Psychoanaliza-pojęcia.pdf

(193 KB) Pobierz
PSYCHOANALIZA
TALKING CURE
(terapia mówiona) – psychoanaliza jako leczenie histerii za pomocą
hipnozy. Skoro mowa (opowieść) prowadzi do oczyszczenia, to także literatura może
spełniać funkcje katartyczne.
SUBLIMACJA –
proces, w którym dochodzi do nieseksualnej inwestycji energii seksualnej.
Libido zostaje skierowane nie na erotyczny obiekt pożądania, lecz na jakiś inny cel, na
przykład dzieło sztuki, które tym samym staje się instrumentem stłumienia. Według Freuda
jest to jedno ze źródeł aktywności artystycznej.
NEGACJA –
według Freuda, proces, dzięki któremu intelekt poznaje to, co wyparte,
pozostawiając je w stanie nienaruszony w sferze emocjonalnej. (negacja nagacji)
KATHEXIS
– obsada libidialna = popędowa, oznaczająca, że energia psychiczna
(seksualna) zostaje związana z jakimś wyobrażeniem lub obiektem. (termin Stracheya)
JA –
według Freuda to część aparatu psychicznego, usytuowana pomiędzy popędem
a nakazami i zakazami społecznymi. Natomiast według Lacana to czynnik maskujący: moi –
obraz idealny, je – porządek języka.
LIBIDO –
energia seksualna = popędowa rządząca naszym życiem psychicznym.
Zakłócenia w ekonomii libidialnej relacji z rzeczywistością, powstaje psychoza. Gdy
zakłóceniu
ulga
relacja
między
poszczególnymi
instancjami
psychiki
–
ID/EGO/SUPEREGO powstaje nerwica.
ŻAŁOBA I MELANCHOLIA –
pojęcia odsyłające do utraty obiektu.
Żałoba
to zgoda na
definitywną utratę obiektu i obsadzenie energią psychiczną innego obiektu.
Melancholia
powoduje uwewnętrznienie obiektu i niezgodę na jego utratę, spowodowaną narcystycznym
zranieniem.
NARCYZM –
fascynacja własną osobą, miłość do samego siebie.
WYPARCIE –
zachodzi zawsze wtedy, gdy impulsy, pragnienia albo wspomnienia są
blokowane i spychane do nieświadomości przez JA, które broni w ten sposób świadomość
przez utratą jej stabilności. Ciągły konflikt pomiędzy JA i nieświadomością prowadzi do
powstawania symptomów, które funkcjonują jako substytuty satysfakcji seksualnej.
Wyparcie jest ciągle powtarzającym się procesem.
ARCHETYP –
w teorii Junga to ukryte wyobrażenie zakorzenione w kolektywnej
nieświadomości i rządzące ludzką psyche. Jako ponadjednostkowe struktury wyobraźni,
opierają się na racjonalnej analizie. Archetyp, jako obraz pierwotny, należy ściśle odróżnić
od obrazu (wizualnego bądź językowego), który jest jego jednostkową reprezentacją.
W strukturalistycznej koncepcji archetyp to powracający obraz, który pozwala połączyć ze
sobą przynajmniej dwa dzieła literackie, a dzięki temu „zintegrować nasze doświadczenie
literackie”.
SYMBOL -
w teorii Junga, który idzie tu tradycją heglowską, jest to zmysłowo postrzegany
wyraz przeżycia wewnętrznego. Symbol jest nieracjonalny i odsyła do swego mistycznego
źródła – PEŁNI. Odsyła do nieświadomości zbiorowej.
POŻĄDANIE –
w koncepcji Lacana za Heglem, pożądanie jest zawsze „pożądaniem
Innego”. Podmiot szuka uznania Innego (pożądam tego, by Inny mnie pożądał), ale nie dąży
do posiadania Innego.
STADIUM ZWIERCIADŁA –
w psychoanalizie Lacanowskiej to etap rozwoju
emocjonalnego dziecka, w którym dzięki rozpoznawaniu siebie w lustrze, dziecko scala swój
własny wizerunek, a jednocześnie odkrywa siebie jako kogoś innego. Jest to stadium
przedjęzykowe i należy do wyobraźni, którym zostaje ustalony obraz JA. Przekroczenie
stadium zwierciadła wiąże się z nauką języka – przechodzenie z rejestru wyobrażonego do
symbolicznego.
URAZ –
zdarzenie w życiu psychicznym podmiotu wywołujące wstrząs i niemożliwe do
oswojenia. Według Freuda
trauma
to dotkliwa integracja rzeczywistości, natomiast według
Lacana to efekt zbliżenia do tego, na co nie ma słów w języku. Trauma nie poddaje się
symbolizacji.
NIESAMOWITE –
sytuacja, w której następuje powrót tego, co zostało wyparte przez
świadomość. Doświadczenie niesamowitego często wywołuje sztuka.
REALNE –
w doświadczeniu psychicznym nie poddaje się symbolizacji, czyli przekładowi
na znaki języka. Doświadczenie realnego powoduje niepokój podmiotu, który staje oko
w oko ze światem pozbawionym znaczenia. Według Lacana jest to traumatyczne jądro
w ludzkiej psychice, osłabiającym relację z rzeczywistością.
INNY –
w koncepcji Lacana miejsce, z którego zostaje postawione pytanie o pożądanie,
a więc miejsce, w którym jestem rozpoznany jako ja.
KOMPLEKS EDYPA –
pożądanie seksualne kierowane przez dziecko ku rodzicom.
*zagadnienia z tabeli:
Teorie literatury XX wieku. Antologia,
red. A. Burzyńska, M. Markowski, Kraków 2006.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin