Julien Bryan.docx

Julien Bryan
Dziecko w ruinach Warszawy

Jak twórcy przedstawiają w swoich dziełach dramat wojny? Omów zagadnienie,
odwołując się do załączonej fotografii oraz wybranych tekstów literackich.
 

Konspekt wypowiedzi
Wprowadzenie
Wojna to doświadczenie znane ludzkości od dawna. Twórcy różnych dziedzin sztuki czynili ją
tematem swoich dzieł, pokazywali, jaki jest jej wpływ na człowieka, jakie reakcje i zachowania
wyzwala. Przedstawiali również zniszczenia, które były wynikiem działań wojennych.
Teza
Różne teksty kultury przedstawiają dramat wojny przez ukazanie tragicznego losu ofiar.

Rozwinięcie
1. Argumenty związane z tekstem danym w zadaniu (Julien Bryan, Dziecko w ruinach Warszawy)
opis fotografii: twórca ukazał chłopca siedzącego na gruzach warszawskich budynków. Wokół
niego znajdują się zniszczone domowe sprzęty. Na drugim planie widać ocalałą kamienicę,
fotograf uchwycił moment zamyślenia chłopca. Nie płacze on, jednak jego postawa sugeruje
smutek, trudno mu odnaleźć się w wojennej rzeczywistości. Wydaje się samotny, jakby czekał na
coś. Ruiny to znak unicestwienia jego świata, dzieciństwa.
2. Argumenty związane z pierwszym wybranym tekstem (Irit Amiel, Kartka z pamiętnika)
przedstawienie bohaterki opowiadania: dziewczynka, mieszkająca razem z rodzicami w getcie.
Rodzice dziewczynki podejmują dramatyczną decyzję o przeprowadzeniu córki na stronę aryjską.
Akcja kończy się sukcesem,
dziewczynka przeżyła wojnę, jednak straciła to, co dla niej było najcenniejsze: ukochanych
rodziców. Ucieczka z getta była dla niej trudnym doświadczeniem, przeżyciem traumatycznym,
opowiadanie zostało napisane w formie kartki z pamiętnika. Bohaterka z perspektywy lat
opowiada o swoich wojennych przeżyciach. Nie umie o nich zapomnieć.
3. Argument związany z drugim wybranym tekstem (Tadeusz Borowski, opowiadania z tomu
Pożegnanie z Marią)
przedstawienie bohatera-narratora opowiadań: Tadek, więzień obozu koncentracyjnego
w Auschwitz, człowiek zlagrowany,
Tadeusz Borowski ukazuje życie w obozie śmierci,
przedstawia zachowanie ludzi (więźniów) w sytuacjach ekstremalnych,
stosuje technikę behawiorystyczną,
opowiadania są dowodem na to, jaki wpływ miały obozy na psychikę człowieka (więźniowie
stawali się niewrażliwi, obojętni na śmierć i okrucieństwo, akceptowali obozową rzeczywistość –
człowiek zlagrowany).
Podsumowanie
Twórcy w różny sposób przedstawiają w swoich tekstach dramat wojny. Przede wszystkim
podkreślają jej siłę destrukcyjną, która niszczy wszystko (wartości materialne i duchowe).
Wskazówki do rozwiązania zadania
Temat umożliwia postawienie innej tezy oraz uzasadnienie jej innymi utworami.
Podany w zadaniu tekst kultury pozwala na dostrzeżenie, że twórcy opisujący dramat wojny kładą
nacisk na przedstawienie niszczącej siły działań wojennych. Podkreślają, że zmieniają one świat,
w którym żyje człowiek.
Analizując fotografię, zwróć uwagę na ukazane zniszczenia. Skulone dziecko wpatrzone jest w jeden
punkt, jakby chciało się odciąć od otaczającego je świata. Wokół widać ruiny budynków. Chłopiec
jest sam. Wojna odebrała mu wszystko, pozbawiła wartości najcenniejszych – rodziny, domu, miłości.
Unicestwiającą moc wojny ukazują też inne utwory – wiersze Pokolenie Krzysztofa Kamila
Baczyńskiego oraz Ocalony Tadeusza Różewicza. Oba utwory przedstawiają obraz rzeczywistości
zmienionej przez wojnę. Baczyński snuje refleksje o świecie, w którym przyszło żyć jego pokoleniu.
Pokazuje, że wojna ma wpływ na to, jacy są młodzi ludzie. Wojna uczy ich życia według innych
zasad, w świecie pozbawionym wartości.
Tadeusz Różewicz przedstawia człowieka, który ocalał. Jednak to, co przeżył i co widział,
uświadomiło mu, że świat nie jest taki, jak był kiedyś. Trudno odnaleźć się w rzeczywistości, w której
nie ma wyraźnego podziału na dobro i zło. Wyciągnij wnioski i podsumuj swoje rozważania.
Inne możliwe do wykorzystania teksty literackie:
Roma Ligocka, Dziewczynka w czerwonym płaszczyku,
Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego,
Jarosław Iwaszkiewicz, Ikar.