31 BT-Księga Daniela.pdf

(39655 KB) Pobierz
Księga Daniela
PISMO ŚWIĘTE
STAREGO I NOWEGO
TESTAMENTU
B1B£1A c y siĄ a e c iA
KSIĘGA DANIELA
W PRZEKŁADZIE Z JĘZYKÓW ORYGINALNYCH OPRACOWAŁ ZESPÓŁ
B IB L IST Ó W POLSKICH
Z IN ICJA TYW Y BENEDYKTYNÓW TYNIECKICH
WYDANIE PIĄTE
NA NOWO OPRACOWANE I POPRAWIONE
ILUSTROWANE
pallo
ITT
n
um
HACHETTE
BIBLIA TYSIĄCLECIA
WYDANIE ILUSTROWANE
Tekst na podstawie Wydania Piątego
REDAKTOR
Ks. Kazimierz Dynarski SAC (t)
Maria Przybył
REDAKCJA NAUKOWA
O. Augustyn Jankowski OSB (+)
Ks. Lech Stachowiak (+), Bp Kazimierz Romaniuk
Ks. Tomasz Hergesel, Ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB
PRZEKŁAD
Ks. Lech Stachowiak (+)
WYBÓR ILUSTRACJI I KOMENTARZE
Ks. Michał Janocha
Irina Tatarova
IMPRIMATUR
Poznań, dnia 29 marca 2005 r., N. 1622/2005,
t Stanisław Gądecki, Arcybiskup Metropolita Poznański,
Ks. Ireneusz Dosz, Kanclerz Kurii Metropolitalnej
Ilustracje: EAST NEWS
Projekt okładki: Maciej Sadowski
Ilustracje na okładce:
Wizja Daniela, Wilhelm Dost, (ok. 1630-po 1680), olej na płótnie, 1650 rok, Gemaldegalerie, Berlin (przód)
Daniel w jaskini lwów, Peter Paul Rubens (1577-1690), ok. 1613 roku, National Galery of Art, Washington (tył)
© Copyright by Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2007
© Copyright for this edition by Hachette Livre Polska sp. z o.o., Warszawa 2007
KONTAKT Z CZYTELNIKAMI I PRENUMERATA
tel. (067) 210 86 50
WYDAWNICTWO PALLOTTINUM
Al. Przybyszewskiego 30, 60-959 Poznań 2
skr. poczt. 23
tel. (061) 867 52 33, faks (061) 867 52 38
www.pallottinum.pl,www.biblia.pl
KOLEKCJA HACHETTE
Hachette Livre Polska sp. z o.o.
ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa
tel. (022) 536 49 20 lub 22, faks (022) 536 49 21
Skład i łamanie:
Page Graph -
Izabella Dolińska, Warszawa
Druk: Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A., Olsztyn, Polska
ISBN 978-83-7448-341-5
KSIĘGA DANIELA
Prorok Daniel
Mistrz toskański, tempera i zioto na desce, 1419 rok, Museo
Nazionale Del Palazzo di Venezia, Rzym.
„Król polecił (...) sprowadzić spośród Izraelitów z rodu
królewskiego oraz z możnowladców młodzieńców
bez jakiejkolwiek skazy, o pięknym wyglądzie,
obeznanych z wszelką mądrością, posiadających wiedzę
i obdarzonych rozumem” (Dn 1, 3-4). Prorok Daniel
prawie zawsze jest przedstawiany jako młodzieniec.
Mądrość Boża, która w nim się objawia, nie pochodzi
od niego, nie zależy od liczby przeżytych lat i głębi
doświadczeń. Bóg obdarowuje swoich wybranych,
nie stawiając żadnego warunku poza jednym - mają oni
niezachwianie wierzyć w działającą moc Boga Żyjącego.
WSTĘP
sięgę zalicza się tradycyjnie do pism pro­
rockich, chociaż Biblia hebrajska wylicza ją wśród
„Pism ”, tj. w ostatniej części zbioru. O osobie D a­
niela (hebr.
D a n ijjel
- „Bóg jest moim sędzią”) nie
wiemy nic poza dość ogólnikowymi danymi samej
księgi. Pochodzi on z wybitnego rodu judzkiego;
zwykłej genealogii jednak księga nie zawiera. Pierw­
sze rozdziały przedstawiają go jako jednego z upro­
wadzonych do niewoli rzekom o w 606 (?) lub 597 r.
przed Chr.; w dalszych opowiadaniach występuje on
na dworze królów perskich, zajmując zawsze wybit­
ne stanowisko. W każdym razie postać jego jest
uosobieniem prawowiernego judaizmu w obcym ,
często wrogim środowisku dworskim.
Budowa księgi jest dość niejednolita. O bejm uje
ona, oprócz popularnych opowiadań biograficznych
(rozdz. 1 -6 ), znacznie rozbudowaną część prorocką
(rozdz. 7 -1 2 ), której zawdzięcza swe obecne miejsce
w kanonie Kościoła. O p rócz rdzenia księgi, zacho­
wanego w oryginale hebrajskim lub w języku aramej-
skim (rozdz. 2 ,4 b -7 ,2 8 ), zawiera ona w tórnokano-
niczne dodatki, znane dziś jedynie w języku greckim
(3,24-90; rozdz. 1 3 -1 4 ). Jeśli dodać kilkakrotne
opracowanie podobnych tem atów (rozdz. 2; 4,3; nie
mówiąc już o rozdz. 6 i 14), różnice tła w wizjach
prorockich, zmiany głównych postaci w epizodach
(por. np. rozdz. 2 i 3) itp., rodzi się przypuszczenie,
iż księga ma długą prehistorię literacką.
Pierwsza część (rozdz. 1-6) ma charakter opowia­
dania o motywach historycznych, z tendencjam i
wyraźnie pouczającym i (
h a g g a d a
). O pracow anie
literackie dość jednolite wskazuje na jednego autora
tej części. Rozdziały 7 -1 2 należą do piśmiennictwa
apokaliptycznego. Podejmuje ono dawne tematy pro­
rockie w nowym, radykalno-eschatologicznym świe­
tle. Władza ludzka przedstawiona jest jako siła prze­
ciwna Bogu, zmierzająca ku upadkowi i zagładzie.
Zbawienie przyniesie jedynie interw encja Boża,
którą poprzedzi seria kosm icznych katastrof oraz
(przynajm niej częściow e) zm artwychwstanie ciał
(12,2n).
Niedwuznaczne aluzje do panowania A ntiocha IV
Epifanesa oraz do całego okresu Seleucydów i Lagi-
dów wskazują na lata 1 7 0 -1 6 0 jako datę ostatecznej
redakcji księgi. Syracydes, piszący ok. 180 r., nie wy­
mienia jej jeszcze w swojej pochwale O jcó w (Syr
rozdz. 4 4 -4 9 ). Wiele opisów pierwszej części, a m o­
że także opisów objawień D n rozdz. 7 -1 2 , powstało
zapewne wcześniej, w okresie wczesnohelleńskim
lub nawet babilońsko-perskim .
Jeśli chodzi o pochodzenie w tórnokanonicznych
części: pieśni trzech m łodzieńców w piecu ognistym
(3 ,2 4 -9 0 ), opowiadania o Zuzannie (rozdz. 13),
0 Belu i wężu (rozdz. 14), są one dość luźno związa­
ne z resztą księgi, pochodzą jednak z podobnego
środowiska literackiego i teologicznego. Ich dzisiej­
szy język grecki niekoniecznie świadczy o późnej da­
cie powstania. O ryginały były niewątpliwie semickie
(hebrajskie lub aram ejskie), być może z I I I w. przed
Chr. lub nawet wcześniejsze; ostatni jednak redaktor
księgi miał je w tłumaczeniu greckim, podobnie jak
znaczne części samej księgi - w języku aramejskim.
A utor zamierzał dać duchowy kom entarz do wy­
darzeń okresu machabejskiego. Używ ając symboliki
imion i zdarzeń, aktualizuje on dawne etapy dziejów
zgodnie z obowiązującym podówczas stylem hagga-
dycznym. I tak N abuchodonozor, zdobywca świąty­
ni, sym bolizuje współczesnego mu prześladowcę
1 świętokradcę, A ntiocha Epifanesa itd. Dawne pro­
roctwa, przedstawiające jedynie w ogólnych zarysach
okres kary lub odnowy, nabierają teraz bardziej kon ­
kretnych cech i chcą wprowadzić czytelnika bezpo­
średnio w bieg aktualnych wydarzeń. Zmienne kole­
je i upadek imperiów zapowiadają rychłe nadejście
epoki eschatologicznego królestwa Bożego. Ponie­
waż zbawienie nastąpi wśród licznych i ciężkich
prób, wśród zmagań między silami Bożym i a prze­
ciwnymi Bogu, znajom ość dokładnego czasu jego
4
K SIĘ G A D A N IE L A
Zgłoś jeśli naruszono regulamin