Wszystkie grupy, które pisały dzisiaj koło, miały te same pytania.

Wyjaśnić jednostki:

- Współczynnik jakości promieniowania

- Pochłonięta dawka promieniowania

- Ilość rozpadu jądra atomu w czasie 1 sekundy

Pytania z wykładów:

- Sztuczne źródła promieniowania jonizującego

- Naturalne źródła promieniowania jonizującego

- Źródła promieniowania niejonizującego

- Wykres dźwięku w nocy, wieczorem i dzień - wzór i opisać składowe

Zadania:

1) Obliczyć gęstość strumienia mocy promieniowania gamma o energii 0,01 MeV po przejściu przez blachę żelazną o grubości 0,2 cm. Gęstość początkowa wynosiła 2 W/M kwadratowy. Masowy współczynnik pochłaniania promieniowania o tej energii dla żelaza wynosi 200 cm kwadratowych/g.

2) Oblicz w przybliżeniu wiek próbki w której stosunek C-14 do C-12 jest 3 razy mniejszy niż w atmosferze.

3) Oblicz aktywność źródła, w którym znajduje się 1 nanogram fluoru F-17. Czas połowicznego rozpadu wynosi 109,7 minuty

Dzisiaj były te same zadania inne dane, zadanie z gęstością strumienia trzeba było podać w bekelerach, a z teorii:

- SAR

- efekt termiczny

- Ldwn opisać składowe

- scharakteryzować promieniowanie alfa i beta w zależności od grupy

WYKŁAD 1

Monitoring środowiska – obserwowanie, przypatrywanie się środowisku, ale jest ono stałe!.

Państwowy Monitoring Środowiska (PMŚ) jest systemem pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o stanie środowiska w Polsce.

Cele i zadania PMŚ

Zasadniczym celem PMŚ jest wspomaganie działań na rzecz ochrony środowiska przez systematyczne informowanie administracji rządowej samorządowej oraz całego społeczeństwa o:

-          jakości elementów przyrodniczych, dotrzymaniu standardów jakości środowiska oraz o obszarach występowania przekroczeń tych standardów

-          występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian, w tym o powiązaniach przyrodniczo – skutkowych występujących między emisjami zanieczyszczeń i stanem elementów przyrodniczych

System PMŚ zapewnia dostarczanie informacji dla potrzeb operacyjnego zarządzania środowiskiem za pomocą instrumentów prawnych, takich jak:

-          postępowanie w sprawie ocen oddziaływania na środowisko,

-          pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii,

-          programy i plany ochrony środowiska,

-          plany zagospodarowania przestrzennego itp.

Informacje wytworzone w ramach PMŚ wykorzystywane są także do celów:

-          monitorowania skuteczności działań,

-          strategicznego planowania w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju na wszystkich poziomach zarządzania.

Cele PMŚ osiąga się poprzez realizację następujących zadań:

-          wykorzystanie badań wskaźników charakteryzujących poszczególne elementy środowiska,

-          prowadzenie w terenie obserwacji elementów przyrody,

-          analizę danych pomiarowych i wyników obserwacji,

-          gromadzenie danych emisyjnych,

czyli badanie, obserwowanie, analizowanie i gromadzenie.

Podstawowe zasady badań monitoringowych

W programach przyjęto następujące kryteria, które muszą spełniać badania, aby mogły zostać zakwalifikowane jako monitoringowe:

-          cykliczność pomiarów ( w czasie i miejscu)

-          unifikacja metodyki

-          unifikacja sprzętu

-          unifikacja interpretacji wyników.

Warunkiem osiągnięcia celów PMŚ jest wiarygodność systemu. Jest ona gwarantowana przez doskonalenie systemu kontroli jakości badań i pomiarów, a w szczególności:

-          akredytacja laboratoriów badawczych,

-          krajowe i międzynarodowe badania porównawcze,

-          opracowywanie i wdrażanie systemów jakości w kolejnych podsystemach PMŚ,

-          regularną modernizację infrastruktury pomiarowej i informatycznej.

Realizacja programów PMŚ

Realizacja PMŚ przebiega w oparciu o wieloletnie pomiary zatwierdzone przez Ministra Środowiska na lata 1992 –1994, a następnie: 1994 – 1997, 1998 – 2002, 2002 – 2005, 2006 (pomostowy) i 2007 – 2009.

WYKŁAD 2

Struktura funkcjonalna Państwowego Monitoringu Środowiska

Struktura funkcjonalna PMŚ.

Instytucje realizujące programy PMŚ:

·         Inspekcja OŚ,

·         Państwowa Inspekcja Sanitarna,

·         Instytuty Badawcze (m.in. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Instytut Ochrony Środowiska, Instytut Gospodarki Odpadami, IUNG, Instytut Medycyny Pracy, Państwowy Inspektor Geologiczny, IBL, IG PAN, IETU i inne),

·         Uczelnie wyższe.

Struktura Inspekcji Ochrony Środowiska.

Podstawy prawne PMŚ:

·         ustawa – POŚ,

·         ustawa o Inspekcji OŚ,

·         ustawa – Prawo Wodne,

·         ustawa o PIS,

·         ustawa o ochronie przyrody,

·         rozporządzenia wykonawcze do w/w ustaw.

Monitoring powietrza i wód.

Sieci obserwacyjne PMŚ:

·         sieci krajowe – zadaniem sieci krajowych jest śledzenie w skali kraju, kierunków zmian poszczególnych wskaźników jakości środowiska, dla potrzeb oceny realizacji polityki ekologicznej państwa,

·         sieci wojewódzkie (regionalne) – zadaniem tych sieci jest śledzenie zmian jakości środowiska w celu dokonania oceny skuteczności polityki ochrony środowiska w regionie. Program badań może być specyficzny dla regionu:

o       informacje gromadzone i przetwarzane są na poziomie województwa (m.in. WIOŚ),

o       podstawowy typ sieci monitoringu,

·         sieci lokalne – funkcjonują w celu śledzenia i kontrolowania wpływu najbardziej szkodliwych źródeł punktowych lub obszarowych na lokalny poziom zanieczyszczenia. Tworzone są przez organy administracji państwowej, gminy, powiaty, podmioty gospodarcze oddziałujące na środowisko.

Podsystem monitoringu jakości powietrza. Zadania:

1. Badanie ocena jakości powietrza

·         Sieć krajowa

-          Sieć nadzoru ogólnego (stacje Państwowego Inspektoratu Sanitarnego na obszarach miejskich) – ocena narażenia ludności na zanieczyszczenia powietrza

-          Sieć podstawowa (wybrane stacje PIOŚ, PIS i INB na obszarach miejskich i pozamiejskich) – śledzenie tendencji zmian jakości powietrza w skali kraju

·         Sieci regionalne / wojewódzkie - (stacje PIOŚ, PIS i INB funkcjonujące w oparciu o wieloletnie programy ustalone przez wojewodę ) – diagnozowanie stanu środowiska

-                      Sieć regionalna – sieć 10 stacji na obszarach przygranicznych dawnego województwa jeleniogórskiego, które funkcjonuje w oparciu o umowę rządową RP, Czech i Niemiec (Czerniarnia, Rozdroże, Śnieżne Kotły, Spalona, Witków, czarna Góra i Działoszyn pracują do dziś)

·                     Sieci lokalne - najczęściej sieci zakładowe lub miejskie tworzone z udziałem organów samorządowych

-                      Alarmowe sieci automatyczne w Krakowie, Katowicach, aglomeracji gdańskiej i In

-                      Przyzakładowe sieci monitoringu huty Miedzi Głogów, Petrochemii Płockiej

·         Programy pomiarowe

-                                Zanieczyszczenia podstawowe ( SO2, NO2, pył zawieszony, CO)

-                                Zanieczyszczenia komunikacyjne (CO, NOx, pył zawieszon, ołów, benzen)

-                                Ozon troposferyczny ( wskaźnik fotoutleniaczy)

-                                Śladowe substancje toksyczne i kancerogenne (benzo-a-piren, PCB, dioksyny)

-                                Zanieczyszczenia charakterystyczne (fenol, fluor, amoniak, formaldehyd, CS2)

2. Badanie chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń.
3. Badanie tła zanieczyszczeń atmosfery.

·         zadanie jest realizowane w ramach protokołu EMEP do konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza oraz programów GAW (Global Air Watch) i COMBINE/HELCOM.

1. 1. Stacje IMGW – Śnieżka (Monitoring powietrza wchodzącego), Łeba (Monitoring powietrza wychodzącego), Jarczew,
   2. Stacja IOŚ – puszcza Borecka.
2. Badanie stanu warstwy ozonowej nad PL oraz pomiary natężenia promieniowania UVB.

Podsystem monitoringu jakości wód powierzchniowych.

Monitoring jakości wód:

·         Monitoring diagnostyczny – umożliwia ocenę stanu wód powierzchniowych w obrębie każdej zlewni, podzlewni na danym obszarze dorzecza,

·         Monitoring operacyjny – służy określeniu stanu wód, w których istnieje ryzyka, że cele środowiskowe wyznaczone dla tych wód, nie zostaną osiągnięte

·         Monitoring badawczy – jest stosowany do wód, których stan jest obecnie słabo rozpoznany.

Zadania podsystemu:

1.      Badania i ocena jakości wód rzek:

1. 1. W ramach monitoringu diagnostycznego – badania jakości wód:
   2. 1. W zakresie warunków bytowania ryb,
      2. W zakresie wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia,
   3. W ramach monitoringu operacyjnego – badania w zakresie:
   4. 1. zanieczyszczenia związkami azotu pochodzenia rolniczego,
   5. sieć monitoringu obejmuje ok. 2300 punktów pomiarowo – kontrolnych WIOŚ i IMGW, rozmieszczonych równomiernie na głównych rzekach większych dopływach (w tym 150 ppk na Dolnym Śląsku),
   6. program pomiarowy obejmuje ok. 50 oznaczeń fizykochemicznych i biologicznych, wykonywanych raz na miesiąc,
   7. w ramach sieci krajowej wyodrębniono 20 ppk reperowych (5 w zlewni Wisły, 5 w zlewni Odry, 10 na rzekach Przymorza) oraz ok. 60 ppk granicznych,
   8. częstotliwość badań: raz na dwa tygodnie,
   9. punkty reperowe umożliwiają wykonywanie bilansu ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do Bałtyku; punkty reperowe są to miejsca o dokładnie znanej geometrii rzeki (kształt dna itp.) – daje się obliczyć i zbilansować przepływ, ilości zanieczyszczeń wprowadzonych do Bałtyku.

2.      Badania i ocena jakości wód jezior:

1. 1. Sieć krajowa obejmuje 10 jezior „reperowych” o pow. 74 – 577 ha (ocenia się dynamikę zanieczyszczeń w jeziorze), rejestrowane zmiany powinny mieć charakter niewymuszony, naturalny lub być wynikiem minimalnej presji antropogenicznej w warunkach obecnego użytkowania zlewni. Badania 20 wskaźników, 6 – 8 razy na rok,
   2. Sieci wojewódzkie -120 – 170 jezior o powierzchni powyżej 100 ha oraz ważnych ze względów gospodarczych gospodarczych/lub przyrodniczych – badania 25 wskaźników, 3 razy na rok,w okresie cyrkulacji wiosennej i stagnacji letniej

3.      Badania i ocena jakości osadów wodnych:

1. 1. Sieć krajowa – obejmuje 301 ppk przy ujściach rzek dłuższych niż 60 km oraz równomiernie wzdłuż biegu rzek pozaklasowych dłuższych niż 100 km
   2. Częstotliwość pomiarów: punkty graniczne i reperowe (80 ppk) – corocznie; pozostałe, co 3 lata,
   3. Program pomiarowy: stężenia pierwiastków głównych, węgla organicznego oraz As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, Ni, Sr, Zn, V, WWA, PCB, pestycydy,
   4. Badania przeprowadzane przez Państwowy Instytut Geologiczny,

4.      Badania i ocena jakości środowiska morskiego Bałtyku:

1. 1. Badania wykonywane są od 1979 r. w ramach Konwencji Helsińskiej (program COMBINE/HELCOM),
   2. Badania warunków fizycznych, chemicznych, biologicznych i zawartości radionuklidów, wykonuje się w ramach 6 rejsów rocznie na 6 stacjach międzynarodowych w strefie otwartego morza oraz na 32 stacjach w strefie przybrzeżnej,

5.      Badania i ocena jakości wód podziemnych:

1. 1. Sieć krajowa : obejmuje ok. 600 ppk: studnie wiercone i kopane, piezometry, źródła i In.,
   2. Badaniom podlegają wody głównie z czwartorzędowego piętra wodonośnego, ale też wody trzeciorzędowe i starsze,
   3. Program obejmuje ok. 30 wskaźników fizykochemicznych fizykochemicznych biologicznych, oznaczonych:
   4. 1. W ramach monitoringu diagnostycznego – diagnostycznego ok. 800 punktach – 1 pomiar na 3 – 6 lat,
      2. W ramach monitoringu operacyjnego – operacyjnego ok. 300 punktach – 2 razy na rok.

Monitoring gleb.

Podsystem monitoringu jakości gleby i ziemi.

Zadania podsystemu:

1.      Badanie i ocen jakości gleb użytkowanych rolniczo:

1. 1. Celem monitoringu gleb użytkowanych rolniczo jest ocena zmian chemizmu gleb (nie tylko wąsko pojętego zanieczyszczenia), występującego pod wpływem działalności rolniczej i czynników pozarolniczych,
   2. sieć krajowa – siatka 216 punktów stworzonych przez IUNG,
   3. częstotliwość badań: co 5 lat,
   4. 1 punkt monitoringową przypada średnio na 65 000 ha, przy wahaniach 25 000 (woj. śląskie) do 133 000 ha (woj. podlaskie),
   5. liczba punktów na obszarze województw waha się od 6 do 20 (Dolny Śląsk – 20),
   6. 106 punktów zlokalizowano poza zasięgiem wyraźnego oddziaływania emitorów zanieczyszczeń,
   7. różnica w liczbie punktów w województwach wynika z różnego pochodzenia skał macierzystych, antropopresji itp., dlatego na wschodzie jest mniej punktów,
   8. zakres analiz:
   9. 1. uziarnienie, pH, kwasowość hydrolityczna, wymienna, zawartość próchnicy, azotu, przyswajalnych form P, K, Mg, S (siarczany),
      2. zasolenie, radioaktywność, WWA,
      3. całkowita zawartość Ca, Mg, K, Na, Al., Fe, P, Mn, Cd, Cu, Cr, Ni, Pb, Zn, Co, V, Li, Be, B, Sr, La,
   10. sieć stworzona przez IUNG dobrze odzwierciedla warunki produkcji rolniczej, ale nie jest siecią reprezentatywną dla całego środowiska glebowego Polski, gdyż nie ujmuje gleb:
   11. 1. terenów leśnych i zadrzewionych,
       2. obszarów zurbanizowanych i przemysłowych,
       3. obszarów chronionych,

2.      Identyfikacja terenów, na których występuje przekroczenie standardów jakości gleb:

1. 1. Zadanie obejmuje identyfikację terenów, na których występują przekroczenia standardów jakości gleby i ziemi, i tym samym stworzenie podstaw do działań naprawczych (opracowania i realizacji planów rekultywacji tych terenów),
   2. Liczba obszarów nadzorowanych przez WIOŚ Wrocław – 26,
   3. Obowiązek identyfikacji obszarów przekroczeń lezy na staroście, ale z braku środków robi to województwo; starosta tylko wpisuje później taki teren na listę obszarów przekroczeń.

Podsystem monitoringu przyrody

·         programy badawcze podsystemu realizuje się w oparciu o sieci krajowe/lokalne,

...