Amsterdam Udany weekend Wydanie 1.pdf

(2281 KB) Pobierz
Tytuł:
Teksty:
Amsterdam – Udany Weekend
Amsterdam. Wee-end
Holandia. Zielony Przewodnik
Polska wersja
Koncepcja serii Udany Weekend:
Redaktor prowadzący:
Tłumaczenie:
Redakcja:
Korekta:
Koncepcja graficzna:
Skład:
Zdjęcie na okładce:
Marzena Daszewska, Tomasz Ostrowski
Paweł Sondej
Ewa Poniedzielska
Barbara Faron
Urszula Czerwińska
Marzena Daszewska, Paweł Kosmalski
Magdalena Suchy-Polańska
© piotrwzk / Shutterstock.com
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej
publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,
fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje
naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich
właścicieli.
Autor oraz wydawnictwo Helion dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za
związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz wydawnictwo
Helion nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania
informacji zawartych w książce.
Helion S.A.
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel.: 32 230 98 63
e-mail: bezdroza@bezdroza.pl
http://bezdroza.pl
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
http://bezdroza.pl/user/opinie/?beamu1
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Copyright © Le Guide Vert Michelin – Michelin & cie
• Księgarnia internetowa
• Kup książkę
Le Guide Vert Michelin, 46, avenue de Breteuil, 75324 Paris Cedex 07
• ubię to!
L
Copyright © for the Polish Edition by Helion, 2013
• Poleć książkę
• Oceń książkę
Nasza społeczność
Kup książkę
Nocny Amsterdam
© Michał Adamczyk / Fotolia.com
Wydanie I
ISBN: 978-83-246-6406-1
Dzielnice
i zabytki
Amsterdamu
Poleć książkę
Dzielnice i zabytki Amsterdamu
Centrum historyczne
Centrum historyczne
Dzisiejsze historyczne centrum obejmuje granicami tereny miasta średniowiecznego. Zaj-
mowało ono ten obszar aż do połowy XVI w., kiedy to po zachodniej stronie powstały duże
kanały. To właśnie tutaj schodzili z pokładów marynarze, których miejsce zajęli dziś turyści,
przyciągani magnetyzmem placu Dam, tętniącego życiem handlowego serca miasta, które
znajduje się w miejscu pierwszej tamy. Czasem też można odnieść wrażenie, że panuje tu
trochę zbyt komercyjna atmosfera. Wystarczy jednak wybrać się na przechadzkę wzdłuż ja-
kiegoś kanału lub uchylić drzwi jednej z brązowych kawiarni, aby poczuć całą magię amster-
damskiego złotego wieku.
Dojazd:
Z dworca głównego (pociągi, promy, metro), tramwaje przecinają centrum hi-
storyczne w kierunku południowym: linie
1, 2, 5 przez Spui oraz linie
‘ 4, 9, 14, 16, 24
przez Dam i Rokin. Mapa okładkowa C3–4, D2–3–4 oraz plan dzielnicy s. 80–81.
Warto wiedzieć:
Choć centrum jest największą atrakcją turystyczną, lepiej nie poświęcać
całego, nawet krótkiego pobytu, na zwiedzanie tej dzielnicy. W innych częściach miasta
jest bowiem również wiele do zobaczenia…
Opisana poniżej
Nieuwe Zijde
(„nowa strona”) odpowiada zachodniej części dawnego
miasta, która dawniej oddzielona była od
Oude Zijde
(s.
87)
przez rzekę Amstel.
© Jan Kranendonk / shutterstock.com
Usytuowanie
Centraal Station od strony torów
Zwiedzanie
Centraal Station
plan s. 80 C–D 1
Dworzec główny,
wybudowany w latach 1881–89 na trzech sztucznych wyspach położo-
nych na
rzece IJ,
w bezpośrednim sąsiedztwie portu, jest często pierwszym budynkiem,
jaki mogą podziwiać przybywający do Amsterdamu turyści. Neorenesansowa budow-
la z  czerwonej cegły, zaprojektowana przez architektów Adolfa Leonarda van Gendta
(1835–1901) i Pierre’a Cuypersa (1827–1921) jako monumentalna brama, spoczywająca
na
8700 palach,
w dobie industrialnej stanowiła wyraźny punkt wiodący do miasta. Wę-
zeł kolejowy, jak również port rzeczny, stacja metra oraz przystanek tramwajowy, obecnie
przechodzą zakrojoną na szeroką skalę renowację, która powinna się zakończyć w 2017 r.
wraz z otwarciem nowej linii metra, łączącej północ miasta z jego południową częścią.
Po krótkiej przerwie, którą można sobie zrobić w urządzonej w secesyjnym stylu piwiarni
Eerste Klas (na peronie 2B), wychodzi się na gwarny plac –
Stationsplein,
kojarzący się
z nieustannym rytmem przyjazdów i odjazdów.
Damrak
plan s. 80 B2
Z dawnego awanportu do naszych czasów pozostał jedynie mały zbiornik, przy którym
cumują statki spacerowe; w 1672 r. kanał Damrak został prawie całkowicie zasypany, a na
jego miejscu powstała główna arteria miasta łącząca dworzec główny z  placem Dam.
Wzdłuż osi ulicy ciągnie się sieć barów i sklepów z pamiątkami. Niestety, nie stanowią one
zbyt atrakcyjnego widoku, a jedyną ozdobą alei jest Giełda Berlagego, wznosząca się po
jej wschodniej stronie.
Beurs van Berlage
(Giełda Berlagego)
plan s. 80 B2
Damrak 243 – tel: (020) 530 41 41 – www.beursvanberlage.nl – otwarte wyłącznie w czasie
wystaw i koncertów – kawiarnia 11.00–18.00.
Za prostą fasadą z  czerwonej cegły, która powstała w  1903 r., kryje się arcydzieło
Hendricka Petrusa Berlagego
(s.
60),
architekta będącego pod silnym wpływem
funkcjonalizmu i pioniera modernizmu w Holandii. Budynek ten jest przykładem dzie-
ła totalnego – syntezą sztuk, łączącą w  jedną całość architekturę, malarstwo, rzeźbę
i poezję (maksymy wypisane na fasadzie i wieży). W 1987 r. w Grote Zaal (Wielka Sala)
Fasada Centraal Station
78
Plac Dam
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
79
© Ekaterina Pokrovsky / shutterstock.com
© Devi / shutterstock.com
Dzielnice i zabytki Amsterdamu
Centrum historyczne
z arkadowymi galeriami urządzono centrum kultury. Osoby niewybierające się na wy-
stawę, ale pragnące zobaczyć wnętrze, mają szansę je obejrzeć, zatrzymując się na drin-
ka w giełdowej
kawiarni.
Centrum
historyczne
Dzielnica
Czerwonych Latarni
Dam
plan s. 81 B3
Najważniejszy plac Amsterdamu, stanowiący
geograficzne i historyczne centrum mia-
sta,
znajduje się na skrzyżowaniu dwóch głównych arterii miejskich – Damrak (zob.
s. 79)
i Rokin (zob.
s. 84),
w miejscu tamy (dam) na rzece Amstel. Od momentu powstania placu
odbywał się tu główny targ oraz urządzano na nim różne manifestacje i święta. W latach
60. XX w. był też miejscem zgromadzeń hipisów. Obecnie zaś stanowi punkt spotkań mło-
dych i turystów oraz jest gospodarzem różnego rodzaju wydarzeń.
Poza pałacem królewskim i Nieuwe
Kerk
(zob.
82),
pod nr. 11 warto zobaczyć tzw.
dom
Wildemana
(„Dzikusa”), najstarszy z zachowanych wokół placu (1632).
Na wschodniej ścianie Dam wznosi się
pomnik
upamiętniający wyzwolenie spod okupa-
cji niemieckiej (1956). Jest to 22-metrowy obelisk autorstwa rzeźbiarza Johna Raedeckera,
który symbolizuje cierpiącą ludzkość, uginającą się pod jarzmem wojny. Po dwóch stro-
nach znajdują się lwy nawiązujące do godła narodowego. W bryle pomnika zamknięto
ziemię pochodzącą z poszczególnych prowincji kraju oraz z dawnych holenderskich ko-
lonii w Indiach.
Koninklijk Paleis
(Pałac królewski)
plan s. 81 A3
Dam – tel.: (020) 620 40 60 – www.paleisamsterdam.nl – IX–VI codz. oprócz pn. 12.00–17.00;
VII–VIII 12.00–17.00; zamkn. na czas przyjmowania delegacji zagranicznych; informacje trze-
ba potwierdzić przed planowaną wizytą – 7,50 EUR, dzieci 3,75 EUR, do 5. roku życia wstęp
wolny.
Otwarty dla zwiedzających po gruntownej renowacji obejmującej zarówno wnętrze, jak
i fasady, ten dawny ratusz, którego budowa pod kierownictwem
Jacoba van Campena
ruszyła w  1648 r., powstał w  miejscu średniowiecznej konstrukcji. Pałacem królewskim
stał się w 1808 r., za panowania Ludwika Bonapartego, brata Napoleona. Bryła budynku
jest
klasyczna
i zamierzenie ciężka (co stanowi symbol bogactwa); jej ciężar spoczywa
na
13 659 drewnianych palach.
Ponadto wykonana została ze szlachetnych materiałów,
jak np. piaskowiec z Bentheim czy marmur. Nad wschodnią i zachodnią fasadą widnieją
tympanony wykonane przez antwerpskiego rzeźbiarza Artusa Quellinusa starszego, który
zajął się również dekoracją wnętrz. Ponad zachodnią fasadą wznosi się rzeźba Atlasa pod-
trzymującego sklepienie niebieskie, która przypomina o dominującej pozycji handlowej
miasta w okresie jego złotego wieku.
Wnętrze pałacu skrywa labirynt komnat i  salonów ozdobionych licznymi
rzeźbami
.
Największe wrażenie robi
Sala Obywateli
(Burger Zaal), której marmurowa posadzka
80
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
81
Dzielnice i zabytki Amsterdamu
Centrum historyczne
ofiarą pożaru i  nigdy nie zakończono budowy ogromnej dzwonnicy, którą w  projekcie
przewidział Jacob van Campen. Ponadto środki przeznaczone na budowę świątyni zaczę-
to inwestować w powstający obok pałac królewski.
Kilkakrotnie rabowane i niszczone przez pożary oraz pozbawione dekoracji (po 1578 r.,
czyli alteracji – przejściu na protestantyzm)
wnętrze
wyróżnia się prostotą, a piękne
,
oświetlenie zapewnia mu 75 okien. Wzrok patrzącego sam kieruje się w stronę drewnia-
nego sklepienia i  majestatycznego
prospektu organowego
zrealizowanego około
,
1650 r. wg rysunków
Jacoba van Campena.
Warto też zwrócić uwagę na największą w Europie, imponującą
ambonę
z finezyjnie
rzeźbionego drewna (1649–64). Prezbiterium jest dziełem Johannesa Lutma, amsterdam-
skiego złotnika i  przyjaciela Rembrandta. Oddzielone od nawy piękną
przegrodą
ze
złoconej miedzi, kryje grobowiec
Michiela de Ruytera
(1607–76), który uznawany jest
za jednego z największych niderlandzkich admirałów.
Wychodząc z kościoła, można powolutku przejść się urokliwymi uliczkami
Eggertstraat
i Gravenstraat, gdzie mieści się lokal
De Drie Fleschjes
(zob.
Informacje praktyczne, s. 27).
© Bill McKelvie / shutterstock.com
Magna Plaza
plan s. 80 A2
Nieuwezijds Voorburgwal 182.
Za pałacem królewskim wznosi się imponujący, neogotycki gmach dawnej poczty, wybu-
dowany w 1899 r. przez C.G. Petersa. Od 1992 r. w tym budynku z eleganckimi arkadami
działa luksusowe centrum handlowe (zob.
Informacje praktyczne, s. 33).
Madame Tussaud Scenerama
plan s. 81 B3
Dam 20 – tel.: (020) 522 10 10 – www.madametussauds.nl – IX–VI 10.00–17.30; VII–VIII 10.00–
20.30 – 21 EUR, 5 do 15 lat 16 EUR, do 5. roku życia wstęp wolny.
Niezwykła atrakcja turystyczna będąca skromną kuzynką słynnego Madame Tussaud’s
Waxworks w Londynie, przedstawia figury woskowe postaci historycznych i międzynaro-
dowych gwiazd (zwłaszcza artystów współczesnych). Duża część ekspozycji poświęcona
jest złotemu wiekowi Amsterdamu; na szczególną uwagę zasługuje interesująca
obroto-
wa makieta miasta.
Cud amsterdamski
15 marca 1345  r. w  małym domku niedaleko Rokin umierający człowiek zwymiotował
w ogień hostię, którą przyjął podczas ostatniego namaszczenia. Następnego dnia rano hostię
odnaleziono nienaruszoną w popiołach. Wkrótce do miejsca cudu rozpoczęło się pielgrzymo-
wanie i mówi się, że te tysięczne pielgrzymki przyczyniły się do rozkwitu miasta.
Każdego roku, w nocy z soboty na niedzielę poprzedzającą 15 marca, na pamiątkę tego cudu
odbywa się cicha, nocna procesja (De Stille Omgag).
Zob. Amsterdams Historish Museum (s. 84) i Engelse Kerk w Begijnhof (s. 85).
Fasada pałacu królewskiego
przedstawia mapę wschodniej i zachodniej półkuli oraz mapę nieba północnego. Królo-
wa mieszka obecnie w pałacu Huis ten Bosch w Hadze, ale pałac amsterdamski pozostaje
do jej dyspozycji na czas różnych uroczystości.
Nieuwe Kerk
(Nowy Kościół)
plan s. 80 A2
Dam – tel.: (020) 638 69 09 – www.nieuwekerk.nl – 10.00–18.00, w  czw. do 22.00 – zamkn.
1 I i 25 XII – cena biletu zależy od aktualnej wystawy.
Dzięki położeniu w  centrum miasta, kościół jest miejscem koronacji władców holen-
derskich. Pierwsza taka uroczystość miała tu miejsce w 1815 r., gdy na tron wstępował
Wilhelm I, a ostatnia odbyła się w 1980 r., gdy koronowano Beatrix. Dziś w Nieuwe Kerk
organizowane są ważne wystawy.
Historia świątyni związana jest z  okresem nieustannego wzrostu demograficznego.
W 1408 r., sto lat po rozpoczęciu budowy Oude Kerk – Starego Kościoła (zob.
s. 87),
biskup
Utrechtu zezwolił na budowę drugiego miejsca kultu. Sanktuarium, które naturalnie na-
zwano Nowym Kościołem, zostało zbudowane w stylu
gotyku płomienistego,
zdradza-
jącego już pierwsze przejawy rodzącego się renesansu. Niestety, w 1645 r. kościół padł
© Luciano Mortula / shutterstock.com
Nieuwe Kerk
82
Nocna panorama centrum
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
83
© Nataraj / Fotolia.com
Zgłoś jeśli naruszono regulamin