Lizak_Dorota_Zaopatrzenie_w_środki_pomocnicze_i_wyroby_medyczne_2014.pdf

(295 KB) Pobierz
Zaopatrzenie w środki pomocnicze i wyroby medyczne będące przedmiotami ortope-
dycznymi – ocena regulacji prawnych
Dorota Lizak
1
, Anna Goździalska
1
, Jerzy Jaśkiewicz
1
, Małgorzata Kochman
2
1
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Zdrowia i Nauk Me-
Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Nauk o Zdrowiu, Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu
dycznych
2
Streszczenie
Niepełnosprawność jest stanem, który trwale lub okresowo uniemożliwia wypełnianie
ról społecznych, a przez okres trwania, w pewnym stopniu dyskwalifikuje z życia społeczne-
go. Każdy rodzaj niepełnosprawności jest problemem dla człowieka nią dotkniętego, chociaż
część niepełnosprawnych postrzega swój stan jako normalny i oczekuje, aby tak właśnie ich
traktowano. Niepełnosprawność ruchowa oprócz dyskomfortu psychicznego, implikuje do-
datkowe problemy związane z barierami architektonicznymi i nie zawsze sprzyjającymi regu-
lacjami prawnymi, dotyczącymi zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny, co dla tej grupy osób,
przesądza czasem o możliwości samodzielnego funkcjonowania.
Choroba jest stanem, który powoduje wiele niekorzystnych następstw. Oprócz dole-
gliwości charakterystycznych dla danej jednostki chorobowej i często związanych z nią bólem
i cierpieniem, jej skutkiem mogą być trwałe dysfunkcje organizmu z kalectwem włącznie.
W przypadku, gdy pojawia się znaczne ograniczenie bądź brak samodzielności w wykonywa-
niu podstawowych czynności związanych z codziennym życiem, niezbędna jest pomoc osób
trzecich, które umożliwią realizację potrzeb człowieka w płaszczyźnie bio-psycho-społecznej.
Należy jednak mieć na uwadze rodzaj dysfunkcji i ograniczeń takiej osoby, aby odpowiednio
dostosować pomoc, wyznając zasadę, aby pomagać, ale nie wyręczać. W sytuacji, gdy takiej
pomocy brak, wówczas rolę pomocnika może spełniać sprzęt ortopedyczny. Ocenie zostanie
poddany zakres regulacji prawnych dotyczący kwestii zaopatrzenia w tego typu pomoc.
Słowa kluczowe:
Niepełnosprawność, wyroby medyczne, przedmioty ortopedyczne, prawo.
Abstract
Disability is a state, that permanently or temporarily prevent the fulfillment of social
roles and of the duration, in some degree disqualifies from public life. Every type of a disabil-
ity, is a problem for a human afflicted with it, although some people with disabilities perceive
their condition as normal, and expected such treatment. Physical disability in addition to psy-
chological discomfort, implies additional concerns with architectural barriers, and not always
favorable legal regulations concerning the provision of orthopedic equipment, which for this
group of people, sometimes decide on the possibility of independent functioning.
The disease is a condition that causes many adverse consequences. In addition to the
symptoms characteristic of the disease entity, is often associated with pain and suffering and
in the result can lead to permanent dysfunction of the body including disability. If there is
a significant reduction in or lack of independence in performing basic activities of daily life, it
is necessary help of others, to enable the implementation of human needs in the bio-psycho-
social level. However keep in mind about of the type of dysfunction and limits of such a per-
son to help but not replace. In a situation when lack of help, the role of helper can fulfill or-
thopedic equipment. Be assessed the range of law regulation on the provision of such assis-
tance.
Keywords:
Disability, medical products, orthopedic equipment, law.
Wstęp
Przez minione wieki osoby niepełnosprawne uważano za „ciężar społeczeństwa”. Do-
piero pod koniec lat 60-tych ubiegłego wieku osoby niepełnosprawne zaczęły upominać się o
godne życie. W swych żądaniach niepełnosprawni zwracali uwagę na konieczność zwiększe-
nia możliwości „samodzielnego życia” w społeczeństwie. Niepełnosprawni aktywiści oraz
organizacje osób niepełnosprawnych wspólnie potępiali traktowanie ich jako „obywateli dru-
giej kategorii”. Zwracali oni uwagę na wpływ barier społecznych i środowiskowych (jak nie-
przystosowane budynki i komunikacja), dyskryminujących postaw oraz negatywnych stereo-
typów kulturowych, które „upośledzały” niepełnosprawnych [1]. Pocieszającym jest fakt, że
postęp właściwie w każdej z dziedzin życia, a w medycynie szczególnie, przyczynił się nie
tylko do bardziej skutecznego leczenia chorób, ale i zmniejszania ich następstw. Odnosi się to
również do schorzeń układu ruchu, które w największym stopniu ograniczają samodzielność i
mobilność człowieka. Osoba dorosła, która na skutek wypadku bądź choroby stała się niepeł-
nosprawną, wymaga innego podejścia rehabilitacyjnego, niż osoba niepełnosprawna od uro-
dzenia. Rehabilitacją objęty musi zostać cały człowiek – zarówno jego dysfunkcje fizyczne,
jak i jego psychika. Wymaga jej także rodzina czy osoby pozostające w najbliższym otocze-
niu niepełnosprawnego.
Podstawą działań usprawniających ma być wczesna diagnoza, formułowana tak wcze-
śnie jak to jest możliwe. (…). Jej zakres winien obejmować samą osobę niepełnosprawną oraz
jej środowisko życia, ze wskazaniem słabych i mocnych stron, szans i barier [13].
Dzięki zaawansowaniu i rozwojowi wiedzy, nowoczesna technologia ma również zasto-
sowanie przy produkcji sprzętu ortopedycznego, który jest w stanie znacznie kompensować
ograniczenia u człowieka, powstałe na skutek choroby, urazu, kalectwa etc. Każdej ubezpie-
czonej osobie niepełnosprawnej przysługuje bezpłatne lub za dopłatą zaopatrzenie w sprzęt
ortopedyczny i środki pomocnicze. Są to między innymi: aparaty ortopedyczne, gorsety, pro-
tezy kończyn, obuwie ortopedyczne, kule, laski, wózki, materace przeciwodleżynowe, pasy
przepuklinowe, aparaty słuchowe, sprzęt stomijny, cewniki, inhalatory, okulary, pieluchy
i inne. W przypadku niektórych środków, wymagany jest udział własny uprawnionego w po-
kryciu kosztów zakupu. Możliwość uzyskania pomocy w postaci dofinansowania bądź zaopa-
trzenia w sprzęt pomocniczy, nie jest jednak kwestią nieregulowaną, dla której nie istnieją
odrębne przepisy prawne, a wręcz przeciwnie. Aby jednak wiedzieć, w jakiej sytuacji i w jaki
sposób można korzystać z przysługujących praw w przypadku choroby, lub jakie wymogi
spełniać, aby uzyskać tego rodzaju świadczenie, warto znać regulacje prawne, które określają
wszystkie te kwestie.
Cel pracy
Celem niniejszej pracy jest ocena regulacji prawnych dotyczących problemu zaopatrze-
nia w środki pomocnicze i wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi.
Regulacje prawne
Zagadnienie dotyczące zaopatrzenia w środki pomocnicze i wyroby medyczne będące
przedmiotami ortopedycznymi odnosi się do wszystkich osób będących świadczeniobiorcami.
W myśl ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r., przez świadczeniobiorców należy rozumieć osoby
objęte powszechnym, obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym (ubez-
pieczonych) oraz inne osoby posiadające obywatelstwo polskie i zamieszkujące na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej [12].
Obecnie w Polsce istnieją trzy sposoby na to, aby uzyskać potrzebny choremu sprzęt or-
topedyczny (np. wózki, chodziki) oraz środki pomocnicze (np. pieluchy, cewniki) nieodpłat-
nie lub za dopłatą. Pierwszą drogą jest Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), drugą Powiatowe
Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR), zaś trzecią Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Nie-
pełnosprawnych (PFRON) [2]. Osoby te powinny spełniać kryterium dochodowe, o którym
mowa w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593,
z późn. zm.), co do których nie stwierdzono okoliczności, o których mowa w art. 12 tej usta-
wy, na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych [11]. Świadczeniobiorcom
(czyli osobom podlegającym ubezpieczeniu zdrowotnemu) zapewnia się i finansuje ze środ-
ków publicznych zaopatrzenie w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi
i środki pomocnicze. O tego rodzaju wsparcie mogą się ubiegać między innymi osoby niewi-
dome, niedowidzące oraz te, z innymi rodzajami niepełnosprawności. Zgodnie z przepisami
prawa, każdej ubezpieczonej osobie niepełnosprawnej, przysługuje bezpłatne lub za odpłatno-
ścią zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny i środki pomocnicze. Zasady zaopatrywania w te
przedmioty reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie
szczegółowego wykazu wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi
i środków pomocniczych, wysokości udziału własnego świadczeniobiorcy w cenie ich naby-
cia, kryteriów ich przyznawania, okresów użytkowania, a także wyrobów medycznych będą-
cych przedmiotami ortopedycznymi podlegającymi naprawie, w zależności od wskazań me-
dycznych oraz wzoru zlecenia na zaopatrzenie w te wyroby i środki (Dz.U.04.276.2739
z późn. zm.) [9]. Rozporządzenie dokładnie określa, jak często można taki sprzęt otrzymać
i do jakiej kwoty Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje jego zakup.
Wydatki na zaopatrzenie osób niepełnosprawnych w Polsce stanowią niespełna połowę
tego, co w krajach o podobnym stopniu zamożności, np. na Węgrzech, w Bułgarii czy w Cze-
chach. Jako przykład może posłużyć Bułgaria, gdzie proteza uda finansowana jest przez bu-
dżet państwa w wysokości 6-7 tys. zł. W Polsce dofinansowanie NFZ przy zakupie protezy
wynosi maksymalnie 35% jej wartości. Pozostałą część pacjent musi dopłacić ze środków
własnych [4].
Radzik zwraca uwagę na fakt, iż w przypadku niektórych środków, wymagany jest
udział własny osoby uprawnionej w pokryciu kosztów zakupu. Jeżeli pacjent nie jest w stanie
samodzielnie sfinansować udziału własnego podczas zakupu sprzętu ortopedycznego, lub
potrzebuje sprzętu rehabilitacyjnego, który nie jest refundowany przez NFZ, może zwrócić się
do Powiatowego lub Miejskiego Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR, MCPR), które w okre-
ślonych sytuacjach udziela dofinansowania i może zrefundować koszty takiego zaopatrzenia
[7]. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. [8] okre-
śla, kto z jakiej pomocy może skorzystać. W myśl cytowanego rozporządzenia, najważniej-
szym wyznacznikiem do uzyskania przez osobę niepełnosprawną dofinansowania, jest posia-
danie formalnego orzeczenia o niepełnosprawności i niski dochód. Średni miesięczny dochód
obliczony za rok podatkowy poprzedzający rok, w którym składany jest wniosek, nie może
przekraczać kwoty:
50% przeciętnego wynagrodzenia na członka rodziny pozostającego we wspólnym go-
spodarstwie domowym;
65% przeciętnego wynagrodzenia, w przypadku osoby samotnej.
Aby starać się o dofinansowanie zakupu sprzętu ortopedycznego lub środków pomocniczych,
należy złożyć w PCPR następujące dokumenty:
odpowiedni wniosek o dofinansowanie;
kserokopię orzeczenia o niepełnosprawności;
udokumentowane dochody (zaświadczenie z zakładu pracy lub też odcinek renty);
kserokopię zlecenia lekarskiego;
fakturę zakupu lub inny dokument potwierdzający zakup;
nr NIP [6, 7, 8].
Zgodnie z powyższym rozporządzeniem, wysokość dofinansowania dla przedmiotów ortope-
dycznych i środków pomocniczych o jakie może się ubiegać w PCPR osoba niepełnosprawna
wynosi:
do 100% kosztów udziału własnego osoby niepełnosprawnej w limicie ceny, jeżeli ta-
ki udział jest wymagany;
do 150% kwoty limitu na dany sprzęt, jaki został wyznaczony przez NFZ, jeżeli cena
zakupu jest wyższa niż ustalony limit [7, 8, 10].
Zatem, jeżeli np. limit na protezę wynosi 600 zł, a cena protezy przekracza taką kwotę,
w takiej sytuacji z PCPR można uzyskać maksymalnie 900 zł (czyli 150% kwoty limitu)
i wówczas osoba niepełnosprawna może dysponować łączną kwotą 1500 zł. Jeżeli natomiast

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin