1. Definicja – stres to reakcja obronna organizmu który poddany jest obciążeniom fizjologicznym i psychologicznym.
2. Organizm wydziela 2 substancje: adrenalinę i noradrenalinę Jeśli sytuacja stresująca trwa dłużej organizm zaczyna wydzielać kortyzon tj. hormon stresu
3. W czasach walki o byt, spotykając się z niebezpieczeństwem organizm musiał szybko zmobilizować się, by walczyć lub uciekać. Dlatego tę serię biochemicznych zmian organizmu nazywamy reakcją walki albo ucieczki.
4. To reakcja adaptacyjna organizmu która jest wynikiem różnicy pomiędzy naszymi możliwościami a wymaganiami.
5. Eustres - dobry, mobilizujący; odczuwamy go wtedy, gdy czujemy, że potrafimy sprostać stojącym przed nami zadaniom; gdy trudność spostrzegamy nie jako kryzys , lecz jako wyzwanie do podjęcia.
6. Dystres - szkodliwy, demobilizujący; odczuwamy go, jeśl i spostrzegamy jakieś zadanie jako obciążenie , coś co nas przerasta. Przy długotrwałym dystresie organizm wyczerpuje swoje zasoby energii co powoduje permanentne zmęczenie.
7. Wymień 3 fazy organizmu na stres: ( omów jedną)
- f. Mobilizacji (reakcja alarmowa) – wzrasta wrażliwość na bodźce, koncentracja uwagi, pamięć, szybkość, dokonywania skojarzeń;
Co sie dzieje z organizmem: przyspieszA serce; zwieksza się napiećie mieśni; wzrost ciśnienia krwi; zmniejsza się wrażliwość na ból; przyspeisza proces przemiany materii; wzrasta wydolność i siła; osoba staje się ruchliwa i niecierpliwa; może być afreswyna; zawęża się uwaga; pocenie się;
- f. Adaptacji - (odporności) – koncentracja na problemie żeby jemu zaradzić; reakcje emocjonalne są dostosowane do sytacji, ekspresja jest kontrolowana;
- f. Destrukcji (s. Wyczerpania) – gdy stesor działa zbyt długo, moze nast choroba lub smierć; rekacje są nieadekwatne i chaotyczne; organizm nie jest już dłużej w stanie wytrzymać i utrzymac swej odporności;
8. Wymień 5 skutków fizycznych stresu:
Bole: brzucha, głowy, klatka piers, mieśni; karku i okolicy barkowej;
Układ trawienny: zaburzenia trawienia (rozwolnienie lub zaparcia); brak apetytu; nudności;wrzody; kolki jelitowe i wątrobowe;
Ręce: drżą, zimne, drętwieją;
Psychika: depresja, nerwice, apataia, przygnębienie,
Częstsze łapanie infekcji
Choroby ukła krążenia;
Zwiększenia zachorowania na nowotwór;
Problemy ze snem;
9. Wymień 5 skutków ekonomicznych stresu:
Spadek wydajności
Jest niechętny zmianom w pracy i nowościom
Korzysta ze zwolnień lekarskich
Ulega wypadkom w pracy , wypala się
Rezygnuje z pracy a szukanie nowego pracownika kosztuje
Przygotowanie nowego pracownika
Nowi kierownicy na miejsce starych wypalonych
10. Wymień 5 skutków psychicznych stresu:
Osłabienie pamięci
Obniżenie efektywności pracy intelekt
Obniżenie tempa pracy
Częste pomyłki
Uczucie pustki w głowie
Trudności w koncentracji
Chwiejność emocjonalna
Lęk
11. Podai definicję stresu chronicznego i stresu ostrego.
Stres chroniczny wywołany jest codziennymi lub często powtarzającymi się trudnościami, kłopotami, dolegliwościami, których w pracy jest zwykle bardzo dużo i które wywołują stan napięcia w organizmie nie powodujący po jednorazowym wystąpieniu, wyraźnych negatywnych skutków zdrowotnych.
Stres ostry wywołany jest nagłymi, wyjątkowo stresującymi i zagrażającymi zdarzeniami, które przekraczają możliwości radzenia sobie ze stresem i zasoby psychiczne, jakimi dysponuje człowiek. Objawy ostrego stresu są krótkotrwałe: uzewnętrzniają się wciągu kilku minut do godziny od zadziałania stresora czy traumatycznego wydarzenia i zanikają zwykle w ciągu 1-2 dni (często nawet w ciągu kilku godzin).
12. Wymień 3 elementy wypalenia zawodowego ( omów jeden ):
Wyczerpanie emocjonalne manifestuje się poczuciem braku satysfakcji z wykonywanej pracy, mimo odnoszonych sukcesów. Towarzyszą temu liczne zaburzenia psychosomatyczne takie jak: chroniczne zmęczenie, bóle głowy,bezsenność, zaburzenia gastryczne. Jednocześnie osobie wyczerpanej emocjonalnie brak naturalnej energii, zapału i chęci do działania, dobrego nastroju i radości życia.
Depersonalizacja dotyczy stosunku pracownika do odbiorców swojej pracy.
Stosunek ten przeobraża się w chłodną i bezosobową relację, polegającą na przedmiotowym traktowaniu. Wypalony funkcjonariusz stopniowo unika nawiązywania jakiegokolwiek kontaktu psychicznego z osadzonymi ,demonstruje brak współczucia, obwinia osadzonych za swoje problemy i ma pretensję, że musi się nimi zajmować, ma także pretensje i żale do
kierownictwa. Ten rodzaj reakcji jest próbą psychicznego odizolowania się od źródła stresu.
Obniżenie potrzeby osobistych osiągnięć i poczucie braku kompetencji wiąże się z utratą wiary we własne siły, utratą satysfakcji, obniżeniem zaangażowania zawodowego. Obserwuje się ciągłe obniżanie jakości pracy, mimo wkładanego nieproporcjonalnie dużego wysiłku. Pracownik może również uchylać się od obowiązków i unikać efektywnej pracy.
13. Wymień 3 style radzenia sobie ze stresem ( omów jeden ):
Skoncentrowany na zadaniu
Osoby u których dominuje ten styl mają tendencję w sytuacjach stresowych do podejmowania wysiłków zmierzających do rozwiązania problemu, poprzez poznawcze
przekształcenie lub próby zmiany sytuacji. Główny nacisk położony jest na zadanie lub
planowanie rozwiązania problemu.
Skoncentrowany na emocjach
Styl ten charakterystyczny jest dla osób, które w sytuacjach stresowych mają tendencję
do koncentracji na sobie, na własnych przeżyciach emocjonalnych, takich jak:
złość, poczucie winy, napięcie. Osoby te mają także tendencję do myślenia życzeniowego i fantazjowania. Czasami może to prowadzić do wzrostu poczucia stresu,napięcia lub przygnębienia.
Skoncentrowany na unikaniu
Osoby charakteryzujące się tym stylem w sytuacjach stresowych wykazują tendencję
do wystrzegania się myślenia, przeżywania i doświadczania tych sytuacji. Wymyślają
różne czynności zastępcze, pozwalające im zapomnieć o stresie, np. oglądanie telewizji, UPIJANIE SIĘ, OBJADANIE, UMAWIANIE SIĘ Z LUDŹMI
14. Wymień 10 sposobów radzenia sobie ze stresem:
- naucz się mówić „nie”
- unikaj negatywnych ludzi
- wyłącz TV
- unikaj kontrowersyjnych tematów
- myśl pozytywnie
- wyrzucaj z siebie emocje
- nie oczekuj
-wybaczaj
- co cię nie zabije to cię wzmocni
- zaakceptuj to czego nie możesz zmienić
- miej czas dla siebie, - sport, - natura, -relaksacja, -odżywianie, -hobby, -humor
- zarządzaj czasem
- nie dla perfekcji
- oddziel życie zawodowe od prywatnego
- miej czas dla siebie, -ćwicz, -masaż relaksacyjny, -wysypiaj się, -unikaj używek
- badaj się, -zaplanuj czas na odpoczynek, -pozwól sobie na bliskość, -pamiętnik
- szukaj pozytywnych ludzi, -pamiętnik
15. Wymień 4 rodzaje negatywnego myślenia (podać przykłady):
Porównywanie się z innymi
Gdybym zarabiał tyle co Kowalski, moje życie wyglądałoby zupełnie inaczej!
→ Bycie ofiarą
Zawsze wszystko ja muszę robić, a na końcu mają do mnie pretensje
→ Nadmierna potrzeba akceptacji
Muszę wszystko zrobić jak najlepiej, niech inni zobaczą, że na mnie zawsze można liczyć.
→ Wyższość i sprawowanie kontroli
Jeżeli sam czegoś nie zrobię, to nie będzie zrobione dobrze.
→ Nierealistyczne przekonania dotyczące przeszłości
Kiedyś było lepiej, teraz po prostu nie da się wytrzymać w tej pracy.
→ Nierealistyczne przekonania dotyczące przyszłości
Życie każdemu jeszcze dokopie.
→ Myślenie „wszystko albo nic”
Jak mogłem nie zrobić na czas czegoś tak prostego? Jestem beznadziejny,
jestem kompletnym nieudacznikiem!
→ Nadmierne uogólnianie
Znowu pominęli mnie przy awansach. Już NIGDY nie dostanę tego stanowiska!
→ Czytanie w myślach
Ta osoba prawie w ogóle się do mnie nie odzywa. Na pewno mnie nie lubi.
→ Przepowiadanie przyszłości
Nie pójdę na to przyjęcie, i tak nikt mnie nie polubi i zmarnuję swój czas.
→ Obwinianie
Kierownik jest dzisiaj wściekły. Co takiego zrobiłem, że go tak rozzłościłem?
16. PRZED sytuacją stresującą: ( 3 zdania )
To może być trudne wyzwanie. Wezmę głęboki oddech i spróbuję zrobić,
co w mojej mocy.
Jeśli zachowam spokój i zrobię, co w mojej mocy, to jest szansa, że mi się uda.
· Bez względu na to, co się stanie, wciąż będę wartościową osobą.
· Nikt nie jest doskonały. Odprężę się i zrobię, co mogę.
· To jest okazja, żeby zyskać nowe doświadczenie. Potraktuję to jako szansę.
· Nie boję się zaryzykować i przegrać, bo wiem, że moja wartość pochodzi ze środka, a nie z tego, co i jak robię.
Fajnie będzie, jeśli się uda. Jeśli nie, to świat się nie zawali.
· Zyskam pożyteczne doświadczenie, nawet jeśli nie uda mi się osiągnąć założonego celu.
· Skupię się na tym, by robić, co potrafię, a nie na martwieniu się tym, co się stanie.
· Postaram się wykonać swoją pracę jak najlepiej, ale nie będę starać się być doskonały(a).
· Mam takie samo prawo, jak każdy inny, by tego spróbować.
· Spokojnie ocenię sytuację i postaram się poradzić z nią najlepiej jak umiem. Nie można od nikogo żądać więcej.
17. W TRAKCIE sytuacji stesującej: ( 3 zdania )
· Staram się zachować spokój i skupić na zadaniu.
· Powoli, krok po kroczku.
· To naturalne, że odczuwam lęk, napięcie i frustrację. Wszystko co czuję, jest w porządku.
· Szkoda, że nie idzie mi lepiej, ale to jeszcze nie katastrofa.
· Czasem tak się zdarza. Ale trzeba iść do przodu.
· Przyznaję, że to trudna sytuacja. Ale sprawy nie muszą się toczyć idealnie.
· Muszę pamiętać o spokoju i śmiechu. Może nie jestem idealny(a), ale to nic nie szkodzi.
18. PO sytuacji stresującej: (3 zdania )
To było dla mnie nowe wyzwanie. Następnym razem spróbuję to zrobić inaczej.
To było naprawdę trudne.
To już przeszłość.
Każdy popełnia błędy.
Zamiast rozpamiętywać swoje błędy, postaram się wyciągnąć z tego naukę, aby w przyszłości radzić sobie lepiej.
W końcu dojdę do tego, jak sobie z tym poradzić.
Mimo, że jestem rozczarowany(a), wciąż jestem wartościowym człowiekiem.
Postaram się wyciągnąć z tego lekcję i spróbować jeszcze raz.
było trudne, ale zdobyłem nowe doświadczenie i jestem teraz mądrzejszy(a), bogatszy(a) o tę wiedzę.
· No i co teraz? Co teraz mogę zrobić?
· Przynajmniej mam satysfakcję, że spróbowałem(am) i zrobiłem(AM wszystko, co w mojej mocy.
· Nawet jeśli inni oceniają mnie surowo, myślę, że nie poszło mi tak źle.
· To było potknięcie, ale można iść dalej.
· Dopóki człowiek żyje, dopóty jest nadzieja.
· Czy za kilka lat rzeczywiście będzie to miało jakieś znaczenie?
· Mimo, że zabrakło mi umiejętności, żeby poradzić sobie z tą sprawą, jestem wartościowym człowiekiem.
19. Osoby z grupy ryzyka szczególnie narażone na negatywne działanie stresu:
Młody wiek
Króki staż pracy
Niedopasowanie pracy do predyspozycji np. Humanista informatyk
Wrodzona wrazliwość na bodźce
Perfekcjonizm i chęć rywializacji
Podesżły wiek
Problemy pozazawodowe
20. Wymień 3 rodzaje przyczyn stresu w miejscu pracy:
Stosowanie używek
Objadanie się
Szybkie tempo mówienia
...
ktusia