978-83-64063-59-6-A.pdf

(10640 KB) Pobierz
PIOTR KALINOWSKI
DOKUMENT SPRZEDAŻY LASÓW
PODWOŹNICKICH
PRZEZ KSIĘCIA JANA OPOLSKIEGO
Z 1508 ROKU
WOŹNIKI 2014
1
Biblioteczka wiedzy
o Mieście i Gminie Woźniki
Wydano staraniem
Alojzego Cichowskiego
Burmistrza Woźnik
ISBN 978-83-64063-59-6
2
DOKUMENT SPRZEDAŻY
W 1833 roku w dokumentacji przygotowanej na
pierwszą wystawę przemysłową w Wiedniu znalazł się również
dokument sprzedaży podwoźnickich lasów. Dokument ten
wykorzystano jako ilustrację przebiegu dawnych dróg
handlowych, ponieważ w treści dokumentu wymieniona jest
publiczna droga pańska
(niem.
gemeine Herrstraße),
która
stanowiła część średniowiecznego szlaku handlowego od
Dunaju nad Odrę i Wisłę. Dla potrzeb wystawy dokument
został przetłumaczony z czeskiego na niemiecki i w takiej
formie dotrwał do naszych czasów. Nie wiemy nie tylko tego
czy dokument zachował się pomimo prawie stu lat od jego
pierwotnej publikacji, ale nawet nie potrafimy określić miejsca
gdzie pierwotnie był przechowywany czy nazwiska osoby,
która dokonała tłumaczenia czeskiego dokumentu na język
niemiecki. Dysponujemy za to dwoma wersjami tłumaczenia
tego dokumentu wydanymi w 1833 roku.
Pierwsze wydanie tłumaczenia tego dokumentu ukazało
się już w lutym 1833 w
Notizen über Produktion, Kunst,
Fabriken und Gewerbe
1
wydanych przez Biuro Wystawy
Przemysłowej w Wiedniu. Ponownie dokument ten
opublikowano (wraz z całym pierwotnym artykułem)
w Berlinie w czasopiśmie
Annalen der Erd-, Volker- und
Staatekunde
2
w dziale zatytułowanym
Historia Geografii.
Ani
w pierwszym, ani w drugim wydaniu dokumentu nie
zamieszczono autora tekstu.
Po 1833 roku o dokumencie tym zapomniano
3
,
a szkoda, bowiem przynosi wiele informacji o lasach na
pograniczu dzisiejszych miast Woźniki i Kalety. Dokumentu
1 S. 148 - 152
2 Zobacz: Aneks
3 Faktu istnienia tego dokumentu nie uwzględniła nawet prusko – rosyjska
komisja ds ustalenia przebiegu granicy śląsko – polskiej.
3
tego nie znali Ludwik Musioł
4
, Edward Goszyk
5
ani Bernard
Szczech. Nie ma żadnej pewności, czy o tym dokumencie
wiedział cokolwiek pierwszy woźnicki dziejopisarz – Józef
Lompa
6
, choć można by podejrzewać, że cały artykuł wyszedł
spod jego pióra
7
.
Sam dokument wystawiony przez księcia Jana
w tłumaczeniu na język polski (z niemieckiego tłumaczenia)
brzmi następująco:
M
y Jan
8
, z Bożej Łaski Książę Śląski na
Opolu
i
Pan
na
Lublińcu,
czynimy
wiadomym wszystkim, którzy to pismo będą
widzieli bądź odczytają, że dwie przynależne
do
nas
dziedzicznie
nieruchomości
sprzedaliśmy
za
sprawiedliwą
sumę
pieniędzy,
co
zostało
już
zapłacone
4 Musioł L
Las komunalny miasta Woźniki,
Bytom 1999
5 Goszyk E
Miotek i Zielona. Zarys dziejów wsi,
Miotek 2004
6 Pisana w latach 60 XIX wieku na zlecenie woźnickiego Magistratu
przez Lompę
Chronik der Stadt Woischnik
zaginęła. W latach 30 XX
wieku jej fragmenty publikował w
Kattowitzer Zeitung
Georg Bühs
z Pszczyny.
7 Lompa w latach 60 XIX wieku publikował na łamach
Schlesische
Provinzialblätter
dokument historyczny z dziejów Woźnik (zobacz:
Szczech B
Maria Kochcicka na Woźnikach Kamieńcowa sprzedaje
Janowi Englowi z Wrocławia karczmę z gruntem w Woźnikach
23 kwietnia 1599 roku (w przekładzie Józefa Lompy),
Katowice 2000).
Od lat 30 XIX wieku Lompa był czynnym korespondentem do prasy
niemieckojęzycznej, jak choćby do wychodzącego w Gliwicach
Oberschlesische Wanderer,
na łamach którego opublikował dzieje
Olesna.
8 Jan II Dobry (ok 1460 - 1532), książę na Opolu i Strzelcach (od 1476
roku), Brzegu (w latach 1476-1481), Gliwicach (od 1494 roku), Toszku
(od 1495 roku), Niemodlinie (od 1497 roku) Bytomiu (od 1498 roku),
Koźlu (od 1509 roku) i Raciborzu (od 1521 roku)
4
i postanowione, a mianowicie dwa lasy
9
zlokalizowane nad rzeką Mała Panew
pomiędzy Małym i Wielkim Ostrowem,
zwane Jaczów
10
i Olszyna
11
, które ciągną się
wzdłuż granicy księstwa siewierskiego
i państwa bytomskiego w naszym księstwie
[w państwie] lublinieckim
12
, a które były
przez nas i naszych przodków używane
z pełnymi prawami, które to prawa i użytki
przechodzą
na
szlachetnego
Dietricha
13
Ibrama
oraz
jego
potomków
i
spadkobierców
bez
ograniczeń,
co
oznaczyć oni mają nowymi kopcami
granicznymi; i tak pierwszy z tych kopców
ma się znaleźć w miejscu, gdzie księstwo
siewierskie i państwo bytomskie stykają się
z naszym księstwem
14
, następne dwa kopce
od Małego Ostrówka do publicznej drogi
pańskiej
15
i wzdłuż niej do Wielkiego
Ostrowa do kopca granicznego zwanego
srebrnym
16
, znajdującego się na miejscu
9 Lasy te stanowiły pierwotnie uposażenie wójtostwa w Woźnikach.
Wymieniono je przy okazji przekazania wójtostwa woźnickiego
Marchusowi Jochs w 1368 roku oraz przy późniejszych sprzedażach
wójtostwa (Zobacz:
Codex Diplomaticus Silesiae,
Tom VI, S. 15-16, 32,
42-43)
10 Obecnie tereny osad Kolonia Woźnicka i Dąbrowa Mała oraz
okolicznych lasów
11 Obecnie
Polski Las
12 W tłumaczeniu dokumentu zapisano
w naszym księstwie lubliniekcim,
co
jest spowodowane błędnym odczytaniem oryginalnego dokumentu
13 Dietrich Ibram z Suchej, podstarości bytomski
14 Okolice wioski Zendek
15 Dawny trakt handlowy
16 Przedstawiany na mapach na
starej bytomskiej drodze
dokładnie
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin