Hucał Mieczysław - Wozy dowodzenia wczoraj i dziś.pdf

(3006 KB) Pobierz
Mieczysław Hucał
WOZY DOWODZENIA WCZORAJ I DZIŚ
W zakresie łączności radiowej wiele już napisano, zostały już przedstawione
radiostacje ze wszystkich praktycznie okresów, poczynając od czasów międzywojennych
a kończąc na współczesnej radiowej łączności cyfrowej. Nie wspomniano natomiast nic
o tym,
że
wiele z omówionych radiostacji nie występowało i nie występuje samodzielnie, ale
są montowane na pojazdach kołowych, gąsienicowych czy czołgach. Są też pojazdy na
których zamontowano po kilka radiostacji i przeznaczone są dla dowodzących wojskami na
różnych szczeblach. Mam tu na myśli wozy dowodzenia.
W tym artykule chcę pokazać jak się zmieniały wozy dowodzenia na przestrzeni lat,
ich wyposażenie i możliwości. Oczywiście ze względu na ograniczenia objętościowe artykułu
będą to tylko informacje ogólne, opis bardziej szczegółowy wymagał by wydania odrębnej
publikacji. Zdaję sobie sprawę
że
nie zostaną tu przedstawione wszystkie wozy dowodzenia
jakie występowały i występują w Wojsku Polskim po 1945 roku. Przedstawione zostaną tylko
te do których opisów, bardziej lub mniej szczegółowych udało mi się dotrzeć. Różne
źródła
mogą podawać nieco inne dane dotyczące tego samego wozu, w związku z tym proszę
o wyrozumiałość. W większości opisów korzystałem z informacji zawartych w instrukcjach
łączności MON.
Jako pierwszy chcę przedstawić
wóz dowodzenia R-125M
zamontowany na
podwoziu GAZ-69E. Na wyposażeniu miał radiostację KF R-104M oraz dwie radiostacje
R-105M, R-108M lub R-109M. Wozy te funkcjonowały już w latach pięćdziesiątych
i sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Niestety nie dotarłem do
żadnych
materiałów
szczegółowiej opisujących ten wóz.
R-125M
Następcą wozu R-125M został
wóz dowodzenia RD-115.
RD-115 również
zamontowany był na podwoziu GAZ-69E. Na wyposażeniu miał radiostacje R-130 i R-107
(ze wzmacniaczem mocy UM-3), co zapewniało łączność radiową na odległość do 100km
w zakresie KF i do 30km w zakresie UKF. Przystosowany był do desantowania z samolotu
AN-12.
Wóz dowodzenia RD-115Z
został zamontowany na podwoziu UAZ-469B.
Wyposażony był w radiostacje R-130, R-123MT(Z) i R-107. Umożliwiało to łączność
radiową w zakresie KF do 350km przy pracy fonem i do 500km przy pracy kluczem oraz
w zakresie UKF fonem do 60km. Oczywiście maksymalne zasięgi łączności osiągano przy
pracy na postoju. Po zamontowaniu urządzenia T-219 można było realizować telefoniczną
łączność utajnioną. Na wyposażeniu znajdował się również pulpit wynośny PW-1, który
umożliwiał sterowanie
środkami
łączności na odległość do 2km. Tak jak poprzednik ten wóz
również przystosowany był do desantowania z samolotów AN-12.
RD-115Z
Wnętrze wozu RD-115Z
Dla potrzeb szefów OPL pododdziałów zmechanizowanych, czołgów oraz artylerii
opracowano
wóz dowodzenia WD-43
( niektóre
źródła
podają oznaczenie RD-115ZT1),
podobnie jak poprzednik również na podwoziu UAZ-469B. Na wyposażeniu miał dwie
radiostacje R-123(Z) oraz jedną R-107. Zapewniało to utrzymanie łączności na odległość do
60km na postoju i do 20km w ruchu. W razie potrzeby montowane było urządzenie T-219 do
zapewnienia telefonicznej łączności utajnionej.
WD-43
Wnętrze wozu WD-43
W dalszej części artykułu chcę zaprezentować szeroką gamę wozów dowodzenia,
których oznaczenie rozpoczynało się od litery „R”.
Jako pierwszy zaprezentowany będzie
wóz dowodzenia R-1.
Przeznaczony był dla
pododdziałów przeciwpancernych, wyposażony w radiostacje R-123Z oraz R-107.
Wyposażenie łączności umieszczono w kołowym transporterze opancerzonym BRDM-2.
Niestety nie udało mi się dotrzeć do bardziej precyzyjnych
źródeł
na jego temat.
Wóz dowódczo-sztabowy SKOT R-2
przeznaczony był do zapewnienia łączności na
szczeblu taktycznym. Zostały na nim zamontowane radiostacje R-112, R-113 oraz dwie
radiostacje R-105dM. Maksymalny zasięg łączności w zakresie KF wynosił 70km
(przy pracy telegraficznej) a w zakresie UKF do 25-30km. Wóz R-2 był wyposażony
w zespół własnych
źródeł
zasilania pozwalający na długotrwała pracę wszystkich urządzeń
łączności w nim zamontowanych.
Transporter SKOT w wersji R-2
Zmodernizowany
wóz dowódczo-sztabowy typu SKOT R-2M
przeznaczony
był dla zapewnienia łączności dla dowódcy batalionu piechoty. Wyposażony był
w następujące
środki
łączności: dwie radiostacje UKF R-123Z, radiostację UKF R-107M,
polową łącznicę telefoniczną ŁP-10MR oraz inny drobniejszy sprzęt łączności. Pozwalało to
na uzyskanie zasięgu łączności na odległość do około 40km na postoju i do 20km w ruchu.
Wóz R-2M był przygotowany do zamontowania urządzenia telefonicznej łączności utajnionej
T-219.
Ruchomy punkt kierowania ogniem SKOT R-2A
był przeznaczony do określania
współrzędnych celów i kierowania ogniem dywizjonu artylerii. Wyposażony był
w radiostacje: KF R-112, UKF R-113, dwie R-108d oraz radiostację lotniczą R-802W.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin