Spis Treści
Wprowadzenie 2
I. STRESZCZENIE STRATEGII ROZWOJU POWIATU SIEMIATYCKIEGO 6
II. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO 26
III. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA POWIATU SIEMIATYCKIEGO 27
a) Położenie, powierzchnia, ludność 27
b) Środowisko przyrodnicze 29
c) Turystyka 32
d) Zagospodarowanie przestrzenne – infrastruktura 34
e) Gospodarka powiatu 47
f) Sfera społeczna 58
g) Sfera finansowa - ocena potencjału rozwojowego powiatu. 72
IV. PRIORYTETY I CELE PLANU ROZWOJU LOKALNEGO 80
V. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI W POWIECIE SIEMIATYCKIM 88
VI. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW 98
VII. POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE POWIATU SIEMIATYCKIEGO W LATACH 2004-2006 102
VIII. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO 111
IX. PLAN FINANSOWY na lata 2004- 2006 i na następne planowane 116
XI. SPOSOBY MONITOROWANIA,OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 127
Spis tabel 130
Spis wykresów 132
Materiały wykorzystane w opracowaniu Planu Rozwoju Lokalnego 133
Załącznik nr 1 Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.
Reforma administracyjna kraju z dniem 1 stycznia 1999r. przywróciła Siemiatyczom dawną rangę administracyjną - miasta powiatowego, stworzyła szansę na pełniejszy rozwój społeczno – gospodarczy i kulturalny naszego środowiska lokalnego. Władze powiatu siemiatyckiego od początku powstania powiatowej jednostki samorządowej podejmują szereg działań mających na celu wykorzystanie nowej szansy rozwoju. Działania te skoncentrowane są przede wszystkim na zagadnieniach, które pokazują zdolność gospodarki powiatu do generowania impulsów rozwojowych.
§ Strategia Rozwoju Powiatu Siemiatyckiego a Plan Rozwoju Lokalnego
Głównym kierunkiem pracy samorządu powiatowego było dążenie do pełniejszego zaspokojenia potrzeb mieszkańców, skuteczne i efektywne rozwiązywanie istniejących i narastających problemów środowiska w aspekcie społecznym, gospodarczym, ekologicznym oraz infrastrukturalnym.
W tym też celu w 2000r. został opracowany dokument „Strategia rozwoju powiatu Siemiatyckiego”, który o w oparciu o wnikliwą analizę stanu istniejącego oraz analizę uwarunkowań, ocenę potencjału rozwojowego powiatu określił cele strategiczne i zadania realizacyjne:
Założeniem generalnym strategii Rozwoju Powiatu Siemiatyckiego jest zapewnienie możliwości długofalowego i zrównoważonego rozwoju.
Realizacja postawionych zadań jest zawsze zdeterminowana dostępem do środków finansowych, dlatego też podejmowaliśmy szereg działań celem efektywnego wykorzystania własnych środków budżetowych w partnerstwie z samorządami gminnymi w finansowaniu wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz pozyskania pozabudżetowych źródeł finansowania pochodzenia krajowego i z dostępnych funduszy unijnych.
Wraz z wstąpieniem Polski w struktury Unii Europejskiej powstaną nowe możliwości współfinansowania rozwoju kraju a więc i działań prorozwojowych w naszym powiecie.
Na szczeblu krajowym kierunki i wysokość wsparcia ze strony funduszy strukturalnych na realizację zamierzeń rozwojowych określa Dokument zwany „Podstawy Wsparcia Wspólnoty” (PWW), który stanowi również podstawę interwencji z Funduszu Spójności. PWW zostały przygotowane w oparciu o Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006 i będą wdrażane za pomocą programów operacyjnych.
Jednym z siedmiu programów operacyjnych, które posłużą do realizacji Narodowego Planu Rozwoju jest Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR).
Celem ZPORR jest tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi gospodarczemu kraju, jego spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią Europejską.
Cel strategiczny ZPORR zostanie osiągnięty poprzez koncentrację interwencji państwa na następujących priorytetach, zgodnych z priorytetami polityki rozwoju regionalnego sformułowanymi w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2001-2006:
· Priorytet I. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów.
· Priorytet II. Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach
· Priorytet II. Rozwój lokalny
Zintegrowany Program Rozwoju Regionalnego współfinansowany jest z zasobów Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS).
Aby skutecznie i efektywnie realizować cele strategii powiatu w powiązaniu z dostępnymi środkami funduszy strukturalnych zgodnie z zasadami określonymi w Ogólnym podręczniku wdrażania ZPORR (szczególnie dotyczy to priorytetu III, działanie 3.1. - Obszary wiejskie i 3.2. - Obszary podlegające restrukturyzacji) Powiat Siemiatycki przystąpił do opracowania niniejszego dokumentu zwanego Planem Rozwoju Lokalnego.
Zarządzeniem nr 8/2004 Starosty Siemiatyckiego z dnia 17 lutego 2004 został powołany horyzontalny zespół zadaniowy ds. rozwoju lokalnego w składzie:
Pełnienie obowiązków pełnomocnika ds. rozwoju lokalnego Starosta powierzył Annie Berezie - Pełnomocnikowi ds. Promocji Powiatu, Współpracy z Zagranicą i integracji z UE, który jednocześnie jest koordynatorem powołanego zespołu zadaniowego.
Do pracy nad Planem Rozwoju Lokalnego zostali zaproszeni naczelnicy wydziałów Starostwa Powiatowego, kierownicy jednostek organizacyjnych, powiatowych służb, inspekcji i straży oraz przedstawiciele samorządu szczebla podstawowego z terenu powiatu, organizacji pozarządowych, podmiotów gospodarczych i ich organizacji.
Proces opracowania planu rozwoju został szeroko uspołeczniony, aby wynikające z analizy i oceny stanu istniejącego priorytety rozwoju lokalnego były zgodne z oczekiwaniami społecznymi i mogły być realizowane z jak największym wynikiem ekonomicznym gwarantującym długofalowy i zrównoważony rozwój gospodarczy.
Głównym założeniem planu Rozwoju Lokalnego jest identyfikacja tych projektów/ zadań inwestycyjnych, które będą komplementarne z podejmowanymi działaniami sfery biznesowej i instytucji około biznesowych, organizacji społecznych i będą generować rozwój lokalny.
W oparciu o wnikliwą analizę sytuacji społeczno – gospodarczej powiatu zostały określone priorytety rozwoju lokalnego a w ramach nich działania i zadania realizacyjne, które będą służyły realizacji celów rozwojowych odpowiadającym celom strategicznym przyjętych w Strategii Powiatu Siemiatyckiego (Uchwała Rady Powiatu Siemiatyckiego Nr XXVII/185/01 z dnia 7 września 2001).Zadania realizacyjne zostaną określone w ramach czasowych i finansowych i będą prowadzić do rozwiązywania zdiagnozowanych problemów środowiska społecznego, gospodarczego, ekologicznego, infrastrukturalnego. W celu racjonalnego, sprawnego i efektywnego wykorzystania dostępnych środków cały proces wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego będzie monitorowany poprzez ocenę osiągnięcia zamierzonych wskaźników produktu, rezultatu i oddziaływania.
1. Umiarkowany scenariusz rozwoju
Przy opracowywaniu Strategii przyjęto wariantowanie, które zakłada różne przebiegi zdarzeń tak na zewnątrz jak i wewnątrz powiatu. Na tej podstawie powstały dwa scenariusze rozwoju:
Ø scenariusz niekorzystnych trendów – zagrożeń rozwojowych (scenariusz pesymistyczny),
Ø scenariusz pożądanych zmian – szans rozwojowych (scenariusz optymistyczny).
Do realizacji przyjęto najbardziej prawdopodobny scenariusz umiarkowany. Jest on wypadkową scenariusza rozwoju pożądanych zmian i niekorzystnych trendów. Scenariusz ten zakłada występowanie w gospodarce sytuacji cechującej się okresami wzrostu i stagnacji. Okresy te będą występować przemiennie, co w rezultacie przyniesie stały trend wzrostu gospodarki. W scenariuszu tym założono również umacnianie się gospodarki wolnorynkowej i demokracji jako wartości dominującej w stylu sprawowania władzy.
Zakłada się stabilizację sytuacji gospodarczej i politycznej za wschodnią granicą Polski oraz dalszy rozwój gospodarki w tych państwach w oparciu o własność prywatną i spadek znaczenia w gospodarce sektora państwowego. Proces ten będzie sprzyjać rozwojowi wzajemnej wymiany w oparciu o interes ekonomiczny, a nie ze względu na realizowaną politykę przez dane państwo.
Przystąpienie Polski do UE spowoduje wzrost ilości środków finansowych na realizację projektów związanych z wyrównywaniem poziomu rozwoju Polski i województwa podlaskiego i innymi regionami Europy.
Gospodarka Polski w tym scenariuszu może rozwijać się w tempie około 4 % - 6 % w skali roku. Podobny poziom rozwoju będzie odnotowywała gospodarka województwa podlaskiego, w tym powiatu siemiatyckiego.
W scenariuszu tym zakłada się zmniejszenie ujemnego oddziaływania człowieka na środowisko przyrodnicze poprzez stosowanie technologii produkcji mało uciążliwych i ograniczenie zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego odpadami komunalnymi. Walory przyrodnicze istniejące na terenie powiatu będą lepiej promowane i zagospodarowane pod kątem udostępnienia tych wartości społeczeństwu.
Dzięki realizacji przez powiatowe władze samorządowe polityki wspierania rozwoju przedsiębiorczości, byłoby możliwe stworzenie nowych miejsc pracy na terenie powiatu poprzez pozyskanie nowych podmiotów gospodarczych do inwestowania i wspierania już istniejących. Powinno nastąpić umocnienie wzajemnych stosunków pomiędzy samorządem a organizacjami środowisk gospodarczych w obszarze tworzenia korzystnych warunków do rozwoju działalności gospodarczej.
Scenariusz umiarkowany zakłada systematyczną poprawę poziomu technicznego infrastruktury drogowej na terenie powiatu. Zastosowanie nowoczesnych technologii w realizacji inwestycji technicznych służących ochronie środowiska odniesie oczekiwany efekt w postaci znacznej poprawy czystości środowiska naturalnego.
Władze samorządowe zakładają stały wzrost gospodarczy w całym okresie objętym Strategią. Utrzymanie stałego trendu rozwoju gospodarki zaowocuje systematycznym rozwojem powiatu. Scenariusz ten jest najbardziej prawdopodobny i powinien być traktowany jako wizja rozwoju powiatu.
2. Misja i cele rozwoju powiatu
Misja rozwoju jest ujętą w sposób syntetyczny deklaracją intencji władz samorządowych określającą kierunki przyszłego rozwoju. Podstawowe wskaźniki gospodarcze świadczą o niższym od przeciętnego poziomie rozwoju powiatu siemiatyckiego.
Misja rozwoju powiatu:
Powiat siemiatycki obszarem zrównoważonego rozwoju gospodarczego zmierzającym do osiągnięcia spójności społeczno – ekonomicznej i wysokich standardów ekologicznych w ramach regionu, kraju i jednoczącej się Europy.
Pod pojęciem obszaru zrównoważonego rozwoju gospodarczego rozumieć należy nie tylko nie naruszający stanu istniejących zasobów wzrost produkcji, ale także uzupełnienie niedoborów infrastrukturalnych na terenie powiatu a zwłaszcza:
Ø uzupełnienie niedoborów infrastruktury technicznej,
Ø modernizację i wymianę zużytych i przestarzałych elementów infrastruktury technicznej,
Ø poprawę jakości świadczonych usług w sferze infrastruktury społecznej, zwłaszcza w poziomie edukacji społeczeństwa.
Spójność społeczna winna być rozumiana jako zmniejszanie dysproporcji w poziomie życia mieszkańców powiatu, przeciwdziałanie migracji ludności oraz marginalizacji grup społecznych poprzez:
Ø zmniejszanie poziomu bezrobocia, tworzenie oferty miejsc pracy zwłaszcza dla ludzi młodych, aktywnych i otwartych na nowoczesność i zachodzące zmiany,
Ø poprawę warunków życia mieszkańców, wyrównywanie warunków życia mieszkańców miast i wsi zwłaszcza w dostępności do usług infrastruktury społecznej.
Spójność ekonomiczna oznacza uzyskiwanie wzrostu gospodarczego umożliwiającego:
Ø utrzymanie przez powiat udziału własnego w produkcie krajowym brutto na poziomie dotychczasowym,
Ø dążenie do wypracowania produktu krajowego brutto w przeliczeniu na jednego mieszkańca w powiecie na takim poziomie, który zapewni utrzymanie dystansu, bądź nawet jego zmniejszenie w stosunku do średniego poziomu PKB na jednego mieszkańca w kraju i Europie.
Osiągnięcie wysokich standardów ekologicznych oznacza:
Ø utrzymanie walorów i zasobów środowiska naturalnego,
Ø poprawę stanu zdegradowanych elementów środowiska,
Ø utrzymanie i rozwój bioróżnorodności oraz kształtowanie elementów chronionych środowiska naturalnego.
W Strategii sformułowano pięć celów strategicznych. Cele te są sobie równe pod względem wagi i znaczenia.
Cel I. Sprawny system edukacji, sprzyjający rozwojowi zasobów ludzkich.
W nowoczesnej gospodarce jakość zasobów ludzkich jest jednym z najważniejszych czynników świadczących o poziomie rozwoju i konkurencyjności regionu. Współczesne tempo rozwoju technologicznego sprawia, że kształcenie staje się procesem permanentnym, trwającym od młodości przez cały okres życia zawodowego. Wymaga to posiadania sprawnego systemu edukacji, dostosowanego do potrzeb indywidualnych i rynku pracy. Miernikami postępu realizacji tego celu będzie wzrost liczby:
Ø młodzieży podejmującej kształcenie na poziomie średnim,
Ø ...
bison616