1. Nastroje Młodej Poslki - J. Polski, Michał Wojtasik LO SEM IV
Epoka literacka zwana Młoda Polską bądź Modernizmem rozpina się pomiędzy latami 1890 a 1919. Zaistniały wówczas nowe prądy filozoficzne i tendencje myślowe. Ludzie przełomu wieków czuli się zagubieni w nowej, diametralnie nowatorskiej rzeczywistości. Gwałtowny rozwój cywilizacyjny zaowocował technicznym "boomem" - telefon, żarówka, lokomotywa, udoskonalenie technik drukarskich, oraz pomnikowymi wydarzeniami jak odkrycie przez Roentgena promieni X, dokonania Marii Curie- Skłodowskiej i Mendelejewa, teorie Karola Darwina. Rosnąca wynalazczość wprawiała człowieka w poczucie potęgi i władzy nad światem, choć z drugiej strony odezwały się przez to skrajnie apokaliptyczne nastroje - bowiem razem z odkryciami ujawniającymi prawdziwą, bardzo złożoną strukturę świata człowiek uświadomił sobie, że nie jest najważniejszym czynnikiem świata, gdyż pozostaje wciąż tyle niezbadanego pola. Odbiło się to falą zwątpień - tak filozoficznych jak i religijnych. Pogłębiał się masowo pesymizm, m.in. pod wpływem filozofii Artura Schopenhauera i Fryderyka Nietzschego. Świat, dający się do tej pory łatwo wytłumaczyć, staje się skomplikowany. Uporządkowany, pełen zaufania do nauki pozytywizm ustępuje miejsca bądź poznawczemu rozdarciu, bądź idealizmowi. Dochodzą wówczas do głosu nowe prądy artystyczne i umysłowe, takie jak: modernizm, dekadentyzm, symbolizm, ekspresjonizm. Dekadentyzm charakteryzował się przekonaniem, że wraz z schyłkiem wieku pogłębia się kryzys wszelkich wartości, przede wszystkim moralnych i kulturowych. Według dekadentów ludzkość stanęła u progu zagłady. Postawa dekadencka niosła przekonanie o bezsensowności działania i przeciwdziałania rozpadowi cywilizacji. Dominowało przeczucie zbliżającej się katastrofy i wynikająca z tego bierność. Symbolizm natomiast był kierunkiem w literaturze i sztuce, którego zwolennicy posługiwali się systemem symboli i alegorii, jako jedynymi adekwatnymi środkami do wyrażania uczuć , stanów emocjonalnych i pojęć (jak niebyt, śmierć, wolność...) trudnych do wyrażenia słowem. Była to więc epoka protestu przeciw standaryzacji i technicyzacji życia społecznego, obyczajowości mieszczańskiej, antagonizmom społecznym. Dążenia niepodległościowe w tamtym czasie wzrastały, nastąpił więc powrót do romantyzmu i nastrojowych form ekspresji. Kładziono przez to nacisk na takie formy odczucia jak melancholia, rozpacz, pożądanie nirwany lub śmierci, tragizm istnienia, odwrót do narkotyzacji, co ilustrowało różne stany ucieczki przed poczuciem zagrożenia.
Zaczęto wtedy głosić apoteozę sztuki, jak mamy to np. w wierszu "Evviva l'arte!". Sztuka jawi się tam właśnie jako coś ponadczasowego i niezniszczalnego, więc potężniejszego od ułomnej materii ludzkiej. To jedyny dostępny środek mogący zapewnić nieśmiertelność twórcy. Artysta staje się tutaj więc wybrańcem Boga, dla których talent jest boskim darem. Świadomość posiadania tego daru jest ważniejsza i cenniejsza od wszelkich dóbr materialnych.
PEPSI-TWIST