Treści programowe
BIOLOGIA
Studia pierwszego stopnia
Specjalność nauczycielska: nauczanie biologii i chemii
Rok akademicki 2008/2009
Typ przedmiotu: obligatoryjny
Ilość godzin: 20 godz. - wykład , 20 godz. – ćwiczenia, 45 godz. - laboratorium
Rok studiów, semestr: II, semestr zimowy
Liczba punktów ECTS: 8 ECTS
Metody nauczania: Podawanie podstawowych treści nauczania w formie wykładu z użyciem środków audiowizualnych. Aktywne pozyskiwanie wiedzy i umiejętności przez studentów w ramach ćwiczeń (rozwiązywanie problemów obliczeniowych) i laboratorium (samodzielne eksperymentowanie, obserwacje i wyciąganie wniosków).
Wykładowca: prof. dr hab. Przemysław Kita
Prowadzący ćwiczenia: Zakład Podstaw Chemii, Zakład Chemii Nieorganicznej
Wymagania wstępne: brak wymagań wstępnych
Cele przedmiotu: Nauczenie podstaw chemii ogólnej
Treści merytoryczne przedmiotu: Chemia jako nauka. Terminologia chemiczna. Podstawowe pojęcia chemiczne: atom, jon, pierwiastek, związek chemiczny, liczba atomowa, liczba masowa, mol, cząstki elementarne. Obliczenia chemiczne. Budowa atomu: model Bohra, model kwantowy, liczby kwantowe, orbitale atomowe. Układ okresowy pierwiastków: zasady rozmieszczania pierwiastków, charakterystyka najważniejszych grup i pierwiastków. Wiązanie chemiczne i orbitale molekularne. Dysocjacja, elektrolity, kwasy i zasady. Stopień utlenienia i reakcje redox. Charakterystyka podstawowych stanów skupienia materii. Oddziaływania międzycząsteczkowe.
Metody oceny/ sposób zaliczenia: egzamin pisemny
Spis zalecanych lektur:
L. Pajdowski, Chemia ogólna, PWN, Warszawa 1997.
Bielański Chemia ogólna i nieorganiczna, PWN Warszawa 1994.
CHEMIA ORGANICZNA I MAKROCZĄSTECZEK
Ilość godzin: 20 godz.- wykład , 20 godz. - ćwiczenia, 45 godz.- laboratorium
Rok studiów, semestr: II, semestr letni
Metody nauczania: Podawanie podstawowych treści nauczania w formie wykładu z użyciem środków audiowizualnych. Aktywne pozyskiwanie wiedzy i umiejętności przez studentów w ramach ćwiczeń (rozwiązywanie problemów teoretycznych) i laboratorium (samodzielna synteza wybranych związków organicznych).
Wykładowca: dr Adam Dzieleńdziak
Prowadzący ćwiczenia: Zakład Chemii Organicznej
Cele przedmiotu (efekty kształcenia i kompetencji): rozwiązywanie problemów teoretycznych) i laboratorium (samodzielna synteza wybranych związków organicznych).
Treści merytoryczne przedmiotu: Związki organiczne: nomenklatura, wiązania, struktura elektronowa, budowa przestrzenna, podstawowe właściwości fizyczne i chemiczne. Reaktywność w powiązaniu z obecnością grup funkcyjnych. Charakterystyka głównych grup związków organicznych: alkany i cykloalkany (synteza, konformacja, wolne rodniki, źródło energii), alkeny (struktura, izomeria, karbokation, reakcje addycji, polimeryzacja, makromolukuły), chlorowcochodne (synteza, wpływ na środowisko), alkiny (struktura, reakcje, użycie acetylenu w syntezie chemicznej), związki aromatyczne (aromatyczność, reaktywność, mechanizmy reakcji), alkohole, estry, aldehydy i ketony, kwasy i pochodne, aminy.
H. Hart, L. E. Craine, D. J. Hart, Chemia organiczna. Krótki kurs., PZWL, Warszawa, 1999.
P. Mastalerz, Chemia organiczna, Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław 2002.
CHEMIA FIZYCZNA Z ELEMENTAMI KRYSTALOCHEMII
Ilość godzin: 20 godz. – wykład, 20 godz. – ćwiczenia, 45 godz. - laboratorium
Rok studiów, semestr: III, semestr zimowy
Liczba punktów ECTS: 9 ECTS
Wykładowca: dr hab. Andrzej Wojtczak
Prowadzący ćwiczenia: Zakład Chemii Fizycznej
Treści merytoryczne przedmiotu: Elementy termodynamiki chemicznej. I i II zasada termodynamiki. Podstawowe funkcje termodynamiczne: entalpia, entropia, potencjał chemiczny. Równowaga chemiczna i jej zmiany. Układy wieloskładnikowe i wielofazowe. Elektrochemia: roztwory elektrolitów, aktywność jonów, elektrody, ogniwa, korozja. Kinetyka chemiczna: szybkość reakcji, rząd reakcji, cząsteczkowość reakcji. Stała szybkości reakcji, teoria kompleksu aktywnego, kataliza homo- i heterogeniczna, teoria zderzeń. Podstawy krystalochemii: sieć krystaliczna, komórka elementarna, symetria w układach krystalograficznych, metody badania struktury krystalicznej.
K. Pigoń, Z. Ruziewicz, Chemia fizyczna, PWN, Warszawa 1980.
L. Sobczyk, A. Kisza, K. Gatner, A. Koll, Eksperymentalna chemia fizyczna, PWN, Warszwa 1982.
CHEMIA ANALITYCZNA I INSTRUMENTALNA
Ilość godzin: 20 godz. - wykład, 20 godz. – ćwiczenia, 45 godz. - laboratorium
Wykładowca: prof. dr hab. Edward Szłyk
Prowadzący ćwiczenia: Zakład Chemii Analitycznej
Cele przedmiotu: Nauczenie podstaw chemii analitycznej i instrumentalnej
Treści merytoryczne przedmiotu: Klasyfikacja metod w analizie chemicznej. Podstawy analizy grawimetrycznej. Podstawy analizy miareczkowej. Alkacymetria, kompleksometria, miareczkowanie redox. Matematyczne opracowanie wyników. Klasyfikacja metod instrumentalnych. Wprowadzenie do wybranych metod spektroskopowych (absorpcyjne i emisyjne) oraz elektrochemicznych (elektroliza, potencjometria, konduktometria).
J. Minczewski, Z. Marczenko, Metody analityczne w analizie chemicznej, PWN, Warszawa 1997.
W. Szczepaniak, Metody instrumentalne w analizie chemicznej, PWN, Warszawa
1996.
WSPÓŁCZESNE TECHNOLOGIE CHEMICZNE
Ilość godzin: 20 godzin wykładu
Rok studiów, semestr: III, semestr letni
Liczba punktów ECTS: 2 ECTS
Metody nauczania: Podawanie podstawowych treści nauczania w formie wykładu z użyciem środków audiowizualnych.
Wykładowca: dr hab. Roman Buczkowski
Treści merytoryczne przedmiotu: Wprowadzenie do technologii chemicznej. Wybór różnych czynników na proces technologiczny: kinetyka, statyka, surowce, paliwa, katalizatory, właściwości materiałów konstrukcyjnych. Schematy technologiczne. Podstawowa aparatura chemiczna. Wybrane procesy technologiczne wytwarzania: amoniaku, nawozów sztucznych, tworzyw sztucznych, metali, materiałów budowlanych. Przetwórstwo surowców naturalnych: ropy naftowej, gazu i węgla. Biotechnologia. Technologie przyjazne dla człowieka i środowiska.
Metody oceny/ sposób zaliczenia: zaliczenie na podstawie testu
E. Bortel, H. Koneczny, Zarys technologii chemicznej, PWN. Waraszwa 1992.
CHEMIA ŚRODOWISKA
Ilość godzin: 20 godz. - wykład, 45 godz. - laboratorium
Liczba punktów ECTS: 6 ECTS
Metody nauczania: Podawanie podstawowych treści nauczania w formie wykładu z użyciem środków audiowizualnych. Aktywne pozyskiwanie wiedzy i umiejętności przez studentów w ramach laboratorium (samodzielne eksperymentowanie, obserwacje i wyciąganie wniosków).
Wykładowca: prof. dr hab. Bogusław Buszewski
Prowadzący ćwiczenia: Zakład Chemii Środowiska i Ekonanalityki
Treści merytoryczne przedmiotu: Ziemia jako środowisko człowieka. Geneza i zakres ochrony środowiska. Efekt cieplarniany. Kwaśne deszcze. Dziura ozonowa. Katastrofy ekologiczne. Metale ciężkie. Środki ochrony roślin. Zdrowa żywność. Materiały radioaktywne. Obieg węgla, azotu i tlenu w przyrodzie. Ochrona atmosfery: (pochodzenie, skład, główne źródła zanieczyszczeń i metody ochrony, metody analizy). Ochrona wód: (źródła i skutki zanieczyszczenia wód, metody oczyszczania wód, metody analizy).
Metody oceny/ sposób zaliczenia: egzamin pisemny, test.
S. Janik, Z. Krawczyk, Ochrona środowiska naturalnego, WPP, Poznań 1993.S. K. Więckowski, Wybrane zagadnienia z ochrony i kształtowania
środowiska przyrodniczego człowieka, PWN, Warszawa 1989.
Głowiak, E. Kempa, T. Winnicki, Podstawy ochrony środowiska, PWN, Warszawa 1985.
Treści przedmiotów pedagogicznych zamieszczone zostały przy specjalności:
Nauczanie biologii i geografii
Rainhardt