Limeryk.pdf

(35 KB) Pobierz
Limeryk
Limeryk
(ang.
limerick,
od miasta
Luimneach
w Irlan-
neologizmy,
wyrazy zdrobniałe, zgrubiałe i złożone),
dii) — miniaturka
liryczna; nonsensowny, groteskowy, kalamburów.
wierszyk
o skodyfikowanej budowie:
Limeryk, którego historyczne proweniencje sięgają
prawdopodobnie
XVIII-wiecznej Irlandii,
wprowadził
•
pięć wersów o ustalonej liczbie sylab akcentowanych do świata literatury
Edward Lear
w ostatniej deka-
(w klasycznym limeryku wersy I, II i V liczą po trzy dzie
XIX
w. Gatunek ten szybko zawojował męskie
zestroje,
a wersy III i IV – po dwa
[1]
),
kluby
wiktoriańskiej Anglii,
gdzie powodzeniem cie-
szyły się limeryki sprośne,
pornograficzne
czy bluź-
•
układ
rymów
aabba,
niercze. W Polsce gatunek ten wykorzystywali m.in.
Julian Tuwim, Maciej Słomczyński, Wisława Szymbor-
•
główne
metrum: anapest
lub
amfibrach,
ska, Stanisław Barańczak, Janusz Minkiewicz, Antoni
•
trzeci i czwarty wers krótsze od pozostałych (zwykle
Marianowicz, Mariusz Parlicki, Krzysztof Daukszewicz,
o 2-3 sylaby),
Bronisław Maj, Michał Rusinek, Piotr Michałowski
[2]
.
•
nazwa geograficzna w
klauzuli
pierwszego wersu
(podstawa rymu
a).
Utwór ten, który pod względem treści jest rymowaną
anegdotą,
ma też zwykle stały układ
narracji:
•
wprowadzenie bohatera i miejsca, w którym dzieje
się akcja, w pierwszym wersie,
•
zawiązanie akcji w wersie drugim (często wprowa-
dzony jest tu drugi bohater),
•
krótsze wersy trzeci i czwarty to kulminacja wątku
dramatycznego,
•
zaskakujące, najlepiej absurdalne rozwiązanie w
wersie ostatnim.
W limerykach angielskich absurd wydobywa się niemal
wyłącznie za pomocą
semantyki
i
pragmatyki
— sensu,
nie kształtu wiersza;
polszczyzna,
język silnie
fleksyjny,
dostarcza limeryście o wiele większej palety środków
językowych. Złożoność polskiej
fleksji
imponuje nawet
na tle innych języków słowiańskich; są to setki wzor-
ców koniugacyjnych i deklinacyjnych, dające niemal
nieograniczone możliwość twórcze. W tekście polskim
bogactwo form
homonimicznych
zachęca do korzysta-
nia z
paronomazji,
zwłaszcza na końcu słowa, w strefie
rymu.
Wskazać więc można w twórczości polskich li-
merystów dodatkowe preferencje wersyfikacyjne (przy-
najmniej w ujęciu statystycznym): raczej
sylabik
(popu-
larnym formatem jest np. 10+10+7+7+10), wers często
bez
średniówki,
raczej
rymy żeńskie
(w
angielskim
głów-
nie
męskie)
i różne od gramatycznych. Groteska i absurd
tworzone są za pomocą licznych zabiegów stylistycznych,
głównie leksykalnych (m.in.
metonimii, paronomazji,
oksymoronów), fleksyjnych
i
słowotwórczych
(częste
1
1 Zobacz też
•
moskalik (wiersz)
•
lepiej
•
karuzelka
2 Przypisy
[1]
definicja limeryku
na www.poetryarchive.org
[2]
Piotr Michałowski
Li(me)ryczny Plan
Szczecina
wyd. FO-
KA,
Szczecin
1998
ISBN 83-87147-40-0
2
3
TEXT AND IMAGE SOURCES, CONTRIBUTORS, AND LICENSES
3 Text and image sources, contributors, and licenses
3.1
Text
•
Limeryk
Źródło:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Limeryk?oldid=45037513
Autorzy:
Andre Engels, Tawbot, Vpc, Robbot, Selena von
Eichendorf, Chepry, Wanted, Kbsc, Ejdzej, Florence, Tomski, Maire, Buldożer, Gaspar van der Sar, Reptar, Margoz, Laforgue, Masur,
Paradox, Wpedzich, Thijs!bot, Elfhelm, Waski wladek, JAnDbot, Maksim-bot, Mpfiz, AlleborgoBot, SieBot, MastiBot, KamikazeBot, Sno-
flaxe, Awersowy, WikiDreamer Bot, Luckas-bot, Ptbotgourou, Xqbot, Ented, RedBot, Panieleszku, Behemot53, Ferlinghetti, EmausBot,
Kotara, Addbot oraz Anonimowy: 31
3.2
3.3
Images
Content license
•
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin