Mszyce-Kat-Faun-Polski-t12.pdf

(44215 KB) Pobierz
POLSKA
AKADEMIA
NAUK
I N S T Y T U T
Z O O L O G I C Z N Y
KATALOG FAUNY POLSKI
Catalogus faunae Poloniae
Część XXI, zeszyt 4
MSZYCE
Aphidodea
Opracował
H ENRY K SZELEGIEW ICZ
Nr 12 «Katalogu fauny Polski»
p a ń s t w o w e
w y d a w n i c t w o
n a u k o w e
WARSZAWA
1968
http://rcin.org.pl
POLSKA
AKADEMIA
NAUK
I N S T Y T U T
Z O O L O G I C Z N Y
KATALOG FAUNY POLSKI
Catalogue faunae Poloniae
Część XXI, zeszyt 4
MSZYCE
Aphidodea
Opracował
HENRYK SZELEGIEW ICZ
Nr 12 «Katalogu fauny Polski >
PAŃSTWOWE
WYDAWNICTWO
WARSZAWA
1968
NAUKOWE
http://rcin.org.pl
KOLEGIUM REDAKCYJNE:
d o c.
dr
Wł.
B a z y lu k ,
prof.
dr
d o c.
dr
M.
R.
B ie la w s k i,
prof.
prof.
dr
dr
St.
K.
F e lik s ia k ,
K o w a ls k i,
mag. A.
G ouan,
dr
E.
G r a b d a , prof. dr
K lim a s z e w s k i,
prof. dr J. N a s t ,
T.
J a c z e w s k i (prze­
w od n iczący),
prof.
dr
dr
S.
doc. dr M . M r o c z k o w s k i,
prof, dr
L.
K . P a w ło w s k i,
prof. dr
J.
R a f a l s k i , d oc. dr
S e r a fiń s k i,
p rof. dr
A.
R ie d e l,
St.
Wł.
R y d z e w s k i,
dr
J.
S ta c h ,
Wł.
S m r e c z y ń sk i, prof.
m ag.
Zb.
S w ir s k i (sekretarz), prof, dr
A.
W r ó b le w s k i
Redaktor
zeszytu:
mag. A.
G o l j a n
P A Ń S T W O W E W Y D A W N I C T W O N A U K O W E - W A R SZA W A 1968
Wydanie pierwsze. Nakład 1220+90 egz.
Arkuszy wyd. 26,25 Arkuszy druk. 19,75 Papier druk. sat. kl. III. 80 g. 70 x 100
Oddano do składania 13.VII.67 r. Podpisano do druku 14. X. 68 r.
Druk ukończono w październiku 1968 r.
Zamówienie 631/67 Cena zl 80.— N-34
WARSZAWSKA DRUKARNIA NAUKOWA - WARSZAWA ŚNIADECKICH 8
http://rcin.org.pl
MSZYCE—
A PH ID ODEA
O p r a c o wał
H
e n r y k
S
z e l e g ie w ic z
TREŚĆ
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
Wstęp
...........................................................................................
Przegląd g a tu n k ó w ......................................................................
Zestawienie roślin żywicielek i pasożytujących na nich mszyc
.........................................
Tabela rozmieszczenia gatunków
L i t e r a t u r a .......................................................................................
Indeks nazw sy ste m aty c zn y ch .................................................
3
7
201
231
260
279
I. WSTĘP
Piśmiennictwo poświęcone mszycom
(Aphidodea)
Polski zawiera wiadomości
o występowaniu 595 gatunków. Z tej liczby tylko 583 gatunki uznać można za pewne,
pozostałe 12 jest niepewnych, bądź ze względów systematycznych (Iziphya
oettingeni
Q
u e d n
.,
Aphis acanthi
S
c h r k
.,
Aphis chaerophylli
K
o c h
),
bądź też ze względu
na swe rozmieszczenie (Forda
hirsuta
M
o r d
v.), bądź wreszcie ze względu na nie­
dostateczne lub wątpliwe udokumentowanie ich występowania u nas
[Neotrama
caudata
( D
el
G
u
.),
Pemphigus borealis
T
u l l g r
.,
Pemphigus protospirae
L
i c h t
.,
Forda mokrzeckii
M
o r d
v.,
Aphis capsellae
K
a l t
.,
Pseudobrevicoryne buhri
(B
ö r n
.),
Semiaphis sphondylii
( K
o c h
),
Volutaphis centaureae
(B
ö r n
.)].
Ponadto autor wy­
mienia w niniejszym katalogu 9 dalszych gatunków dotąd z Polski nie podawanych,
a mianowicie:
Myzocallis castanicola
B
a k e r
,
Longiunguis luzulellus
H.R.L.,
Aphis
epipactis
T
h e o b
.,
Aphis pollinosa
W
a l k
.,
Brachycaudus
(Brachycaudus)
salicinus
B
ö r n
.,
Hyadaphis bupleuri
B
ö r n
.,
Myzodes ascalonicus
( D
o n c
.),
Macrosiphum
prenanthidis
B
ö r n
.
i
Amphorophora
(Amphorophora)
ampullata
B
u c k t
.
Katalog obejmuje więc ogółem 628 form (591 gatunków, 19 podgatunków i 6
odmian pewnych oraz 12 gatunków wątpliwych). Stanowi to około 75% fauny
mszyc całej Europy, co stawia Polskę w rzędzie krajów, których afidofauna poznana
jest stosunkowo dobrze. Ze względu na słaby stopień poznania mszyc i ich zawiłą
synonimikę trudno byłoby podać dokładną liczbę gatunków znanych ze wszystkich
kontynentów. Autor przyjmuje jednak, że afidofauna całego świata liczy nie mniej
niż 3500 poznanych gatunków. Liczba ta stale się powiększa, gdyż każdego roku
opisuje się przeciętnie 30—50 nowych gatunków.
3
http://rcin.org.pl
Podana powyżej liczba występujących w naszym kraju gatunków mszyc daleka
jest od ostatecznej. Przy dalszych, planowych poszukiwaniach możliwe jest znale­
zienie u nas nie tylko kilkudziesięciu dalszych gatunków, lecz i wykrycie wielu ga­
tunków nowych dla nauki.
Stan poznania mszyc Polski nie jest zadowalający, a kraj nasz zbadany jest
pod tym względem bardzo fragmentarycznie i nierównomiernie. Mimo że od ukazania
się pierwszej pracy o mszycach Polski
( W
e ig e l
1806) minęło już ponad 160 lat,
dokładniejsze badania nad fauną mszyc zaczęły się u nas stosunkowo niedawno
i brak było stale ciągłości tych badań. Najlepiej poznane są niektóre regiony niżowe,
tak np. z Pojezierza Mazurskiego znamy 435 gatunków, z Niziny Mazowieckiej
361, a z Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej 341. Afidofauna takich krain jak Pobrzeże
Bałtyku, Pojezierze Pomorskie, Wyżyna Małopolska, Wyżyna Lubelska, Kotlina
Nowotarska czy Beskid Wschodni poznana jest już znacznie słabiej, a liczba wy­
kazanych z tych krain gatunków' waha się od 103 dla Beskidu Wschodniego do 190
dla Wyżyny Małopolskiej. Wzgórza Trzebnickie, Roztocze i Sudety Wschodnie
nie były badane wcale, a z pozostałych krain mamy jedynie wiadomości przypadkowe,
dotyczące tylko niewielkiej liczby najpospolitszych gatunków (od 23 do 70). Na pod­
kreślenie zasługuje także i to, że nawet w najlepiej opracowanych krainach badania
nie dotyczyły całego obszaru danej krainy, lecz jedynie okolic niektórych większych
miast. W przypadku Pojezierza Mazurskiego prowadzone były głównie w okolicach
Olsztyna, na Nizinie Mazowieckiej skupiły się głównie w samej Warszawie i jej
bliższych okolicach, a wiadomości o mszycach Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej
dotyczą przeważnie okolic Bydgoszczy i Poznania.
Wiadomości o faunie mszyc Polski czerpał autor zarówno z dość obszernej
literatury, jak też i z nie opublikowanych dotąd materiałów, znajdujących się prze­
ważnie w zbiorach Instytutu Zoologicznego PAN. Piśmiennictwo o mszycach
Polski podaje wiadomości o nierównej wartości i różnym stopniu wiarygodności.
Stosunkowo najpełniejsze dane zawiera piśmiennictwo systematyczne i faunistyczne.
Pewne wątpliwości budzą natomiast niektóre dane zawarte w piśmiennictwie z za­
kresu ochrony roślin, zwłaszcza autorów z lat 1920—1939. Najmniej wiarygodnym
źródłem wiadomości o mszycach Polski jest wreszcie piśmiennictwo zoocecydio-
logiczne.
Wykazy szkodników, zwłaszcza w pracach autorów z lat 1920—1939, zawierają
sporo danych wątpliwych lub mylnych. Dane te są jednak stosunkowo łatwe
do zinterpretowania, gdyż dotyczą gatunków pospolitych. Jedynie wyjątkowo spo­
tykamy tu dane całkowicie niewiarygodne. Tak np.
M
i n k i e w i c z
(1935a, 1935b)
podał z okolic Kalisza, Kutna i Łodzi gatunek
Pteroehloroidespersicae
( C
h o l o d k o v
-
s k y
,
1899) jako pospolitego tam szkodnika brzoskwini. Jest to gatunek orientalny,
którego najbliższe Polsce stanowiska znajdują się na Krymie, dokąd gatunek ten
został niewątpliwie zawleczony. Występowanie tego gatunku w Polsce jest niewia­
rygodne i nie zostało nigdy potwierdzone. Prawdopodobnie zaszła tutaj pomyłka
spowodowana zawiłą synonimiką gatunków mszyc żerujących na brzoskwini,
z których prawie każdy ma wśród swych synonimów nazwę gatunkową
«persicae».
4
http://rcin.org.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin