OKE Poznań 2016 Materiał ćwiczeniowy odp.pdf

(523 KB) Pobierz
MATERIAŁ ĆWICZENIOWY
Z BIOLOGII
STYCZEŃ 2016
POZIOM ROZSZERZONY
KRYTERIA
ORAZ
SCHEMATY OCENIANIA ZADAŃ
2
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii 2016
Poziom rozszerzony
Zadanie 1. (0–4)
Wymagania ogólne
V. Zdający objaśnia i komentuje informacje,
odnosi się krytycznie do przedstawionych
informacji, [...] wyjaśnia zależności
przyczynowo-skutkowe, [...] formułuje
i przedstawia opinie związane z omawianymi
zagadnieniami biologicznymi, dobierając
racjonalne argumenty.
I. Zdający [...] przedstawia i wyjaśnia
procesy i zjawiska biologiczne; przedstawia
związki między strukturą a funkcją na
różnych poziomach organizacji życia, [...].
Wymagania szczegółowe
II. Budowa i funkcjonowanie komórki.
Zdający:
2) opisuje błony komórki, wskazując
na związek między budową a funkcją
pełnioną przez błony;
5) wyjaśnia rolę wakuoli, […] w przemianie
materii komórki;
IV. Przegląd różnorodności organizmów
8. Rośliny – rozmnażanie się. Zdający:
2) opisuje budowę kwiatu okrytonasiennych,
przedstawia jej różnorodności wykazuje,
że jest ona związana ze sposobami
zapylania;
Zadanie 1.1 (0–1)
Rozwiązanie
1.
2.
3.
W wakuoli zachodzi hydroliza niektórych związków organicznych.
Tonoplast jest selektywnie przepuszczalny dla różnych jonów.
Tonoplast umożliwia wytworzenie w wakuoli środowiska o odczynie
kwasowym.
P
P
P
F
F
F
Schemat punktowania
1 p. – za poprawną ocenę wszystkich trzech stwierdzeń.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub brak odpowiedzi.
Zadanie 1.2. (0–1)
Przykładowe rozwiązanie
Dzięki przenośnikom jonowym / kanałom błonowym tonoplastu do wakuoli transportowane
są różne jony / substancje, co zwiększa ich stężenie i powoduje napływ wody do wakuoli
i komórki, skutkujący zwiększeniem jej turgoru.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, uwzględniające transport jonów / substancji przez kanały
tonoplastu i zwiększenie napływu wody, skutkujące zwiększeniem turgoru.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia wymienionych wymagań.
Zadanie 1.3. (0–1)
Przykładowe rozwiązanie
Jest to stwierdzenie prawdziwe, ponieważ w wakuolach niektórych roślin gromadzone są
różnego rodzaju alkaloidy – substancje trujące lub gorzkie, które powodują, że roślina nie jest
zjadana przez roślinożerców. Wakuole występujące w komórkach płatków kwiatów gromadzą
barwniki, dzięki którym płatki mają barwy przywabiające owady zapylające te rośliny.
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii 2016
Poziom rozszerzony
3
Schemat punktowania
2 p. – za wykazanie prawdziwości stwierdzenia i poprawne uzasadnienie odnoszące się
do obu przykładów roli substancji gromadzonych w wakuoli.
1 p. – za wykazanie prawdziwości stwierdzenia i poprawne uzasadnienie odnoszące się tylko
do jednego przykładu roli substancji gromadzonych w wakuoli.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia wymienionych wymagań lub brak odpowiedzi.
Zadanie 1.4. (0–1)
Przykładowe rozwiązania
-
Ruch cytoplazmy umożliwia / usprawnia transport różnych substancji wewnątrz komórki
(oraz pomiędzy komórkami roślinnymi).
-
Ruch cytoplazmy powoduje przemieszczanie się niektórych organelli.
Schemat punktowania
1 p. – za podanie poprawnego przykładu roli ruchu cytoplazmy w komórce.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia wymienionych wymagań.
Zadanie 2. (0–3)
Wymagania ogólne
V. Zdający objaśnia i komentuje
informacje, [...] formułuje
i przedstawia opinie związane
z omawianymi zagadnieniami
biologicznymi, dobierając
racjonalne argumenty.
I. Zdający [...] przedstawia
i wyjaśnia procesy i zjawiska
biologiczne; [...].
Wymagania szczegółowe
V. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.
13. Układ rozrodczy. Zdający:
3) analizuje przebieg procesu spermatogenezy i oogenezy;
VI. Genetyka i biotechnologia.
2. Cykl komórkowy. Zdający:
4) podaje różnicę między podziałem mitotycznym a
mejotycznym i wyjaśnia biologiczne znaczenie obu typów
podziału;
6. Zmienność genetyczna. Zdający:
1) określa źródła zmienności genetycznej (mutacje, […]);
4) podaje przykłady zachodzenia rekombinacji genetycznej
(mejoza);
Zadanie 2.1. (0–1)
Przykładowe rozwiązanie
Komórki organizmu człowieka są diploidalne (2n = 46), w wyniku mejozy powstają
haploidalne gamety, zawierające po 23 chromosomy. Dzięki temu zygota, która daje początek
nowemu organizmowi ma znów 23 pary / 46 chromosomów.
Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe wyjaśnienie, uwzględniające diploidalną liczbę chromosomów
człowieka oraz powstawanie haploidalnych gamet i ich łączenie.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia wymienionych wymagań lub brak odpowiedzi.
Zadanie 2.2. (0–2)
Przykładowe rozwiązanie
-
Proces crossing-over – wymiana odpowiadających sobie odcinków chromatyd pomiędzy
koniugującymi chromosomami homologicznymi, powoduje wymianę alleli pochodzących
z komórek matczynych i ojcowskich i ich nowe układy w komórkach potomnych
(gametach).
4
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii 2016
Poziom rozszerzony
-
Niezależna segregacja / losowe rozchodzenie się do jąder potomnych chromosomów
homologicznych podchodzących rodziców / ojca i matki, co warunkuje ich różne układy /
zestawienia w komórkach potomnych.
Schemat punktowania
2 p. – za wymienienie obu procesów zachodzących podczas mejozy (crossing-over
i niezależna segregacja chromosomów) oraz poprawne wyjaśnienie, w jaki sposób
każdy z nich determinuje rekombinację genów.
1 p. – za poprawne wyjaśnienie odnoszące się tylko do jednego procesu lub wymienienie obu
procesów, ale niepoprawne lub niepełne wyjaśnienie ich znaczenia w rekombinacji).
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia wymienionych wymagań lub brak odpowiedzi.
Zadanie 3. (0–3)
Wymagania ogólne
V. Zdający objaśnia i komentuje
informacje, […] wyjaśnia zależności
przyczynowo-skutkowe […].
I. Zdający […] przedstawia i wyjaśnia
procesy […] biologiczne.
IV. Zdający odczytuje […] i przetwarza
informacje.
Wymagania szczegółowe
III. Metabolizm
1. Enzymy. Zdający:
1) podaje charakterystyczne cechy budowy
enzymu białkowego;
2) opisuje przebieg katalizy enzymatycznej;
4) podaje przykłady różnych sposobów regulacji
aktywności enzymów w komórce […].
2. Ogólne zasady metabolizmu. Zdający:
2) porównuje anabolizm i katabolizm, wskazuje
powiązania między nimi;
Zadanie 3.1. (0–1)
Rozwiązanie
Zarówno podczas przemiany z enzymem, jak i bez udziału enzymu energia aktywacji jest
największa.
Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe wskazanie podobieństwa.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia wymienionych wymagań lub brak odpowiedzi.
Zadanie 3.2. (0–1)
Rozwiązanie
Jest to rekcja analizy / rozkładu, ponieważ produkty są uboższe w energię niż substraty.
Schemat punktowania
1 p. – za określenie, że jest to reakcja rozkładu i poprawne uzasadnienie.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia wymienionych wymagań lub brak odpowiedzi.
Zadanie 3.3. (0–1)
Rozwiązanie
A.
Czynnik hamujący: produkt / nadmiar produktu
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii 2016
Poziom rozszerzony
5
Schemat punktowania
1 p. – za wskazanie odpowiedzi A i określenie, że czynnikiem hamującym jest nadmiar
produktu / produkt.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub brak odpowiedzi.
Zadanie 4. (0
–
2)
Wymagania ogólne
III. Pogłębienie znajomości metodyki badań
biologicznych.
Zdający rozumie i stosuje terminologię
biologiczną; […] przeprowadza
i dokumentuje […] doświadczenia
biologiczne; […]określa warunki
doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną
i badawczą, formułuje wnioski
z przeprowadzonych obserwacji i
doświadczeń.
V. Zdający objaśnia i komentuje informacje,
[...] wyjaśnia zależności przyczynowo-
skutkowe, formułuje wnioski [...].
Zadanie 4.1. (0–1)
Rozwiązanie
Liść 1.
Wymagania szczegółowe
III. Metabolizm
4. Fotosynteza. Zdający:
1) przedstawia proces fotosyntezy i jego
znaczenie na Ziemi;
IV. Przegląd różnorodności organizmów
6. Rośliny – budowa i funkcje tkanek
i organów. Zdający:
3) analizuje budowę anatomiczną organów
roślinnych: [...], budowę liścia, określając
związek ich budowy z pełnioną funkcją;
Zalecane doświadczenia[…].
c) badające wpływ wybranego czynnika
(np. światła, temperatury) na intensywność
fotosyntezy (np. mierzoną wydzielaniem tlenu),
Liść 2.
Liść 3.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne zaznaczenie obszaru wybarwionego płynem Lugola na liściach 2. i 3.
oraz pozostawienie bez zaznaczenia liścia 1.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub brak odpowiedzi.
Zadanie 4.2. (0–1)
Przykładowe rozwiązanie
Płynu Lugola użyto, aby wykryć skrobię (asymilacyjną), która powstaje w liściu /
chloroplastach w wyniku intensywnie zachodzącej fotosyntezy i wykazać, w których liściach
lub ich fragmentach proces ten (zachodził, a w których) nie zachodził z powodu niedoboru
światła lub niedoboru CO
2
.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, uwzględniające wykrywanie skrobi asymilacyjnej,
potwierdzającej niezachodzenie procesu fotosyntezy tam, gdzie nie było dostępu
światła lub CO
2
.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia wymienionych wymagań lub brak odpowiedzi.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin