Leczenie próchnicy średniej i głębokiej.
Materiały w ujęciu klinicznym stosowane do wypełnień
i zabezpieczenia miazgi

Dr n. med. Katarzyna Mocny-Pachońska

Próchnica Średnia (caries media) D3

►                    Obejmuje 1/3 wewnętrznej części zębiny (sięga do 2/3 całej grubości zębiny)

►                    W badaniu klinicznym stwierdza się

          - nawisy szkliwa

          - średnio głęboki ubytek

          - podczas opracowywania ubytku bolesność jest  

            niewielka (większa ścian bocznych ubytku niż dna)

          - objawy subiektywne- ból krótkotrwały na bodźce          

            termiczne

►                    W Rtg widoczne przejaśnienie sięgające od powierzchni szkliwa do 1/3 wewnętrznej części zębiny

Próchnica Głęboka (caries profunda) D4

►                   Rozległy i głęboki ubytek

►                   Od miazgi oddziela go cienka warstwa zdrowej zębiny pierwotnej

►                   Dno ubytku bolesne podczas zgłębnikowania

►                   Objawy subiektywne-ból sprowokowany bodźcami termicznymi

►                   Obraz Rtg –przejaśnienie obejmuje szkliwo i powyżej 2/3 grubości zębiny. Od komory oddziela go mniej lub bardziej cienka warstwa zmineralizowanej zębiny

Zębina-Morfologicznie

►                Kanalików zębinowych (canaliculi dentales)

►                Zębiny okołokanalikowej (dentinum peritubulare)

►                Zębiny międzykanalikowej ( dentinum intertubulare)

Zębina-Chemicznie
 

►                 45% substancje nieorganiczne

►                 55% substancje organiczne i woda

►                 Komórki (odontoblasty)

►                 Matryca fibrynowa (włókna kolagenowe Ebnera)

►                 Substancja podstawowa (polisacharydy związane z proteinami)

►                 Zmineralizowana-kryształy apatytów są obecne w matrycy fibrynowej i w substancji podstawowej

►                  Liczba kanalików zębinowych na milimetr kwadratowy jest 4-5 razy większa  w zębinie sąsiadującej z miazgą niż w zębinie obwodowej

►                  W okolicy połączenia szkliwno-zębinowego  gęstość kanalików staje się ponownie nieznacznie większa w stosunku do reszty zębiny obwodowej, ponieważ końcowe części kanalików zębinowych dzielą na 2-3 krótkie odgałęzienia (większa wrażliwość)

►                  Płyn wypełniający kanaliki zębinowe znajduje się pod stałym ciśnieniem pochodzącym od miazgi (ciśnienie śródmiazgowe wynosi 25-30 mmHg lub 30-40 cm H2O

Zębina-Rodzaje

►                 Zębina okołomiazgowa- zębina otaczająca miazgę

►                 Zębina płaszczowa-najbardziej zewnętrzna warstwa zębiny koronowej bezpośrednio sąsiadująca z połączeniem szkliwno –zębinowym-zawiera włokna Korffa, które przebiegają prostopadle do połączenia szkliwno zębinowego. Ich obecność sprawia, że jest ona w mniejszym stopniu zmineralizowana.

Zębina pierwotna (pierwszorzędowa)

►                Typowa budowa kanalikowa z wypustkami odontoblastów wewnątrz kanalików

►                W koronie jej tworzenie kończy się po zakończeniu procesu wyrzynania się zęba

►                W korzeniu-po całkowitym uformowaniu wierzchołka zęba

Zębina Wtórna
 

►                 Odkłada się stale pod sklepieniem i na dnie komory oraz w kanałach korzeniowych-co doprowadza do zmniejszenia a niekiedy do całkowitego zamknięcia jamy zęba

►                 Ma mniej regularną budowę

►                 Jest bardziej zmineralizowana

►                 Tworzy się tak długo jak długo zachowana jest żywotność miazgi

►                 Wystepuje zarówno w zębach mlecznych jak i stałych

Zębina wtórna

►                 Fizjologiczna- występuje w zębach w których tkanki nie wykazują procesów chorobowych

►                 Patologiczna-powstaje pod wpływem bodźców patologicznych (próchnica szkliwa i zębiny, ubytki niepróchnicowego pochodzenia, starcia patologiczne, urazy zębów głównie przewlekłe, drażniące działanie leków i materiałów wypełniających). Ma bardziej nieregularną budowę niż fizjologiczna. Zawiera mniejszą liczbę kanalików i większą nieregularność ich przebiegu-zębina obronna (reakcyjna)

Zębina reparacyjna (naprawcza)

►                 Tworzy się pod wpływem działania leków lub materiałów wypełniających stosowanych w przykryciu bezpośrednim (most zębinowy) lub pośrednim

►                 Tworzenie tego rodzaju zębiny podejmują zarówno fibroblasty jak i odontoblasty. Pierwsze rozpoczynają fibroblasty wytwarzając zębinę włóknistą , bezkanalikową. Potem funkcję podejmują odontoblasty wytwarzając zębinę kanalikową, która jest nieregularna i ma małą liczbę kanalików

Kompleks miazgowo-zębinowy

►                W kanalikach zębinowych biegną wypustki odontoblastów-komórek wyściełających jamę zęba

►                Kanaliki są wypełnione włóknami nerwowymi pochodzenia miazgowego oraz płynem tkankowym służącym do odżywiania zębiny

Kompleks miazgowo-zębinowy- czynniki patogenne

►                 Bakterie ogniska próchnicowego

►                 Czynniki mechaniczne-opracowanie ubytku, uraz, złamanie zęba, starcie patologiczne

►                 Czynniki chemiczne-toksyczny wpływ materiałów wypełniających, duża ilość kwasów w diecie, przesuszenie zębiny w czasie opracowywania ubytku

►                 Czynniki termiczne-ciepło wywołane tarciem nieodpowiednich wierteł (tępe, zbyt duże),przewodnictwo cieplne rozległych wypełnień amalgamatowych, szlifowanie zębów pod korony protetyczne

Kompleks miazgowo-zębinowy-reakcja obronna

►                Zwapnienie kanalików zębinowych-warstwa przeźroczysta (zębina sklerotyczna)

►                Warstwa zębiny obronnej-wytworzona na gran...