Podręcznik malarstwa Pastele.pdf

(15299 KB) Pobierz
KRÓTKA HISTORIA PASTELI
Mai.u stwo pastelowe, jakie znamy dzisiaj, czyli jedno z najważniejszych m ediów
słu żących do wyrażania em ocji artystycznych poprzez kolor, pojawiło się stosunkowo
niedawno. Od sam eg o początku p astele ściśle związane były ze sztuką rysunku.
Jednak dopiero w przededniu renesansu rysunek zaczęto p o strzeg ać jak o niezależne
medium. C h oć pastele byty już znane, używano ich tytko do w zb ogacania w kolor
rysunków w ykonanych węglem , piórkiem i tuszem itd. Zatem pastele pehniy jedynie
rotę służebną względem rysunku, który z kolei aż do k o ń ca XIV wieku jedynie
w sp om aga! m alarstw o.
u. niów i ytut nok puzotildwnl
na|lti|)tmi techniką studiów
11,
i lirów Artyści owi - najeżę-
■ u i pracujący węglom, Icred-
u
I'iilti! C on ti i kredą
często
wy I mzystywali też zalety kolo-
liii".'ui|o papieru.
W miarę jak renesans zawo-
|nwyw,il Europę, zaczynano
S lrc ru d »> studiów do Sybilli
Ilibijskiej
Michała ‘ nioła
A
Buonanottl (1475-1564).
Wszystkie
rysunki Michała
Anioła dowodzą je g o
niezwykłego talentu do
przedstawiania ludzkiej
anatomii.
W studiach tych ruch,
gesty, skrót perspektywiczny
i każdy fragment ciała
oddane
sa perfekcyjnie.
Rysunek,
linia
i ruch
Jednym z najważniejszych
czynników rozwoju sztuki rene­
sansowej była wiedza zdobyta
poprzez próby przedstawiania bryły i ruchu, Zdecydowane linie na
rysunkach Michała Anioła dowodzą jego dogłębnej znajomości
skrótu perspektywicznego, Technika ta polega na użyciu lin w celu
ii
osiągnięcia właściwych proporcji obiektu lub ciała w perspektywie.
Efekt trzeciego wymiaru pogłębia się, nakładając kolor, który roz­
świetla kształty uprzednio określone poprzez cofnięte linie.
Rysując na przykład rękę, skrót perspektywiczny cfęfiniuję się za
pomocą cofniętych linii - te linie, które zaznaczają część kończy­
ny optycznie bliższą widza, wydają się grubsze niż w częściach
bardz iej' od dal onych. Sprawia to wrażenie, jakby ręka sięgała
w głąb obrazu.
Pastele służące
do poprawiania
rysunku - XV wiek
W piętnastym stuleciu rysu­
nek zyska] status sztuki nieza­
leżnej. Ceninno Cenniiu w trak­
tacie
Rzecz o malarstwie
opi­
suje techniki rysunku arty­
stycznego. Omawia materiały,
przybory i procedury, które
później wykorzystają artyści
piętnastowieczni.
Ańdrea del Verrocchio, Pa-
olo Ucelló, H ero della France-
sca, Hans Memling, Jean Fo-
uquet i wielu innych odkrywa­
ło sekrety anatomii i skrótu
perspektywicznego.
Rysunki wykonywano na ko­
lorowym papierze węglem,
kredkami Conte, lub wydrapy­
wano w metalu, tworząc ryci­
ny, Ostatnie poprawki, dokony­
wane kredą, pozwalały dodać
trzeci wymiar i rozświetlenia
Bernardino Luini (I481-1S32),
Kobieta
wachlarzem.
/.
Renesansowa „metoda
suchych kolorów”
Pod koniec XV wieku Le­
onardo da Vihci, renesansowy
geniusz, opisał francuską tech­
nikę zwaną „metodą suchych
kolorów". Jedne z pierwszych
rysunków, na których pojawiły
się pastele, to
Portret Izabeli de
Este
Leonarda i
Kobieta z wą-
cblarzem
Luiniego, oba pomy­
ślane jako szlace do obrazów.
To właśnie Leonardo pierw­
szy zastosował pastele jako
technikę rozświetlania rysun­
ków i studiów, (inni artyści sto­
sowali ją nadał w XVI wieku.
\
/mm
C lo u e t (
1485
/
90
-
1541
).
rnMrut nieznajomej.
Pastele w XVI wieku
W XVI wieku Michał Anioł
Buonarotti i Rafael stworzyli
niezliczone studia do rzeźb
i obrazów Były to prawdziwe
dzielą sztuki, nie lylko dlatego,
że ich twórcy wspaniale tJnali
anatomię i perspektywę, lecz
także dlatego, że umieli nad­
zwyczajnie wyrażać emocje.
W twórczości wielkich arty­
stów renesansowych i ich
Federico Barocci
(1526-1612).
Studium głowy starca.
3 -C
Przypisywany
Leonar d o m da V in d (14S2-I519)
Portrel Izabeli de Esle.
...... irzegać rysunek jako fun­
damentalną c z ę ść sztuk wizu­
alnych.
Hansa Holbeina Młodszego
(M M -1543), m alarza
z
Flart-
111
ii, podziwiano za portrety.
Z,mim zaczął m alować farba­
mi olejnymi, wykonywał szkice
na ręcznie czerpanym papie-
izi Następnie dodawał kredo­
wa i pastelowe rozświetlenia,
dzięki którym powstawały nie­
zwykłe delikatne kolory.
Federico B arocci (1526-
1612) zawsze rysował wstępne
iilitdia pastelami. Czerpał
dziedzictwa Leonarda, Mi­
chała Anioła, Rafaela i Tycja-
rm. Ożywał bardzo miękkich
pasteli zamiast bardziej trady­
cyjnej kredy.
Pierre Briard (1559-1609),
kontynuując francuską trady­
cję zapoczątkowaną przez Je-
. na Cloueta, tworzył portrety
niemal wyłącznie pastelami.
Barok i rysunek
frzema kredkami
Caravaggio uczył się u Ago-
stina C arracciego; z kolei Rem-
brandt, Rubens, de la Tour,
Velazquez i inni uczyli się od
Caravaggia,
Peter Paul Rubens (1577-
1640) miał tyle zamówień, że nie
mógł im podołać. Założył więc
pracownię, w której wielu zna­
komitych malarzy wykonywało
dla niego p race wedle jego stu­
Ruźrens (1577-1640).
PoMret Zuzanny
Fourmenr
Praca wykonana trzema
kolorami1czarnym, sangwiną
i
białym na
barwnym papierze.
Zwróć uw agę na mistrzowsko
oddany wyraz twarzy i wolumen.
diów i szkiców, Rubens rozwi­
nął styl rysunkowy zwany dziś
dessin a trois crayons.
Używał
zazwyczaj trzech kolorów: czer­
ni. sangwiny i bieli, najczęściej
na kremowym papierze.
Studium Wenus.
Pracownia
florencka, X V wiek. Biel
rozświetla całość postaci.
Agostmo Carracci (1557-1602).
Skulony nieboszczyk, Studium
wykonane kredką Conti ikred ą.
CEJ INFORMAC
* Narodziny pasteli jako medium
str. 8
NARODZINY PASTELI JAKO MEDIUM
Pastele nic odgryw ały większej roli w historii sztuki aż do XVIIi wieku, kiedy to
objawiły się jako główna siła m alarstw a portretow ego. Jednakże podwaliny pod
traktowanie pasteli jako niezależnego medium zostały położone wiek wcześniej.
We Francji stosowanie pa­
steli jako medium malarskiego
związane było blisko z dworom
i różnorodnymi lematami do­
W drugiej połowie XVII wie­
ku czterech artystów stało się
starczanymi przez dworski
pionierami rozwoju malarstwa
światek. W tamtym stuleciu
pastelowego: Daniel Durnón-
najchętniej malowano portrety,
stier, Charles Le Brun, Joseph
Rosalba C arriera (1675-
Vivien i Rosalba C arriera
1757) to pierw sza w historii
Zwłaszcza troje ostatnich szcze­
znana malarka, której dzieła
łatwo rozpoznać. Jej wczesne
gólnie chętnie używało pasteli
jako medium malarskiego.
p race cechow ała przezroczy- .
sta atmosfera, o czystych, gład- I
kich elementach. W bardziej I
dojrzałych dziełach artystka
Jea n llaptisto Slm ion Clundin
dowiodła głębokiego obezna- I
(1699-1779).
Aulcportrol.
nia z ludzką mimiką.
Na tej stronie znajduje się ,
reprodukcja jednego z najważ- | lorów, interesowały go również
niejszych obrazów Rosalby | śmiałe kompozycje
Carriery.
Rokoko:
narodziny pasteli
i przenosi! nu widkoformatowo
obrazy olejne o tem atyce ro­
dzajowej. Jego pastelowe obra­
zy odznaczają się świeżością
i spontanicznością.
W szyscy impresjoniści uży­
wali pasteli. Świeżość i natych­
miastowe efekty czyniły z pa­
steli idealne medium dla arty­
stów pragnących uchwycić
ulotne, chwilowe światło i ruch.
W śród tych artystów byli' Mo­
net, Degas, Berthe Morisot,
Mary Cassatf, Piss ano, Renoir
i Włdstler.
r rd
(1845-1926) Obraz
i '
* ■■ t.iwiający matkę z dzieckiem,
i
(i$ twórczości tej artystki.
Edgar D egas (1834-1917),
Baletnice.
Toulouse-Lautrec (1864-1901),
Portret Ylnconta van Gogha.
■■ U prac elementy czysto
■,■
tinp
i-nistyczne, zarówno
ten litycznie, ja k i technicznie.
Impresjonizm:
nowo tematy i techniki
'. nadejściem impresjonizmu
i■i ole przestały być medium
.
wytąi tznie portretowym. Pojawi-
....... . nowa metoda pracy paste­
li uiu: określanie konturów linia-
■ i następnie kładzenie czy­
i,
n ych, zachodzących na siebie
i
i ■: i ów, które optycznie się zle­
wały Tematy wzbogacono o
pejzaże i akty.
Wybitna pastelistka Mary
1krssatf świetnie opanowała
Inz inne media malarskie. Na
■ .'ii lu obrazach malowała dzie-
-■
i, często z matkami.
Ikłouard Manet (1832-1883)
tworzył wiele prac pastelami,
w tym portrety, które później
ftdouard
Manet
(1832-1883).
Manet namalował ten pastelowy
portret jako studium do obrazu
I t r w Folies Eergere.
i gwaszy, tworząc liczne szkice
i studia do plakatów i obrazów.
Odilon Redon wyśmienicie
łączył czyste kolory w kompo­
zycjach kwiatowych, a także
w portretach i obrazach sym­
bolicznych.
Wiek XX: symboliści
i ekspresjoniści
Pablo Picasso, ekspresjoni­
sta Edvard Munch, surrealista
Andre Masson, pejzażysta Jo-
aąuim Mir, a nawet Paul H e e
w okresie niefiguralnym, uży­
wali pasteli w obrazach i stu­
diach.
Pastele kładzione
warstwami,
tak jak farba olejna
| Romantyzm
I i jego prekursorzy
Pod koniec XVIII wieku dzieła
I tworzone pastelami utorowały
| drogę romantyzmowi. W swoich
, pracach artyści brytyjscy skła-
I niali Blę kii czystej romantyce,
I podczas gdy Francuzi czerpali
, inspirację z klasyki. Romantyzm
I i neoldasycyzm to dwa główne
I prądy, któro zwiastowały nadej-.
ście-impresjonizmu,
Romantyczne pastelowe ry­
su nk i-irurli inki (patrz ilustracja
poniżaj) łączyły pejzaże z m a­
lowniczymi scenam i rodzajo­
wymi. Artyści epoki romanty­
zmu, Eugęne Boudin (1824^
1898) i Jean Franęois Millet
(1814-1875) wprowadzali do
Charles L e Brwi (1619-1690J.
Portret Ludwika XtV.
Typowy
przykład malarstwa pastelowego
tamtego okresu.
Rosalba Carriera (1675-1757).
Dziewczynka z domu Leblondów.
Ta wielka malarka pracowała
wyłącznie pastelami, tworząc
delikatne portrety w eleganckich
jasnych kolorach, z efektami
przezroczystości.
Podobnie jak Carriera, także
M aurice Ouentin de La Tour
(1704-1788) i Jean Baptiste Per-
ronneau (1715-1783) używali
pasteli jako Medium'do malo­
wania portretów.
Ich
interpre­
tacje były jednak bardziej re­
alistyczne i surowe.
Jean Baptiste Simeon Char-
din (1699-1779) znany jest
- poza pięknymi portretami
- z martwych natur i scen z ży­
cia codziennego. Jego metody
wyprzedzały impresjonizm. Pra­
cował krótkimi, zachodzącymi
na siebie i bardzo widocznymi
pociągnięciami pędzla, dający­
mi jaskrawe efekty. Chardin
Jean Franęois Millet (1BI4-1875).
Poobiednia drzem ka
Przykład
jako pierwszy kładł też warstwy
rysunku- matur,ku ć tematyce■
pasteli jak farby olejne. Wydo­
rodzajowej.
bywa! kształty krótkimi, gruby­
mi śladami pędzla i odrobinka­
mi koloru.
Warto też wspomnieć - jako
o jednym z pionierów zwrotu
ku nowoczesności - o Jeanie
Etienne Lictąrdzie (1702-1789).
Miał on niezwykle wyczucie
delikatnych, harmonijnych ko-
Edgar Degas
Degas studiował ruch, kolor
i światło w niezwykłych kom­
pozycjach, które skupiały się
wokół trzech głównych tema­
tów: kobiet w kąpieli, ubierają­
cych się lub układających włó:
sy; bale tnie; koni. Pastelowe
medium zapewnia bogatą
gamę' efektów; .którymi można
w zbogacić te tematy. "Degas
bada! i mieszał sypki pigment
z gumą i innymi materiałami,
uzyskuj ą ć grube, m ocno kryją-
ce impasty, wzbogacające ma­
larskie możliwości 'pasteli:
Pahlo
Picasso
(]881-1973).
Pastele na
papierze.
Postimpresjonizm:
Gaugnin, Toulouse-
-Lautrec i Odilon Redon
Paula Gaugina fascynowała
egzotyka. Podczas częstych
wypraw na Tahiti malował tam­
tejsze kobiety.
Henn de Toulouse:Lautrec.
malarz i'litograf o niezwykłym
talencie rysunkowym, w mi­
strzowski sposób używał pasteli
Fowizm:
eksplozja
kolorów
Fowizm byl jednym z najbar­
dziej kolorowych prądów w hi­
storii sztuki. Wielu artystów tej
szkoły pracowało pastelami,
tworząc naprawdę niezwykle
burze kolorystyczne.
CEJ INFORMACJI
• Krótka historia pasteli str. 6
CZYM SĄ PASTELE?
Słowo pastele pochodzi od terminu „posła", bezpośrednio odnoszącego się do składnika
używanego w ich produkcji. Istnieją pastele twarde i miękkie, a także pastelowe ołówki.
Tym samym słowem określa się zarówno medium m alarskie, jak i p race nim wykonane.
W spółcześnie słowo to m a też je szcz e jedno znaczenie, związane z medium jedynie
pośrednio. Mówimy o pastelow ych od cien iach wtedy, gdy p ra c a została nam alowana
jasnymi, świeżymi kolorami o delikatnych, łagodnie zharm onizowanych kontrastach.
f
A
zatem nazw a m edium i dzieła wykroczyła p o za sw e oryginalne znaczenie, określając
i'ltpmnt z
czasem
odpada
i Vyjrzyj się uważnie stare-
iini obrazowi pastelowemu
[|0 oprawie, Jeśli spoj-
t, v:i/ na dolną część pracy,
I
m
/
i
(baczysz paslelowy pyl
mi
podkładce
między
I h i i a ramą. Dowodzi to,
: proszkowany pigment
i/asem odpada, choć na
' :;cie jest to bardzo po­
ci iii iy proces. Nawet z do-
i e/i! oprawionego obrazu
i Jelowego odpadnie pig-
ninni, jeśli dzieło upadnie
ii oslanie niechcący po-
itącone,
IbAradnlo i obwiązanie problem u
konserwacji:
pattuo partem!
x kartonu ze sztywną, ochronną
podkładką, pokryte na wierzchu
włóknem celulozowym.
- .... typ palety. O b ecn ie nikt nie p odw aża pozycji pasteli jak o medium m alarskiego
o nadzw yczajnych m ożliw ościach chrom atycznych.
nego artystę szybko nabiera
barwy, głębi i kontrastu.
Nieograniczone
, możliwości medium
' pastelowego_________
Każde pastelowe dzieło
| o wyraźnych liniach i plam ach
czystego koloru robi wrażenie,
Korzystając z przebogatej pa­
lety odcieni dostępnych w han­
dlu można wywołać prawdzi­
wą burzę kolorystyczną. Te
bogate gamy pozwalają łączyć
wszystkie obszary p racy w za­
skakująco śmiałe lub niezwy­
kle łagodne kombinacje.
Jea n Baptiste P enonneau
(1715-1733) ttfjsdńal
ten
portret
niezwykle subtelnie.
Światłocień
- wspaniała
właściwość pasteli
Możliwości, jakie dają paste­
le, jeśli chodzi o światłocień, są
niewątpliwie bardziej spekta­
kularne niż w przypadku in­
nych mediów Dzieje się tak,
ponieważ pastele olinują nie­
zwykło bogatą gam ę odcieni,
wspaniale
w zbogacającą
przedstawiano bryły. Poza tym
rozmywanie i gradacjo pozwa­
lają uniknąć gwałtownych
zmian odcienia
Poważne problemy
z pastelami
Największym wrogiem pa­
steli jest światło. Wystawiona
zbyt długo na jego działanie,
pastelowa p raca szybko blak-
ni'e, tracąc wspaniale kolory,
filok papieru rysunkowego Canson
ochronnym pap ierem pom iędzy
poszczególnym i kartkami
Pastele mają
wiciu mistrzów
Wcześniej czy później każdy
. irtysta próbuje p racow ać pa­
stelami, czy to rysując szkice,
i:zy leż tworząc główne dzieło.
Przede wszystkim jest to me­
dium bezpośrednie, czyli nie
|jutrzeba pędzli, palet czy roz-
i■■nczalników. Choć pastele
iijii
awiają pewne trudności, to
wynagradzająje z naddatkiem
I'ogatymi możliwościami chro­
matycznymi. P ra c a wykonana
pastelami przez doświądczo-
Rysunek czy obraz?
Odwieczne pytanie
Pastelami można rysować li­
nie różnej grubości, tworząc
kompozycję
stricte
linearną.
Zatem można pastele uznać za
technikę rysunkową.
Z drugiej strony, m asy kolo­
rystyczne, jakie można stwo­
rzyć pastelami,, czynią
z
nich
.nie podlegające dyskusji me­
dium malarskie, rządzące się
własnymi prawami.
Bardzo rzadko pastelowo
p race moźria odbierać przede
wszystkim jako rysunki. Czę­
ściej zdarza się, że w dziele
pastelowym współistnieją rysu­
Najlepszym dla pastelist
rozwiązaniem tego problem'
jest
oprawienie
obrazki
w ramkę pod szkłem. Powinni
to w ystarczyć, jeśli przy tyn
nie wystawi się p racy na b e!
pośrednie działanie światła
Sposobem
tymczasowyn
jest przykrycie obrazu płacht;
specjalnego (powlekanego
papieru. Rozwiązaniem po
średnim jest passe-parłou
(patrz ilustracja wyżej).
Można też wypróbować fik
satywę, choć stosowanie aero
zoli jako środków utrwalają
cy ch to bardzo kontrowersyjne
kwestia.
Ten szkic
śpiącej postaci,
autorstwa
Raseta,
powstał techniką griśaille,
czyli wyłącznie szarościami.
Santamans, Zwróć uwagę
na niezwykli: bogactwo odcieni
IV
tym chiaroscmo.
nek i obraz, uzupełniając się
dzięki rozmyciam i gradacjom
linii i obszarów kolorystycz­
nych.
I h m ungo
A lvarez.
Delika tny
pastelowy obraz ujawniający
malarski charakter tego m edium .
Duże zniszczenia mogą też
poczynić woda i wilgoć.
Wiele muzeów przechowuje
zn aczące dzieła pastelowe
w specjalnych pokojach, w któ­
rych utrzymuje się optymalną
wilgotność i oświetlenie. Jako
przykład może .służyć paryskie
muzeum d'Orsay.
Sposoby konserwacji
Pastelowe dzieło jest bardzo
delikatne. Nieumyślne dotknię­
cie dłonią czy rękawem jego
powierzchni na pewno p o z ę
stawi smugę. Często p raca ule­
g a zniszczeniu. Choć artysta
może próbować naprawić
szkodę, nigdy nie uda się odzy­
sk ać pierwotnej świeżości ko­
lorów.
Najlepiej ochrom się obraz pastelowy,
prawidłowo go oprawiając.
fte/ndn
Sanvicens
(1917-1987). Pejzaż.
Kontrasty m iędzy
chłodnymi i
ciepłym i kolorami
dają tu
niesamow icie
jaskrawe efekty.
RÓŻNE RODZAJE PASTELI
W sk lep ach dla plastyków m ożna d o sta ć b o gatą g am ę pasteli: m iękkich i twardych,
różnej wielkości i kształtu (w tym rysiki o przekroju kwadratowym lub okrągłym ),
pastelow ych ołówków, pasteli olejnych, kredek św iecow ych itd. Można dzielić je
na grupy w edług składu lub przeznaczenia.
tatoru/
M di-fy /
pasteli
i
HM i y.townć
rM
tftnMi- M a ,
Czy
wszystkie pastele
do siebie pasują?
W szyscy zawodowi pasteli­
ści łączą pastele miękkie,
twarde i pastelowe ołówki!
Artysta może np. zaznaczyć
ogólny zarys kompozycji kre­
dą, następnie miękkimi paste­
lami dojść do efektów m alar­
skich, jednocześnie rysując
linie lub cieniując pastelami
twardymi. Ostatnie poprawki
i detale można wykonać ołów­
kiem.
Pastele są
bardzo
kruche
Wedtug definicji, pastele to
konglomerat sproszkowanych
pigmentów (składników bar-
w iących), gumy arabskiej lub
tragankówej (spoiwo), kredy
(w przypadku Jaśniejszych ko;
Iorów) i niezbędnej ilości
wody. Zmieniając proporcje
składników, otrzymuje się róż­
ne rodzaje pasteli.
Przyciskając rysik kredowy lub pastelowy zbył mocno, mo/na go
złamać: Pastelowe ołówki, mające drewnianą opi,iww,i są ......... lam
| liwe, o ile nie upadną na ziemię.
Miękka wytłaczana wyściólka. na
!
której pakowane są pastele, chroni
I je przed połamaniem, gdyby pudlo
'
upadło. Tłoczona przegródka od­
dziela rysiki od siebie, dzięki czemu
się me brudzą.
I
A.stosowanie twardych
piiuleli i kredy
I w irdymi pastelami można
i yr.nWiić Dają się one dobrze
•.... ilrstyfi, dzięki czemu po-
fmi4| bardzo cienkie linie.
Ponadto, jeśli chwyci się je
pop zek, można nimi koloro-
r*
luże powierzchnie, tak
" l
11..stelami
miękkimi. Naj-
flęloaa różnica polega na
tym, że pastele twarde nie dają
tal intensywnych kolorów, jak
■■ h.kio. Dlatego rzadziej się
■i
nimi maluje niż rysuje.
1iheć pastele miękkie do-
ritępna są w bogatych zesta-
wiidli, to pastele tw arde pro-
M | owane są w gam ie bar-
u
■ luj ograniczonej, ponieważ
i
I
m
I kiwane są tylko jako uzu-
iu'Inn me pasteli miękkich. Te
'Inigia lepiej przylegają do
papieru, dzięki czem u dzieło
jwtl Irwalsze.
Pastelowe ołówki
Pastelowe ołówki, nieco grub-
szOod normalnych, mają rdzeń
z bardzo twardego pastelu. To
pastel o największej zawartości
spoiwa, dlatego podczas ryso-
RLizen tych
ołówków to
cienki rysik
z twardego
pasieki.
Pastele akwarelowe
C hoć wszystkie pastele -
z wyjątkiem olejnych i kre­
dek świecowych - można roz­
prow adzać z wodą, to niektó­
re ' zostały .wyprodukowane
specjalnie do p racy pędzlem
i wodą.
Miękkie pastelu są bardto
krucha
Można leż dostać bardzo
duże miękkie rysiki. Pozwalają
one szybko pokrywać duże
powierzchnio.
Pastele olejne________
Pastele olejne mają klasycz­
ny kształt obłych rysików, jed­
nak dodaje się do nich jako
spoiwo olej zamiast gumy. Na
papier razem z kolorem nakła­
da się terpentynę jako rozcień­
czalnik. I chociaż efekty przy­
pominają miękkie pastele, to
technika jest inna.
Pastelowy rysik składa się z czystego pigm entu, g u m y arabskiej,
jako spoiwa, i k redy rozjaśniającej kolor.
Stopień twardości
Guma arabska i tragankowa
to jedyne “spoiwa, dzięki któ­
rym sproszkowane -pigmenty
Miękkie pastele dają żywe
stają się na tyle twarde, by dało
kolory i najlepiej przyczepiają
się" uformować rysik. Pastele
się do podłoża (zazwyczaj pa­
o większej zawartości gumy
pieru). Dlatego właśnie gam a
będą twardsze i bardziej trwa­
pasteli miękkich jest najbogat­
le, te o mniejszej zaś - bardziej
sza. Używa się ich, aby osią­
kruche.
. gn ąć typowo malarskie efekty.
Pastele można pogrupować I
względem stopnia twardości, I
Pastele m iękkie. Maję
co ważne jest przy rozważaniu I
obły kształt i chronione są
papierową oprawką.
ich możliwych zastosowań.
| Zastosowanie zwykłych
i bardzo dużych
miękkich pasteli
Zwróć uw agę
im różnico
w wielkości,
Większy rysik
pozwala
szybciej
pokolorować
duże obszary
Pastele twarde
Pastele twarde łatwo rozpo­
znać po kanciastym rysiku.
Ogólnie rzecz biorąc, są one
mniejsze i cieńsze od pasteli
miękkich. Zawierają też więcej
spoiwa i podgrzewa się je, aby
stwardniały, Twardy rysik pa­
stelowy rzadziej się lamie.
fi'.meta to
rodzaj twardego
pastelu,
i
izęsto
szkicuje
się nią zarys
kompozycji.
wanią prawie się_nie lamie.
Ołówki, pastelowe można^ po­
wodzeniem ostrzyć, co pozwala
otrzymywać cieniutkie linie.
Podczas p racy ołówkami
pastelowymi, tak jak każdymi
innymi, należy przede wszyst­
kim uważać, by ich nie upu­
ścić. Połamany grafit doprowa­
dza do rozpaczy i bardzo skra­
c a czas życia ołówka.
Pastelowych ołówków uży­
wa się do prac m ałego forma­
tu, szkicowania i zaznaczania"
konturów.
Kredki świecowe
Kredki świecowe to tatrze
obie rysiki. Od pasteli różnią
się tym, że jako spoiwo zawie­
rają wosk. Podobnie jak paste­
le olejne, można je rozcieńczać
terpentyną, co daje naprawdę
niezwykle efekty.
Cechy pasteli
miękkich
Miękkie pastele zawierają
mało spoiwa, przez co łatwo
kruszą się i łamią. Ponieważ
składają się prawie wyłącznie
z pigmentu, kolor zostawiany
przez nie na.papierze'jest bar­
dzo intensywny. Pastele mięk­
kie najczęściej mają kształt
obłych rysików,
Kreda to rodzaj twardego
pastelu, dostępnego w bardzo
ograniczonej gamie kolory­
stycznej, Ponieważ zawiera
dużo wapienia, najłatwiej ją
; iam azywać. Jednak bardzo
Litwo osypuje się z papieru.
Dlatego wielu artystów leredy
używa do szkicowania pierw-
;;.ych konturów kompozycji,
• Produkty dostępne w handlu
str. 14
0
* W ykres kolorystyczny str. 16
Pastele olejne
i kredki
świecow e można
rozcieńczać
terpentyną.
D ostępne jako
rysiki lub ołówki.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin