GZN_140.pdf

(6152 KB) Pobierz
ISSN 1505 - 1390
Polskie Towarzystwo Numizmatyczne
Oddział w Gdańsku
Gdanskie Zeszyty
Numizmatyczne
Nr 140
Listopad 2015
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Pismo roku ukazuje się od 1988 roku
Wydawca :
Polskie Towarzystwo Numizmatyczne
Oddział w Gdańsku
Kontakt z redakcją:
ptngdansk@wp.pl
Gdańskie Zeszyty Numizmatyczne
są rozprowadzane drogą internetową wewnątrz Towarzystwa
przez Oddział w Gdańsku.
Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń.
Za treść artykułów odpowiedzialni są autorzy.
Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i korekty
nadesłanych materiałów.
3
___________________________________________________________________________
W NUMERZE:
Andrzej Denis
Epizod polski 1561-1562 w twórczości medalierskiej
Stevena van Hervijcka - medale ostatnich Jagiellonów
Mariusz Habkowski
Wizerunki godła na monetach II RP i PRL
Zarząd Oddziału Gdańskiego PTN
Z Oddziału Gdańskiego PTN
s. 4
s. 25
s. 45
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Nr 140 listopad 2015 r.
4
___________________________________________________________________________
EPIZOD POLSKI 1561-1562
W TWÓRCZOŚCI MEDALIERSKIEJ
STEVENA VAN HERVIJCKA -
MEDALE OSTATNICH JAGIELLONÓW
Andrzej Denis
Oddział Gdański Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego
Portret Stephena van Hervijcka (mal. Anthony Mor)
Najwcześniejsze polskie medale renesansowe tworzone w technice
odlewniczej miały charakter elitarny, powstawały w niewielkiej liczbie
egzemplarzy na zamówienie dworu królewskiego. Były to przede wszystkim
portrety ostatnich władców dynastii Jagiellonów oraz dostojników królestwa.
Medale te cechowały się powagą , harmonią i symetrią. W drugiej połowie
XVI w. we wczesnej swej fazie powyższe cechy ulegają rozluźnieniu, odchodzą
od idei odrodzenia. Stają się pełne ekspresji, dekoracyjności, ruchu i asymetrii
(za Adamem Więckiem). Pod koniec XVI wieku na początku XVII zmienia się
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Nr 140 listopad 2015 r.
5
___________________________________________________________________________
tematyka medali, pojawia się zainteresowanie wydarzeniami jak koronacja,
wojny,
śluby.
Medale stają się narzędziem propagandy, gloryfikacji władzy
i dokumentem dziejących się wówczas wydarzeń historycznych. Jednym
z pierwszych nieśmiałych prekursorów nowych prądów w medalierstwie był
Steven Van Hervijck - medalier, malarz i rzeźbiarz gemm urodzony około 1530
roku, zmarły w Londynie w 1567. Znane są jego medaliony portretowe, medale
jak i obrazy. Niedawno historycy sztuki odkryli jego prace malarskie.
Odnaleziono jego portrety, które malował angielskiej arystokracji jak i panującej
królowej Elżbiecie I-wszej - sygnowane „Peynter Steven”, wymieniane w
inwentarzach zbiorów, a pierwotnie identyfikowane jako „Steven van der
Meulen”. Początkowo Steven van Hervijck pracował w 1557 roku jako artysta
rzeźbiarz gemm i medali. Z Włoch powrócił do Utrechtu w Niderlandach
w 1558 roku, gdzie został przyjęty jako mistrz do gildii artystów
Św.
Łukasza.
Jego najwcześniejsze medale zachowane z tego okresu to medale wykonane dla
biskupa Utrechtu Georga van Egmont.
Medal biskupa Utrechtu Georga van Egmont z 1558r.
Medal Engelken Tols
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Nr 140 listopad 2015 r.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin