Wstęp do prawoznawstwa - ćwiczenia.pdf

(208 KB) Pobierz
środa,
29 października 2014
Wstęp do prawoznawstwa"
#
CHARAKTERYSTYKA NAUK PRAWNYCH"
#
#
Nauka"
-
proces zdobywania wiedzy -> znaczenie pragmatyczne#
-
skutek, rezultat procesu zdobywania wiedzy#
-
zespół twierdzeń -> znaczenie apragmatyczne#
Podział nauk"
1. ze względu na przedmiot badań#
a. nauki społeczne#
b. nauki przyrodnicze#
2. ze względu na postawione pytanie#
a. nauki teoretyczne (jak jest? rzeczywistość zastana, opis procesów i zjawisk)#
b. nauki praktyczne (jak powinno być? formułowanie i uzasadnianie norm, dyrektyw,
wzorów zachowań; też interpretacja praw)#
3. ze względu na sposób zdobywania wiedzy#
a. empiryczne (badanie przez doświadczenie)#
b. formalne (analiza pojęć, poznanie bez doświadczenia)#
#
#
Nauki prawne / jurysprudencja
- grupa nauk społecznych, których przedmiotem
badawczym jest analiza norm prawnych i szeroko rozumianych instytucji polityczno-
prawnych#
Działy nauk prawnych:"
1. teoria i filozofia prawa#
- wstęp do prawoznawstwa, teoria prawa, filozofia, etyka#
2. nauki historyczno-prawne#
- prawo rzymskie, historia państwa i prawa, historia doktryn politycznych#
3. szczegółowe nauki o prawie#
-
analiza obowiązującego prawa, prawo cywilne, karne, administracyjne, konstytucyjne,
pracy, podatkowe, kanoniczne, prawo procesowe#
-
są to osobne nauki, dogmatyki prawnicze (drzewo)#
#
#
#
#
#
1
#
POJĘCIE PRAWA I JEGO FUNKCJE"
PRAWO A MORALNOŚĆ"
środa,
29 października 2014
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
2
środa,
29 października 2014
NORMY PRAWNE I PRZEPISY PRAWNE"
#
Norma prawna#
- wg niektórych należy ją utożsamić z przepisem prawnym
#
- to reguła postępowania, skonstruowana na podstawie przepisu prawnego#
-
to reguła postępowania zrekonstruowana z tekstu prawnego, ma odpowiedzieć na 3
pytania: 1) kto, w jakich okolicznościach, 2) jak się powinien zachować, 3) co mu
grozi, gdy zachowa się inaczej#
-
reguła postępowania, która jest wyinterpretowana z przepisu tekstu prawnego#
-
psychologicznie: sytuacja lub konkretny fakt psychospołeczny w którego skład
wchodzą osoby powiązane różnymi stosunkami, przeżyciami, wzorami#
#
#
#
#
Przepis prawny"
-
jednostka redakcyjna tekstu aktu normatywnego#
-
całość pod względem gramatycznym, stanowiąca pełną wypowiedź#
-
wypowiedź, którą zastajemy w tekście przepisu prawnego, jest jego częścią#
Relacja norma - przepis!!!!; jedna norma może być zawarta w dwóch różnych
przepisach.#
Prawo składa się z norm prawnych, które są wyrażone przepisami prawnymi. Przepis
jest
środkiem
technicznym do wyrażenia myśli prawodawcy#
Budowa normy prawnej:"
-
hipoteza
- określa adresata normy oraz okoliczności, w których powinien on
zachować się w sposób przewidziany przez normę. Hipoteza określa zakres
zastosowania normy.#
podmiotowa: kiedy określa adresata normy prawnej oraz jej cechy; może wskazywać na
cel działania, sposób działania#
przedmiotowa: odnosi się do wszystkiego co jest zewnętrzne wobec człowieka/adresata,
czyli zjawisk, sytuacji#
-
dyspozycja
- określa wzór powinnego zachowania się; przyjmuje formę nakazu,
zakazu, dozwolenia.
#
przedmiot dyspozycji normy prawnej:
#
- czyny (konkretne działanie psychofizyczne człowieka)#
-
czynności konwencjonalne - dzielą się na regulowane przez prawo (akty tworzenia i
stosowania prawa, czynności prawne - czynności wymagające oświadczenia woli i
zmierzające do wywołania konkretnych skutków prawnych) i prawnie obojętne; są to
takie zachowania, którym istniejące normy nadają specyficzne znaczenie inne niż to
które wynikałoby z psychofizycznego przebiegu tych czynności#
3
środa,
29 października 2014
Każda czynność prawna jest czynnością konwencjonalną, ale nie każda czynność
konwencjonalna jest czynnością prawną#
#
#
Nakaz
- może przybierać 2 formy:#
-
obejmujący jeden typ zachowania od którego uchylić się można bez narażania się na
konsekwencje#
-
obejmuje jeden typ zachowania i uwzględniający drugi typ, adresat może wybrać
#
Prawo polskie:
#
zobowiązanie przemienne
(obligatio alternativa) - przepis prawa przewiduje kilka
sposobów/form wykonania danego obowiązku.#
upoważnienie przemienne
(facultas alternativa) - prawodawca nie pozostawia
swobody wyboru dla adresata, wskazuje jeden określony wzór zachowania, natomiast w
określonych warunkach wskazuje inny sposób (wówczas też jest jedyny)#
Powstrzymanie się od zachowania nakazanego dyspozycją normy prawnej to
zaniechanie.
Jest sankcjonowane.#
#
#
#
Zakaz -
typ zachowań uznany za niedopuszczalny przez prawodawcę. Odnosi się do
czynów, nie do czynności konwencjonalnych (odbiera się im skuteczność prawną, a nie
zakazuje)#
Dozwolenie -
brak jasno określonego nakazu, ale też brak zakazu.#
Podział na słabe (nie wywołuje skutków prawnych, jest to wolność działania) i mocne
(rodzi określone skutki prawne; np. składanie zeznań przez oskarżonego)#
-
sankcja -
dolegliwość, jaka spotyka naruszyciela dyspozycji normy prawnej.#
karna/represyjna/penalna - grozi za dokonanie czynów zabronionych, rzadziej za
zaniechanie; polega na pozbawieniu naruszyciela cennych dla niego dóbr
#
egzekucyjna - polega na przymuszeniu adresata do wykonania ciążącego na nim
obowiązku; przymuszeniu do wykonania niedopełnionego obowiązku; przymusowym
unicestwieniu tego, co zostało przez adresata uzyskane wbrew zakazowi#
nieważności (bezskuteczności) - odebranie skuteczności prawnej; może przybrać 4
formy:
#
1.
nieważność bezwzględna - działa z mocy samego prawa (ex lege), nieważna od
samego początku (ex tunc)#
2.
nieważność względna - gdy określona osoba wystąpi zgodnie z prawem z wnioskiem
do odp organu o uchylenie ważności (ex nunc)#
3.
bezskuteczność zawieszona - np gdy dziecko zawiera umowę bez zgody opiekuna, i
zawieszenie umowy zależy od opiekuna; występuje osoba decyzyjna od której
zależy czy zadziała sankcja nieważności bezwzględnej; potrzebne jest potwierdzenie
osoby upoważnionej aby dana czynność wywoływała skutki#
4
środa,
29 października 2014
4.
bezskuteczność względna - orzekana przez sąd na wniosek osoby c czującej się
pokrzywdzoną przez skutki umowy zawartej przez osoby a i b#
#
Podział norm ze względu na sankcje:#
lex perfectae - norma zawierająca sankcje nieważności; doskonałość przejawia się
uznaniem wadliwość czynność prawnej za niebyłą.#
lex imperfectae - norma nie zawiera sankcji.#
lex plus quam perfecta - prawo bardziej niż doskonałe, czyli oprócz sankcji nieważności
zawiera też inną sankcję, najczęściej karną, rzadziej egzekucyjną.#
lex minus quam perfecta - prawo mniej niż doskonałe, norma zawiera jedynie sankcje
karną lub rzadziej egzekucyjną."
#
Koncepcje budowy normy prawnej"
1. dwuczłonowa (H+D/H+S)#
2. trójczłonowa (H+D+S) - występuje rzadko#
3. dwuczłonowa norm sprzężonych#
-
norma sankcjonowana - norma pierwotna (określa adresata i wzór powinnego
zachowania, H+D); jest to lex imperfectae#
-
norma sankcjonująca - norma wtórna; nie istnieje bez normy sankcjonującej ( H+S;
gdy ten sam adresat z normy sankcjonowanej nie przestrzega dyspozycji)#
-
np. KRO - norma sankcjonowana, a KK - norma sankcjonująca#
#
Rodzaje przepisów prawnych"
#
#
#
Podział ze względu na formę językową:#
-
nakazujące#
-
zakazujące
#
Przepisy odsyłające#
-
systemowe (odsyłające do innych przepisów prawnych),
#
-
pozasystemowe (odsyłające do reguł, zasad pozaprawnych),
#
-
blankietowe (odsyłające do aktów normatywnych, które dopiero mają zostać wydane)#
Podział ze względu na moc wiążącą:#
-
ius cogens (bezwzględnie wiążące, imperatywne) - ustanawiają jeden powinny
wzorzec zachowania, od którego nie można się uwolnić#
terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani zmieniane przez inną czynność
prawną#
-
ius dispositivum (względnie wiążące) - ustanawiają wzorzec zachowania do
wykorzystania przez adresatów i jednocześnie umożliwiają dowolne zachowania
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin