Rozdział 8 ukł. pokarmowy Hansen Anatomia Nettera do kolorowania.pdf

(3605 KB) Pobierz
8
Rozdział 8
Układ pokarmowy
8
Wiadomości ogólne
Ze względu na skomplikowany z punktu widzenia klinicznego
układ narządów w jamie brzusznej ważne jest, aby studenci
wiedzieli, jak poszczególne narządy położone są względem
ścian jamy brzusznej. Pomaga w tym podział przedniej ściany
jamy brzusznej na
cztery kwadranty
lub
dziewięć okolic,
które
pokazane zostały w części B. W wyznaczaniu dziewięciu okolic
na przedniej ścianie jamy brzusznej pomaga kilka płaszczyzn
odniesienia, które wyznacza się w trakcie badania klinicznego;
płaszczyzny te zostały przedstawione poniżej.
Układ pokarmowy składa się z wyścielonej nabłonkiem cewy po-
karmowej, rozciągającej się od jamy ustnej aż do kanału odbytu,
oraz związanych z nią gruczołów, takich jak:
•
Ślinianki:
trzy pary dużych gruczołów oraz tysiące mikrosko-
pijnych gruczołów ślinowych rozproszonych w śluzówce jamy
ustnej
•
Wątroba:
największy gruczoł organizmu człowieka
•
Trzustka:
gruczoł wydzielania zewnętrznego (wydzielający
enzymy trawienne) oraz wewnętrznego
Długość wysłanej nabłonkiem cewy pokarmowej od jamy ustnej
aż do kanału odbytu wynosi ok. 7,6 m, a w jej skład wchodzą
kolejno następujące odcinki oraz związane z nimi narządy:
•
Jama ustna:
język, zęby, ślinianki
•
Gardło:
podzielone na części nosową, ustną i krtaniową
•
Przełyk
•
Żołądek
•
Jelito cienkie:
podzielone na dwunastnicę, jelito czcze i jelito
kręte
•
Jelito grube:
podzielone na jelito ślepe, okrężnicę wstępują-
cą, okrężnicę poprzeczną, okrężnicę zstępującą, okrężnicę
esowatą (esicę), odbytnicę oraz kanał odbytu
PŁASZCZYZNA
ODNIESIENIA
Pośrodkowa
Przezpępkowa
DEFINICJA
Płaszczyzna pionowa przechodząca przez
wyrostek mieczykowaty i spojenie łonowe
Płaszczyzna pozioma przechodząca przez
pępek (te dwie płaszczyzny dzielą ścianę
brzucha na kwadranty)
Płaszczyzna pozioma łącząca najniższe
punkty łuków żebrowych
Płaszczyzna pozioma łącząca guzki biodro-
we oraz trzon kręgu L5
Dwie pionowe płaszczyzny przechodzące
przez środki obojczyków (trzy ostatnie
płaszczyzny dzielą ścianę brzucha na dzie-
więć okolic)
Podżebrowa
Międzyguzkowa
Środkowoobojczykowa
POKOLORUJ
następujące elementy wchodzące w skład
układu pokarmowego, które znaleźć można także w klatce pier-
siowej oraz jamie brzusznej i jamie miednicy, używając różnych
barw do każdego z nich:
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
1. Wątroba
2. Pęcherzyk żółciowy
3. Dwunastnica (cień narządu zaznaczony na rycinie za
okrężnicą poprzeczną)
4. Okrężnica wstępująca
5. Jelito ślepe
6. Jelito kręte
7. Odbytnica
8. Kanał odbytowy
9. Okrężnica esowata
10. Jelito czcze
11. Okrężnica zstępująca
12. Okrężnica poprzeczna
13. Żołądek
14. Przełyk
Karta 8-1
Zob. Frank H. Netter,
Atlas anatomii człowieka.
Tablica 244.
Układ pokarmowy
Wiadomości ogólne
8
1
14
13
2
3
4
10
5
6
7
9
8
11
12
Linia środkowo-
-obojczykowa
prawa
Linia środkowo-
-obojczykowa
lewa
I
II
III
IV
A
. Budowa układu pokarmowego
Płaszczyzna
pośrodkowa
Okolica nadbrzuszna
(nadbrzusze)
Okolica pod ebrowa
prawa (pod ebrze prawe)
Płaszczyzna pod ebrowa
Okolica pępkowa
(śródbrzusze)
Okolica boczna prawa
Płaszczyzna międzyguzkowa
Płaszczyzna
Okolica
przezpępkowa
pachwinowa prawa
V
VI
VII
VIII
IX
X
T12
L1
L2
L3
Okolica boczna lewa
L5
Okolica pod ebrowa
lewa (pod ebrze lewe)
Kwadrant
górny
prawy (GP)
Kwadrant
górny
lewy (GL)
Kwadrant
dolny
prawy (DP)
Kwadrant
dolny
lewy (DL)
Okolica pachwinowa
lewa
Okolica łonowa
(podbrzusze)
B
. Płaszczyzny odniesienia
Anatomia Nettera do kolorowania
Karta 8-1
8
Jama ustna
Ślinianka przyuszna wydziela ślinę do przewodu ślinianki przy-
usznej (przewodu Stensena). Ślinianka podżuchwowa wydziela
ślinę za pomocą przewodu ślinianki podżuchwowej (przewodu
Whartona), a ślinianka podjęzykowa – za pomocą licznych,
drobnych przewodów ślinianki podjęzykowej uchodzących
w przednio-bocznej części podstawy języka. Kiedy ślina prze-
pływa przez przewody, skład zawartych w niej elektrolitów jest
modyfikowany, tak że ślina napływająca do jamy ustnej jest hi-
potoniczna w stosunku do osocza oraz zawiera wysokie stężenie
dwuwęglanów.
Jama ustna to pierwszy odcinek cewy pokarmowej, w skład któ-
rego wchodzą:
• Przedsionek jamy ustnej, czyli wąska przestrzeń pomiędzy
wargami i policzkami oraz zębami i dziąsłami
• Jama ustna właściwa, w której znajdują się podniebienie (twar-
de i miękkie), zęby, dziąsła, ślinianki oraz język
Błona śluzowa pokrywająca podniebienie, policzki, język oraz
wargi zawiera liczne
małe gruczoły ślinowe,
które wydzielają
ślinę bezpośrednio do jamy ustnej. Ponadto trzy pary dużych
ślinianek wydzielają
ślinę,
która bierze udział w trawieniu,
zmiękczaniu oraz połykaniu pokarmu. Ślina pomaga również
utrzymywać wilgotność i śliskość śluzówki, co zapobiega jej
uszkodzeniu, kontroluje ilość bakterii w jamie ustnej poprzez
zawarty w niej lizozym, zawiera wapń i fosforany niezbędne
do wzrostu i utrzymania w dobrej kondycji zębów, rozpoczyna
proces trawienia skrobi poprzez zawartą w niej amylazę.
Ko­
mórki surowicze pęcherzyków
ślinianek wydzielają białkowe
i enzymatyczne składniki śliny, podczas gdy
komórki śluzowe
pęcherzyków
ślinianek wydzielają wodnistą komponentę śliny.
Ponadto gruczoły surowicze znajdujące się w języku wydzielają
lipazę językową, która miesza się ze śliną i rozpoczyna trawienie
tłuszczów. Charakterystykę największych gruczołów ślinowych
przedstawia poniższa tabela.
ŚLINIANKA
TYP GRUCZOŁU ORAZ JEGO UNERWIENIE
POKOLORUJ
n
n
n
n
n
n
n
n
następujące elementy wchodzące w skład
jamy ustnej, używając różnych barw do każdej ze struktur:
1. Podniebienie twarde
2. Podniebienie miękkie
3. Migdałek podniebienny
4. Język
5. Języczek
6. Ślinianka podjęzykowa
7. Ślinianka podżuchwowa
8. Ślinianka przyuszna
Przyuszna
Typ surowiczy unerwiony przez włókna
przywspółczulne z IX nerwu czaszkowego,
które do gruczołu docierają poprzez nerw
uszno-skroniowy (gałąź V
3
)
Gruczoł surowiczo-śluzowy unerwiony przez
włókna przywspółczulne z nerwu VII, które do
gruczołu docierają poprzez nerw językowy
(gałąź V
3
)
Dominuje typ śluzowy unerwiony przez włók-
na przywspółczulne z nerwu VII, które do
gruczołu docierają poprzez nerw językowy
(gałąź V
3
)
Podżuchwowa
Zapalenie dziąseł
to schorzenie wywoływane przez bakterie nagro-
madzone na szyjkach zębów, czyli w miejscach połączenia dziąseł
z zębami. Zarówno płytki bakteryjne, jak i kamień nazębny, osadzające
się na zębach, mogą drażnić dziąsła, prowadząc do ich obrzęku oraz
krwawień, a jeśli stan ten pozostaje nieleczony, to może dojść do uszko-
dzenia kości i utraty zębów.
Uwagi kliniczne:
Podjęzykowa
Zob. karty 4-20 oraz 4-22 w celu uzyskania informacji o unerwieniu ślinianek
.
Karta 8-2
Zob. Frank H. Netter,
Atlas anatomii człowieka.
Tablice 46, 57.
Układ pokarmowy
Jama ustna
8
Fałdy podniebienne
poprzeczne
Szew podniebienia
1
2
5
3
4
A
. Widok z przodu
Gałęzie nerwu
twarzowego
Przewód ślinianki przyusznej
Mięsień policzkowy (odcięty)
4
Nerw językowy
Fałd podjęzykowy z ujściami
przewodów ślinianki podjęzykowej
Mięsko podjęzykowe z ujściem
przewodu ślinianki podjęzykowej
6
Przewód ślinianki pod uchwowej
Mięsień uchwowo-gnykowy
(odcięty)
Tętnica i yła
twarzowa
7
Zwój pod uchwowy
8
B
. Ślinianki
Anatomia Nettera do kolorowania
Karta 8-2

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin