SwiatNaDloniExtra 01_2015.pdf

(25223 KB) Pobierz

DZIESIĘĆ PLAG EGIPSKICH?

frobowce boskich władców

zagadek

Starożytnego

największych

ŚMIERCI KLEOPATRY

wymazano z kart historii?

bogów miało 700 znaków!

Czy popiersie

przeszło face lifting?

grobowce w skałach

ozcięcie

ciała karano wygnaniem

nC zy^PflTR STpoclioBz^

z końca epoki lodowcowej?

W ię c e j na: www.ebook4all.pl

EDYTORIAL

SWIAT

NA[HX>NI

C ^ i n M

CYTDA

SŁOWO OD REDAKTORA NACZELNEGO

Drodzy Czytelnicy,

na początku chciałabym

Wam podziękow ać,

że tak często i chętnie

sięgacie po gazety z por-

toflio naszego wydaw

nictwa. Ponieważ nie

ma niczego starszego niż

wczorajsza gazeta, prezentujemy Wam naszą

najnowszą pozycję wydawniczą -

ŚWIAT NA

DŁONI EXTRA.

Tym razem zabieramy Was

w najdawniejszą przeszłość. Zapoznacie się

z opowieściami i wydarzeniami, które rozegraj

się jeszcze przed naszą erą. W pierwszym numer

ze zatytułowanym

5 5 NAJWIĘKSZYCH

ramię, gdy budował piramidy Dżesera, będziemy

też świadkami największego rozkwitu imperium

w czasie panowania pierwszej dynastii w okre

sie Starego Państwa. To jeszcze nie wszystko!

Oczywiście nie możemy zapomnieć o Tutancha-

monie, potężnym Ramzesie I I ani o heretyckim

Echnatonie, który zaprowadził w Egipcie wiarę

w jednego boga. Postaramy się rozwiązać wiele

zagadek, m.in.: kiedy wybudowano sfinksa, dlac

zego w ostatniejpiramidzie brakuje mumiifaraona

i dlaczego Totmes H I nakazał wymazać wszystkie

wzmianki o swojej matce Hatszepsut

Do pracy nad nowym numerem zaprosiliśmy

wybitnych naukowców specjalizujących się

w dziejach starożytnego Egiptu. Razem z całą

redakcją

ŚWIATA NA DŁONI EXTRA

mamy nadzieję, że dzięki temu wydaniu

odświeżycie swoje historycz

ne wiadomości, dowiecie się

w ielu now ych fa k tó w

i rozwiążecie kilka zagadek

egipskich.

AMCONEX Sp. z

0 1 -1 6 4 Warszawa,

ul. Banderii 4, lok. 162

tel. 22 126 88 58

e-mail: biuro@amconex.pl

Dyrektor generalny.

Pavel Machać

e-mail: pavel.machac@amconex.pl

Sekretariat:

Asystentka ds. administracyjnych

Agata Fluder

e-mail: agata.fluder@amccnex.pl

Redaktor naczelna;

Alicja Czyrska

e-mail: alicja.czyrska@21wiek.com.pl

Z espti redakcyjny:

Łucja Grabowska, Jakub Wolski,

Michał Zagórski, Wiktor Zdanowicz

W sp^racow nicy:

Andrzej Bicz, Helena Bielińska,

Jan Chalupa

Art. Director;

Vladimir Pfeifer

Korekta:

Marta Tomaszewska

e-ma£: marta.tomaszewska@amconex.pl

Reklama:

Magdalena Staniszewska

e-mail: magdalena.staniszewska@amconex.pl

Skład DTP;

Rafał Leszczyński

e-mail: rafal.leszczynski@amconex.pl

Druk;

MORAVIAPRESS, a.s. U póny 3061

690 02 Bîeclav

Prenumerata;

Zamówienia i reklamacje

tel,: 67 210 86 02

tel.: 22 121 60 34

tel. 22 126 88 58

ZAGADEK STAROŻYTNEGO EGIPTU

przeniesiemy Was w czasy, w których Egiptem

władali wszechmocni faraonowie, a życiodajne

wody Nilu rozlewały się po egipskich polach.

Zaczniemy od początku, od mitycznego

faraona Narmera, który miał zjednoczyć Egipt

Potem zaglądniemy wezyrowi Imhotepowi przez

ZE SPISU TREŚCI

E g ip cjan ie za b ra li

p ie rw s ze ń s tw o Sum erom ?

Pierwsze napisy liieroglificzne

pocliodzą jużz III tys. p.n.e.

Historia Józefa: od niewolnika

do egipskiego w ezyra!

Więzień przepowiedział Egiptowi f " A

7 lat tłustych i 7 lat chudych

9 0

Tąjem nica sfinicsa: rzeźba

z epolci lodow cow ej?

NiektóiTy badacze podejrzewają,

że sfinks liczy

ponad 10 000 lat! A W

W ikin g o w ie epoki brązu

c h c ie li podbić E gipt

Tajemnice otaczające morski

naród do dziś nie

f iO

zostały rozwiązane

Krajowa: Wpłaty przyjmują wszystkie urzędy POCZTY

POLSiaEJ bez względu na miejsce zamieszkania (siedzibę)

prenumeratora, listonosze na wsi (w miastach tylko od

osób niepehiosprawnych) oraz jednostki kolportażowe

RUCH S.A. właściwe dla miejsca zamieszkania lub siedziby

prenumeratora.

Zagraniczna: RUCH S.A., Dział Prenumeraty,

tel.

+iS

22 693 67 75, -f48 22 693 67 82. -h48 22 693 67 18

Prenum erata e-wydania:

www.egazety.pl,

www.e-kiosk.pl

Zachęcamy do korzystania z najwygodniejszej formy zakupu:

www.21wiek.com.pl

e-mail: prenumerata@21wiek.com.pl

R ejestracja

IKDEX: 401447

ISSN: 2449-6383

kod kreskowy: 9772449638502

Cena: 5,99 zł (w tym 8% VAT)

AMCONEX Sp. z

. wydaje tytuły:

21.WIEK, 21.WIEK EXTRA, 21.WIEK HISTORY REVUE,

ENIGMA: KLUCZ DO TAJEMNIC, ŚWIAT NA DŁONI,

ŚWIAT KA DŁONI EXTRA

Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów i fotografii oraz

zastrzega sobie prawo skracania i redagowania nadesłanych

materiałów. Redakcja odpowiada tylko na wybrane listy.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń

i reklam. Sprzedaż aktualnych i archiwalnych egzemplarzy

pisma po cenie innej niż detaliczna, ustalona przez wydawcę

jest nielegalna i grozi odpowiedzialnością kam ą i cywilną.

Kopiowanie i rozpowszechnianie materiałów redakcyjnych

bez zgody wydawcy jest zabronione.

D olina K rólów : kto

n arusza spokój

zm arłych?

Okradanie grobów musiało

odbywać się za cichym

przyzwoleniem A f i

dygnitarzy

K rw aw a rze ź

b ez zw y c ię zc y

Odsiecz Ramzesa II

w ostatniej chwili

wypędziła Hetytów

C iało ja k o dow ód:

Tu tan ch am o n nie

zo s ta ł zam ordow any!

W 1930 r. z grupy badawczej

żył tylko Howard Carter

B unt p rze c iw tr a

dycjom : d laczeg o

A hm ose I bu dow ał

p ira m id y bez

grobow ców ?

Świątynie grobowe zapewniały

władcom wieczne życie

3 m roczne epoki: w skrąjnym

u b ó stw ie je d li w ła s n e d ziec i

Brak urodzajnej gleby

spowodował katastrofę

Zag ad ko w a ś m ie rć

kró lo w e j K leo p atry

Jad węży nie działa tak szybko. A O

Czy miało miejsce morderstwo?

Z OSTATNIEJ CHWILI: DWA NOWE GROBOWCE Z SAKKARY

N ie d a w n o

egipscy arche

olodzy z Najwyższej Rady Sta

rożytności przy egipskim Mini

sterstwie Kultury na stanowisku

S a kk arze

na zachodnim

brzegu Nilu odkryli

dw a w iel

kie grobowce.

Znajdują się

one w

Ras ei-G isr w Sak

karze

Oba grobowce zostały

wyciosane w skale wapiennej,

je d en z nich je s t n aj

w ię k s zy m g ro b o w cem

w Sakkarze! Grobowiec ma

ogromną sień skalną, za którą

znajduje się kilka mniejszych

pomieszczeń i korytarzy. Szef

misji archeologicznej

Z a h i

Haw ass

(*1947) zdradził, że

archeotodzy podczas dalszych

prac odkryli dwa pomieszcze-

nia pełne gruzu, które prowa

dziły do kolejnego korytarza,

gdzie odkryliśmy wiele trumien,

szkieletów i naczyń.

Według

badań grobowiec pochodzi

z czasów XX VI dynastii

i był kilkukrotnie wykorzystywa

ny. Najprawdopodobniej został

obrabowany pod koniec pano

wania rzymskiego.

w POSZUKIWANIU

P O C H O D ZEN IA

______________ ■ EGIPCJANIE MAJĄ WIELE W SPÓLNEGO 2 CYWILIZACJĄ MAJÓW______________

Przodkowie budowniczych piramid:

Piramidy wznoszące się ku niebu,

slinl(s na wpół zasłonięty piaskiem

i ruiny monumentalnych świątyń

wywołują w średnio-

wiecznych

podróżnikach

wątpliwości:

Skąd wzięły się te zahytki?

Kto i dlaczego [e wybudował? Nawet sami

arabscy mieszkańcy Egiptu nie są w stanie

udzielić odpowiedzi na ich pytania!

ziś już wiemy, że staroegipska cywili

zacja rozwijała się przez ponad 3000

lat, a same piramidy wybudowano

w okresie panowania III i IV dynastii fara

onów. Niemniej jednak nurtuje nas pytanie:

Dlaczego na początku historii człowieka

w dolnym biegu Mlu powstała cywilizacja na

tak zadziwiającym poziomie?

Mezopotamczycy,

czy uciekinierzy

zAtlantydy?

w skórach powraca z polowania. Na plecach je

den z nich niesie antylopę. Strzelał najmłodszy

członek myśliwych Aki. Pozostali mężczyźni

z uznaniem klepią go po plecach, gdy młodzian

zrzuca zwierzę przy ognisku. Jednak kobiety

pozostają niewzruszone bohaterskim czynem.

Już od dawna wiedzą, że polowanie nie wyżywi

całej rodziny. Dlatego każdego ranka wędrują

ku rzecznemu bagnu rzeki Nil. Uprawiają tam

zboża, z któiych upieką do antylopy doskona

łe placki. Za kilka tysięcy

lat, konkretnie w latach

1894-1895, dokładnie

w tym miejscu, na gór-

noegipskim stanowisku

Nagada, w ziemi będzie

kopać Sir 'Wiliam Mat-

thew F linders P etrie

(1853-1942). Co tu odkry

je? Siedzibę znanych nam

łowców i rolników - pierw

szy lud tego typu w okresie neolitu, czyli

młodszej epoki kamienia.

Silos na jęczmień

Egiptolod^ znają kilka stopni rozwoju

preliistorycznej cywilizacji egipskiej.

Nazywają je tak, jak ważne znaleziska

i stanowiska archeologiczne, np. oaza

Fajum w Dolnym Egipcie, Badan czy

właśnie Nagada w Górnym Egipcie. Naj

starsze znaleziska z Fajum pochodzą z lat

5450-4400 p.n.e. Tutaj naukowcy odnaleź-

h w ziemi ogromne jamy (łącznie było ich

109), które dawni mieszkańcy osady rol

niczej wykorzystywah do magazynowania

zboża (uprawiah głównie jęczmień i psze

nicę orkisz). Dzięki odkryciu historycy

dowiedzieli się, łdedy w Egipcie rohuctwo

stało się głównym źródłem pożywienia.

OI(upanci przyszli ze wschodu

Jednak odkopane narzędzia i inne przed

mioty należące do dawnych rolników wy

raźnie różniły się od artefaktów kultury

■ Figurka mężczyzny wyl<onaiia

z kości słoniowej. Pociiodzi z okresu

Nagada li, czyli ok. 3500 lat p .n .e .

Nil to bógl

Egipt jest darem Nilu,

p is^

w swoich pismach grec

ki historyk H erodot

(ok. 484-425 p.n.e.)

i miał rację. Właśnie

ta jedna z najdhiższych

rzek świata każdego lata występuje

■

Figura suczki z ol(resu Nagada I

pociiodzi z ol(. 4 4 0 0 -3 5 0 0 r. p.n.e.

Egiptu z okresu I dynastii Starego

Państw a (ok. 2686-2181 p.n.e.).

Różnice były na tyle widoczne, że

egiptolodzy początku XX w. stwier

dzili, że musiało chodzić o mne na

rody. Według ich liipotez dolinę Nilu

skolonizował o wiele bardziej roz

winięty naród, który zapanował nad

pierwotnymi mieszkańcami i założył

królestwo Dolnego i Górnego Egip

tu. Brytyjski historyk W alter Btyan

Emery (1902-1971) wskazał nawet

kierunek, z którego przybyh.

Założyciele

cywilizacji faraońshiej przyszli jako zdobywcy...

ze wschodu,

twierdzi Emery.

Jasny kierunek

Dlaczego właśnie ze wschodu? Tam leży bo

wiem Mezopotamia, centrum legendarnego

Żyznego Półksiężyca, który przecinają dwie

duże rzeki Tygrys i Eufrat. Tutaj również po

wstała zaawansowana kultura Sumerów,

do której nawiązywały królestwa babi

lońskie i asyryjskie. Widoczne podobień

stwo ozdób staroegipskiej architektury

ze sztuką i architekturą starożytnej

. ‘}

Mezopotamii wyznaczają archeologom

jasny kierunek. Właśnie tam należy szu

kać źródeł cywilizacji egipskiej.

Statki sumeryjskie w Egipcie

W latach 30. XX w. nad Europą powo-

h, ale stale gromadzą się nazistowskie

chmury. Jednak polityka w ogóle nie m-

teresuje niemieckiego egiptologa Hansa

W inklera (1877-1945). Już od kilku ty

godni jest pogrążony w swoich wykopa-

■ 24-centym etrowa figurka mężczyzny

wyrzeźbiona w kle słonia. Jej wiek

szacuje się na 6000 lat

z brzegów i pozostawia po sobie grube

warstwy bagnistej, urodzajnej próchnicy

(humus). W ciepłym subtropikalnym khmacie

z humusu niemalże magicznie wyrastało zbo

że, warzywa i owoce. Nic zatem dziwnego, że

starożytni Egipcjanie czcih Nil jako boga uro

dzaju. Nie tylko oni wiedzieli, jaki dobrobyt

zapewnia ta rzeka.

Polowanie? To nas nie wyżywi!

Horda smagłych, owłosionych mężczyzn

UKO H A ZIEMIA

C AM

■ Nazwa

E gipt

powstała z greckiego słowa

Aigyptos

w okresie, gdy

c yw ilizacja

dolnym biegu Nilu

istniała

już od tysięcy lat.

■ Greckiego pochodzenia jest również nazwa

Nil.

Powstała ze słowa

Neilos.

Starożytni

Egipcjanie nazywali go

Iteru,

czyli

rzeka.

Swój kraj nazywali natomiast

Ta-m eri,

czyli

U kochana Ziem ia.

w POSZUKIWANIU

■ Naczynie z kultury

Nagada II z precyzyjnie

wykonanymi rysunka

mi mężczyzn i kobiet

na statku z dwoma

kajutami

liskach na bezludnej

pustyni między doliną

Nilu a Morzem Czerwo

nym. Właśnie tutaj odkiyl

ryciny przedstawiające stat

ki. Wyglądają aż nazbyt znajo

mo.

To niemożliwe, przedeż już widziałem takie

statki,

cieszy się Wmkler.

Te statki bardzo przy

pominają łodzie, które były przedstawiane w Me

zopotamii. Tutejsi mieszkańcy prawdopodobnie

wyruszyli na statkach przez Morze Czerwone.

Zdobyli Egipt i przywieźli ze sobą o wiele bardziej

zaawansowaną kulturę,

stwierdza egiptolog.

Z tą teorią zgadza się również znany norweski

badaczThor Heyerdahl (1914-2002), według

którego kolonizatorzy wykorzystali do swoje

go rejsu trzcinowe łodzie.

Faraon pochodzi z rasy panów?

Nic dziwnego, że pojawia się teoria tzw. rasy

panów. Miała ona zająć dolinę Nilu,

podporządkować sobie mieszkań

ców i założyć własne państwo

z kulturą na o wiele wyższym

■ Ceramiczne naczynia z lat 3 5 0 0 -

3200 p.n.e. z elementami natury

oraz ponownie - statku z kajutami

■ Rekonstrukcja grobu z kultury Nagada II z okresu ok. 3300 lat p .n .e., która znajduje się w zbiorach

Muzeum Brytyjskiego

trie pis^:

Zwycięża jedna teoria, że Egipt nigdy

nie stworzył własnej nowej kultury, ale stanowił

podatny grunt dla nowych pomysłów i ideipocho

dzących z sąsiednich krajów.

Wielu badaczy było

przekonanych, że zdobycze kultury, takie jak

uprawianie zbóż czy pismo powstafy w jednym

jedynym centrum kulturowym i stąd rozprze

strzeniły się dalej w świat.

Świadectwo odl(rywcy

Za taką kolebkę cywilizacji uważa

się terytorium dzisiejszego Ira

ku, a także legendarną Atlanty

dę, która leżała pośrodku Oceanu

Atlantyckiego i została zniszczo

na przez katastrofę naturalną.

W 1912 r. w amerykańskiej gaze-

d e New York American ukazał się

:. artykuł Paxila Schliemanna, rzeko-

/' mego wnuka odkrywcy lVoi, niemiec

kiego badacza Heinricha Schlieman

na (1822-1890). W swoim tekście Paul

Schhemann twierdził, że jego dziadek zna

lazł w muzeum w Petersburgu papirus z czasów

faraona Senta z II dynastii:

Na papirusie opisano

wyprawęfaraona na zachód. Jej celem było odnale

zienie śladów po Atlantydzie, skąd 3350 lat temu

przybyli przodkowie Egipcjan i przynieśli ze sobą

zdobycze swojej kultury.

Ekspedycja faraona

miała wrócić po sześciu latach. Nie napotkała

żadnego lądu ani nie znalazła śladów, które

świadczyłyby o zaginionym lądzie.

Platon wie więcej

Czy możemy w ogóle wierzyć w podobne stwier

dzenia? Wszystkie podstawowe informacje

o tajemniczej Atlantydzie pochodzą z-dialogów

Timajos

Kritias

greckiego filozofa Platona

(427-347 p.n.e.). W pierwszych częściach dia

logu

Timajos

pisarz i arystokrata Kritias wspo

mina swojego dziadka, który opowiadał mu

historię mędrca i poety Solona (ok. 638-555

p.n.e). Podobno właśnie Solonowi egipscy ka

płani opowiadali o dawnej walce Ateńczyków

z silnym państwem Atlantyda.

Pisma nasze mó

wią, jak wielką niegdyś państwo wasze złamało

potęgę, która gwałtem i przemocą szła na całą Eu

ropę i Azję. Szła z zewnątrz, z Morza Atlantyckiego

[...}. Otóż na tej wyspie, na Atlantydzie, powstało

wielkie i podziwu godne mocarstwo pod rządami

królów, władające nad całą wyspą i nad wieloma

innymi wyspami i częściami lądu stałego.

Pomylił się celowo czy nieświadomie?

Atlantydę leżącą gdzieś pośrodku oceanu za

mieszkiwał wojowniczy lud żeglarzy, który

położył fundamenty wszystkich cywilizacji.

Swoje zdobycze żeglarze przywieźh do Emopy

i Agi, ale także do Ameiyki. Według Platona

straszhwa katastrofa naturalna zmiotła ich na

morskie dno mniej więcej 12 tys. lat temu. Nie

którzy zwolennicy teorii Atlantydy podejrzewa

ją, że Platon nieświadomie lub celowo pomyhł

się w dacie rzekomej katastrofy. Opisuje dawne

wydarzenie, które odsuwa w zamierzchłą prze

szłość. Wedhig tych badaczy Atlantyda miałaby

zanurzyć się w oceanie o wiele później.

Legendarna cywilizacja zniszczona przez

katastrofę

Ok. 3000 r. p.n.e. póhiocny Atlantyk dotyka

ogromna katastrofa geologiczna. Spowodowała

np. powstanie imponującego kanionu na Islan

dii. Ruchy tektoniczne przemieszczały się dalej

po dnie morskim. Możemy dokładnie okreśhć

czas katastrofy przede wszystkim dlatego, że

poziomie. Ta teoria rasowa opiera

się na modnej metodzie antropo

logicznej, polegającej na pomiarze

i porównywaniu czaszek dawnych,

wymarłych narodów. Podobne badanie

przeprowadzono w całym Egipcie. Zainte

resowanie wynikami było ogromne - właśnie

Afiyka należała wówczas do tajemniczych

kontynentów zamieszkanych przez prymityw

ne narody.

Nie mogły one stworzyć czegoś tak

doskonałego jak kultura staroegipska,

twierdzą

ówcześni badacze.

Z jednego centrum w świat

Dlatego zaawansowaną kulturę musieh przy

nieść tu najeźdźcy, którzy przybyli albo ze

wschodu z Mezopotamii, albo z innych obsza

rów leżących na wschód od Morza Śródziem

nego. Jeszcze w 1939

TOlham Flinders Pe-

■ Sir W illia m M atthew Flinders Petrie w Gizie

w 1880 r. W czasie badania piramid mieszkał

ze swoim psem w grobie skalnym

N WYfiLAPAŁMKEJ___

■ Dolina Nilu

starszej epoce ka

m ienia

wyglądała zupełnie inaczej niż dziś.

■ Nil płynął przez

b agienne te re n y

z bujną roślinnością, a jego bieg znajdował

się o wiele wyżej niż dziś. Np. w

Luksorze

znajdował się aż 4,5 m ponad dzisiejszym

biegiem.

■ Natomiast

d elta N ilu

w ogóle nie

istniała, dopiero dzięl<i

naniesionym

warstwom błota wzniosła się nad poziom

M orza Śródziem nego.

■ W illia m Flinders Petrie dokładnie opisał

ceram ikę egipską i jako jeden z pierwszych

wykorzystał rentgen do zbadania mumii

EXTRA

w POSZUKIWANIU

P O C H O D ZEN IA

■ Henri Lhote znalazł na

Sałiarze malunki zwierząt

i ludzi. Icti wiek oszacował

na 8000 lat. Malunki

wskazują, że Satiara była

trawiastym stepem

Z powodu suszy rzeka żłobiła swoje koryto

coraz głębiej w skałach, co jest dziś widoczne

na tarasach skahiych na terenie dawnego Gór

nego Egiptu i Nubii.

Wszystko przez nędzę

Czeska egiptolog Milada Vilimkova (1921-

1991) przypomina,

że gdyby ludzie, którzy zeszli

ze stepów saharyjskich dotarli do brzegów Nilu

jeszcze w czasie, gdy poziom rzeki stale spadał, nie

mogliby wiedzieć, co oferuje im ta rzeka.

Kultura

egipska nigdy by nie powstała. Właśnie wylewy

Nilu, które pozostawiały na brzegach urodzajną

glebę, zachęciły mieszkańców Egiptu do tego,

aby się tu osiedlih. Jeszcze do niedawna na

ukowcy podejrzewali, że właśnie te sprzyjające

warunki umożhwiły powstanie qA/vilizaqji staro-

egipskiej. Dziś skłaniają się ku teorii, że była

to raczej konieczność pokonywania przeszkód,

stawianych im przez naturę.

Uczyli się od innych

Wraz z powiększaniem się pustyni, saharyjscy

pasterze i myśliwi musieh mierzyć się z rze

czywistością i wykorzystywać to, co oferował

im życiodajny Nil. Wykorzystywali pomysły

z sąsiednich krajów - z Mezopotamii i krajów

Basenu Morza Śródziemnego. Cywihzacja naj-

pod zastygłą lawą udało się odnaleźć resztkę

drzewa. Właśnie czas ok. 3000

p.n.e. łączy

my z początkami pierwszycłi wielkicli cywiliza

cji. W Egipcie władzę obejmuje legendarny król

Menes, założyciel I dynastii faraonów. W połu

dniowej Mezopotamii lunacma się zaś państwo

Sumerów. Czy to tylko przypadek?

letniej ekspedycji na Saha

rę. T^iące odwiedzających

mogły podziwiać fascy

nujący zbiór kopii malun

ków naskalnych i rycin.

W paśmie górskim Tasih

n-Azdżar pośrodku naj

większej pustyni świata,

Lhote i jego współpracow

nicy znaleźh przepiękne

malunki, przedstawiające

bawoły, żyrafy, antylopy, dzikie korne i ludzi.

Wiek najdawniejszych rysunków oszacowano

na 8000 lat, a najmłodsze powstawały jeszcze

w okresie Starego Państwa egipskiego.

Gdy Saliara była jeszcze zielona

Dlaczego rysunki powstały pośrodku niego

ścinnej pustyni? Skąd nieznani malarze czer-

pah inspiracje swoich dzieł? Ze swego otocze

Uczyli cały świat?

Również kalendarz zaawansowanej indiańskiej nia! Wiernie oddali wygląd dawnej Sahary. Był

kultury Majów w Ameryce Środkowej rozpo to step porośnięty trawami, który zapewniał

czyna się od 3113 r. p.n.e., czyU w terminie, pożywienie stadom zwierząt. Z zalesionych

gór wypływały rzeki pełne ryb,

który bardzo widocznie łączy się

po których pozostafy już tylko

z opisaną katastrofą geologiczną

Początki pierw

wyschnięte koryta. Jeszcze na

w Atlantyku. Polski astronom

mapie Klaudiusza Ptolemeusza

i pisarz Ludwik Zajdler zauważył

szych cywilizacji

pojawiły się

(ok. 85-165), greckiego geografa

podobieństwo między egipskim

i astronoma z II w. n.e., widzimy

a majskim kalendarzem. Zarów

5000 lat temu

dwa cieki wodne, które mają źró

no Egipcjanie, jak i Majowie na

- przypadek?

dło gdzieś na Saharze, a wpadają

początku dzielili rok na 360 dni,

do Morza Śródziemnego.

ale później wprowadzili rok o 365

dniach, dodając na końcu roku pięć dni prze

stępnych. W Egipcie dni te uważano za pecho

Nazbyt doskonałe pastwiska

we. Podobieństwo uwidacznia się nie tylko Istnieje Mika hipotez na temat tego, co wywo

w kalendarzu. Egipcjanie, tak jak Majowie, łało zmiany klimatu i stopniowe powiększanie

budowali piramidy i czcili boga słońca. Czyżby się pustyni. Jedna z nich obciąża katastrofą

obie cywilizacje zainspirowali do tego nauczy naturalną pasterzy saharyjskich. Ich stada

ciele z Atlantydy, którzy przed katastrofą ucie miafy wyjeść trawę na stepie, aż gleba stała

się podatna na erozję. Pewne jest, że Saha

kli na wschód i zachód?

rę, dotychczas zalewaną obfitymi opadami,

nieoczekiwanie dotknęła susza. Koczownicze

Żyrafy na środl(u pustyni

w 1958 r francuski etnograf, profesor Henri plemiona, które ¿ywiły się zbieraniem owoców,

Lhote (1903-1991), zorganizował wystawę. polowaniem oraz pasterstwem, zaczęły wędro

Przedstawił na niej wyniki swojej prawie dwu- wać na wschód ku brzegom potężnego Nilu.

■ Mapa legendarnej Atlantydy pośrodku Oceanu

Atlantyckiego wykonana przez Athanasiusa

Kirchera w 1669 r. Wyjątkowo północ znajduje

się na dole

EGIPT I MEZOPOTAMIA W

YPRZEDZIŁY E R P

UOE

■ Epoki w historii czło-

wielra

wyróżniamy na pod

stawie

m ateriałów

najczę

ściej wykorzystywanych

do tworzenia

narzę

dzi.

Pierwszą z nich

jest

starsza epoi(a

Icamienia

- paleolit,

który zakończył się ok.

10 tys. la t tem u.

■ Po niej nastąpiła

środi(owa

epoka kamienia - mezo

lit

(koniec ok.

8 00 0 r. p.n.e.,

miejscami aż 3000 r. p.n.e.).

■ Kolejnym etapem była

m łodsza epoka kam ie

nia - neolit.

Wówczas łow

cy i zbieracze zmieniają

się w

rolników.

■ Podczas gdy

Europie

od połowy

4 tys. p.n.e.

neolit

zmienił się w późną

epokę kamienną - eneolit,

w Basenie Morza Śródziemne

go, w

Egipcie

i w

M ezopo

tam ii

ludzie zaczęli wykorzy

stywać

pierw sze

narzędzia m etalowe,

w tym przypadku miedziane.

Eksperci nazywają ten czas

epoką m iedzi - chalko-

litem .

■ Ok.

3 0 0 0 r. p.n.e.

ludzie w regionie

Żyznego

Półksiężyca

opanowali

technikę produkcji narzędzi

z brązu - stopu

m iedzi

i cyny.

Nastała epoka

brązu, po której (po 1100 r.

p.n.e.) nadeszła epoka

żelaza.

prawdopodobniej nie przyszła z jednego cen

trum, z legendarnej Atlantydy, ale rozwijała się

w kilku miejscach równocześnie. Np. pierwsza

wersja kamiennej świątyni Stonehenge na

południu Anglii powstała pięć stuleci wcze

śniej niż pierwsze piramidy egipskie. Jeszcze

starsze są kamienne świątynie i grobowce na

śródziemnomorskiej Malcie.

Gorący tygiel

w Jerychu w Palestynie już ok. 8000

p.n.e.

powstała pierwsza umocniona osada, w której

mieszkało ok. 2000 ludzi. Na osadzie wzorowała

się tysiąc lat starsza kultura Dżarmo z północ

nej Mezopotamii (w górach Kurdystanu). Daw

ny Egipt nie był odizolowany od łych wpfywów,

już wówczas leżał na skrzyżowaniu szlaków

i przeobraził się w fygiel kulturowy, w którym

mieszaty się kultury afrykańskie, azjatyckie

i europejskie. Dlatego cywilizaqa starożytnego

Egiptu nie jest dziełem rasy panów ani miesz

kańców Atlantydy, ale zwykłych mieszkańców.

Nie powstćdtateż z dnia na dzień, ale stopniowo

rozwijała się, aby osiągnąć wielką potęgę. ■

EXTRA

Plik z chomika:

joaono

Inne pliki z tego folderu:

SwiatNaDloniExtra 01_2015.pdf (25223 KB)

SwiatNaDloniExtra 01_2015.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: