1928 Przegląd Wojskowo-Techniczny t-3 z-3.pdf

(99819 KB) Pobierz
S
A
P
E
,
R
j1£> P
PŁ K . JA S T R Z Ę B S K I.
N ow oczesne projekty stałych
pozycyj
(n a p o d sta w ie p ra c y gen. S z w a rc a ).
W s tę p .
W T. 98 i 99. Revue d‘artillerie za 1927 r. płk. Icre po­
daje obszerne streszczenie nowowydanej pracy gen. Szwarca
w języku hiszpańskim o fortyfikacji stałej pod tytułem :
El passado y el presente de la fortification.
Buenos - Ayres 19S26.
Streszczenie to dotyczy tylko tych rozdziałów książki, któ­
re om awiają nowoczesne poglądy na form y i zastosowanie for­
tyfikacji stałej i które podają projekty gen. Szwarca, reszta
rozdziałów trak tu je o h istorji fortyfikacji i obronie wybrzeży.
Osoba b. generała wojsk rosyjskich von Szwarca je st zna-
ną z jego prac przedwojennych w zakresie fortyfikacji. Prace
te, a zwłaszcza praca o „wpływie doświadczeń z walk o Port
A rtu ra “, w ywarły pewne piętno na kierunek myśli fo rtyfika­
cyjnej przedwojennej całej Europy i Ameryki, to też nowa p ra ­
ca tego niestrudzonego forty fik atora nie powinna ujść naszej
uwagi, tem bardziej, że wciąż jeszcze stoimy przed zagadnie­
niem, które nie zostało w ten lub inny sposób definityw nie roz­
wiązane, chociażby tylko teoretycznie.
Generał Szwarc stwierdza, że powodami prędkiego upad­
ku tw ierdz europejskich podczas wojny światowej, poza małą
bitnością wojsk broniących te twierdze, były:
1) przewaga decydująca arty lerii obłężniczej nad arty ­
lerią tw ie rd z ;
2) nieodpowiedni, daleki od doskonałości, układ taktycz­
ny pozycyj głównych tych twierdz, a mianowicie: nie
posiadały one głębokości uszykowania; pozycje te by­
ły raczej linjam i ufortyfikowanemi, niż strefam i;
o) jedynie tylko główne punkty oporu tych pozycyj (fo r­
ty) były dziełami piechoty o typie stałym, międzypola
zaś nie posiadały budowli fortyfikacyjnych typu sta­
łego;
4) przeważnie wszystkie punkty oporu były umieszczone
na wzgórzach dominujących nad międzypolem, dzięki
czemu były bardzo widoczne, nie bacząc n ą dążenie do
ich zamaskowania sztucznego. Dzięki temu ostatniemu
brakowi arty lerja nieprzyjacielska łatwo je burzyła
zdaleka, korzystając z ułatwionej obserwacji jak na­
ziemnej tak tembardziej powietrznej. W ojska pozba­
wione w ten sposób oparcia o fortyfikację stałą, po­
rzucały polecone im do obrony pozycje, a nie znajdując
w tyle nowych przygotowanych stanowisk, nie sta­
wiały dłuższego oporu.
Co do tej uwagi należy zaznaczyć, mojem zdaniem, że
doświadczenia z bombardowania dział Douaumont
i Vaux wykazały, że przy odpowiedniej konstrukcji
schronów w tych dziełach, arty lerja nowoczesna nie
była zdolna do ich zniszczenia, nie bacząc na złe za­
maskowanie ich w terenie i że służyły za schronisko
dla wojsk walczących na nieufortyfikow anych mię-
dzypolach.
Dalej gen. Szwarc zaznacza, że potrzeba głębokości uszy­
kowania pozycyj stałych była odczuta już po wojnie japońskiej,
lecz żadne państwo nie miało środków pieniężnych dla jej stwo­
rzenia w poszczególnych twierdzach.
Podczas wojny Francuzi (V erdun), Niemcy (M etz), Ro­
sjanie (w Erzerum ie) starali się stworzyć tę głębokość uszy­
kowania.
Po wypowiedzeniu tych podstawowych poglądów swoich
generał Szwarc analizuje istniejące poglądy na fortyfikacje sta­
łe, które zostały ogłoszone w czasopismach francuskich i ame­
rykańskich, a mianowicie zatrzym uje się na projektach gene­
rała Leveque, płk. Trigaud, gen. Normanda, płk. Ghauvineau,
kpt. P erre i amerykańskiego płk. M itchell‘a.
IM
W ślad za gen. Szwarcem pozwolę sobie podać tu opisy
poszczególnych projektów pozycyj stałych, przytaczając jedno­
cześnie opinję gen. Szwarca, względnie własne, uwagi ich do­
tyczące.
i
PRO JEKT GEN. LĆVEQUA.
;
•■"' ■■-
Z#
Projekt gen. Levequa (szczegółowy opis był podany
w Saperze i Inżynierze Wojskowym r. 1928) składa się z 3-ch
rzutów :
1 rzut — są to rozrzucone w terenie na głębokości wieże
pancerne dla c. k. m., ;chror,T betonowe dla c. k. m., wzajemnie
w spierające się ogniem i schrony plutonowe dla odwodów ru­
chomych.
Legenda.
*
M
W,< ia
,,
cl U
75 ^2
dział*]
u^ui* P o le m in o w e , z,A-d o n a cjazcwą
Komvt11.lfacje.pod
R . S -ro o u z a n e e c , j ^ l ć w n y
n
o -3.< iciv * < ^ k arp a w y - i - u r n ^ t *
KM. (2 KM.)
/ $ ( 2 ciułała)
nar S c h r o n - feeyewy
*
. „
* K.M. ( 4 K . i l )
Mi S c liro n Łojony o!la lu d z i ol>ro«ay d ta le j
O
13
.,
,,
**
,,
li S ł o d s z a 11rcc jo o m o c i-ltc z y
r a n » c a I t w a r la l u ,
o k r o ity r ti o ł i
z
o k r o n ^ utaić
ruc-komw—*
oiziaTa. nr- kał i kr u (2 d s ) ł ą c z n o ś c i
*
S t a
7
icrwidko o tn e r n w a c y ^ n c
00 W i e ż y c z k i a r l y l e - r j t ! e L t l e j o w ie łln e jf m o c y
p*
I"
,,
•>
d<x
kw arta!vt-
ji
Wyjic-te.
2
.
]<o m --.ni L .se y j js «*ol »i eun - t^ c fv
lo m ^
2 rzut — rzut śródszańców, z rowami jako przeszkody,
uzbrojonych w wieżyczki pancerne dla c. k. m. i dział 75.
3 rzut — schrony dla odwodów bataljonowych, wieże dla
dział 75, c. k. m.
Odcinek baonu (ąartier de bataillon) zajm uje przeszło
1200 m tr. frontu i tyleż na głębokość.
1 i 2 rzut je st poprzedzony przeszkoda z sieci drutu kol­
czastego, względnie sieci naelektryzow anej.
Wszystkie schrony typu wykopowego.
Poszczególne grupy bojowe są również otoczone prze­
szkodą.
Generał Szwarc zgadza się z zasadami na jakich osnuty
je st projekt gen. Levequa, staw ia mu jednak zarzuty nastę­
pujące:
1) brak komunikacyj podziemnych, idących do tyłu,
2) schrony słabo zamaskowane, ponieważ w ystają nad
ziemią na 2 m tr.;
3) wielka ilość wież pancernych dla c. k. m. i dział unie­
ruchomią wielką ilość broni palnej, czego zdecydowa­
nym przeciwnikiem je st gen. Szwarc;
4) wyznaczenie dla obrony 1.2-00 m tr. odcinka, tak boga­
to wyposażonego w fortyfikacje stałe, całego baonu,
uważa za przesadę;
5) koszta podobnej pozycji będą bardzo wielkie, jeżeli po­
trzeba będzie budować ją na większym odcinku fron­
tu obronnego.
Dobrą stroną mojem zdaniem tego projektu jest to, że
dostosowuje on zupełnie swój układ elementów ogniowych do
układu w ojsk walczących, że uwzględnia nietylko ogień jako
element walki, ale i manewr.
Nie udało się tylko pułk. Leveque pogodzić zasady ekono-
mji sił z zasadą walki ruchomej. Dlatego jego projekt ma mało
znaczenia praktycznego, pom ijając, jak słusznie zauważył gen.
Szwarc, jego znaczną kosztowność.
PRO JEK T PŁK. TRIGAUD.
Pułkownik Trigaud przyjm uje, jako główne punkty opo­
ru pozycji, dzieła piechoty typu rozczłonkowanego, umieszczo­
ne po starem u na wzgórzach (rys. 1).
Przeszkody w postaci rowów fortecznych projektuje nie­
zależnie od dzieł piechoty, w miejscach i kierunkach bezpośre­
dnio zagrożonych.
Dzieła piechoty nie m ają stanowisk strzeleckich, ani przed-
piersi, składaią się tylko ze schronów i wież pancernych dla
c. k. m. i dział lekkich.
Główna pozycja obrony składa się z szeregu podobnych
dzieł większych lub mniejszych i przeszkód. Za główną pozycją
obrony rozmieszczona na głębokość arty lerja lekka i ciężka na
stanowiskach pancernych i odkrytych, oraz schrony dla odwo­
dów i prochownia.
Część arty lerji autor projektu umieszcza w specjalnych
schronach wkopanych w ziemię ze strzelnicami w stropach, da­
jących możność (haubicy) strzelania ze schronów pod różnemi
kątam i (opis ich był podany w Saperze).
Dla c. k. m. autor proponuje również podobne schrony
z peryskopami dla obserwacji.
W projekcie Trigaud je st dobre, zdaniem gen. Szwarca,
zastosowanie rozczłonkowanego dzieła z podziemnym schronem
i wieżyczkami, natom iast mało racjonalnym się w ydaje projekt
schronów dla arty lerji, ponieważ ogranicza pole obstrzału.
Również zły je st projekt umieszczenia c. k. m. w schro­
nach, z których mogą tylko działać po wysunięciu się na sta­
nowisko odkryte *).
Pozycja płk. Trigaud nie posiada dostatecznej głębokości.
Głębokość pozycji według gen. Szwarca nie powinna być m niej­
sza niż 4 kim.
PROJEKT GEN. NORMANDA.
Pozycja gen. Normanda (rys. 2) posiada 2 szeregi, w od­
ległości 500 m tr. jeden od drugiego, betonowych schronów bo­
jowych piętrowych dla c. k. m. i dział m ających za zadanie stwo­
rzyć zaporę ogniową w najbliższej okolicy przedpola. Szeregi
tych stanowisk w czasie wojny połączone będą rowami łączniko-
wemi (równoległą), jak również rowy między sobą.
3-cia linja tej pozycji w odległości 2000 m tr. od drugiej
*) T u ta j g e n e ra ł S zw arc s ta je , z d a je się w sprzeczności ze sw oja
'P ro p o z y c ja , o k tó re j b ęd zie m ow a d a lej.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin