1. WZORCE DŁUGOŚCI I KĄTA.pdf

(121 KB) Pobierz
1
WZORCE DŁUGO CI I K TA
(pomiary metod bezpo redniego porównania)
Zakres i cel wiczenia
•
•
•
Poznanie budowy i zastosowania nast puj cych kompletów wzorców:
płytki wzorcowe (z przyborami pomocniczymi),
płytki k towe,
wzorce łuków.
Konieczne przyrz dy i materiały
•
•
•
•
•
•
•
•
•
komplet płytek wzorcowych MLAc,
komplet przyborów pomocniczych do płytek wzorcowych MLUr,
liniał trójkraw dziowy MLWc,
komplet płytek k towych MLAh,
wzorce łuków MWKc 1-3,
płyta pomiarowa MLFa 400 x 400,
suwmiarka MADe,
k tomierz uniwersalny MKMb,
rodki czyszcz ce i konserwuj ce.
Szkic przyrz du (stanowiska)
Rys. 1. K t zło ony z dwóch płytek k towych zamocowanych w uchwycie.
Rys. 2. Pomiar wysoko ci h przedmiotu 1 przez porównanie w wietle przechodz cym z wysoko ci stosu 2
płytek wzorcowych, z u yciem liniału trójkraw dziowego 3 na płycie pomiarowej 4.
Rys. 3. Pomiar rednicy wałka: 1) mierzony przedmiot, 2) wkładka pomiarowa, 3) stos płytek wzorcowych,
4) uchwyt do płytek wzorcowych.
2
Rys. 4. Pomiar rednicy otworu d przedmiotu 1; 2) wkładka o grubo ci pomiarowej g; 3) stos płytek
wzorcowych o wymiarze 1, 4) uchwyt do płytek wzorcowych.
Rys. 5. Kontrola łuku przedmiotu 1 przy zastosowaniu płytek 2 dobieranych z kompletu wzorców łuków.
Wymagane wiadomo ci
•
•
•
•
zasady tolerowania wymiarów długo ciowych i k towych,
tolerowanie płytek wzorcowych i k towych,
znajomo obsługi i wykorzystania wzorców: długo ci, k ta, łuków,
podstawy analizy bł dów dokonanych pomiarów.
Ogólne zasady posługiwania si płytkami wzorcowymi
Płytki wzorcowe u ywane s pojedynczo lub w postaci stosu płytek, tworz cych ł cznie okreslony
wymiar. Budow stosu płytek, który winien składa si z mo liwie najmniejszej liczby płytek w celu
minimalizacji wypadkowego bł du pomiaru, nale y rozpoczyna od płytek najcie szych – tworz cych
ko cówk wymiaru (np. stos o zadanym wymiarze 82,865 mm nale y kolejno składa z płytek: 1,005; 1,36; 5,5;
75 mm).
Płytki wybrane z kompletu trzeba bezpo rednio przed pomiarem odkonserwowa w benzynie
ekstrakcyjnej. Po pomiarze nale y je zakonserwowa wazelin techniczn bezkwasow i uło y w pudełku.
Stos płytek powinien zawiera w rodku płytki najcie sze, na zewn trz za pozostałe (ew. w przypadkach
kontaktu z ostrymi, twardymi kraw dziami i mo liwo ci zarysowa stosuje si płytki ochronne).
Wymagane jest przywieranie płytek w stosie, co realizuje si przez nasuwanie – wzdłu ne b d obrotowe
– powierzchni mierniczych kolejnych płytek pod niewielkim naciskiem.
Nale y zachowa du ostro no w czasie pomiaru płytkami aby nie uszkodzi ich powierzchni
pomiarowych; unika dotyku palcami tych powierzchni.
W czasie rozkładania stosu nie nale y płytek odrywa , a jedynie zsuwa .
Przebieg wiczenia
1.
2.
3.
A. Pomiar wysoko ci za pomoc płytek wzorcowych (rys. 1.2):
Zmierzy wst pnie wysoko elementu suwmiark lub wysoko ciomierzem suwmiarkowym w celu
przybli onego doboru płytek wzorcowych.
Zestawi stos płytek o wymiarze otrzymanym ze wst pnego pomiaru.
Wykorzystuj c płyt pomiarow oraz liniał trójkraw dziowy porówna wysoko mierzonego przedmiotu
i wysoko stosu. Je li wyst puje wyra na ró nica – szczelina wietlna (wprawne oko dostrzega szczelin
rz du ok. 1µm. – zast pi jedn z płytek stosu na inn , odpowiednio grubsz lub cie sz .
W wyniku pomiaru ustali dwa graniczne wymiary (min. – max.), mi dzy którymi zawiera si mierzona
wysoko .
Oszacowa bł d wykonanego pomiaru.
Bł d długo ci zestawu płytek wzorcowych oblicza si wg wzoru:
2
2
2
e
ϖ
= ±
e
L
1
+
e
L
2
+
...
+
e
Ln
4.
3
lub
e
ϖ
= ±
(
e
L
1
+
e
L
2
+
...
+
e
Ln
)
gdzie e
Li
– to odchyłki graniczne u ytych ko cowych wzorców długo ci (i = 1 … n).
B. Pomiar wymiaru zewn trznego i wewn trznego (rys. 1.3, 1.4):
Zmierzy wst pnie wymiar suwmiark
Dobra z kompletu przyborów pomocniczych uchwyt oraz wkładki pomiarowe.
Zestawi stos płytek (zale nie od rodzaju pomiaru oraz u ytych wkładek) i umie ci go wraz z
wkładkami pomiarowymi w uchwycie.
Sprawdzi czy wkładki wchodz bez wyczuwalnego luzu do mierzonego elementu wzgl dnie obejmuj z
zewn trz mierzony element. W razie potrzeby wyj stos z uchwytu i zamieni jedn z płytek. Pomiar
wykona w dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach.
W wyniku pomiaru ustali dwa graniczne wymiary (min. – max.), mi dzy którymi zawiera si
poszukiwany wymiar.
Oszacowa bł dy wykonanych pomiarów.
C. Pomiar za pomoc wzorców łuków (rys. 1.5):
Naszkicowa przedmiot zadany do pomiarów i oznaczy (cyfrowo lub alfabetycznie) wyst puj ce
kolejno zarysy łukowe.
Korzystaj c z kompletu wzorców łuków, ustali promienie wewn trznych i zewn trznych zaokr gle w
przedmiocie na drodze dopasowania płytki o odpowiednim promieniu i obserwacji jej przylegania do
mierzonego łuku. Gdy z dwóch s siednich płytek adna nie pasuje ci le do zarysu, warto promienia
przyjmuje si jako redni mi dzy wymiarami tych obu najlepiej dopasowanych wzorców.
D. Pomiar k ta za pomoc płytek k towych (rys. 1.1):
Zmierzy wst pnie k t mi dzy zadanymi powierzchniami przedmiotu za pomoc k tomierza
uniwersalnego w celu orientacyjnego doboru płytek k towych.
Zestawi w uchwycie dwie płytki k towe wybrane z kompletu, odwzorowuj ce zmierzony wst pnie k t
(wierzchołek k ta oznaczony jest na płytce symbolem S).
Przykładaj c uło ony zestaw płytek do przedmiotu, obserwowa pod wiatło szczelin mi dzy
płaszczyznami przedmiotu i zestawu. Wymieniaj c odpowiednio płytki k towe w zestawie nale y d y
do eliminacji wyst powanie tej szczeliny wietlnej.
W wyniku pomiaru okre li dwie graniczne warto ci k ta (min. – max.), mi dzy którymi zawarty jest
mierzony k t.
Oceni bł d wykonanego pomiaru.
Bł d graniczny pomiaru k ta
α
płytkami oblicza si ze wzoru:
| e
α
| = |
±
12’’ |⋅n + |
∆
|
gdzie:
n – liczba płytek tworz cych wzorzec k ta,
∆
- najmniejsze stopniowanie k tów u ytego kompletu.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
2.
1.
2.
3.
4.
5.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin