40 BT-Dzieje Apostolskie.pdf

(39765 KB) Pobierz
Dzieje Apostolskie
HACHETTE
PISMO ŚWIĘTE
STAREGO I NOWEGO
TESTAMENTU
B
1 1
CYSlĄaeClA
B£ A
DZIEJE APOSTOLSKIE
W PRZEKŁADZIE Z JĘZYKÓW ORYGINALNYCH OPRACOWAŁ ZESPÓŁ
RIBLISTÓW POLSKICH
Z INICJATYWY BENEDYKTYNÓW TYNIECKICH
WYDANIE PIĄTE
NA NOW O OPRACOWANE I POPRAWIONE
ILUSTROWANE
PALLOtTlN UM
HACHETTE
BIBLIA TYSIĄCLECIA
WYDANIE ILUSTROWANE
Tekst na podstawie Wydania Piątego
REDAKTOR
Ks. Kazimierz Dynarski SAC (t)
Maria Przybył
REDAKCJA NAUKOWA
O. Augustyn Jankowski OSB (+)
Ks. Lech Stachowiak (f), Bp Kazimierz Romaniuk
Ks. Tomasz Hergesel, Ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB
PRZEKŁAD
Ks. Marian Wolniewicz
WYBÓR ILUSTRACJI I KOMENTARZE
Ks. Michał Janocha
Irina Tatarova
IMPRIMATUR
Poznań, dnia 29 marca 2005 r., N. 1622/2005,
t Stanisław Gądecki, Arcybiskup Metropolita Poznański,
Ks. Ireneusz Dosz, Kanclerz Kurii Metropolitalnej
Ilustracje: EAST NEWS
Projekt okładki: Maciej Sadowski
Ilustracje na okładce:
Rozmowa dwóch apostołów (Piotr i Paweł), Rembrandt, 1628 rok, National Gallery of Victoria, Melbeurne (przód)
Uwięziony św. Paweł w drodze do Rzymu, Biblia Neapolitańska, XIV wiek (tył)
© Copyright by Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2007
© Copyright for this edition by Hachette Livre Polska sp. z o.o., Warszawa 2007
KONTAKT Z CZYTELNIKAMI I PRENUMERATA
teł. (067) 210 86 50
WYDAWNICTWO PALLOTTINUM
Al. Przybyszewskiego 30, 60-959 Poznań 2
skr. poczt. 23
tel. (061) 867 52 33, faks (061) 867 52 38
www.pallottinum.pl,www.biblia.pl
KOLEKCJA HACHETTE
Hachette Livre Polska sp. z o.o.
ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa
tel. (022) 536 49 20 lub 22, faks (022) 536 49 21
Skład i łamanie:
Page Graph
- Izabella Dolińska, Warszawa
Druk: Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A., Olsztyn, Polska
ISBN 978-83-7448-350-6
DZIEJE APOSTOLSKIE
Wniebowstąpienie Chrystusa
Andrea della Robbia (1435-1525), terakota glazurowana, około 1495 roku, Museo Nazionale del Bargello, Florencja.
„«Nie wasza to rzecz znać czasy i chwile, które Ojciec ustali! swoją władzą, ale gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc
i będziecie moimi świadkami w Jeruzalem i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi». Po tych słowach uniósł się
w ich obecności w górę i obłok zabrał Go im sprzed oczu” (Dz 1,7-9). Księga o życiu pierwotnego Kościoła zaczyna się
od wydarzeń już opisanych w zakończeniach Ewangelii św. Marka i św. Łukasza, ten ostatni jest uważany za autora Dziejów Apostolskich.
Andrea della Robbia, zachowując średniowieczny kanon przedstawień Wniebowstąpienia, znany już z VI wieku (ikona z klasztoru
św. Katarzyny na Synaju), ukazuje Maryję i Apostołów, a nawet anioły, w geście adoracji liturgicznej.
WSTĘP
zieje A postolskie stanow ią w N T przejście
od Ewangelii do Listów. Tytuł m oże sprawić pewien
zaw ód czytelnikow i. Księga bow iem opisuje w rze­
czywistości „dzieje” tylko dw óch A postołów - Piotra
i Pawła; inni są zaledwie w spom niani. Toteż w n iek tó ­
rych rękopisach nosi ona krótki tytuł: Dzieje.
Księgę napisał św. Łukasz, a u to r trzeciej Ewangelii
k an o n ic z n e j. Je d n o m y śln e św iadectw o tra d y c ji*
1
stw ierdza jego autorstw o. Styl i język w skazują na to
sam o pióro, spod którego w yszła Ewangelia Łuka-
szowa. D robiazgow e badania filologiczne nad cało­
ścią dzieła w ykazały językow ą jednolitość w szyst­
kich części. A u to r czerpie m ateriał do opisyw anych
w ydarzeń od naocznych świadków, któ ry ch znał
osobiście. N ie k tó re w ydarzenia przedstaw ia na p o d ­
stawie w łasnych obserwacji. D o ty c z y to zwłaszcza
dziejów św. Pawła, k tórego był uczniem i tow arzy ­
szem. D yskretnie zaznacza swój udział w jego p ra­
cach i podróżach, posługując się w opow iadaniu
pierw szą osobą liczby m nogiej (m y). K orzystał też
z d o k u m en tó w pisanych (np. dekret tzw. Soboru
Jerozolim skiego) i w łasnego dziennika podróży.
Przechow ały się dwie odm iany tek stu D ziejów
A postolskich. Tekst w schodni, k tó ry znajduje się
w kanonie (kanoniczny), zawierają kodeksy A B C S.
Tekst zachodni znajduje się w kodeksie D. Jest on
obszerniejszy i niekiedy w zbogaca tek st k anoniczny
w interesujące szczegóły. W rzeczach zasadniczych
nie m a różnic m iędzy obu odm ianam i.
D atę napisania D ziejów m ożna ustalić w następu­
jący sposób: Księga pow stała na pew no p rzed 70 r. po
C hr., skoro A u to r o niektórych budow lach w J e ro ­
zolim ie, k tó re zostały zb urzone bez śladu w rok u 70,
Przypisy do wstępu
1 Fragment Muratoriego, św. Ireneusz, Klemens Aleksandryjski, Tertulian,
Orygenes i inni.
m ów i jako o istniejących. Ale m ożna jeszcze posunąć
się w stecz: z końcow ych zdań wynika, że dzieło z o ­
stało u kończone, a raczej nagle przerw ane, w czasie
pierw szego uwięzienia św. Pawła w R zym ie (61-63),
a więc p rzed rokiem 63. M iejscem jego pow stania był
najpraw dopodobniej Rzym .
A u to r zam ierzał dać czytelnikow i najpierw otniej­
sze dzieje K ościoła - urzeczyw istnienie słów p o że­
gnalnych C hrystusa:
Będziecie m o im i świadkami...
po krańce ziem i
(1,8). W to k u opow iadania ciągle
ro zszerza się h o ry z o n t działalności apostolskiej:
z Jerozolim y na cały ów czesny świat.
N a u ka o zba­
w ieniu
(13,26) stop n iow o p rzech od zi od Ż ydów do
pogan. Ten rozw ój d okonuje się p o d w pływ em D u ­
cha Świętego. Stąd D zieje m ożna nazwać „Ewangelią
D ucha Św iętego”.
C h araktery sty czną cechą Dziejów , właściwą ró w ­
nież Ewangelii w edług św. Łukasza, są tzw.
summ aria
(streszczenia). Zazwyczaj zam ykają one poszczeg ól­
ne fragm enty księgi tw ierdzeniem , że liczba w ierzą­
cych w zrastała, że K ościół rozw ijał się pom yślnie;
ale w 4,32-37 streszczenie przyg o to w uje opis p o ­
stępku A naniasza i Safiry, a w 2,42-47 charakteryzu­
je życie w sp ó ln o ty jerozolim skiej, niew ątpliw ie na
podstaw ie źródeł, z k tóry ch Łukasz korzystał.
W Dziejach, podobnie jak w Ewangeliach według
św. Łukasza i św. M ateusza, znajduje się wiele mów.
Są to przem ów ienia Piotra, Jakuba, Pawła, Szczepana
i innych. N ie są to oczywiście stenogramy, ale sw o­
bodne opracowania, w których Łukasz streszcza rze­
czywiste przem ówienia. Form a literacka pochodzi od
Łukasza, treść - z jego w łasnych w spom nień łub ź ró ­
deł, z których korzystał. Łukasz uszanow ał przy tym
nie tylko zasadniczą treść, ale także w niektórych w y­
padkach słow nictwo. D o tyczy to zarów no przem ó ­
wień, których Łukasz sam słuchał, jak i m ów Szczepa­
na czy Piotra. Te ostatnie w ykazują w yraźną zależność
językow ą i stylistyczną od semickiego źródła i, jak
ono, nawiązują do tekstów ST, które przytaczają na
4
DZIEJE APOSTOLSKIE

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin