Kto ponosi odpowiedzialność za upadek czynu zbrojnego w Weselu J. Polski
Michał Wojtasik LO SEM IV
Klęska powstania listopadowego i wielka emigracja jaka potem nastąpiła spowodowała, że poezja i publicystyka mogły się swobodnie rozwijać jedynie poza granicami kraju. Zarówno literatura na emigracji jak i literatura krajowa składają się razem na zjawisko w dziejach literatury polskiej wyjątkowo. Była to literatura o zaprzepaszczonych przez naród polski szansach wyzwolenia się z jarzma zaborcy. Pisarze starają się w swych utworach wykazać błędy, które były przyczyną upadku. Ocenę powstania daje w "Weselu" Stanisław Wyspiański. Dramat ten osnuty jest na tle prawdziwego wesela Lucjana Rydla z wiejską dziewczyną. Wesele było okazją do zetknięcia się chłopów z "panami". Utwór ten jest dramatem narodowym, utrzymanym w konwencji dramatu symbolicznego. Bohaterem jest polskie społeczeństwo a właściwie dwie jego warstwy: inteligencja i chłopstwo. Wyspiański ukazuje, że sojusz tych warstw był jedynie pozornym zbliżeniem, fascynacja inteligencji żywiołem, bogactwem obyczajów, autor przedstawił obcość i brak autentycznej więzi między tymi środowiskami. W decydującej chwili inteligencja nie potrafiła uczynić z siebie partnera do walki o sprawę narodu. Okazuje się, że żaden z tych, którzy mogliby poprowadzić lud do walki, nie do tego jest zdolny. Gospodarz, który ma największe szanse i możliwości, okazuje się lekkomyślny i swoim postępowaniem przyczynia się do upadku sprawy. Dużą rolę w utworze odgrywa symbolizm. Tańczący korowód weselnych gości porusza się ruchami marionetki, tańcząc w rytm muzyki chochoła. Ten zaklęty taniec jest symbolem bezideowości, marazmu, odrętwienia polskiego społeczeństwa. Bronowicka chata urasta rangi Polski, a cały utwór staje się próbą rewizji przyczyn narodowego dramatu. Widzi go Wyspiański w braku solidarności, dysonansie stosunków inteligencji i chłopstwa, dla których wzajemne fascynacje były tylko pozorem sojuszu. Wyspiański w "Weselu" wydał bolesny, rozpaczliwy sąd o ówczesnym społeczeństwie polskim, które jeszcze nie dorosło do rozpoczęcia walki. Szlachcic zdał wszystko na chłopa, chłop natomiast nie rozumiał jaka na nim spoczywa odpowiedzialność. W rezultacie triumfuje Chochoł, czyli smutne przeznaczenie.
PEPSI-TWIST