PATOMORFOLOGIA, NOTATKI ROZDZIAŁ 17- Część 6.pdf

(417 KB) Pobierz
PATOMORFOLOGIA, NOTATKI ROZDZIAŁ 17
CHOROBY GŁOWY I SZYI
Zapalenia jamy ustnej
Zapalenie pleśniawkowe
Candidiasis
→
→
→
→
Wywołują grzyby
Candida albicans
Obecność licznych, białawych miękkich nalotów w błonie śluzowej
Candida bytują na powierzchni błony śluzowej jamy ustnej osób zdrowych
Zmiany chorobowe powstają, gdy dochodzi do penetracji grzybów w głąb nabłonka i w
podścielisko błony śluzowej
→
U osób z immunosupresją, cukrzycą, neutropenią, ze zmniejszonym wydzielaniem śliny u
chorych leczonych długotrwale antybiotykami
Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej typu 1
×
×
Ujawnia się na granicy skóry i błon śluzowych- czerwień warg, okolica nozdrzy, kąciki ust
Opryszczka pospolita- grupa drobnych jasnych pęcherzyków zawierających przezroczysty
płyn, po pęknięciu powstają bolesne nadżerki i powierzchowne owrzodzenia
Zapalenie migdałków podniebiennych i gardła
→
Najczęściej wywołane przez wirusy, bakteryjne występuje główne u dzieci
→
Zapalenie ostre jest zwykle zapaleniem ropnym
→
Migdałki są zaczerwienione, powiększone w wyniku hipoplazji grudek chłonnych i pokryte
ropnymi nalotami
→
Powiększone węzły chłonne podżuchwowe i szyjne
→
Przebiega w sposób ostry lub nawrotowy
→
Może występować w chorobach systemowych
→
Możliwy jest przebieg ciężki z powikłaniami- ropień okołomigdałkowy i okołogardłowy
→
Ropień okołogardłowy- może uszkodzić ścianę tętnicy szyjne lub przebić się do śródpiersia
lub okolicy podstawy czaszki
→
Powikłania streptokokowego zapalania migdałków- gorączka reumatyczna, kłębuszkowe
zapalenie nerek, podostre zapalenie wsierdzia
Zmiany w jamie ustnej w przebiegu chorób ogólnoustrojowych
×
×
×
×
×
Płonica, błonica i mononukleoza- objaw ostrego zapalenia migdałków i gardła
Odra- plamki Koplika
Kiła wrodzona i nabyta
HIV- leukoplakia włochata
Choroby skóry i choroby hematologiczne- nadżerki i owrzodzenia
177 |
S t r o n a
Zmiany nienowotworowe
Nadziąślak olbrzymiokomórkowy
Epulis gigantocellularis
→
→
→
→
→
→
Inaczej zwany ziarniniakiem olbrzymiokomórkowym obwodowym
Guzek o średnicy do 1,5 cm
Rośnie na dziąśle szczęki lub żuchwy
Częściej u kobiet
Odczyn proliferacyjny na działanie czynnika uszkadzającego
Zbudowany z aktywnych fibroblastów i komórek olbrzymich wielojądrowych typu
osteoklastów
Ziarniniak naczyniasty
Granuloma pyogenicum
×
×
×
×
Szybko rosnący, uszypułowany łatwo krwawiący owrzodziały guzek
Niekiedy ulega całkowitej regresji
Zbudowany z licznych naczyń włosowatych, pomiędzy którymi widać zmiany obrzękowe i
nacieki limfocytarne
Może wystąpić w ciąży- ziarniniak ciążowy- ulega regresji po porodzie
Zmiany prekursorowe w jamie ustnej
Zmiany przedrakowe-
zmiany błony śluzowej, w których kliniczne lub histopatologicznie częściej
stwierdza się raka jamy ustnej
Stan przedrakowy-
choroby ogólnoustrojowe, w których rak jamy ustnej występuje częściej, ale w
miejscach niedających się przewidzieć
Leukoplakia- rogowacenie białe
→
Bezobjawowa biała plama (zgrubienie) błony sluzowe, której nei da się usunąć
→
Przyczyną nie jest określona jednostka chorobowa
Erytroplakia- rogowacenie czerwone
×
×
×
×
Łatwo ulegające uszkodzeniu i krwawiące ognisko błony śluzowej
Nieregularny obrys i wygląd czerwonego aksamitu
Najczęściej występuje w błonie śluzowej brzusznej powierzchni języka, dna jamy ustnej i
łuków podniebiennych
W większości przypadków stwierdza się neoplazję śródnabłonkową SIN dużego stopnia
Główne przyczyny leukoplakii
‐ Palenie i żucie tytoniu
‐ Alkoholizm
‐ Przewlekłe miejscowe drażnienie
178 |
S t r o n a
Obraz mikroskopowy leukoplakii
Nadmierne powierzchowne rogowacenie
Hiperplazja nabłonka- zmiana łagodna
Śródnabłonkowa neoplazja- SIN
Obraz mikroskopowy erytroplakii
Liczne rozszerzone naczynia krwionośne pod ścieńczałym nabłonkiem
Cechy SIN dużego stopnia
W brzegach zmiany występuje inwazyjny rak płaskonabłonkowy
Klinika
– Leukoplakia występuje najczęściej w błonie śluzowej policzków, grzbietu języka, wyrostków
zębodołowych i podniebienia twardego
– Erytroplakia pojawia się rzadziej, częściej ulega przemianie nowotworowej
Większe ryzyko przemiany złośliwej
U kobiet
W zmianach długotrwałych
W zmianach zlokalizowanych na dnie jamy ustnej oraz na bocznej i dolnej powierzchni języka-
rogowacenie podjęzykowe
W zmianach koloru czerwonego i z wyczuwalnym stwardnieniem
Rozwijających się u osób, które nie palą papierosów
W zmianach z mikroskopowo rozpoznanym SIN- szczególnie dużego stopnia
Nowotwory złośliwe jamy ustnej
Rak płaskonabłonkowy
Carcinoma planoepitheliale
→
→
→
→
→
Najczęstszy nowotwór złośliwy jamy ustnej
Występuje najczęściej na dnie jamy ustnej i na bocznej i dolnej powierzchni języka
Nowotwór osób starszych, mężczyzn
Indie, Azja Południowa
Czynniki zwiększające ryzyko:
∙ Tytoń- palenie i żucie
∙ Alkohol
∙ Marihuana
∙ HPV
∙ Przewlekłe drażnienie i przewlekłe stany zapalne
∙ Palenie fajki i ekspozycja na UVB (rag wargi dolnej)
Obraz mikroskopowy
Różny stopień zróżnicowania G1- G3
Raki wysokodojrzałe cechuje obecność mostków międzykomórkowych- pereł rogowych
Raki wysokozróżnicowane rosną powoli
Raki niskozróżnicowane- szybko
Powiększają rozmiary horyzontalnie, naciekają wertykalnie
Przerzuty powstają najpierw w węzłach chłonnych podżuchwowych, następnie w płucach i
wątrobie
179 |
S t r o n a
Rokowanie
1. Najlepsze- rak wargi- 90 % 5- letnich przeżyć
2. Złe rokowanie- rak dna jamy ustnej 20- 30 % 5- letnich przeżyć
Choroby krtani
Zapalenie i obrzęk krtani
×
×
×
×
×
Ostre zapalenie manifestuje się przekrwieniem i obrzękiem błony śluzowej z obecnością
śluzowej lub śluzowo- ropnej wydzieliny
Może powodować zwężenie światła krtani i spowodować duszność zagrażającą życiu
Obrzęk i złuszczający się martwiczo zmieniony nabłonek powoduje utrudnienie przepływu
powietrza manifestując się świstem wdechowym- zespół krupu
Przewlekłe zapalenie krtani u palaczy papierosów może stanowić podłoże neoplazji
wewnątrzpłaskonabłonkowej, z której może się rozwinąć inwazyjny rak płaskonabłonkowy
Czynniki wywołujące zapalenie krtani:
‐ Wirusy i bakterie
‐ Palenie tytoniu
‐ Czynniki chemiczne
‐ Odczyny alergiczne
Nowotwory łagodne krtani
Brodawczak i brodawczakowatość
Papilloma et papillomatosis
→
Występują w postaci pojedynczej lub mnogiej u dzieci i dorosłych
→
Wyróżniamy brodawczaki rogowaciejące i nierogowaciejące
→
Brodawczaki nierogowaciejące:
– Wywołane infekcją HPV
– Tendencja do nawrotów po usunięciu
– Rzadko ulegają zezłośliwieniu
→
Brodawczaki rogowaciejące
– Pojedyncze
– Niezwiązane z infekcją HPV
– Dają nawroty i mogą ulec zezłośliwieniu
– Mogą mieć związek z paleniem papierosów
‐
‐
‐
Widoczne są różowe, miękkie brodawkowate twory
Cienkie brodawki zbudowane z rdzenia tkanki łącznej z naczyniami krwionośnymi pokrytymi
nabłonkiem wielowarstwowym płaskim
Niekiedy cechy koilocytozy (infekcja HPV)
180 |
S t r o n a
Zmiany prekursorowe
Neoplazja wewnątrzpłaskonabłonkowa
×
×
×
×
×
×
×
Rozwija się w nabłonku wielowarstwowym płaskim krtani, zwykle na podłożu hiperplazji
Wyróżnia się trzy stopnie- mały, średni i duży
Na podłożu dużego stopnia NWN może rozwinąć się rak płaskonabłonkowy inwazyjny
NWN występuje, jako zmiana pojedyncza lub wieloogniskowa
Najczęściej na fałdach głosowych
Głównie u mężczyzn po 50 r.ż.
Im wyższy stopień NWN i dłuższy czas utrzymywania się zmiany tym większe ryzyko
wystąpienia raka inwazyjnego
Nowotwory złośliwe krtani
Rak krtani
Carcinoma laryngis
→
→
→
→
→
→
→
→
→
W większości przypadków rak płaskonabłonowy
Najczęstszy nowotwór krtani
Występuje w 5- 7 dekadzie życia
10- krotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet
Najwyższa zachorowalność- Indie, Brazylia, Hiszpania, Francja, Włochy
Czynniki ryzyka- palenie papierosów, alkoholizm
Palenie papierosów zwiększa ryzyko raka głośni i okolicy podgłośniowej
Alkohol zwiększa ryzyko raka okolicy nadgłośniowej i dna jamy ustnej
Czynniki zwiększonego ryzyka:
Zakażenie HPV
Promieniowanie jonizujące
Niedobór wit A i C, oraz żelaza
Zawodowa ekspozycja na azbest
Barwniki do włosów
Pył drzewny
Częstotliwość raków:
1. Raki głośniowe- 60- 65 %
2. Raki nadgłośniowe 30- 35 %
3. Raki podgłośniowe 1- 5%
Obraz mikroskopowy
‐ Rak z głęboką inwazją- komórki rakowe naciekają poza blaszkę właściwą błony śluzowej
‐ Kalafiorowaty guz z owrzodzeniem lub pogrubienie miejsca wzrostu
‐ Ogniskowe rogowacenie
‐ W rakach dobrze zróżnicowanych widoczne są mostki międzykomórkowe- perły rogowe
Rokowanie zależy od:
Lokalizacji raka
Rozmiarów
Głębokości naciekania
Stadium klinicznego zaawansowania choroby
Obecność przerzutów w węzłach chłonnych
Mały margines zdrowych tkanek po resekcji guza
Naciekanie chrząstek krtani lub tarczycy
181 |
S t r o n a

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin