Wytyczne_ptn_aids_do _cw_10.pdf

(258 KB) Pobierz
Wytyczne Polskiego Towarzystwa
Naukowego AIDS
Anita Wnuk, Bartosz Szetela, Dorota Bander
Wprowadzenie
Obecnie w Polsce wykryto ponad 12 000 przypadków osób żyjących z HIV. Szacuje się
jednak, że faktycznie zakażonych jest ponad 35 000. Według szacunków amerykańskich
osoby nieświadome swego zakażenia stanowią przyczynę około 75% nowych zakażeń.
Nowe zakażenia dotyczą przede wszystkim osób w wieku 15–30 lat, kobiet i mężczyzn
heteroseksualnych (również w stałych związkach) i równie często mężczyzn mających
kontakty seksualne z mężczyznami.
W Polsce, w stosunku do krajów Unii Europejskiej i krajów postsowieckich, wykonywanych
jest najmniej badań przesiewowych w kierunku zakażenia HIV (1/10 średniej europejskiej).
Nowe zakażenia często wykrywane są już w stadium AIDS (szczególnie u kobiet i mężczyzn
heteroseksualnych), co zdecydowanie pogarsza rokowanie. Wczesne zdiagnozowanie i terapia
antyretrowirusowa umożliwiają zachowanie zdrowia i uniknięcie zachorowania na AIDS.
wg ECDC; PZH, KC ds. AIDS
Klasyfikacja wskazań według dziedziny medycznej (zalecenia PTN AIDS 2009)
Należy badać każde schorzenie o niejasnej etiologii, nietypowym przebiegu,
niepoddające się leczeniu lub nawracające.
Choroby wewnętrzne/Medycyna rodzinna
1. Gorączka o niejasnej etiologii
2. Utrata masy ciała o niejasnej etiologii
3. Zaburzenia hematologiczne: trombocytopenia i/lub leukopenia o niejasnej etiologii
4. Drożdżyca przełyku lub jamy ustnej
5. Biegunki przewlekłe o niejasnej etiologii
6. Zapalenie jelita grubego o niejasnej etiologii
7. Nawracające bakteryjne zapalenie płuc
8. Śródmiąższowe zapalenie płuc
9. Limfadenopatie
10. Zespół wyniszczenia niejasnego pochodzenia
Ginekologia
1. Ciąża (również partnerzy ciężarnych)
2. Nawracająca drożdżyca pochwy
3. Inwazyjny i nieinwazyjny rak szyjki macicy, a także dysplazja szyjki macicy >2. stopnia
4. Zakażenie HPV i inne przenoszone drogą płciową
Pulmonologia
1. Gruźlica
2. Mykobakteriozy płucne lub rozsiane
3. Nawracające bakteryjne zapalenia płuc
4. Śródmiąższowe zapalenia płuc
5. Pneumokokowe zapalenie płuc w wieku 16–30 lat
6. Zapalenia płuc o niejasnej etiologii
7. Drożdżyca tchawicy i/lub oskrzeli
8. Aspergilloza
Onkologia/Hematologia
1. Chłoniaki nieziarnicze
2. Rak odbytu/szyjki macicy i dysplazja nabłonkowa
3. Rak płuc
4. Nasieniak
5. Nowotwory okolicy głowy i szyi
6. Ziarnica złośliwa
7. Choroba Castlemana
8. Małopłytkowość, neutropenia i limfopenia niejasnego pochodzenia
Stomatologia
1. Nawracająca drożdżyca jamy ustnej i przełyku
2. Zmiany dysplastyczne błony śluzowej jamy ustnej
3. Zakażenie wirusem brodawczaka
4. Nawracające opryszczkowe zapalenie jamy ustnej
5. Kiła i inne zakażenia przenoszone drogą płciową
Nefrologia
1. Nefropatie kłębuszkowe i kanalikowe o niejasnej etiologii
Gastroenterologia
1. Utrata masy ciała o niejasnej etiologii
2. Drożdżyca przełyku lub jamy ustnej
3. Biegunki przewlekłe o niejasnej etiologii
4. Zapalenie jelita grubego o niejasnej etiologii
5. Zespół wyniszczenia niejasnego pochodzenia 6. Zakażenie HCV lub HBV
Pediatria/Neonatologia
1. Zapalenie ślinianek niejasnego pochodzenia
2. Nawracająca drożdżyca jamy ustnej
3. Pneumocystodoza
4. Gruźlica
5. Zapalenie płuc o etiologii CMV i inne śródmiąższowe zapalenia płuc
6. Nawracające bakteryjne zapalenia płuc
7. Encefalopatia niejasnego pochodzenia
8. Upośledzenie rozwoju psychofizycznego
9. Udar mózgu dziecięcy
10. Mięsak Kaposiego
11. Rozległe kłykciny i/lub mięczak zakaźny
12. Rozległy lub nawracający półpasiec
13. Przewlekłe lub nawracające zapalenie skóry niejasnego pochodzenia
14. Nawracające infekcje grzybicze
15. Zespół wyniszczenia
16. Przewlekła hepatosplenomegalia o niejasnej etiologii
17. Zakażenie HCV lub HBV
18. Kryptosporydioza
19. Chłoniaki
20. Małopłytkowość, neutropenia i limfopenia niejasnego pochodzenia
21. Zapalenie siatkówki CMV, HSV, VZV, TOXO
22. Retinopatia niejasnego pochodzenia
23. Gorączka o niejasnej etiologii
24. Nawracające infekcje bakteryjne (płuc, oskrzeli, opon mózgowo-rdzeniowych, ucha
środkowego, sepsa, zapalenie kości itd.)
25. Limfadenopatie niejasnego pochodzenia
Okulistyka
1. Zapalenie siatkówki CMV, HSV,VZV, TOXO
2. Retinopatia niejasnego pochodzenia
3. Półpasiec nawracający
Laryngologia
1. Nawracające/rozsiane zakażenia HPV, HSV
2. Grzybica jamy ustnej (niezwiązana z antybiotykoterapią), przełyku lub krtani
3. Limfadenopatia o niejasnej etiologii
4. Zapalenie ślinianek o niejasnej etiologii
5. Nowotwory okolicy głowy i szyi
Neurologia/Neurochirurgia
1. Pojedyncze ropnie/guzy mózgu
2. Neurotoksoplazmoza
3. Encefalopatia o niejasnej etiologii
4. PML (podejrzenie i/lub potwierdzenie)
5. Kryptokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
6. Aseptyczne zapalenie mózgu/opon mózgowo-rdzeniowych
7. Postępujące otępienie u osób przed 60. rż.
8. Polineuropatia niejasnego pochodzenia
9. Chłoniak pierwotny mózgu
10. Zespół Guillaina i Barrégo
11. Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego
Dermatologia
1. Zakażenia przenoszone drogą płciową (kiła, rzeżączka, chlamydioza, rzęsistkowica,
kłykciny kończyste, mięczak zakaźny)
2. Łojotokowe zapalenie skóry
3. Nawracająca drożdżyca jamy ustnej
4. Łuszczyca bez wywiadu rodzinnego
5. Półpasiec (nawracający, rozległy)
6. Mięsak Kaposiego (podejrzenie lub potwierdzony)
Endokrynologia
1. Zaburzenia endokrynologiczne lub metaboliczne o niejasnej etiologii
Zasady postępowania (zalecenia PTN AIDS, WHO)
Testy przesiewowe:
III generacji – wykrycie przeciwciał anty-HIV po 4–12 tygodniach od zakażenia
IV generacji – wykrycie antygenu p24 HIV już po 2–3 tygodniach od zakażenia
i przeciwciał anty-HIV po 4–12 tygodniach.
Zakażenie wyklucza ujemny wynik po upływie 12 tygodni od ekspozycji.
Prawdopodobieństwo uzyskania fałszywie dodatnich wyników testów przesiewowych:
3–7%.
W przypadku dwukrotnego nieujemnego wyniku testu przesiewowego (drugie badanie
należy wykonać z nowego pobrania krwi) należy wykonać badanie Western blot anty-
HIV, tzw. test potwierdzenia. Jedynie na podstawie jego wyniku można potwierdzić
zakażenie.
Wydać można jedynie wynik ostateczny (ujemny testu przesiewowego i dodatni testu
Western blot).
Rozmowa przed testem
Wyjaśnij przyczyny badania i omów obawy pacjenta.
Uzyskaj zgodę pacjenta na badanie. Podpis pacjenta nie jest wymagany, lecz pacjent
ma prawo odmówić poddania się badaniu. Nie może być z tego powodu
dyskryminowany ani pociągnięty do jakiejkolwiek odpowiedzialności.
Poinformuj pacjenta o możliwości wykonania badania anonimowo. Wówczas na
skierowaniu należy podać jedynie inicjały pacjenta, wiek, płeć, województwo i powiat
zamieszkania, a także potencjalną drogę zakażenia (IDU – dożylne stosowanie
narkotyków, HTX – kontakty heteroseksualne, BI – kontakty biseksualne, MSM –
kontakty seksualne między mężczyznami, ekspozycja zawodowa, matka–dziecko,
inne). Zgłoszenie zakażenia do Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych również
powinno być wówczas wykonane anonimowo.
Wyjaśnij procedurę testowania.
Poinformuj pacjenta o konieczności unikania sytuacji, w których może dochodzić do
zakażenia. Wymień je (kontakty seksualne bez używania prezerwatywy, korzystanie
ze wspólnych igieł i strzykawek, kontakt z krwią, nasieniem i śluzem pochwowym).
Przypomnij o pełnej skuteczności prezerwatyw i skieruj pacjenta do ośrodka terapii
uzależnień, jeśli tego wymaga.
Przedstaw dobre rokowanie dla osób żyjących z HIV.
Rozmowa między testami
– wizyta związana z niejednoznacznym (nieujemnym) wynikiem testu przesiewowego.
Poinformuj o braku ostatecznego wyniku. Otrzymany wynik jest niejednoznaczny i na
jego podstawie nie można wyciągnąć jakichkolwiek wniosków.
Przygotuj pacjenta na możliwość uzyskania wyniku dodatniego: analiza ewentualnych
zmian w życiu w przypadku potwierdzenia zakażenia, analiza rokowania i odniesienie
się do obaw pacjenta.
Przypomnij o konieczności unikania ryzykownych kontaktów i odpowiedz na pytania
pacjenta.
Rozmowa po teście – wynik dodatni
Wydaj wynik bez zbędnej zwłoki i daj pacjentowi chwilę na oswojenie się z nim.
Zweryfikuj dane pacjenta i wyjaśnij informacje zawarte w wyniku badania.
Odpowiedz na pytania pacjenta.
Skieruj pacjenta do Poradni Nabytych Niedoborów Odporności: powinien otrzymać
dokładny adres, numer telefonu, a także informację o dniach i godzinach pracy
Poradni. Skierowanie do Poradni dla osób dorosłych nie jest konieczne.
Przypomnij o obowiązku poinformowania aktualnego partnera seksualnego o fakcie
zakażenia HIV i zaleć wykonanie badania w kierunku zakażenia HIV również u niego.
Nikogo innego pacjent nie musi informować!
Rozmowa po teście – wynik ujemny
Wydaj wynik bez zbędnej zwłoki.
Omów interpretację wyniku i ewentualnie przypomnij o konieczności powtórzenia
badania.
Odpowiedz na pytania pacjenta i przypomnij zasady bezpieczniejszego seksu lub
bezpieczniejszego wstrzykiwania narkotyków.
Rozważ konieczność wykonania badań w kierunku innych zakażeń przenoszonych
drogą płciową (we współpracy z dermatologiem, urologiem i ginekologiem).
źródło: infekcje.mp.pl
Zgłoś jeśli naruszono regulamin