DZIEJE APOSTOLSKIE LISTY I APOKALIPSA 1984.pdf

(41814 KB) Pobierz
skan http://Ghomj|ujjpl/KosciolKatolicki
skan h ttp ://c h o m ik u j.p l/W iD ll9
•• algi
i-
DZIEJE APOSTOLSKIE
LISTY I APOKALIPSA
skan http://chomikuj.pl/KosciolKatolicki
skan h ttp ://ch o m iku j.p l/W iD H 9
Dzieje Apostolskie
orazListy i Apokalipsa
O początkach Kościoła
EDITIONS DU DIALOGUE
SOCIETE D’EDITIONS INTERNATIONALES
PARIS 1984
skan http://chomikuj.pl/KosciolKatolicki
skan h ttp ://ch o m iku j.p l/W iD H 9
skan http://chomikuj.pl/KosciolKatolicki
skan h ttp ://ch o m iku j.p l/W iD H 9
Przedmowa
Tytuł oryginału:
LA CHIESA DELLE ORIGINT
NEGLI ATTI DEGLI APOSTOLI
E NEI LORO SCRITTI
Istituto S. Gaetano,
Vicenza 1979 (Włochy)
© 1979 by Istituto S. Gaetano, Yicenza (Włochy)
Wydanie polskie opracowano
przy współpracy z Editions du Dialogue
25, rue Surcouf, 75007 Paryż (Francja)
© 1981 by Istituto S. Gaetano, Vicenza (Włochy)
Wprowadzenie oraz objaśnienia:
DON PAOLO CRIVELLARO
Przekład wprowadzenia i objaśnień z języka włoskiego:
DANUTA SZUMSKA
Redaktor techniczny wydania polskiego:
WITOLD URBANOWICZ SAC
Teksty Dziejów Apostolskich, Listów i Apokalipsy według wydania:
Pallottinum, Poznań 1980
© 1984 by Editions du Dialogue, Paryż (Francja)
Im prim atur:
Ponloise, le 15 octobre 1981
Pere Franęois LE QUERE, Yicaire Episcopal
ISBN 2-85316-037-8
Dzieje Apostolskie oraz Listy i Apokalipsa
to druga część tryptyku, na
który składa się jako tom pierwszy wydana już
Ewangelia Jezusa,
a trzecim będzie
Historia zbawienia według Starego Testamentu.
Niniejszy tom stawia sobie dwa cele:
a) ukazać historię, życie i nauczanie Kościoła pierwotnego;
b) uprzystępnić nauczanie Apostołów przez umieszczenie go w kon­
tekście historycznym; w sposób szczególny chodzi o teksty, które wcho­
dzą w program czytań biblijnych podczas liturgii.
Księga Dziejów Apostolskich
stanowi najważniejsze źródło, gdy chodzi
0 historię Kościoła pierwotnego. Odnajdziemy w niej - oprócz opisu
kolei życiowych Apostołów i ich uczniów - korzenie teologii chrześcijań­
skiej. Historia i teologia idą tu ręka w rękę w owej decydującej fazie histo­
rii zbawienia. Autor Księgi koncentruje uwagę czytelnika przede wszyst­
kim na roli Ducha Świętego w życiu pierwszych chrześcijan. Niejako punkt
kulminacyjny tego okresu stanowi spełnienie obietnicy danej przez Chry­
stusa: zesłanie Ducha Pocieszyciela. Cała reszta będzie już tylko konse­
kwencją tego wydarzenia.
W
Listach
Apostołowie podają - można powiedzieć - doraźne
porady, zarówno gdy chodzi o doktrynę, jak i o życie praktyczne. Znaj­
dziemy w nich wskazówki dotyczące moralności, wzajemnych relacji
między pierwotnymi gminami chrześcijańskimi, między poszczególnymi
członkami danej gminy, jak też wyjaśnienia rozwiązujące teologiczne
trudności w nowo narodzonym Kościele.
Ośrodkiem zainteresowania
Apokalipsy
jest Kościół. Księga ta stanowi
przesłanie nie tylko do siedmiu Kościołów wymienionych imiennie, lecz
do całego Kościoła Powszechnego. Autor Apokalipsy przemawia do
czytelnika z pozycji proroka zapowiadającego przyszłe losy Kościoła
1 świata, po powtórnym przyjściu Chrystusa.
Tak więc chrześcijanin zainteresowany narodzinami Kościoła, zaintere­
sowany praktycznymi wskazówkami co do życia zasługującego na miano
chrześcijańskiego oraz pragnący poznać eschatologiczne problemy Ko­
ścioła, znajdzie w niniejszym tomie niezwykle pożyteczną lekturę.
Jak wielką rolę w życiu chrześcijanina od dawna przypisywano
czytaniu Pisma świętego, dowodem być mogą choćby przykładowe
wypowiedzi pierwszych Ojców Kościoła. Święty Grzegorz Wielki patrzył
na nie bardzo praktycznie: „Każdy z nas znajduje w Piśmie świętym swoje
sprawy... Ono bowiem daje jedną odpowiedź nam wszystkim na to, co
każdy z nas odczuwa. W nim życie przeszłych pokoleń staje się wzorem
dla potomnych. [...] Pismo święte stoi przed oczyma umysłu jak
zwierciadło, w którym odbija się wewnętrzne nasze oblicze. W nim
bowiem widzimy swoją brzydotę, w nim spostrzegamy swoje piękno.
Z niego dowiadujemy się, ileśmy postąpili, i wreszcie z niego poznajemy,
jak dalecy jesteśmy od postępu".
Święty Augustyn natomiast zachwycał się formą wypowiedzi, dzięki
której głębokie prawdy mogą trafić do wszystkich ludzi, bez najmniej­
szego wyjątku: „Sam zaś sposób mówienia, jakim Pismo święte się po­
sługuje, jakże dostępny jest wszystkim! [...] To, o czym jawnie mówi,
jakby szczery przyjaciel szeptał wprost do serca zarówno prostaczków,
jak i uczonych. Tego zaś, co kryje się w tajemnicach, nie wyraża słowy
wyniosłymi, do których nie odważyłby się zbliżyć umysł słaby i niewy­
kształcony, jak biedak do bogacza; lecz zachęca wszystkich prostotą
wymowy, aby ich karmić nie tylko prawdą oczywistą, lecz i ukrytą".
WPROWADZENIE
I - Nowy Testament
Nowym Testamentem nazywa
się tę część objawienia spisanego (to
jest Biblii), która zawiera się między
narodzinami Jezusa a końcem cza­
sów apostolskich. Te zaś trwają -
/.godnie z ogólną opinią - tak
długo, jak długo żył ostatni Apostoł;
ale może dokładniej byłoby powie­
dzieć: jak długo żyli ci, którzy po­
znali Apostołów, a których jeden z
listów antycznych nazywał już
„mężami apostolskimi”.
Wyraz „testament” - pochodzą­
cy z łaciny - jest zbyt dosłownym
przekładem term inu greckiego.
Chodzi bowiem raczej o pakt
No­
wego Przymierza,
zaoferowanego
ludziom przez Boga poprzez ofiarę z
Syna, Jezusa Chrystusa. Ale ponie­
waż w międzyczasie ma miejsce
śmierć, a w konsekwencji odejście
(Łk 9, 31.51; Hbr 9, 16-17), w
pewnym sensie można mówić o
„testamencie”: dokumencie czegoś,
co ma wartość ostateczną.
Nowy Testament wywodzi się
od Jezusa Chrystusa, z Jego życia,
Jego orędzia, z Jego śmierci i zmar­
twychwstania, jak również z na­
dziei Kościoła pierwotnego. Chodzi
w nim o wydarzenia rozważane i
interpretowane w świetle wiary, a
następnie utrwalone w zbiorze nie­
wielkich książeczek.
Nowy Testament zawiera:
EWANGELIE upamiętniające ży­
cie i słowa Jezusa, przekazane przez
Apostołów i przez Ewangelistów;
LISTY napisane do różnych Ko­
ściołów przez Pawła, Piotra, Jana
oraz innych;
DZIEJE APOSTOLSKIE, począt­
kowe dzieje rozpowszechniania się
orędzia chrześcijańskiego, opisane
przez Lu kasza;
APOKALIPSA, objawienie przy­
szłości Kościoła i świata oraz słowa
otuchy dla chrześcijan w mających
nadejść doświadczeniach.
W niniejszym tomie śledzić bę­
dziemy historyczny i teologiczny
rozwój Kościoła chrześcijańskiego,
od początków aż do końca I wieku
po Chrystusie, poprzez opowieść
zawartą w Dziejach Apostolskich
oraz w antologii z Listów apostol­
skich i z Apokalipsy.
Poniższy wykres wykazuje, że
cały Nowy Testament pochodzi od
Jezusa poprzez tradycję ustną i
życie Kościoła, przekazywane w
różny sposób. Najstarszymi doku­
mentami są Listy Pawła. Pierwszy
List do Tesaloniczan sięga roku 52
po Chr.
1. Sytuacja polityczna
Sytuację polityczną charaktery­
zuje złączenie wielu narodów w
jedno cesarstwo pod panowaniem
Rzymu, w czasie względnego po­
koju i pomyślności. Oto kolejne na-
stępslwo cesarzy rzymskich w cza­
sach Nowego Testamentu:
1'YBERIUSZ (14-37), następca Au­
gusta, którego był synem adopto­
wanym. W ostatnich latach jego
panowania Jezus został ukrzyżo­
wany i powstał Kościół.
KALIGULA (37-41), wnuk Tybe-
i insza, pod koniec swego panowa­
nia szaleniec i okrutnik. Był pier­
wszym cesarzem, który zażądał dla
siebie czci boskiej: fakt ten mocno
zaniepokoił Żydów (39 po Chr.).
KLAUDIUSZ (41-54), częściowo
był ofiarą korupcji dworu. Wydał
edykt w latach 48-50, który skazy­
wał chrześcijan na wygnanie z
Rzymu.
NERON (54-68) został cesarzem
mając 17 lat; szybko splamił się
wieloma straszliwymi zbrodniami.
Winił chrześcijan za pożar, jaki
zniszczył Rzym. W prześladowa­
niach na skutek tego (64-67 po
Chr.) zginęli również Apostołowie
Piotr i Paweł.
30
'
50
70
_____ 1
______________________
EWANGELIE SYNOPTYCZNE
ORAZ DZIEJE
100
ŻYCIE
1 PRZEPO­
WIADANIE
JEZUSA
TRADYCJA
USTNA
LISTY PAWŁA ORAZ
INNYCH APOSTOŁÓW
PISMA JANA
II - Sytuacja ogólna
Tereny, na jakich Apostołowie
Jezusa głosili Ewangelię, należały
do Cesarstwa Rzymskiego, które
zajmowało wówczas cały basen
śródziemnomorski. Rozpoczęli swe
dzieło w roku 30 po Chr. i konty­
nuowali z pomocą najbliższych ucz­
niów do ostatnich lat pierwszego
wieku.
Gdy chodzi o historię rzymską,
jest to okres od panowania Tyberiu-
sza (14-37) do panowania Trajana
(98-1 17). Cesarstwo było wówczas
u szczytu swej chwały i miało dojść
do największej ekspansji terytorial­
nej.
Tym niemniej to rozległe cesar­
stwo, politycznie rzymskie, miało
kulturę grecką. Nawet w stolicy
wielu już nie mówiło po łacinie lecz
po grecku. Greka stała się językiem
międzynarodowym owych czasów.
Palestyna - kraj Jezusa i miej­
sce, skąd wywodzi się Kościół
pierwotny - należała do cesarskiej
prowincji Syrii, choć cieszyła się
specjalną formą zarządzania, za­
równo ze strony dynastii herodiań-
skiej, jak i prokuratorów rzym­
skich.
Wielka sieć dróg łączyła główne
miasta między sobą oraz z Rzy­
mem. Podróże stały się łatwiejsze, a
to przyczyniło się do rozwoju w y­
miany kulturalnej i handlowej.
Rzym. Ołtarz Pokoju (,,Ara Pacis") poświęcony przez Augusta na Polu
Marsowym w roku 9 przed Chr. dla uczczenia pokoju, jaki panował za
jego rządów w całym cesarstwie.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin