi,
wyłączniki wyposażone w wyzwalacze przeciążeniowe i dobezpiecznikowe wkładki topikowe
Zabezpieczenia zwarciowe stanowią ważny element systemu ochrony przed porażeniem
3.Wymagania dotyczące przewodów i usytuowania urządzeń pomiarowo-rozliczających.
Ułożenie przewodów powinno być tak dobrane aby w czasie normalnej pracy i podczas zakłóceń ( przeciążenia zwarcia) nie następowało istotne pogorszenie się właściwości przewodów oraz aby było zachowane pełne bezpieczeństwo pod względem porażeniowym, pożarowym i innym
przewody ułożone w sposób niewidoczny dla użytkownika ( w tynku, pod tynkiem) powinny być prowadzone poziomo lub pionowo a w podłodze i na suficie równolegle lub prostopadle do naroży
przewody ułożone w szczelinach dylatacyjnych w miejscach łączenia płyt i bloków budowlanych powinny być tak prowadzone aby w przypadku spodziewanych naturalnych przemieszczeń nie następowało uszkodzenie przewodów
rury listwy kanały instalacyjne wsporniki i inne elementy w których lub na których są układane przewody nie mogą mieć ostrych krawędzi zagrażających uszkodzeniem izolacji przewodów oraz powinno być tyle miejsca aby przy układaniu przewodów nie powstawały ich ostre zagięcie i załamania
w instalacjach wykonanych z zastosowaniem lister i kanałów ochrona przeciwporażeniowa przed dotykiem bezpośrednim powinna być zachowana również po zdjęciu pokryw, zdjęcie pokryw powinno być mozliwe jedynie przy pomocy odpowiednich narzędzi
Usytuowania urządzeń pomiarowo-rozliczających
urządzenia do pomiaru zużycia energii elektrycznej, usytuowane w miejscu łatwo dostępnym i
zabezpieczone przed uszkodzeniami i ingerencją osób niepowołanych.
w budynku wielorodzinnym liczniki pomiaru zużycia energii elektrycznej należy
umieszczać poza lokalami mieszkalnymi, w zamykanych szafkach.
4. Wyłączniki instalacyjne: zasada działania, zastosowanie, charakterystyki
Wyłącznik instalacyjny (wyłącznik nadmiarowo-prądowy) – element instalacji elektrycznej, którego zadaniem jest przerwanie ciągłości obwodu, gdy prąd płynący w tym obwodzie przekroczy wartość bezpieczną dla tego obwodu. Wyłączniki te przeznaczone są do sterowania i zabezpieczeń przed skutkami przetężeń obwodów odbiorczych instalacji i urządzeń elektrycznych w gospodarstwach domowych. Wytwarza się je na napięcia do 440 V, prądy znamionowe do 125 A i prądy wyłączalne 25 kA o charakterystykach czasowych B, C oraz D.
Budowa: Dźwignia napędowa, Zamek, Styk stały i styk ruchomy, Zaciski przyłączowe, Wyzwalacz przeciążeniowy, Wkręt regulacyjny, Wyzwalacz zwarciowy, Komora gaszeniowa
Charakt B:
prąd znamionowy 6-63 A ,
obszar zadziałania wyzwalaczy zwarciowych wynosi 3-5 In wyłącznika ,
wyłączniki nadprądowe o charakterystyce B są przeznaczone do zabezpieczania przewodów i odbiorników w obwodach: oświetlenia, gniazd wtyczkowych i sterowania .
Charakt C:
In 0,3-63 A ,
granica zadziałania wyzwalaczy przeciążenowych 1,13-1,45 In wyłącznika
obszar zadziałania wyzwalaczy zwarciowych 5-10 krotności In wyłącznika ,
wyłączniki nadprądowe o charakterystyce C są przeznaczone do zabezpieczania przed skutkami zwarć i przeciążeń instalacji, w których zastosowano urządzenia elektroenergetyczne o dużych prądach rozruchowych (silniki, transformatory).
Charakt D:
In 0,3-63 A,
granica zadziałania wyzwalaczy przeciążeniowych 1,13-1,45 In
obszar zadziałania wyzwalaczy zwarciowych 10-20 In
wyłączniki nadprądowe z charakterystyką D są przeznaczone do zabezpieczania obwodów urządzeń elektroenergetycznych o bardzo dużych prądach w chwili załączania, np. silników o ciężkim rozruchu, transformatorów, grup lamp oświetleniowych
Zestaw 3
9.Stosowanie układu sieci TN-S, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach układu sieci
TT lub IT, zapewniających wprowadzenie w instalacjach elektrycznych oddzielnego
przewodu ochronnego PE i neutralnego N. W przypadku stosowania układu sieci TN-C-S
rozdzielenie funkcji przewodu ochronno-neutralnego PEN na przewód ochronny PE i
neutralny N powinno następować w złączu lub w rozdzielnicy głównej budynku, a punkt
rozdziału powinien być uziemiony. Zapewnia to utrzymanie potencjału ziemi na przewodzie
ochronnym PE przyłączonym do części przewodzących dostępnych urządzeń elektrycznych
w normalnych warunkach pracy instalacji elektrycznej. Możliwie często uziemiane
powinny być również przewody ochronne PE i ochronno-neutralne PEN. Wielokrotne
uziemianie przewodu ochronnego PE i ochronno-neutralnego PEN w układzie sieci TN, w
którym stosowane jest samoczynne wyłączenie zasilania, jako ochrona przed dotykiem
pośrednim (ochrona przy uszkodzeniu), powoduje: obniżenie napięcia na nieuszkodzonym
przewodzie ochronnym PE lub ochronno-neutralnym PEN połączonym z miejscem zwarcia;
oraz utworzenie drogi zastępczej dla prądu zwarciowego.
10.Lampy metalohalogenkowe-
są odmianą rtęciowych źródeł światła . Pełny strumień świetlny lampy metalohalogenkowej uzyskuje się po około 3 min. od momentu włączenia zasilania, ponowny zapłon możliwy jest po około 10 minutach. Mankament ten jest wyeliminowany w specjalnych konstrukcjach przystosowanych do natychmiastowego zapłonu. Cechy : wspaniałe oddawanie kolorów; 25% swiatła więcej w porównaniu z lampami z jarznikiem kwarcowym; doskonała stabilność barwy świecenia w całym okresie eksploatacji.
Zastosowanie : Sklepy, okna wystawowe, biura, oświetlenie dekoracji; strumieniowe, upiększanie miast.
12 Wyłączniki różnicowoprądowe-
W czasie normalnej pracy suma (geometryczna) prądów w przewodach objętych przekładnikiem sumującym wynosi zero, w rdzeniu nie ma strumienia magnetycznego, w uzwojeniu nie płynie prąd, zwora jest zamknięta. W przypadku zwarcia część prądu popłynie przewodem PE, w pierścieniu powstanie strumień magnetyczny, który zaindukuje SEM w uzwojeniu wtórnym i spowoduje przepływ prądu w uzwojeniu rdzenia, powstanie strumień odejmujący się od strumienia magnesu stałego i sprężyna spowoduje otwarcie zwory. Jest to wyłącznik o działaniu bezpośrednim, bez wzmacniacza w obwodzie przekaźnika różnicowego i tylko taki może służyć do ochrony pporażeniowej . Wartości znamionowych prądów różnicowych ID = 10, 30, 100, 300, 500 mA Rozróżnia się 3 typy
AC- prądy przemianne
A - prądy : przemianne ; pulasacyjne wyprostowane; prądy połówkowe z wysterowaniem fazowym; Prądy połówkowe ze składową stałą
B - to co i A plus jeszcze prądy stałe i Wyłączniki te są budowane jako bezzwłoczne i selektywne. Czas działania urządzeń typu ogólnego jest bardzo krótki i nie wymaga sprawdzenia podczas kontroli, przy prądzie rzędu 5ID czas wynosi ok.10-30 ms, dla wyłączników selektywnych nie powinien być dłuższy niż 0,2 s przy prądzie większym od 2 ID.
Zestaw 4
1. Omowic II klase ochronności urzadzen elektrycznych, podac przykłady urzadzen gospodarstwa domowego:
Klasa ochronności II - ochrona jest zapewniona przez fabryczne zastosowaną izolację podwójną albo izolację wzmocnioną i ochronną osłonę izolacyjną
Cechy charakterystyczne wykonania urządzenia:
- izolacja podwójna lub wzmocniona,
- brak zacisku ochronnego.
Zakres zastosowania:
- we wszystkich w zasadzie pomieszczeniach i warunkach, jeżeli wymagania szczegółowe dotyczące określonych miejsc i pomieszczeń nie ograniczają stosowania urządzeń tej klasy ochronności.
Przykłady: młynki do kawy, suszarki do włosów, golarki, wiertarki i inne elektronarzędzia ręczne.
2. Wynaczanie mocy obliczeniowych i pradow szczytowych w budynkach mieszkalnych:
a) metoda jednostkowego zużycia energii elektrycznej:
-opiera się na danych satystycznych zużycia energii elektrycznej na jednostke produkcji aj. Dla N roczne zużycie energii można obliczyć wg wzoru A=aj*N
b) metoda średniówek powierzchniowych:
-polega na obliczeniu zapotrzebowania mocy na podstawie wskaznikow obciążenia przypadającego na jednostke powierzchni. Moc zapotrzebowana oblicza się ze wzoru Pz=pj*F gdzie F-powierzchnia oddzialu, zakładu(m2) pj-wskaznik obciążenia powierzchniowego(kW/m2)
c) metoda wspolczynnika zapotrzebowania:
-wartosc mocy obliczeniowej ustala się na podstawie wspolczynnika zapotrzebowania mocy, określonego dla roznych grup odbiornikow, na podstawie pomiarow statystycznych.
d) metoda dwuczlonowa:
- Odbiorniki dzieli się na grupy o odpowiednim charakterze obciążenia, a następnie dla każdej grupy oblicza się moc zapotrzebowaną.
Jeżeli liczba odbiorników w grupie n jest mniejsza od liczby m, to należy przyjąć m = n. Ponadto, gdy n < m i n < 3, za moc obliczeniową należy przyjmować sumę mocy znamionowych odbiorników.
e) Metoda zastepczej liczby odbiornikow:
Metoda uniwersalna dającą dużą dokładność wyników. Rzeczywistą liczbę odbiorników n o różnych mocach i różnych parametrach pracy zastępuje się taką zastępczą liczbą nz odbiorników o jednakowym programie pracy, której moc szczytowa równa się mocy grupy rzeczywistych odbiorników.
f) metoda statyczna:
W metodzie statystycznej obciążenie wypadkowe grupy odbiorników traktuje się jako zmienną losową o rozkładzie normalnym.
3. Dobór zabezpieczen do silnikow, rodzaje zabezpieczen, dobor poszczególnych urzadzen zabezpieczających.
4. Bezpieczniki, klasyfikacja, charakterystyki i zastosowanie.
Ch-ki pasmowe
Selektywna współpraca bezpieczników jest możliwa gdy ch-ki pasmowe nie zachodzą na siebie. Dla krótkich czasów należy posługiwać się ch-kami energetycznymi
Właściwości bezpieczników określające zdolność do ochrony przed skutkami przetężeń oznacza się dwiema literami: g lub a oraz dużą literą,
g – wkładka o pełnozakresowej zdolności wyłączania,
a – niepełnozakresowa,
Zestaw 5
1.Układ sieci IT stosowany w instalacjach: schemat, parametry charakterystyczne, zastosowanie, wymagania, wady, zalety
Zastosowanie:sieci przesyłowe, a z odbiorczych gł. kopalnie i częściowo w szpitalach.
W układzie sieci IT: ...
MrLechoslaw