Derma 20 10 2014.pdf

(73 KB) Pobierz
Kiła
prof. Brzezińska-Wcisło
20 X 2014

Kiłę dzielimy na wrodzoną (congenita) i nabytą (acquisita). Oprócz tego jest kiła wczesna (recens) i
późna (tarda), co tyczy się kiły wrodzonej i nabytej.
Kiła I okresu = lues primaria
Objaw pierwotny — pojawia się w miejscu wtargnięcia krętków bladych do ustroju, najczęściej na
narządach płciowych lub w ich otoczeniu, gdyż zakażenie następuje w większości przypadków
drogą kontaktów płciowych. Najważniejszą zmianą jest mała grudka, która ulega dalszej ewolucji,
przekształcając się typowo w nadżerkę lub niewielkie owrzodzenie.
Cechy morfologiczne typowego objawu pierwotnego:
-
objaw zazwyczaj niebolesny
-
przeważnie pojedynczy
-
ustępuje bez pozostawienia
śladu
lub z przemijającym przebarwieniem
-
bez cech stanu zapalnego
-
wydzielina surowicza
-
regularny kształt okrągły lub owalny
-
brzegi gładkie niepodminowane
-
dno równe o gładkiej i lśniącej powierzchni
-
podstawa o charakterystycznym stwardnieniu, porównywanym do twardości chrząstki
Pozapłciowe lokalizacje objawu pierwotnego:
-
okolica odbytu
-
brodawki sutkowe
-
palce rąk
-
śluzówka
jamy ustnej
łącznie
z czerwienią wargową
Powiększenie węzłów chłonnych następuje po upływie jednego tygodnia trwania objawu
pierwotnego; częściej pojawia się po jednej stronie — po stronie objawu pierwotnego. Po drugiej
natomiast jest ono mierne lub nie występuje w ogóle; mogą być także obustronne
Okoliczne węzły chłonne:
-
ulegają powiększeniu
-
są twarde, sprężyste
-
są przesuwalne, a skóra nad nimi nie jest zaczerwieniona
-
nie
łączą
się w pakiety ani nie zrastają ze skórą
-
nie wykazują skłonności do rozpadu i ropienia
-
są niebolesne
W rzadkich przypadkach węzły nie są powiększone. Zachodzi to przy umiejscowieniu objawu
pierwotnego w: szyjce macicy, tylnej
ścianie
pochwy, odbytu lub odbytnicy
Nietypowe objawy pierwotne
-
mnogie objawy pierwotne związane z licznymi wrotami zakażenia
-
objawy przerosłe (olbrzymie) powstałe w wyniku dostania się krętków na rozległe powierzchnie
pozbawione naskórka
-
objawy karłowate — bardzo drobne i z tego względu często przeoczone
-
objawy o rozmaitych kształtach zależnych od umiejscowienia np. szczelinowate
-
objaw pierwotny poronny
-
objaw pierwotny opryszczkopodobny, odbitkowy
-
objaw Folmana
— stan zapalny i nadżerkowy
żołędzi
i rowka zażołędnego bez stwardnienia
podstawy, mogący przypominać opryszczkę (balanitis erosiva primaria syphilitica Folman)
1z4
Powikłania objawu pierwotnego
-
obrzęk stwardniały
(oedema induratum) — powstaje w obrębie narządów płciowych i okolic w
następstwie zastoju krążenia chłonnego i rozrostu tkanki
łącznej
włóknistej
-
nieodprowadzalność
napletka (stulejka, phimosis) — następstwo stanu zapalnego
żołędzi;
w
wyniku obrzęku i skupienia się wydzieliny ropnej napletek nie daje się odprowadzić a przy
ucisku wydobywa się spod niego wydzielina ropna
-
zadzierzgnięcie
napletka czyli załupek (paraphimosis) — również związany ze stanem
zapalnym i obrzękiem napletka, w wyniku czego odprowadzony napletek nie daje się ponownie
naprowadzić na
żołędź
-
objaw pierwotny
żrący
(sclerosis primaria phagoedenica) — w wyniku załamania odporności
na skutek wyniszczających chorób lub alkoholizmu; owrzodzenie drąży głęboko, powoduje duże
uszkodzenie narządów płciowych
-
objaw pierwotny zgorzelinowy
(s. p. gangraenosa) — zasadnicza różnica polega na tym,
że
występuje u młodych, zdrowych osób o dużej odporności, a jest wynikiem współistnienia
zakażenia bakteryjnego; nie różni się morfologicznie od objawu pierwotnego
żrącego
Lues secundaria (kiła II okresu)
Dzieli się na recens (wczesna), recidiva (nawrotowa) i latens recens (utajona wczesna). Kiłę II
okresu można różnicować z całą gamą jednostek dermatologicznych w zależności od osutki.
Cechy osutki wczesnej i nawrotowej w kile II okresu
1)
osutka wczesna
— zwykle jednopostaciowa (plamy lub grudki), obfita, symetryczna, nie
grupuje się, nie szerzy się obwodowo, jednakowej wielkości i kształtu; trwa bardzo krótko i
ustępuje bez pozostawienia
śladu;
nie daje dolegliwości podmiotowych; lokalizacja: tułów.
2)
osutka nawrotowa
jest wielopostaciowa (plamy, grudki, krosty), niesymetryczna, mniej obfita,
trwa długo, grupuje się, różnej wielkości i kształtu, szerzy się obwodowo i może pozostawiać
blizny (kolor gotowanej szynki — osutka plamista wczesna). Lokalizacja: wszędzie + dłonie i
stopy.
Osutka grudkowa
— występuje przede wszystkim w nawrotowej kile II okresu, wyjątkowo jako
pierwsza. Wykwity w trakcie ustępowania wykazują złuszczanie początkowo na obwodzie
(kołnierzyk
Bietta),
a później na całej powierzchni wykwitu. Zmianom mogą towarzyszyć objawy
podmiotowe w postaci
świądu
i nieznacznej bolesności oraz cechują się znaczną zakaźnością
(grudki kiłowe, przerosłe kłykciny kiłowe — condylomata lata)
Kłykciny kiłowe to pojedyncze grudki w okolicy odbytu lub narządów płciowych; są o szerokiej
podstawie, mają nieprzyjemny zapach, są pojedyncze, porozrzucane. Kłykciny kończyste —
kalafiorowate guzy, uszypułowane.
W kile II rzędowej poza osutkami mogą występować
zmiany w obrębie błon
śluzowych
tego
typu jak na skórze
oraz może występować:
angina,
łysienie,
bielactwo, zmiany w obrębie
płytek paznokciowych.
Oprócz tego powiększenie węzłów chłonnych.
Angina kiłowa
— zlewne zaczerwienienie
łuków
podniebiennych i migdałków, niekiedy z
obecnością wykwitów plamistych i grudkowych. Może towarzyszyć chrypka, ale nie ma gorączki.
Może być słodki zapach z ust, oraz pacjent często odczuwa ból przy przełykaniu. Poza anginą
kiłową może wystąpić zapalenie kiłowe gardła i krtani.
Zmiany w paznokciach podobne do tych w przebiegu grzybicy; płytki paznokciowe stają się
ćme,
matowe, kruche, zgrubiałe o szarożółtym zabarwieniu, bruzdy poprzeczne lub podłużne.
Słynny uścisk dłoni „kiłowy” lub „zięcia” — polega na oglądaniu ręki w poszukiwaniu osutek
kiłowych a następnie wyciąganiu wyprostowanej ręki i próbie wymacania powiększonych węzłów
chłonnych w okolicy nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej — typowego objawu kiły II
okresu.
2z4
Dermatozy niezakaźne okolic narządów płciowych
1) Zmiany przed- i nowotworowe
a)
rogowacenie białe
(leukoplakia)

rozrost błon
śluzowych
narządów płciowych; objawami przejścia w npl są brodawkowaty
przerost powierzchni, zwiększenie nacieku podstawy, obwódka zapalna oraz rozpad.
Leczenie: chirurgiczne usunięcie zmiany lub laseroterapia lub krioterapia
b)
choroba Bowena
— histopatologicznie jest to rak kolczystokomórkowy in situ. W leczeniu
zastosowanie znajduje krio- i laseroterapia oraz chirurgia
c)
erytroplazja Queyrata
(kejrata)
d)
rak kolczystokomórkowy sromu
rzadki, może powstawać w bliznach oraz skórze drażnionej przez długo utrzymujący się
stan zapalny. Dość szybko następują przerzuty. Leczenie chirurgiczne, krioterapia lub laser.
e)
choroba Pageta
— przy pozasutkowym umiejscowieniu wiąże się z rakiem gruczołów
potowych; leczenie chirurgiczne
f)
rak kolczystokomórkowy prącia
— przewlekły stan zapalny i zakażenie brodawczakiem
lub HSV należą do czynników ryzyka powstawania tego npl. Leczenie chirurgiczne
2) Zapalenie
żołędzi
plazmatyczno-komórkowe Zoona
(balanitis chronica circumscripta plasmocellularis Zoon) — etiologia choroby nieznana; naciek
podstawnokomórkowy bogaty w komórki plazmatyczne stwierdzany badaniem histopatologicznym
(przypomina erytroplazję Queyrat). Leczenie: usunięcie laserem CO2 lub krioterapia; sterydy są
mało skuteczne. Literatura podaje,
że
występuje zarówno u mężczyzn jak i kobiet, ale praktycznie
tylko u mężczyzn.
3) Choroba Reitera
Etiologia nie została ostatecznie wyjaśniona. Schorzenie dotyczy niemal wyłącznie mężczyzn i
obejmuje:
urethritis, arthritis, coniunctivitis, stomatitis.
Wykwity w obrębie
żołędzi
w postaci
grudek lub wykwitów girlandowadych (podobnych do
łuszczycowych!).
Rozpoznanie opiera się na
stwierdzeniu dwu lub więcej objawów chorobowych z ostrymi rzutami pełnoobjawowych nawrotów.
Leczenie: sterydy
4) Bielactwo
(vitiligo) — następuje niszczenie melanocytów przez proces autoimmunologiczny.
5)
Łuszczyca
(psoriasis)
6) Wyprysk kontaktowy
-
alergiczny
-
toksyczny lub z podrażnieniem
Alergiczny spowodowany jest najczęściej nadwrażliwością na składniki gumy, formalinę, barwniki,
środki
impregnujące (te ostatnie są zawarte w tekstyliach) oraz leki stosowane miejscowo, przede
wszystkim przez partnerki seksualne (antykoncepcja, kosmetyki intymne). Wyprysk kontaktowy
toksyczny może być wywołany mydłem,
środkami
piorącymi, związkami nieorganicznymi,
rozpuszczalnikami organicznymi a także lekami zewnętrznymi
Chorobom towarzyszy
świąd.
W wyprysku alergicznym zmiany mają przebieg przewlekły i
nawracający, w wyprysku toksycznym objawy znikają szybko, a po wyeliminowaniu przyczyny nie
wracają. Zalecane są aerozole lub maści z kortykosterydami i antybiotykami lub
środki
odkażające.
7) Zespół Stevens-Johnsona
jest to zespół o niejednolitej etiologii i patomechanizmie toksycznoimmunologicznym. Najczęstszą
przyczyną są drobnoustroje i czynniki jatrogenne. W leczeniu: leki odczulające, cyklosporynę A,
antybiotyki
3z4
8) Rumień trwały
(erytherma fixum)
zmiany spowodowane zażywaniem leków takich jak tetracykiny, fenacetyna, barbiturany i in. W
zwalczaniu tej postaci osutki istotne znaczenie ma profilaktyka.
9) Liszaj twardzinowy
(lichen sclerosus)
u kobiet zmiany liszaja są początkowo bezobjawowe, w późniejszym okresie pojawia się
świąd
i
bolesność, zwłaszcza przy stosunku płciowym. Zajęcie napletka prowadzi do stulejki lub zrostów
między nim a
żołędzią
powodując konieczność obrzezania W leczeniu przez krótki czas stosuje się
kremy sterydowe, maść z testosteronem, krioterapię. W ciężkich przypadkach można zastosować
retinoidy doustnie.
10) Liszaj płaski
(lichen planus)
choroba skóry i błon
śluzowych
prawdopodobnie o podłożu autoimmunologicznym, związanym z
przebyciem zakażenia HCV. Podobne zmiany mogą wystąpić w przebiegu reakcji przeszczep
przeciw gospodarzowi, po niektórych lekach oraz po kontakcie z niektórymi chemikaliami. Może
być uogólniony i umiejscowiony. Przebieg zwykle z intensywnym
świądem.
Na narządach
płciowych grudki mają układ obrączkowy. Liszaj płaski błon
śluzowych
narządów płciowych może
występować w postaci wrzodziejącej. W leczeniu stosujemy kremy sterydowe, a w niektórych
przypadkach miejscowe wstrzykiwanie steroidów.
Dermatozy zakaźne okolic narządów moczowo-płciowych
Do dermatoz zakaźnych zlokalizowanych w tej okolicy u obu płci zaliczamy jednostki chorobowe o
etiologii pasożytniczej, grzybiczej, drożdżakowej, wirusowej i bakteryjnej.
Pasożytnicze
-
świerzb
(scabies)
-
wszawica
łonowa
(pediculosis pubis)
Grzybicze
-
grzybica obrębna pachwin (tinea inguinalis)
-
drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu
-
drożdżakowe zapalenie
żołędzi
i napletka
Wirusowe
-
opryszczka narządów płciowych (HSV2)
-
kłykciny kończyste (HPV6 i 11) = condylomata acuminata; te są guzy kalafiorowate
-
bowenoid papulosis — wywoływane przez HPV16, może być przyczyną raka szyjki macicy u
partnerek seksualnych; zmiany grudkowe umiejscowione w obrębie narządów płciowych;
przenoszona najprawdopodobniej drogą seksualną
-
mięczak zakaźny (moluscum contagiosum) — perełkowate guzki zlokalizowane wszędzie,
często u dzieci; nie usuwa się ich chirurgiczne bo zostają blizny. Najczęściej na twarzy, rączkach
u dzieci; niektórzy polecają przekłuwać, opróżniać i przemywać jodyną
Bakteryjne zakażenia:
-
łupież
rumieniowaty (erythrasma — pstry plecy, tu fałdy zgięcia stawowe; pstry -
żółto-
zielonkawa fluorescencja, tu czerwonoceglasta; leczenie erytromycyna [erythrasma-
erytromycyna], a pstry lekami p/grzybiczymi)
-
ropne zapalenie mieszków włosowych
-
wyprzenie bakteryjne
Inne:
-
róża — najczęściej na kończynach, może być twarz ale genitalia rzadko
-
czyrak
-
czyraczność
-
zapalenie gruczołów Bartholina
KS
4z4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin