Święty Augustyn - Pisma katechetyczne.pdf
(
17661 KB
)
Pobierz
ŚW. AUGUSTYN
PISMA
KATECHETYCZNE
P O C Z Ą T K O W E NAUCZANIE KATECHIZMU —
MOWA O SYMBOLU DO KATECHUMENÓW —
WIARA, NADZIEJA I MIŁOŚĆ - WIARA I UCZYNKI
CHRZEŚCIJAŃSKA WALKA
Z ŁACIŃSKIEGO PRZETŁUMACZYŁ.
WS T Ę P A MI I K O M E N T A R Z E M
ZAOPATRZYŁ
KS. W Ł A D Y SŁ A W B U D Z I K
P O Z N A Ń
192 9
JA N
J A C H O W S K 1
KSIĘGARNIA UNIWERSYTECKA
WSTĘP
TRAKTAT „POCZĄTKOWE NAUCZANIE
KATECH IZM U“ I JE G O ZNACZENIE
Do katechetycznych — w ściślejszem znaczeniu — dziel
św. Augustyna zalicza się przedewszystkiem
„De catechizandis
rudibus"
czyli
„Początkowe nauczanie katechizmu“ ;
następnie
„De Symbolo sermo ad catechumenos“
czyli
„Mowa o symbolu
do katechumenów"; „Enchiridion ad Laurentium sive De Fide,
Spe et Caritate"
t. j.
„Podręcznik dla Wawrzyńca"
czyli
„Wiara, Nadzieja i Miłość";
—
„De Fide et Opcribus"
czyli
„Wiara i Uczynki",
tudzież
„De Agonę Christiano"
czyli
„Chrześcijańska walka".
Tych więc pięć rozpraw, dotychczas
na język polski nieprzelożonych, obejmuje tom niniejszy.')
Traktat p. t.
„Początkowe nauczanie katechizmu"
jest
jakby pewnego rodzaju wprowadzeniem do tych dziel, dlatego
tym traktatem zajmiemy się najpierw, omawiając w tym do
niego wstępie po kolei tytuł, pobudkę, czas powstania, źródła,
oraz jego podział i znaczenie.
Dosłowny jego t y t u ł w tłumaczeniu mógłby być taki:
„W jaki sposób katechizować nieumiejętnych“ — i byłby
również dobry. Ponieważ tytuł jest zwykle najzwięźlejszem
ujęciem najistotniejszej treści danego dzieła, zatem w celu
należytego jej w omawianym traktacie oświetlenia trzeba
wspomnieć, że wyraz — „katechizować“ i wszystkie pochodne,
jak „katechizm“ , „katechetyka“ i t. p. mają swe źródło
w słowie greckiem
kurr^tir
tj- „mówić z podwyższonego
miejsca, nauczać“ . W Kościele przyjęto ten wyraz w znacze
niu ściślej określonem, mianowicie w odniesieniu przeważnie
*) W polskiej literaturze o św. Augustynie jako katechecie informuje
dokładnie Ks. Prof. Dr. A. Gerstmann w książce p. t.: Zagadnienia kateche
tyczne u św. Augustyna, Lwów 1908. Por. także rozprawy: Trzej wielcy
katecheci święci Cyryl Jerozolimski, Grzegorz Nisseński i Augustyn (Homi
letyka r. 1902 str. 225 nn. 563 nn.); Sw. Augustyn jako pedagog nowoczesny
(Homiletyka r. 1904 str. 439 nn. 555 nn.).
II
WSTĘP
do początkowego nauczania religji, i to zaznaczono w prze
tłumaczonym tytule.
Mowa więc w calem tem dziele jest o nauczaniu nie
umiejętnych, to jest tych, którzy w dziedzinie religji kato
lickiej są nieumiejętni, chociażby w innych kierunkach ludz
kich umiejętności byli wykształceni. O takich zaś wykształco
nych mówi św. Doktor w rodziale VIII, gdzie podaje sposób
postępowania z nimi. Widoczne jest na podstawie tego roz
działu, że niezupełnie trafnie, bo za ciasno pojmowano nie
kiedy wyraz „rudibus“, oraz treść tego dzieła w tem znacze
niu, jakoby tu była mowa o nauczaniu tylko prostaczków.
Skoro więc zakres tego pojęcia „rudibus“ jest szerszy, dlatego
należy rozumieć je ogólnie— o nieposiadających przynajmniej
tyle wiadomości religijnych, ile od nich w tem dziele wymaga.
Ma zaś na myśli w swej pracy dorosłych już ludzi, gdyż'
o religijne nauczanie i wychowywanie dzieci troszczyli się wów
czas prawie wyłącznie ich rodzice, co niemniej i dzisiaj Ko-
ściół kładzie im na serce i sumienie.
Rzecz charakterystyczna i szczęśliwa, że właśnie w po
czątkach rozwoju chrześcijaństwa, kiedy ono już wprawdzie
bardzo znacznie się rozszerzyło, i kiedy okazała się potrzeba
wytyczenia pewnej drogi w nawracaniu zwłaszcza pogan, i po-
dania odpowiednich sposobów nauczania religji, że zajął się
tem św. Augustyn.
P o b u d k a do napisania tej księgi jest przedstawiona
w tytule jej rozdziału pierwszego: „Na prośbę diakona z Kar
taginy pisze, w jaki sposób nieumiejętnych nauczać katechi-
zmu.“ Chcąc tej ważnej i usilnej prośbie swojego przyjaciela
zadośćuczynić, stworzył św. Augustyn niniejszą książkę około
roku 400.
Powstała ona jako praca w części swej teoretycznej ory
ginalna, jakkolwiek św. Augustyn uwzględnia w niej istnie
jącą już wówczas tradycyjną metodę początkowego nauczania,
udoskonalając ją i kształtując w jasno określoną metodę.
¿
i
•
-i
3
J
|
j
WSTĘP
III
W części praktycznej, podającej treść dwóch przeprowadza
nych katechez, można wykazać, że św. Augustyn, zużytkował
tu dzieła wcześniejsze o podobnej osnowie, zwłaszcza t. zw .:
„Didacbe“ ,
tudzież
„Constitutiones Apostolorum",
oraz św. Ire
neusza
„Demonstratio praedicationis apostolicae".
P o d z i a ł księgi odpowiada potrzebom i zagadnie
niom trapiącym owego proszącego o pouczenie katechetę. Św.
Augustyn, nawiązując do jego listu, streszcza je w następują
cych słowach: „Prawie zawsze doznajesz trudności, w jaki
sposób należycie wpoić to, w co wierząc, jesteśmy chrześcija
nami; skąd zacząć wykład i gdzie skończyć; czy po skoń
czeniu powinniśmy podać jakie upominające zastosowania, czy
też same tylko przykazania, które nasz uczeń zachowując,
będzie umiał trzymać się chrześcijańskiego życia i wyznania.
Zwracasz się też do mnie, żaląc się na to, iż ci się często
przydarza, że długie i gorliwe kazanie twoje wydało ci się
prawie bez wartości, i że sam uczuwałeś niesmak, a cóż dopiero
ten, któregoś chciał nasycić nauką, lub inni twoi słuchacze“ . ')
Zabierając się zaś do dania odpowiedzi na te tak postawione
pytania, zaznacza: „O wiele chętniej nas słuchają, gdy i my
również znajdujemy w nauczaniu upodobanie, albowiem osno
wa mowy naszej jest przepojona własną radością i łatwiej
się z ust wydobywa i milsze znajduje przyjęcie. Dlatego też
miłe jest-zadanie podać pewne wskazania, skąd i dokąd prawdy
wiary wykładać, jak wykład zmieniać i urozmaicać, aby nie
kiedy był dłuższy, niekiedy krótszy, zawsze jednak zupełny
i skończony; kiedy znowu posłużyć się dłuższym, kiedy krót
szym i jakich użyć sposobów, by każdy z radością katechizo-
wał, o tyle bowiem bardziej będzie pociągającym, o ile temu
więcej podoła, a to jest największa troska.“
„Otóż w tej sprawie pouczenie jest na pogotowiu. Jeśli
bowiem dawcę pieniędzy materjalnych, to o ileż bardziej du-
') Rozdz. I
Plik z chomika:
Ceslaus
Inne pliki z tego folderu:
Pliki które zostały usunięte.rar
(6248 KB)
Święty Franciszek Seraficki - Jego życie - Tom I-IV.pdf
(239301 KB)
Błogosławiona Marcelina Darowska - Dar na trzecie tysiąclecie.pdf
(24482 KB)
Maksymy Świętego Ignacego.pdf
(22757 KB)
Błogosławiona Karolina Kózka.doc
(103 KB)
Inne foldery tego chomika:
Apokryfy
Bededykt XVI
Catalina Rivas
Demonologia
Encyklopedia katolicka
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin