Niewydolność nerek
Insufficientia renum
Fizjologiczna funkcja nerek czynność wydalnicza
Wydalanie wody i elektrolitów Na, K, Cl, H, Ca, HCO3, HPO4 w postaci zjonizowanej
Wydalanie produktów przemiany białek i aminokwasów: mocznik, kreatynina, kwas moczowy
Regulacja równowagi kwasowo – zasadowej przez wydalanie H, reabsorbcja HCO3
Wydalanie poza ustrój witamin, hormonów, leków i in. substancji leczniczych i trujących
Fizjologiczna funkcja nerek czynność wewnątrzwydzielnicza
Regulacja erytropoezy poprzez wydzielanie erytropoetyny
Regulacja gospodarki wapniowo- fosforowej – aktywacja wit. D3- kalcytriol
Regulacja ciśnienia tętniczego układ RAA
- aparat przykłębkowy
Wydolność nerek
O stanie wydolności nerek mówimy jeżeli istnieje prawidłowa czynność wydalnicza i wewnątrzwydzielnicza nerek.
Prawidłowa czynność wydalnicza - poza ustrój wydalana jest w jednostce czasu odpowiednia ilość wody, jonów, produktów przemian białek mocznika, kreatyniny, kwasu moczowego i innych (klirens kreatyniny).
Prawidłowa czynność wewnątrzwydzielnicza- wydzielanie erytropoetyny, aktywacja wit. D3, regulacja ciśnienia tętniczego krwi- układ renina – angiotensyna - aldosteron
Niewydolność nerek rozwija się, gdy nie działa 80% nefronów
Inaczej mówiąc do zapewnienia wydolności nerek wystarczy ok. 20% nefronów
1 nerka nieuszkodzona zapewnia całkowitą wydolność układu wydalniczego
Niewydolność nerek - insufficientia renum
Stan czynnościowy nerek kiedy nerki nie są w stanie wydalić odpowiedniej ilości wody i elektrolitów, produktów przemiany materii, może temu towarzyszyć upośledzona czynność wewnątrzwydzielnicza / w przewlekłej niewydolności nerek/– niedostateczne wydzielanie erytropoetyny, upośledzona aktywacja wit. D3
Czas trwania niewydolności nerek
Przewlekła chronica- upośledzona czynność wydalnicza i wewnątrzwydzielnica
Ostra acuta – upośledzenie tylko czynności wydalniczej
Ostra niewydolność nerek insufficientia renum acuta
Przednerkowa- z przyczyn układu krążenia: wstrząs, ustanie filtracji z powodu spadku ciśnienia tetniczego
Nerkowa –z przyczyn samych nerek: zapalenie nerek, urazy, toksyczne uszkodzenie nerek
Pozanerkowa- z przyczyn dróg moczowych: niedrożność dróg moczowych - kamica moczowodowa, przerost prostaty
Ostra niewydolność nerek
Niedostateczne wydalanie wody –przewodnienie- obrzęk płuc
Niedostateczne wydalane jonów: K, Na, Cl, H - kwasica metaboliczna, hyperkaliemia - zagrożenie życia, zatrzymanie czynności serca
Niedostateczne wydalanie produktów przemian białkowych- kreatynina, mocznik, kwas moczowy
Wskazanie do pilnego leczenia nerkozastępczego- dializa otrzewnowa, hemodializa
Zjawiska patologiczne w ostrej niewydolności nerek- ostra mocznica
Anuria – brak wydalania moczu
Nadciśnienie tętnicze
Zaburzenia rytmu serca
Kwasica metaboliczna
Przewlekła niewydolność nerek
Niedostateczne wydalanie płynów- nadciśnienie tętnicze, przewodnienie
Niedostateczne wydalanie elektrolitów Na, K, Cl, H nadciśnienie tętnicze, zaburzenie rytmu serca, kwasica metaboliczna
Niedostateczne wydalanie produktów przemiany białek: mocznik, kreatynina, kwas moczowy wzrost ich stężenia w surowicy krwi
Zapalenie błon śluzowych spowodowane mocznikiem wydalanym przez błony śluzowe: zapalenie żołądka, jelit, opłucnej
Zaburzenie czynności wewnątrzwydzielniczej
Niedobór erytropoetyny- anemia normobarwliwa
Niedobór kalcytriolu - osteodystrofia nerkowa
Osteodystrofia nerkowa
Upośledzenie aktywacji vit D3
Zmniejszenie wchłaniania Ca w jelicie cienkim - hypokalcemia
Stymulacja przytarczyc – wtórna nadczynność przytarczyc
Nadmiar PTH – uruchomienie fosforanów Ca z kości
We krwi normokalcemia, hyperfosfatemia
Wzrost iloczynu stężeń Ca i P krystalizacja fosforanu Ca w tkankach miękkich- zwapnienia w skórze, mięśniach, płucach, nerkach
W kościach niedobór substancji mineralnych – rozmiękanie kości- osteomalacja, osteoporoza
Kości osteomalacja, osteoporoza
Zwapnienia tkanek miękkich
W krwi hyperfosfatemia
Przyczyny przewlekłej niewydolności nerek
Kłębkowe zapalenie nerek
Cukrzyca
Inne zapalenia nerek
Urazy, toksyczne uszkodzenia nerek
Wady wrodzone np. torbielowatość nerek
inne
Objawy przewlekłej niewydolności nerek- mocznica-uremia chronica
Początkowo wielomocz- polyuria, potem skąpomocz- oliguria, bezmocz-anuria
Nadciśnienie tętnicze, obrzęk płuc
Osłabienie, szybkie męczenie się - anemia
Rozmiękanie kości, złamania patologiczne - osteodystrofia nerkowa
Świąd skóry, zadrapania
Nudności, wymioty, biegunki - zapalenie błon śluzowych układu pokarmowego, zapalenie opłucnej, osierdzia, suche, wysiękowe
Zaburzenie rytmu serca
Śpiączka mocznicowa
Zapalenie nerek - Nephritis
Kłębkowe zapalenie nerek - glomerulonephritis
Cewkowo- śródmiąższowe zapalenie nerek /w tym odmiedniczkowe zapalenie nerek – pyelonephritis/
Kłębkowe zapalenia nerek
Etiologia nieznana
Czynnik zapaleniotwórczy – kompleksy immunologiczne osadzające się na błonie filtracyjnej kłębka
Zapalenie uszkadza błonę podstawną kłębka- białkomocz, zespół nerczycowy, krwinkomocz
Leczenie: glikokortykosterydy, immunosupresja
Uszkodzenie ponad 80% kłębków- niewydolność nerek
Zespół nerczycowy
To zespół objawów spowodowanych masywnym białkomoczem, może występować w przebiegu nróżnych chrób nerek
Białkomocz > 3,5 g/dobę
Hypoproteinemia
Obrzęk uogólniony, przesięki w jamach ciała
Hyperlipidemia, hypercholesterolemia
Przyczyny zespołu nerczycowego
Cukrzyca, nefropatia cukrzycowa- mikroangiopatia
Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek
Amyloidoza w przebiegu różnych chorób przewlekłych, zapalnych
Czynnik zapaleniotwóczy: bakterie /odmiedniczkowe zapalenie nerek/ związek chemiczny np. leki
Objawy: leukocyturia, krwinkomocz, ból okolicy lędźwiowej, gorączka
Leczenie : antybiotyki gdy zapalenie bakteryjne, gdy śródmiąższowe wywołane przez leki – odstawienie leku
Zapalenie dróg moczowych
Czynnik zapaleniotwórczy- bakterie, najczęściej E. coli
Zapaleniom sprzyja zastój moczu
Lokalizacja zapalenia: cewka moczowa, pęcherz moczowy, moczowód, miedniczka nerkowa
Objawy: częstomocz, pieczenie przy oddawaniu moczu, bolesne oddawanie moczu, gorączka
Leczenie: antybiotyki, chemioterapeutyki, usunięcie przeszkody w odpływie moczu
Kamica nerkowa
Powstawanie złogów mineralnych w drogach moczowych
Kamienie: szczawiany wapnia, fosforany wapnia, kwas moczowy, cystyna
Objawy: kolka nerkowa, utrudnienie odpływu moczu, wodonercze, przewlekłe zakażenie dróg moczowych, krwiomocz
Leczenie: litotrypsja, usunięcie operacyjne
Zapobieganie-przyjmowanie dużych ilości płynów - obfita diureza
Wodonercze hydronephros
Przy upośledzeniu odpływu moczu /kamień moczowodowy, rak prostaty/ mocz gromadzi się w miedniczce wywierając nacisk na miąższ nerki i powoduje zanik nerki- zanik z ucisku, co może być przyczyną niewydolności nerki.
natalia10mendala