Pomerania Kwiecien 2015.pdf

(8011 KB) Pobierz
prof. Jerzy Samp
(1951–2015)
s. 9–13
Na Alleluja biją zwònë
Redosno! Zwãczno!!
Zgôjają Christusa renë
(Jan Rompsczi, Na Alleluja…)
Z leżnoscë Jastrów żëczimë najim Czëtińcóm wiele redotë.
Niech wespół ze zwãkã zwònów bijącëch òb czas rezurekcji
naje serca nafùlëją sã miłotą i wdzãcznotą do całégò swiata.
A „Pomerania” niech mdze zdrzódłã ceszbë z tegò, że wiele
dobrégò dzeje sã na kaszëbskò-pòmòrsczi zemi. Żëczimë sobie i
Wama, żebë jak nômni bëło w najim pismionie lëchëch wiadłów.
Wszëtczégò bëlnégò!
Nôleżnicë Redakcjowégò Kòlegium
i redakcjô cządnika „Pomerania”
Òdj. © daffodilred – Fotolia.com
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
oraz Samorządu Województwa Pomorskiego.
Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska
W NUMERZE:
W NUMERZE:
3
Dzéń Jednotë Kaszëbów
3
Opowieść o losach Polski
w Sëlëczënie
Krzysztof Korda
Òdj. Arkadiusz Wegner
4
Od
lat ustawy o języku regionalnym
5
10
konnych omnibusów do Pesa Duo
na Kaszubach
Sławomir Lewandowski
Łukasz Grzędzicki
8 Teatr Szekspirowski z widokiem na gwiazdy
9 Pro memoria Jerzy Samp (1951–2015)
Grażyna Antoniewicz
Józef Borzyszkowski
10 Jubilatka
Trojanowska – w 20. rocznicę śmierci
14 Izabella
Politechnika
Marta Szagżdowicz
Józef Borzyszkowski
20 Przyjaciel z kartuskich
11 Kaszëbizna w stolëcë
stron – Wojciech
Kiedrowski
kg
Andrzej Busler
12 Kaszubi w Gdańsku. Gdańsk stolicą Kaszub? –
21
raz jeszcze!
Książki, debaty i pierniki
Z
dr. Wojciechem Szramowskim rozmawia
Józef Borzyszkowski
Dariusz Majkowski
17 Działo się w Gdańsku
23 Na przedómku
Teresa Juńska-Subocz
Maria Pajakowska-Kensik
18 Pòmión skòwrónka – Renata Gleinert
24 Pomorskie ziemiaństwo przed II wojną
Tómk Fópka
światową
Stanisław Salmonowicz
20 Ożywiają przeszłość
26
Marek Adamkowicz
Listy
Nowé
kònkùrsu Drzéżdżona
Brzôd
banowiszcza Pòmòrsczi Metropòlitalny
Banë
Stanisłôw Janke
Sławomir Lewandowski, tłom. Hana Makùrôt
Na zdrowié wejrowsczich szewców
ksążczi
Kònkùrs. Nôwôżniészé kaszëbsczé
rd
30 Alleluja! Alleluja! Jezus żije!!!
24 Tacewnô pòzwa „Grif ”. Wòjcech Czedrowsczi
Zyta Wejer
w papiorach bezpieczi (dz. 2)
31
Słôwk Fòrmella
Krajoznawczy „Pomorze
Pomorski Sejmik
Gdańskie – mijające krajobrazy Kociewia”
26 Zapachy mieszane, czyli o Coco Chanel
Alicja i Ryszard Józef Wrzoskowie
Stanisław Salmonowicz
32 Kaszëbsczi dlô wszëtczich. Ùczba 42
Róman Drzéżdżón, Danuta Pioch
28 Młodokaszuba, żołnierz, starosta (cz. 1)
34
Marian Hirsz
Światło w ciemnościach
Marta Szagżdowicz
30 Na kùńc Eùropë i jesz dali…
Z Tomaszã Plichtã gôdô Dark Majkòwsczi
I–VIII Najô Ùczba
32 Ùczba 37. Kaszëbsczi króm
35
Róman Drzéżdżón, Danuta Pioch
„Liczą Kaszuby, żem je tak kochał”
DM
34 Terpy stworzyły Fryzów
Jacek Borkowicz
28
22
23
30
36 Młodé lata Tadéùsza Bòlduana w aktach IPN (dz. 2)
I–VIII Najô Ùczba
Słôwk Fòrmella
35 Jô jem kòmédiantã
38
Ze Zbigniewã Jankòwsczim gôdô Stanisłôw Janke
Była prawdziwą Przyjaciółką
Kazimierz Ostrowski
39 Dzień Edukacji, czyli po naszamu Uczby
38 Bëła prôwdzëwą Drëszką
Maria Pająkowska-Kensik
Tłom. Danuta Pioch
39 Mirosława Möller
Zielganoc
40 Zrozumieć Mazury.
Szkoła
Waldemar Mierzwa
42 Kaszëbskô
Holandii
40 „Gdynia” w
diskògrafiô z lat 2009–2015
Tómk Fópka
Andrzej Busler
45 Mòcny dëtkòwi i spòrtowi sztart we Wejrowie
42 Żyją w niewygasłej pamięci
Adóm Hébel
Kazimierz Ostrowski
45 Będą lepiej poznawać swój region
42 Żëją w niewëgasłi pamiãcë
Red.
Tłóm. Danuta Pioch
46 Lektury
44 Biég za zdrowim
51
Bògumiła Cërockô
Działo się w Gdańsku
Teresa Juńska-Subocz
46 Wiérztą żëcé pisóné
52 Z Jastarni. Wypływamy w piękny rejs
Maya Gielniak, tłóm. Bòżena Ùgòwskô
Ryszard Struck
48 Zrozumieć Mazury. Pobożność
52 Sztãpel z palmą
Waldemar Mierzwa
rd
53
50 Z drugiej ręki
Mam
Listy
przyjaciół wśród Kaszubów
Z
prof. Tadeuszem Grabarczykiem rozmawia Stanisław
Lektury
Janke
56 Na wiedno
o Żeromskim – piewcy morza
57 Pamiętajmy
Kaszëbi
Z Dawidã Szulëstã gôdô Stanisłôw Janka
Jerzy Nacel
58 Hòlendrzë znad Żarnowiecczégò Jezora
59 Pusta noc w Kanadzie
Dariusz Majkòwsczi
Aleksandra Kurowska-Susdorf
62 Klëka
62 Klëka
67 Dzéń z niszczã, abò pech za trzech
66 X Konkurs „Moja pomorska rodzina”
Tómk Fópka
Krzysztof Kowalkowski
68 Pëlckòwsczé rekòrdë
67 Po czim pòznac artistã
Rómk Drzéżdżónk
Tómk Fópka
Òbkłôdka III
68 Pëlckòwsczi meloman
Mòje serakòjsczé miesące. Łżëkwiat
Rómk Drzéżdżónk
Jarosłôw Kroplewsczi
54
51
53
POMERANIA
łżëkwIAt 2015
POMERANIA
LËSTOPADNIK 2014
Od redaktora
Józef Zôbłocczi, jeden z bohaterów powieści Aleksan-
dra Majkowskiego
Żëcé i przigòdë Remùsa,
porównał
wydobywanie spod ziemi „zamku kaszubskiej króle-
wianki” do cierpliwej pracy koralowców. „Kòżdé jich
pòkòlenié zbùdëje kawałuszk tegò drzewa i ùmiérô,
a nawetk jich grobë są cząstkama jich bùdowë, rosnącë
wiedno w górã kù niebù i słuńcu”.
Przywołuję te słowa w miesiącu, w którym wspomina-
my prof. Jerzego Sampa (po Jego odejściu nie zdążyli-
śmy się jeszcze otrząsnąć...), Wojciecha Kiedrowskiego (w 4. rocznicę śmierci)
i Izabelli Trojanowskiej (to już 20 lat!), ponieważ bez ich pracy pałac „zaklãti
królewiónczi” byłby znacznie głębiej.
To, że podczas konferencji zorganizowanej w marcu w Szemudzie z okazji
10-lecia przyjęcia ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz
o języku regionalnym mogliśmy się pochwalić wieloma osiągnięciami – sze-
rzej pisze o nich w tym numerze prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
Łukasz Grzędzicki – również w dużej mierze jest zasługą wspomnianych wy-
żej „koralowców”.
Pamiętajmy o nich i o innych ludziach, którzy działali w czasach, gdy kaszub-
ski zamek znajdował się głęboko pod powierzchnią. Dzisiaj zbieramy owoce
ich ciężkiej pracy.
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
ADRES REDAKCJI
REDAKTOR NACZELNY
Dariusz Majkowski
Bogumiła Cirocka
ZASTĘPCZYNI RED. NACZ.
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Piotr Machola (redaktor techniczny)
Marika Jelińska (Najô Ùczba)
(WSPÓŁPRACOWNICY)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Edmund Szczesiak
(przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Piotr Dziekanowski
Aleksander Gosk
Ewa Górska
Stanisław Janke
Wiktor Pepliński
Bogdan Wiśniewski
Tomasz Żuroch-Piechowski
Dariusz Majkowski
PRENUMERATA
Pomerania z dostawą do domu!
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną dostawą do domu: 55 zł. W przypadku prenu-
meraty zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami brutto i uwzględniają 5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy
dokonać wpłaty na konto: PKO BP S.A. 28 1020 1811 0000 0302 0129 35 13, ZG ZKP,
ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk, podając imię i nazwisko (lub nazwę jednostki
zamawiającej) oraz dokładny adres
zamówić w Biurze ZG ZKP, tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@wp.pl
Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: zamówienia na prenumeratę (...) można skła-
dać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy
kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Infolinią Pre-
numeraty pod numerem: 22 693 70 00 – czynna w dni robocze w godzinach 7–17. Koszt
połączenia wg taryfy operatora.
Zamawiający roczną prenumeratę obejmującą co najmniej 6 miesięcy 2015 roku
otrzymają jedną z książek do wyboru.
Lista pozycji do wyboru jest dostępna na stronie www.miesiecznikpomerania.pl/kontakt/
prenumerata. Książki wyślemy we wrześniu 2015 roku.
2
TŁUMACZENIA
NA JĘZYK KASZUBSKI
Hanna Makurat
Danuta Pioch
Bożena Ugowska
Tomasz Urbański
FOT. NA OKŁADCE
prof. Jerzy Samp
fot. Tadeusz Linkner
Zarząd Główny
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
Drukarnia WL
Redakcja zastrzega sobie prawo
skracania i redagowania artykułów
oraz zmiany tytułów.
Za pisownię w tekstach w języku kaszubskim,
zgodną z obowiązującymi zasadami,
odpowiadają autorzy i tłumacze.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść ogłoszeń i reklam.
Wszystkie materiały objęte są
prawem autorskim.
WYDAWCA
DRUK
POMERANIA
kwIECIEŃ 2015
wëdARZENIA
dzéń Jednotë kaszëbów w Sëlëczënie
Tak wëzdrzôł kaszëbsczi najachùnk na sëlëczińsczi kòscół.
W szkòle téż nie dało sã narzékac na frekwencjã.
Ma, młodi, pòkôżemë wama, jak sã graje na akòrdionie!
Wa jesta młodi? W wajim wiekù jô bãdã
rozmiôł grac jedną rãką.
Paweł Nowak ju 10. rôz dirigòwôł òb czas bicô rekòrdu. Direktór Bióra Zrzeszeniô Łukôsz Richert niżódny robòtë sã nie bòji.
Òdj. A. Wegner
Zgłoś jeśli naruszono regulamin