Wszystko o biegunce.docx

Wszystko o biegunce

Diarrhea — An Introduction to This Common Illness

Ważne fakty o biegunce których prawdopodobnie nie znasz

Spis treści

·         Wprowadzenie

·         Czym jest biegunka

·         Biegunka u dzieci

·         Biegunka u ciężarnych

·         Czas trwania biegunki

·         Czy jest zaraźliwa?

·         Przyczyny biegunki

·         Rodzaje biegunki 

·         Objawy biegunki

·         Leczenie

·         Profilaktyka 

·         Dieta

Wprowadzenie

Twój układ trawienny jest wrażliwy na zmiany diety i stylu życia. Kiedy nieznane substancje np. bakterie i wirusy dostaną się do organizmu, mogą wystąpić problemy trawienne – najbardziej powszechnym z nich jest biegunka.

Charakteryzują ją rzadkie lub wodniste stolce, występujące pilnie i często (częściej niż 3 x dziennie). [1] Zwykle jest objawem infekcji przewodu pokarmowego, i często towarzyszą jej powiązane objawy takie jak ból brzucha, skurcze, gazy, nudności, wzdęcia i zmęczenie.

Dolegliwość zwykle trwa kilka dni (ostra), ale kiedy trwa kilka tygodni (przewlekła), należy się nia zająć żeby uniknąć poważne komplikacje. [2,3]

Dlaczego pojawia się biegunka?

Pojawia się kiedy konsumowane pokarm i płyny przechodzą zbyt szybko i/lub są zbyt dużą masą w jelicie grubym/okrężnicy. Zwykle okrężnica wchłania płyny z pokarmów, w wyniku czego jest półsolidny stolec, ale jeśli te płyny nie są wchłaniane, masz wodniste stolce.

Powszecną przyczyną tej dolegliwości u dzieci i dorosłych jest infekcja zwana nieżytem żołądka i jelit, którą mogą wywołać pasożyty, wirusy (rotawirus albo norowirus) lub bakterie często znajdujące się w skażonej wodzie lub żywności. [4]

Leki (szczególnie antybiotyki) sa kolejną powszechną przyczyną biegunki. Antybiotyki zabijają dobe i złe bakterie w okrężnicy, naruszając ich naturalną równowagę. To może prowadzic nawet do infekcji bakteriami Clostridium difficile bacteria.

Biegunkę u zdrowych osób mogą wywołać też sztuczne słodziki np. sorbitol i mannitol, które zwykle nie zawierają cukru.

Ważne fakty o biegunce

Szacuje się, że na świecie występuje 2 mld przypadków biegunki rocznie. [6] Co jest alarmujące to że według WHO biegunka jest drugą czołową przyczyną zgonów dzieci w wieku poniżej 5 lat, czyli średnio 760.000 co roku.

Największym zagrożeniem jakim jest biegunka jest odwodnienie, poprzez wodniste stolce, w moczu i pocie traci się wodę i elektrolity (sód, chlor, potas i dwuwęglan). Jeśli się ich nie zastąpi występuje odwodnienie, a jeśli staje się ostra, może prowadzic nawet do zgonu.

Ale wielu przypadków biegunki można uniknąć bezpieczną wodą pitną i odpowiednią higieną. [7] W większości przypadków leczenie biegunki polega na odwróceniu odwodnienia, przywróceniu płynów i elektrolitów. [8]

Biegunkę powinno się traktować poważnie

Mówiąc ogólnie biegunka ustanie sama bez leczenia. U dorosłych biegunka wywołana przez nieżyt żołądkowo-jelitowy zwykle ustanie po 2-4 dniach, kiedy układ odpornościowy zwalczył infekcję. [9] Ale powinno się pić dużo płynów by zapobiec odwodnieniu.

Z drugiej strony pamiętajmy, że biegunka może być poważna u niemowląt i dzieci, bo łatwo tracą zbyt dużo płynów i szybciej staja się odwodnione niż dorośli. Jeśli dziecko ma 6 albo więcej luźnych lub wodnistych stolców w ciągu 24 godzin, natychmiast powinno się szukać pomocy medycznej. [10]

Biegunka jest również jedną z głównych przyczyn utraty substancji odżywczych z powodu zmniejszonej konsumpcji żywności i zmniejszonego wchłaniania substancji odżywczych. Dlatego może stanowić poważne ryzyko dla zdrowia. [11] Te artykuły dadzą wam istotne informacje w celu profilaktyki i leczenia tej dolegliwości, i uniknięcia powaznych komplikacji.

Czym jest biegunka

Według New England Journal of Medicine (NEJM), w Ameryce występuje około 179 mln przypadków ostrej biegunki rocznie. [1] Wiele osób uważa, że jest to prosta choroba, która ustąpi sama.

Ale powinno się ja traktować poważnie, bo jest wskazówką iż jest coś źle w organizmie, i nieleczona może być nawet śmiertelna. Ale czym dokładnie jest biegunka, co czyni ją groźną, i jak można jej zapobiec?

Podstawowe fakty o biegunce które powinniście poznać

Biegunkę określa się jako niezwykle luźny albo wodnisty stolec występujący częściej niż zwykle. Jest to choroba której doświadczył każdy i zwykle prowadzi do większej masy stolca i częstszych wycieczek do toalety. [2]

W większości przypadków wywołana jest infekcją bakteryjną, wirusową albo pasożytniczą. Sa 3 rodzaje biegunki zależnie od długości jej trwania: [3]

·         Ostra. Trwa tylko przez krótki okres – zwykle kilka godzin do kilku dni, i nie dłużej niż 2 tygodnie. Według wskazówek światowych, ostra biegunka to 3 lub więcej niezwykle luźnych albo wodnistych stolców w ciągu doby.

·         Trwała. Kiedy trwa ponad 14 a nie dłużej niż 28 dni.

·         Przewlekła. Biegunka trwająca dłużej niż 28 dni.

Powinno się ją poważnie traktować

W większości przypadków biegunka ustępuje w ciągu 1-2 dni, ale jeśli trwa dalej przez kilka dni, to może wskazywać na poważniejszą chorobę.

Kiedy biegunka trwa dłużej niż kilka dni i z innymi niepokojącymi objawami np. krwawe stolce, nudności i wymioty, ostre bóle brzucha i utrate wagi, trzeba natychmiast szukać pomocy medycznej. [4]

Biegunka powoduje zgon 2.125 dzieci dziennie na świecie – więcej niż AIDS, malaria i odra razem. [5] Ta choroba może być śmiertelna, gdyż pozbawia organizm płynów ustrojowych i wywołuje ostre odwodnienie. Trzeba zwrócić uwage na następujące sygnały ostrzegawcze o odwodnieniu:

Dorośli                                                        Niemowlęta i dzieci

Pragnienie                                                        Sucha jama ustna i język

Ciemny kolor moczu                                          Bezłzowy płacz

Radsze oddawanie moczu                            Nie oddaje moczu przez co najmniej 3 godziny

Sucha skóra                                                        Zapadnięte oczy, policzki lub ciemieniucha

Zmęczenie                                                        Wysoka gorączka

Zawroty głowy                                                        Rozdraznienie lub apatia

Pamietajmy także, że u odwodnionej osoby po delikatnym uszczypnięciu i uwolnieniu skóra nie wraca natychmiast do normalności i każdy mający ten objaw powinien natychmiast szukac pomocy medycznej. [6]

Znaczenie profilaktyki i leczenia biegunki

Alarmująca jest liczba ludzi corocznie tracona z powodu biegunki, zwłaszcza skoro tym zgonom można zapobiec. W rzeczywistości większość powiązanych z biegunka komplikacji można uniknąć prostymi i tanimi metodami: picie bezpiecznej i czystej wody i poprawne mycie rąk, odpowiednie higiena i utylizacja ludzkich odpadów, przez co można by drastycznie zmniejszyć występowanie biegunki.

Biegunka u dzieci

Dla rodzica ważna jest obserwacja stolców dzieci, żeby mieć informacje jeśli pojawia się problem. Musisz wiedzieć jaka jest normalna częstotliwość oddawania stolca, gdyż u większości niemowląt jest ono częste, szczególnie po każdym karmieniu.

W rzeczywistości nowonarodzeni wymagają średnio 12 zmian pieluch na dobę. [1] Poza tym konsystencja stolca i kolor różnią się zależnie od tego co niemowle je: mleko matki zawiera naturalny środek przeczyszczający, dlatego one załatwiają się częściej niż niemowlęta karmione sztucznie, i ich stolec jest zwykle miękki. [3]

Natomiast sztuczny pokarm jest trudniejszy do strawienia [4], i przez to ich stolec jest nieco twardszy. Kiedy niemowlę zacznie przyjmować solidne pokarmy, zauważysz, że stolec może zmieniac kolor zależnie od diety dziecka. [5]

Powszechne formy biegunki u dzieci

Mówiąc ogólnie, sporadyczne luźne stolce nie są powodem niepokoju, ale jeśli dziecko ma co najmniej 3 luźne stolce w ciągu dnia, to może być biegunka.

Ostra biegunka może pojawić się nagle i trwac nawet kilka tygodni [6], dlatego ważne jest by wiedziec, że jeśli trwa przez 4 tygodnie, nawet kiedy pojawia się i zanika, określa się ją jako biegunkę przewlekłą. [7]

Jeśli dziecko jest wieku 1-3 lat, to może być biegunka małego dziecka [toddler's diarrhea, toddler = brzdąc]. Według North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition (NASPGHAN): [8]

Biegunka małego dziecka jest ogólnie znana jako przewlekła, i dotyka dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat. Maja one 3-20 luźnych stolców dziennie.

Te stolce zwykle występują w ciagu dnia kiedy dziecko jest obudzone, a czasami tuz po jedzeniu… Nie uważa się ją za chorobę, i u dzieci z tą dolegliwością zwykle występuje samoistna poprawa do czasu kiedy zaczynają chodzić do szkoły.

Choć ataki biegunki mogą niepokoić nawet najbardziej opanowanych rodziców, to ta dolegliwość nie stanowi głównego ryzyka zdrowotnego dla dzieci, tak długo jak nie występuje odwodnienie.

Co wywołuje biegunkę u dzieci?

Jest długa lista przyczyn tej biegunki, między innymi: [9,10]

Rzadko zaleca się leki, bo biegunkę można leczyć domowymi sposobami. Poniżej niektóre z nich: [12]

·         Podawaj dziecku dużo płynów np. czystą wodę i/lub rosół kiedy organizm dziecka traci płyny i elektrolity ważne dla normalnego funkcjonowania [13]

·         Nie pozwalaj mu na picie słodkich napojów, gdyż cukier ściąga do jelita gubego wodę i biegunka ulega pogorszeniu. [14]

·         Spróbuj diety BRAT (banany, ryż, sos jabłkowy i suchy toast) – może spowodo-wać stwardnienie stolca. Banany zawieraja dużo potasu i mogą pomóc w przywró-ceniu substancji odżywczych utraconych przez dziecko z powodu biegunki i wymio-tów. [15] Ale American Academy of Pediatrics (AAP) zaleca żeby dzieci wróciły do normalnej diety w ciagu 24 godzin, bo BRAT nie zapewnia wystarczającej ilości substancji odzywczych pomocnych w zdrowieniu.

·         Podawaj odżywcze produkty w ciągu 24 godzin od wystąpienia biegunki podawaj owoce, warzywa, mięso i produkty mleczne np. jogurt pastwiskowy. To zapewni dziecku istotne substancje odżywcze i przyspieszy wyzdrowienie.

·         Podawaj produkty bogate w probiotyki: sfermentowane warzywa, kapusta kwa-szona i kimchi zawierają dobre bakterie pomagające organizmowi zwalczać infekcje i inne przyczyny biegunki. Można spróbować podawać specjalnie dla dzieci formuło-wane probiotyki w suplementach. [16,17]

Jak chronić dziecko przed biegunką

Biegunkę u dzieci często wywołują drobnoustroje, które łatrwo Przenosza się z ręki do ust. Na przykład dzieci mogą złapać infekcję wywołującą biegunkę wkładając palce do buzi po dotknieciu skazonej powierzchni np. zabawki czy toalety. [18] Najlepszą przed tym obroną jest myć dzieciom dokładnie ręce i uczyć je sztuki mycia rąd kiedy są wystarczająco duże. [19]

Dolegliwość ta może zniknąć po kilku dniach odpowiednio leczona, ale może się stać powaznym problemem jeśli wystąpi odwodnienie dziecka.

Kiedy wezwać lekarza

Jeśli 3-letnie lub młodsze dziecko ma biegunkę, natychmiast wezwij lekarza. Niemowlęta ponad 3 miesięce należy monitorować przez 24 godziny. Jeśli sytuacja nie poprawia się albo ulega pogorszeniu, skontaktuj się z lekarzem. Inne objawy wymagające natychmiastowej opieki medyczne obejmują: [20,21,22,23]

Biegunka u ciężarnych

Wraz ze zwykłymi dolegliwościami we wczesnym okresie ciąży, takimi jak poranne mdłości i zgaga, może także wariować system trawienny - może go spowolnić, dzięki czemu mogą wystąpić zaparcia, lub go przyspieszyć, powodując biegunkę.

Jest to z powodu podniesienia się poziomów hormonów, szczególnie estrogenu, progeste-ronu i ludzkej gonadotropiny kosmówkowej (HCG). [1,2]

Nowa wrażliwość na pokarmy, zmiany w diecie, nietolerancja laktozy i prenatalne witaminy to niektóre z powiązanych z ciążą przyczyn biegunki. Ale są inne czynniki sprawcze biegunki podczas ciąży, wśród nich katar żoładka, pasożyty jelitowe, wirusy, bakterie i zatrucie pokarmowe.

Za tym atakiem biegunki mogą również stać dolegliwości zdrowotne np. zespół drażliwego jelita, choroba Crohna, celiakia i wrzodziejące zapalenie okrężnicy. [3]

Biegunka może być jednym z wczesnych objawów ciąży, ale występuje mniej w drugim trymestrze. Ale częste luźne stolce są powszechnym "gościem" w późniejszej ciąży. [4,5]

Biegunki można doświadczyć w trzecim trymestrze

Zdaniem American Pregnancy Association,...