Dziedzictwo Kresow LUPASZKO.pdf

(5259 KB) Pobierz
2
„DZIEDZICTWO
KRESÓW”
ŻOŁNIERZE RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
ŻOŁNIERZE NIEZŁOMNI
POMORSKA FUNDACJA HISTORYCZNA
GDYNIA 2015
3
4
SAGA O „ŁUPASZCE”
Motto:
„Gniew jest młody”.
Wspomnienie prof. Tomasz Strzembosz
- harcerz, historyk .
Urodzony 11 września 1930 roku w Warszawie zmarł 16 października 2004 roku.
Ukończył szkołę powszechną i dwie klasy gimnazjalne na tajnych kompletach w okresie
okupacji hitlerowskiej. Po zdaniu matury w 1949 roku podjął studia historyczne na
Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1951 roku powrócił do Warszawy, z powodu
traktowania rodzimych warszawiaków jako „element antypaństwowy” magisterium uzyskał
dopiero w 1959 roku. Przez wiele lat pracował w Muzeum Miasta Warszawy i Pracowni
Dziejów Polski w II wojnie światowej w Instytucie Historii PAN. Z 1991 rokiem zostaje
profesorem na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Zajmował się dziejami państwa
podziemnego - AK szczególnie na Kresach Północno – Wschodnich II Rzeczypospolitej.
W 1996 roku Tomasz Strzembosz opublikował książkę;
„Saga o Łupaszce” ppłk.
Jerzym Dąmbrowskim 1889 – 1941.
Jerzy Dąmbrowski, urodzony w Suwałkach w
rodzinie Adolfa Dąmbrowskiego, który był carskim generałem. W domu rodzinnym
kultywowano tradycję polską. W Wyborgu odbył służbę wojskowa w kawalerii rosyjskiej.
Sławę zyskał w latach wojny o Kresy w 1919 – 1921. Był dowódcą 13 pułku Ułanów
Wileńskich, otoczony sławą szaleńczo odważnego kawalerzysty i dowódcy. Nazywano go
„Żorzem” od pseudonimu, który obrał, bądz znacznie częściej - nieco z rosyjska
„Łupaszką” - od wyłupiastych oczu. Po wojnie w 1922 roku wziął ślub z księżniczką
rosyjską Zofią Urusow. W ZSRR była arystokracja rosyjska - „liszency” była grupą bez
żadnych praw. W okresie międzywojennym jako podpułkownik był dowódcą elitarnego 4
Pułku Ułanów Zaniemeńskich w Wilnie. W czasie kompanii wrześniowej 1939 roku
dowodził zapasowym 110 Pułkiem Ułanów formowanych z rezerwistów i ochotników. Jego
zastępcą wówczas był inny legendarny zagończyk Henryk Dobrzański, „Hubal”, który
zginie w walkach z hitlerowcami na ziemi sandomierskiej w 1940 roku. Po upadku II
Rzeczypospolitej, Jerzy Dąmbrowski przedostaje się na Litwę Kowieńską, jest
przetrzymywany w więzieniu. Po wkroczeniu wojsk rosyjskich na Litwę w 1940 roku,
aresztowany przez NKWD i wywieziony do Mińska. Zginie w męczarniach w Mińsku w
1940 lub 1941 roku .
Rotmistrz Zygmunt Szendzielarz po przybyciu do Wilna w 1940 roku i
podporządkowaniu się powstającej Komendzie Okręgu Wileńskiego AK przyjął pseudonim
„Łupaszka” na pamiątkę dowódcy 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich i słynnego zagończyka
Jerzego Dąmbrowskiego.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin